محمد قاسمی - کارشناس امور گمرکی بوشهر

هر حرکتی که به توسعه استان بیانجامد در خور تحسین بوده و باید از تلاشگران ان تشکر کرد. بوشهر یکی از قدیمی ترین بنادرکشور میباشد  و در همه جای دنیا بنادر توسعه یافته ترین نقاط میباشند اما متاسفانه وضعیت کنونی بوشهر چنین چیزی را نشان نمیدهد. تلاشهایی که در چند سال گذشته صرف توسعه بوشهر شده مثبت و قابل تقدیر است و تلاش اخیر برای استفاده از جزیره نگین و ظرفیت سازی در آن هم خوب است ولی از سر ناچاری ، اگر اینکار را نکنند پس راه کار چیست؟ 

مشابه این تلاش مقطعی و مسکن کوتاه مدت را استحصال محوطه سمت راست ورودی دهانه کانال که به نام هامون پیمانکار ان نیز خوانده می شود را دیدیم اما خیلی زود نا کافی بودن آن آشکار شد .اگر دقیقتر به موضوع وضعییت بندری توجه کنیم می بینیم ورودی تمام شناورها اعم از تجاری و خدماتی و مسافری و حتی نظامی به بوشهر از طریق یک کانال صورت میگیرد که بدلیل وضعیت نامناسب عمق منفی آب اطراف آن با بویه های راهنما علامت گذاری شده و چون کانال است نیاز به لایروبی آن هم دور از انتظار نیست و این وضعییت در مورد کانال محل پهلو گیری شناورهای تجاری هم بشکل جدی تری وجود دارد. بخصوص که در معرض بادهای جنوبی ( قوس ) بوده و گل و لای بیشتری به طرف آن هدایت میشود.

 در کنار این وضعیت هر گونه حادثه جدی در دهانه کانال نظیر مثلا به گل نشستن یک کشتی بزرگ تجاری – که امیدواریم هیچوقت اتفاق نیفتد- ورود و خروج شناورها را به داخل کانال مختل خواهد کرد و این موضوع که صرفا یک آینده نگری برای شرایط بحرانی وخاص است وقتی اهمیت بیشتری پیدا میکند که توجه کنیم محل استقرار شناورهای جنگی نیز انتهای همین کانال است، گذشته از این جایی که مجموعه اداره بندر و گمرک بوشهر قرار گرفته باعث بروز مشکلات ترافیکی زیادی برای شهر و شهروندان بوشهری شده است، هر چند بلوار تازه ساخت امام علی (ع) این مشکل را برای بخش کوچکی از خیابان ورودی شهر برداشته است اما مشکل اساسی ورودی و خروجی محوطه بندر با حجم رو به افزایش فعالیتهای گمرک بوشهر است که امکان بهبود ان از چهارراه شیلات تا گمرک وجود ندارد. 

  هرچند جزیره نگین در آینده، بخشی از این مشکل را حل خواهد کرد اما باز هم کافی نیست . بنظر میرسد تنها راه چاره که البته در بدو امر بسیار پر هزینه واحتمالا غیرممکن نشان میدهد، انتقال کل فعالیتهای بندری و خصوصا تجاری بوشهر به جایی در جنوب بوشهر حد فاصل  نیروگاه اتمی تا دلوار است که منطقه بسیار وسیع از زمینهای شوره زار جهت ایجاد بارانداز داشته و اختلالی در آمد و شد به شهر ایجاد نمی کند و خصوصا اینکه در مسیر ایجاد خط آهن بوشهر در آینده است و هر چند مطمئن نیستم اما فکر میکنم شیب منفی آب در آن منطقه بهتر از محل کنونی است . موضوعی که از این موارد مهمتر به چشم می آید این است که در مجاورت مرز شمالی استان بوشهر، استان بسیار پرتوان از نظر اقتصادی با تعداد زیادی نماینده در مجلس با قدرت چانه زنی بالا میباشد که تلاش زیادی برای دسترسی به دریا دارد. با توجه به توان مالی شهرهای مجاور و نزدیک استان فارس به منطقه ساحلی مورد نظر _ در صورت دسترسی _ ظرف چند سال بوشهر با وضعیت کنونی هیچ شانسی برای مقصد قرار گرفتن محموله های تجاری نخواهد داشت.  

موضوع دیگری که اهمیت زیادی دارد بحث گردشگری است. استفاده از ظرفیتهای گردشگری در استان از قبیل ایجاد تاسیسات  مربوط به ورزشهای آبی، قایق سواری، گشت های منظم دریایی، صید و غواصی که در تمام دنیا و حتی در کشور خودمان مانند کیش نیز به آن پرداخته شده است، امکان بالقوه ای برای ایجاد اشتغال جوانان استان و منبع درآمدی ماندگار برای همیشه خواهد بود. متاسفانه بر خلاف وجود اسکله های متعدد در استان هیچکدام کیفیت مورد انتظار برای پرداختن به این موضوع را ندارد. اسکله هایی که بدلایل مختلف به طرز بسیار غیر استانداری ساخته شده و نبود امکانات حداقلی مثل پله جهت دسترسی به شناو،ر سلامت صیادان را نیز بطور دائمی تهدید میکند. در کنار آن عدم لایروبی، نبود امکانات بهداشتی ، امکاناتی برای جمع آوری زباله ، عدم وجود پارکینگ برای خودرو مراجعین ، نبود انبارهای کافی و مناسب برای ادوات صید صیادان، نبود مدیریت کارآمد و توانمند، فقر استان از نظر مالی که بتواند نیازهای جاری اسکله ها را مدیریت کند  و ... باعث شده است ظرفیتی که به راحتی میتواند اقتصاد شهر و استان را متحول سازد  بلا استفاده ساخته و فقط به فرصتهای از دست رفته حسرت خورد . 

ضروریست که به منبع درآمدی دیگر مردم استان که قدمتی در حد قدمت خود استان دارد نیز توجه ویژه ای نمود. نمیشود بوشهر را بدون صید و صیادی تصور کرد، اما متاسفانه در سالهای اخیر به گونه نگران کننده ای از میزان ذخایر آبزی استان کاسته شده است. شاید عمده ترین دلایل آن صید به روشهای مخرب که باعث از بین رفتن بستر مرجانی دریا میشود ، صید در زمانهای تولید مثل آبزیان، صید بی حد و مرزسودجویانه،  صید سنتی که بجز آبزی مورد نظر گونه های مختلفی از آبزیان را به دام انداخته و از بین میبرد، عدم تلاش کافی شیلات استان در جهت مدیریت صید و تولید و تکثیر و رهاسازی گونه های مختلف  و عدم  ایجاد زیستگاه های مصنوعی به میزان کافی و راهکار های متعدد دیگر که در تخصص مسئولین امر است را، بتوان بر شمرد. 

در کشور ما رسم  نانوشته ای است که مسئولین مملکتی  که در تابستان به مناطق خوش آب و هوای کشور و در زمستان به جنوب کشور جهت بازدید از ادارات و ... سفر میکنند، میشود نمود این موضوع را در اردوهای ورزشی نیز به وفور یافت و این امر فرصتی است برای استان تا با ایجاد زیر ساختهای مناسب و استاندارد  در نقاط مختلف استان علاوه برای جذب و پذیرش اردوهای ورزشی داخلی، نیم نگاهی نیز به جذب تیم های ورزشی خارجی داشته تا علاوه بر درآمدزایی ،امکانات و انجام اردوهای مذکور باعث رشد و شکوفایی ورزش استان شود.

همچنین وضعیت فوق الذکر می طلبد تا بجای بسیج مقطعی برای مثلا پذیرش مهمانان نوروزی، به گونه ای بلند مدت برنامه ریزی کنیم تا به امکانی برای اشتغال و درآمدزایی دائمی دست یابیم.