امور شهروندان به سروسامان نمی رسد جز با صالح بودن سرپرست و سرپرستان صالح نمی شوند جز با پایداری شهروندان (بر روی حقوق خود) از هنگامی که شهروند حق سرپرست را بجای آرود و سرپرست حق شهروند را گزارد، حق در میانه آنان به عزت و نیرومندی می رسد، راه های روشن دین به روی مردم گشوده می شود و...

حكومت پهلوي در حقيقت توسط طبقات اجتماعي سرنگون گرديد كه خود حاصل مدرنيزاسيون اقتصادي و اجتماعي بودند. طبقات مذكور هنگامي به جريان انقلاب پيوستند كه دولت ناتوان از جذب آنان به سوي خود بود. "گرين" تمامي چارچوب نظري خود را بر پايه انقلاب ايران بنيان نهاده است. او بر اين اعتقاد است كه ناتواني حزب دولتي رستاخيز در...

مشکل نخست مردم، بحران معنا بود. از سویی رژیم شاه به‌شدت با باورهای مخالفانش در افتاده بود و از سوی دیگر مردم فساد و بی‌بندوباری را در اطرافیان شاه می‌دیدند. نکته بعدی انتظار فزاینده‌ای بود که برای جامعه ایجاد شده بود. اوضاع دولت در اثر نوسانات درآمدهای نفتی به‌هم ریخته بود و نمی‌توانست پاسخگوی انتظارات فزاینده...

خلیل موحد: در متن یادشده، گرچه ممنوعیت تفتیش عقاید، هم چنین حمایت، حفاظت و احترام ارکان حاکمیت به تنوع های سیاسی و…، و نیز وظبفه ی دولت برای تأمین استانداردهای شغلی اصحاب رسانه، نه در حدود قانون بلکه به طور مطلق آمده؛ اما عملیاتی شدن آزادی اندیشه، بیان، عقاید، مطبوعات و دیگر رسانه ها، دسترسی آزاد به تمامی رسانه ها و… مقید و مشروط به رعایت...

دکتر ابراهیم حیدری : با نگاهي به برنامه‌هاي دكتر روحاني و ترکیب کابینه ايشان در حوزه‌هاي اقتصادي پي مي‌بريم كه وزن اقتصاد و معيشت مردم نزد اين دولت در مقايسه با ساير مسائل در منزل و مقام اول است. در اين رابطه  تأمين فوري نيازهاي اساسي مردم، بهبود فضاي کسب و کار،  مهار تورم ، تولید ثروت ، هدايت ...

حسام سلامت : تنها کسانی که درون قلمرو یک دولت ادغام شده‌اند واجد حق‌اند و درست به همین دلیل اساساً چیزی چون «حقوق طبیعی»، حقوقی که صِرفِ انسان‌بودن برای برخورداری از آن کفایت کند، وجود ندارد. از همین حیث «حقوق بشر» در واقع، و به تعبیر درست، «حقوق شهروند» است. تفاوت بشر با شهروند دیگر...

رهیافت مطهری فلسفی- کلامی بود و شریعتی، تاریخی- جامعه‌شناختی و متکی بر ایدئولوژی رهایی‌بخشی. خدای شریعتی، خداوند رهایی‌بخش بود که با خدای خالق و معمار و دقیق بازرگان تفاوت داشت. خدای شریعتی خدایی وجودی است که با اگزیستانس ما سروکار دارد اما خدای بازرگان چنین نیست...

از 12 بهمن 1357، حتی پیش از آن یعنی در «شورای انقلاب» شاهد دوگانگی قدرت در ایران بودیم. به این معنا که هم «قدرتی دولتی» فعال بود و هم «قدرتی غیردولتی». بازرگان و دولتش سریعا متوجه شدند که در سلسله‌مراتب قدرت، از نفوذ چندانی برخوردار نیستند. او بارها تاکید کرده بود که «مانند چاقویی هستم که توانایی برش چیزی را ندارد....

ما به این بلوغ رسیدیم که تجربه سال 84 را تکرار نکنیم. در حالی که زمینه تکرارش مهیا بود چه عدم‌شرکت، چه تعدد کاندیدا و چه تقابل‌های درونی جناح اصلاحات. من فکر می‌کنم همه نیروهای سیاسی حتی اصولگرایان معتدل به این نتیجه رسیدند که درست است که ما آرمان‌های بلندی داریم اما فقط یک قدم می‌توانیم به پیش برداریم...

هر جا افرادی سرکار باشند که خودشان در وهله نخست قانون‌گریز باشند نه قانون‌مدار و دولتی باشد که به راحتی قانون را زیرپا بگذارد به این معنی است که بسترساز رانت‌جویی بقیه شده است. در چنین ساختاری گویا دولت فریاد می‌زند که من آماده رانت‌جویی هستم، بیایید از من امتیاز بخواهید. فرقی نمی‌کند...

اگر یک نظام اقتصادی بخواهد به‌صورت شفاف با فساد مبارزه کند یکی از اقدام‌های لازم، ایجاد مطبوعات آزاد است یعنی اجازه ایجاد و رشد نهادهای مدنی داده شود اگر در این چارچوب، آزادی‌های مدنی افزایش پیدا کند گفته می‌شود شاهد کاهش چشمگیر فساد در جامعه...

پس از معاهده صلح «آمين» ميان فرانسه و انگلستان‌، ديگر براي انگليسي‌ها اتحاد با ايران فاقد اهميت شده بود. در چنين شرايطي از انزواي سياسي و بين‌المللي ايران، روسيه موفق به الحاق قطعي گرجستان به خاك خود شد...

 سیاست هوایی است که ما روزانه استنشاق می‌کنیم و زمینی است که بر آن گام می‌نهیم، بنابراین به‌هیچ‌وجه سیاست از ما و سرنوشت‌مان جدایی‌پذیر نیست. هر آنکه به هر بهانه‌ای، به بهانه علوم و دانش‌های دیگر یا اعراض و روی‌گردانی از مسایل سیاسی، نسبت به آن کم‌توجه باشد...

 این مطالبات حداقلی هم  مطالباتی است  بر بنیاد داد و قانون عادلانه،  منزات و حقوق انسانی  و شهروندی مردم و هم برآورده کردن آن ها در چارچوب شرح وظایف شما. نباید فراموش کرد که برخلاف رییس جمهور که مطابق قانون اساسی دومین مقام رسمی کشور است، استاندار  بالاترین مقام رسمی استان می باشد...

سهيل سراييان/ بعضي از مفاهيم اجتماعي از زمان شكل‌گيري‌شان در ايران از ديروز تا امروز دچار تغيير معاني شده‌اند و حالا كه در جامعه امروز نياز به آنها داريم نبودشان به طرز عجيبي حس مي‌شود. مسووليت اجتماعي نظريه اخلاقي است از يك نهاد مردمي، سازمان يا فرد كه تعهد به عملي به نفع جامعه خودش مي‌دهد. به تعبير ديگري مسووليت اجتماعي نوعي تجارت خاموش است براي حفظ تعادل بين اقتصاد و اكوسيستم تا اين‌گونه جامعه به پويايي برسد. هر فردي در جامعه مي‌تواند در مسووليت نقش داشته باشد و البته اين مسووليت مي‌تواند هم به شكل مثبت و هم به شكل منفي كه فرار از تعهد و درگير شدن با اجتماع است، ظهور پيدا كند. در مجموع پيشبرد فعاليت‌هاي مدني كه به پيشرفت جامعه منجر مي‌شود كار اصلي مسووليت اجتماعي به حساب مي‌آيد.

براي روشن شدن شرايط امروزي مسووليت اجتماعي در جامعه ايران به سراغ سوسن شريعتي، جامعه‌شناس و پژوهشگر ايراني رفتيم. ايشان دومين فرزند علي شريعتي است. وي فارغ‌التحصيل رشته تاريخ از انستيتوي عالي مطالعات اجتماعي پاريس و رساله دكتراي او درباره نقش انتظار در تاريخ معاصر ايران است.

* متن حاضر صورت ویراسته سخنرانی استاد مصطفی ملکیان در مراسم افتتاحیه‌ی مجمع عمومی سازمان دانش آموختگان ایران اسلامی (ادوار تحکیم وحدت) در سال 1384 (پنجشنبه 29 دی ) می‌باشد. متن سخنرانی در نسخه سابق سایت نیلوفر و بعدها در شماره سوم ماهنامه آیین انتشار یافت. بهانه‌ی باز نشر و دعوت به بازخوانی این متن، انتشار آن از سوی تعدادی از رسانه‌های کشور (آرمان، انتخاب، فرهنگ امروز و ...) در روزهای گذشته می‌باشد که البته این نشریات اشاره‌ای به تاریخ این سخنرانی نداشتند.

با تصویب قانون مهم و پر بار منشور حقوق شهروندی، بحث ها پیرامون نقاط قوت و ضعف این قانون، جریان یافته است. این یادداشت بر آن است که اهم کاستی ها و نواقص منشور را در راستای رعایت فن قانون نگاری و اصول حقوقی بیان کند. در ضمن، ایرادهایی که در ادامه آورده می شود، بیانگر رد کامل منشور نیست بلکه در حقیقت در پی اصلاح  منشور حقوق شهروندی و توسعه حقوق شهروندی است.

هومان دورانديش : رفتار سياسي ايرانيان، دست‌كم در تاريخ معاصر ايران، موضوع تامل و نقد بسياري از متفكران و جامعه‌شناسان داخلي سياستمداران و روزنامه‌نگاران داخلي و خارجي بوده است. نه تنها نخبگان بلكه مردم عادي ايران هم به «رفتار سياسي ايرانيان» نقدها دارند؛ هر چند كه در اين ميان كمتر كسي خودش را در مشكلات جامعه ايران مقصر مي‌داند. البته صحنه‌هاي فراموش‌نشدني و بي‌نظير 8 سال دفاع مقدس فراتر از اين رفتار‌ها قابل ارزيابي است و چه‌بسا نمونه‌يي قابل توجه در اين زمينه‌، اما رفتار سياسي ملت ايران همواره داراي فراز و نشيب‌هايي بوده است. علي رضاقلي، نويسنده كتاب مهم و مشهور جامعه‌شناسي نخبه‌كشي، جزو كساني است كه در رفتار سياسي ملت ايران تاملي جدي كرده است. او اگر چه به دلايلي خوش نداشت هر آنچه را مي‌تواند در نقد رفتار سياسي مردم ايران (چه نخبگان و چه عامه مردم) بر كاغذ آورد، با اين حال به اكثر سوال‌هاي ارسالي پاسخ داد. آنچه پيش روي شماست، پاسخ‌هاي علي رضاقلي است به سوال‌هاي روزنامه اعتماد درباره رفتار سياسي ايرانيان.

در غيبت رويكرد حزبي، همواره نوعي يا انواعي از رويكردهاي پوپوليستي بروز و ظهور مي‌يابند كه مشروعيت و مقبوليت خود را نه در سيرت حزبي بودن، كه در صورت تمام‌مردمي بودن جست‌وجو مي‌كنند...

تجربه نشان مي‌دهد كه به دليل فقدان مكانيزمهاي دموكراتيك در واگذاري مناصب دانشگاهي، افراد و گروههاي متصل به جريانات فرصت‌طلب و رانتجو بيشترين تلاشها را در اين وادي صورت مي‌دهند تا بر مقدرات اين نهاد سرنوشت‌ساز حاكم شوند.   اينجاست كه عليرغم وجود شرايط تحول‌آفرين و...

انسان با آگاهی، آموزش، كتاب خواندن و تمرین‌كردن می‌تواند بهتر شود. ما ایرانی‌ها هوش تحصیلی بسیار خوبی داریم ولی آموزش اجتماعی نمی‌بینیم. بار دیگر عرض كنم عقلانی فكر و عمل‌كردن خیلی زحمت می‌خواهد. به‌عبارتی فائق آمدن بر نفسانیت، تمرین و ممارست بسیار می‌طلبد. نسبت به ویژگی‌های خود و آشنایی با ضعف‌ها، آگاهی می‌خواهد..

علوم انساني در سطح جنبش دانشجويي، يا جنبش زنان يا حتي جنبش اصلاحات و در سطح نخبگان سياسي- فرهنگي نقش داشت. اما آنچه در بدنه جامعه رخ مي‌دهد چندان ربطي به اين ندارد. گرچه شايد به دليل پرتيراژتر شدن كتاب‌هاي علوم انساني اين تاثير بيشتر شده باشد يا بخشي هم توسط شبكه‌ها و رسانه‌ها باشد

در فقدان امکان فعالیت احزاب، رسانه‌های مستقل در این سال‌ها، به ایفای رسالت آگاهی‌بخشی و اطلاع‌رسانی به جامعه پرداخته‌اند. آنچه پس از دوران اصلاحات بر «رکن چهارم دموکراسی» رفته، به یک «مثنوی هفتاد من» بدل شده که ذکر جزییات آن نه امکان‌پذیر است و نه...

دکتر محمود دهقانی: نام نیک نلسون ماندلا، این ابر مرد انساندوست، سمبلی است برای جوامعی که می خواهند با عقاید گوناگون و از هر رنگ و مرام، با مسالمت و احترام به دگراندیشان و در سایه ی آزادی کشورشان را در مسیر عدل و عدالت رهبری  کنند و بسازند. در سوگ این...

دکتر علی اصغر قهرمانی مقبل: شگفت آنجاست که اشخاصی چون مهاتما گاندی و نلسون ماندلا، نه در خلوت صوفیانۀ خود، بلکه در دل جامعه و در بحبوحۀ کشمکش سیاسی، منادی اخلاق گذشت و مدارا و دل بی‌کینه هستند. آن هنگام که گاندی در درون سلول خود برای زندان‌بانش گیوه می‌بافد و یا آن هنگام که ماندلا زندان‌بان خود را با کمال احترام و نه برای شرمنده کردنش، به مراسم تحلیف ریاست جمهوری...

محمد ابراهیم فروزانی: نلسون ماندلا به عنوان یک شخصیت جهانی برای آرمان های بشری و صلح با همه کس و با هر ایدئولوژی نشست و گفت و گو کرد. به آنان لبخند زد و تلاش کرد تا با آنان همدلی کند تا بفهمدشان و زمینه برای فهم آنان از خودش و از دیگران فراهم کند. استراتژی او نه تنها گفت و گو بود بلکه ایجاد و توسعه فضایی بود که در آن امکان گفت و گوی دیگران در صلح و آرامش بوجود آید...

سلطان قابوس پادشاه عمان در نخستین روزهای آغاز به کار دولت حسن روحانی، در سفری غیرمعمول به تهران آمد. او در این سفر سه روز در تهران ماند اما در این مدت تنها با رهبری و رئیس جمهور ایران دیدار کرد. به فاصله چند روز پس از سفر سلطان قابوس، وزیر دفاع عمان هم راهی تهران شد...

میر هوشنگ ابتهاج (هـ. الف. سایه) شاعر و ادیب مشهور ایرانی می‌گوید: «من هرگز عضو حزب توده نبودم اما معنای این حرف این نبود که سوسیالیسم را قبول ندارم و حتی دوستانم در آن حزب را قبول ندارم. من هنوز به سوسیالیسم باور دارم...» ابتهاج این را در گفت‌وگو با ماهنامۀ «مهرنامه» بیان کرده است؛ گفت‌وگویی که به نوشتۀ محمد قوچانی، سردبیر «مهرنامه» نخستین مصاحبۀ «سایه» با نشریه‌ای مکتوب است...

سید محمد خاتمی، روز ۲۱ مهر، ۷۰ ساله شد؛ «فرزند فاضل، باتقوا و متعهد» امام خمینی، فرزند روحانی بزرگ یزدی، آیت‌الله سید روح‌الله خاتمی است که در خودزندگینامه‌اش نوشته: «بزرگترین عامل مؤثر در شخصیت و ذهنیت من پدرم و خصوصیات ممتاز علمی، اخلاقی و اجتماعی او بود که به ما آموخت که با روشن‌بینی و آشنایی با زمان و مکان چگونه می‌توان دین را آنگونه فهمید و پذیرفت که پاسخگوی همه پرسش‌ها و نیازهای معنوی و روحی و مادی زندگی باشد....

 حال اين كه امروزه چقدر رسانه‌ها از كاركرد اطلاع‌رساني خود دور شده‌اند و به عنوان ابزاري در خدمت طبقه حاكم قرار گرفته‌اند، موضوعي مورد چالش است. به ‌منظور تبيين «نسبت رسانه و قدرت در ايران» با دكتر حسينعلي افخمي، استاد ارتباطات دانشگاه علامه طباطبايي و دكتر حسن نمكدوست، عضو هيأت مديره انجمن جامعه اطلاعاتي و مدير مركز آموزش و پژوهش همشهري، به صحبت نشستيم تا چالش‌هاي پيش روي رسانه، خاصه مطبوعات را در كشور مورد واكاوي قرار دهيم. 

نابرابری‌های منطقه‌ای موجود در ایران امروز تماما به‌دوره معاصر و سیاست‌های دولت مربوط نیست و بخشی از آن محصول جغرافیای متنوع و تاریخ کهن این سرزمین است و اگر اجتناب‌ناپذیر نباشند دست‌کم می‌توان گفت انتظار رفع آنها توسط دولت چیزی جز رویاگرایی نیست. با وجود این...

با روي كار آمدن دولت روحاني كه موسوم است به دولت «تدبير و اميد»، مفهوم «اعتدال» در ادبيات سياسي و فضاي فرهنگي كشور مورد توجه قرار گرفته است. آن‌طور كه از گفتار سياسي دكتر روحاني و همكاران ايشان بر مي‌آيد، اعتدال در قلمرو سياست عبارت است از فرو نهادن ماجراجويي‌هاي سياسي و با جهانيان از در مصالحه و تعامل وارد شدن نه بر طبل خشونت و نزاع كوبيدن.

در موضوع حقوق شهروندي، آقاي روحاني هم حقوقدان است و هم زبان اصولگرايان را مي‌فهمد. بايد با رهبري صحبت كند و لايحه حقوق شهروندي را ارائه بدهد. اين لايحه بسيار مهم است و بايد درباره آن اقدام جدي صورت بگيرد/ سياست خارجي ادامه سياست داخلي است و اولويت دولت بايد حل مسائل داخلي باشد...

 راهبردمحوری اصلاح‌طلبان برای رسیدن به توسعه سیاسی، حاکمیت قانون است که در همین راستا جبهه اصلاحات در تمام انتخابات حضور خود را اعلام کرده است چون اعتقاد به اصل حاکمیت قانون که همان صندوق‌های رای است، دارد. این در حالی است که مخالفان...

اكبراعلمي:  اگر قرار باشد كه رييس‌جمهور جديد اين «شاه‌كليد» را به هر دليلي از خود دور ساخته يا آن را دوباره به همان كساني بسپارد كه خود مولد مشكلات موجود بوده ‌اند، اين اقدام نه تنها نافي سوگندي است كه روحاني در مجلس ايراد كرده و در تقابل با مطالبات مردمي است كه به او راي داده‌اند، بلكه اين عمل موجب از دست دادن عقبه‌يي خواهد شد كه حامي تغييرات...