گزارش «شرق» از نشست معاون اول رییس‌جمهوری با نمایندگان

شرق، آمنه شیرافکن: قطر با آن جمعیت دومیلیونی، کوچک‌تر از آن بود که بخواهیم جدی‌اش بگیریم. اما حالا جدی‌تر از آن شده که بخواهیم در رقابت با سفره‌های مشترک گازی به گرد پای آنها برسیم. کمتر از یک‌سوم جمعیت این کشور را قطری‌های اصیل تشکیل می‌دهند و بقیه را کارگران مهاجر.

گزارش «اسحاق جهانگیری» در جلسه با نمایندگان مجلس نشان از آن دارد که همین کشور کوچک حالا دوبرابرونیم بیشتر از سفره‌های مشترک برداشت می‌کند. رقم برداشت هم ناقابل است، 1560میلیاردمترمکعب در برابر 615میلیاردمترمکعب. دولت یازدهم البته تلاش دارد تا رقم را بهبود بخشیده و حالا 240میلیون مترمکعب در برابر 560میلیون مترمکعب از سفره‌های مشترک برداشت می‌شود.  روزی که «سیدمحمد خاتمی» که دولت را به «محمود احمدی‌نژاد» تحویل داد، برداشت نفت ایران و قطر تا حدودی برابر شده بود، حتی با وجود آنکه قطر 10سال زودتر از ایران سرمایه‌گذاری برای برداشت از سفره‌های مشترک را آغاز کند. البته برخی از نفتی‌ها برابری برداشت از سفره‌های مشترک در پایان دوره خاتمی را رد می‌کنند.

چنانچه «سیدمحمدعلی خطیبی» معاون سابق بازاریابی و اموربین‌الملل شرکت ملی نفت، می‏‌گوید: «زمانی که ما مشغول جنگ و بازسازی ویرانی‌های پس از جنگ بودیم، قطر توانست آسوده‌خاطر برای برداشت از سفره‌های مشترک برداشت کند. در هشت‌سال دوره احمدی‏ نژاد هم انواع تحریم‏ها مانع از فعالیت ما در سفره‌های مشترک شد.  نمی‌شود همه‌چیز را سیاسی تحلیل کرد.» اما حسین دهدشتی، عضو کمیسیون انرژی تاکید دارد که سوءمدیریت‌های دوره احمدی‌نژاد را نمی‌شود در مشکلات تحریم‌ها خلاصه کرد. تحریم بدون شک تاثیرگذار بوده اما ارقام عقب‌ماندگی ایران در برداشت از سفره‌های مشترک بیشتر از آن است که بخواهیم همه کاسه و کوزه را سر تحریم‌ها خراب کنیم.

روایت حیدری‌طیب  از نشست خصوصی

 «سیدسعید حیدری‌طیب» در گفت‌وگو با «شرق» از نشست اسحاق جهانگیری با فراکسیون رهروان ولایت که چند هفته پیش برگزار شده، خبر می‌دهد. معاون اول رییس‌جمهوری در آن نشست به برخی اعداد و ارقام اشاره داشته که در آن‌روزها منتشر نشد.

حالا حیدری‏‌طیب می‏‌گوید: «آقای جهانگیری به بسیاری پرونده‌های فساد مالی در دولت گذشته اشاره کرد، تاکید داشتند که نمی‌شود همه اینها را به مردم گفت، اما برخی سوءمدیریت‌ها بدتر از اختلاس و فساد دامن‌گستر بوده، نمونه‌اش همین سوءمدیریت در سفره‌های مشترک ایران و قطر. چنانچه برداشت قطر در این سال‌ها از سفره‌های مشترک نفتی 1560میلیاردمترمکعب در برابر 615میلیاردمترمکعب برداشت ایران بود.» به‌گفته او « قطر 10سال زودتر از ایران برداشت از میادین مشترک را آغاز کرده و تاکنون 450میلیارددلار سرمایه‌گذاری داشته به این ترتیب کشور قطر به‌خاطر سرمایه‌گذاری در سفره‌های مشترک با ایران تاکنون از سهم ایران صدمیلیارددلار برداشت کرده که این رقم کمتر از دیگر فسادهای مالی صورت‌گرفته نیست. برخی مشهود بوده و برخی از این فسادها ناشی از سوءمدیریت‌ها.»

عراق در آزادگان سه برابر ایران برداشت می‌کند

امیرعباس سلطانی هم می‌گوید: «الان هم در برخی حوزه‌های نفتی مشترک وضعیت چندان مساعد نیست. از جمله در سفره‌های مشترک با عراق در «آزادگان» هنوز عراقی‏‌ها سه‌برابر بیشتر از ما برداشت می‌کنند، بنابراین اینطور نیست که در دولت آقای روحانی برداشت از سفره‌های مشترک به شکل محسوسی بهبود یافته باشد.» اما حیدری‌طیب باز هم به نشست جهانگیری و رهروان ولایت اشاره دارد و اینکه «معاون اول رییس‌جمهوری تاکید داشته این‌روزها تلاش شده تا برداشت از سفره‌های مشترک بهبود یابد چنانچه برداشت روزانه ما الان 240میلیون‌مترمکعب شده در برابر برداشت 560میلیون‌مترمکعب قطری‌ها.»

قطر تا سال ۱۹۷۱ تحت‌الحمایه انگلستان بود. پس از استقلال به سبب درآمدهای سرشار نفتی و گازی، این کشور تبدیل به یکی از ثروتمندترین کشورهای منطقه شد. قطر دارای ذخایر گسترده نفتی و گازی است. چنانچه مجله «فوربس» قطر را ثروتمندترین کشور جهان معرفی کرده است. این کشور همچنین بالاترین شاخص توسعه انسانی بین کشورهای جهان عرب را داراست.

قطر؛ مانع تازه بازگشت غول‌های نفتی به ایران

همزمان با آغاز مذاکرات ایران با غول‌های نفت و گاز جهان، قطر پس از جلوافتادگی نفتی و گازی از ایران در پارس‌جنوبی سهام غول‌های بزرگ نفت و گاز جهان همچون «شل» انگلیس و «توتال» فرانسه را خریداری کرد و خرید سهام «انی» ایتالیا را در دستور کار قرار داد. چنانچه پس از توافق ژنو یکی از سیاست‌های کلان وزارت نفت مذاکره با غول‌های نفت و گاز جهان همچون شرکت‌های توتال فرانسه، شل و بریتیش پترولیوم انگلیس، ایتالیا و شرکت‌های نفتی آمریکایی بوده اما حالا قطری‌ها نگران هرگونه سرمایه‌گذاری شرکت‌های بین‌المللی در ایران هستند و از نفوذ و سهامشان برای پیشبرد این اهداف استفاده می‌کنند.

با این وجود، قطر به‌عنوان مهم‌ترین شریک گازی ایران در توسعه پارس‌جنوبی پس از سبقت در برداشت نفت و گاز این میدان مشترک با ایران حالا به یکی از بزرگ‌ترین سهامداران شرکت‌های بزرگ نفت و گاز جهان همچون توتال و شل انگلیس تبدیل شده است.

قطر دلارهای نفتی‌اش را مثل عربستان خرج اسلحه نمی‌کند، بلکه سرمایه‌گذاری می‌کند و برای شهروندانش فرصت سرمایه‌گذاری ایجاد می‌کند.