منطقه ویژه اقتصادی محدوده مشخصی از خاک یک کشور محسوب می گردد که با حفظ حاکمیت دولت طبق قوانین و مقررات اداره می گردد. غالباً این مناطق در فرودگاه ها، بنادر و جزایر تأسیس می گردند و کالا از طریق هوا، دریا و زمین، بدون پرداخت عوارض گمرکی برای واردات، صادرات و یا صدور مجوز آن به این مناطق وارد می گردند.
منطقه ویژه اقتصادی بوشهر با مسئولیت شرکت عمران و توسعه بوشهر در منطقه ای به وسعت تقریبی ۱۸۸۰ هکتار در حد فاصل جاده اصلی بوشهر ـ شیراز قرار دارد.
معمولاً کالا در این مناطق با انجام تولیدی و ایجاد ارزش افزوده به کشورهای مبدأ یا ثالث صادر می شود. به همین منظور و در راستای بارور ساختن بخشی از اهداف و تئوری های نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران در زمینه استفاده مطلوب از قابلیت های موجود در خلیج فارس و استعدادهای بالقوه موجود در استان زرخیر بوشهر و همچنین بهره گیری از موقعیت خاص جغرافیایی و استراتژیک این استان علی الخصوص بندر بوشهر در کشور و منطقه، در تاریخ ۹ اسفند ۱۳۷۶ منطقه ویژه اقتصادی بوشهر به تصویب شورای عالی مناطق آزاد و تجاری کشور که ریاست آن را رئیس جمهور محترم عهده دار بودند، رسید و در پی آن شرکت عمران و توسعه بوشهر به عنوان مسئول اجرای این طرح عظیم ملی در منطقه تعیین و معرفی گردید و این شرکت از همان تاریخ جهت بررسی و انجام این پروژه، فعالیت خود را آغاز نمود که تاکنون به نتایج چشمگیر و قابل توجهی دست یافته است.
جذب و حضور بیش از دهها سرمایه گذار که هم اکنون در بخشهای مختلف صنعت، تولید و خدمات فعالیت دارند و همچنین پیشرفت فیزیکی قابل توجه در منطقه ویژه اقتصادی بوشهر و آماده سازی تمامی امکانات زیربنایی و خدماتی از قبیل آب، برق، گاز، تلفن، راه، فضای سبز و… گواه این موضوع است که مدیریت و پرسنل منطقه با جدیت در جهت اهداف از پیش تعیین شده حرکت می نمایند به گونه ای که کارشناسان اقتصادی کشور، آینده ای درخشان و روشن را برای منطقه پیش بینی کرده اند. امکانات بندری بوشهر و امکان ارتباط با خارج از کشور زمینه بسیار مطلوبی را جهت ایجاد مبادلات کالا بین منطقه ویژه اقتصادی و کشورهای حاشیه خلیج فارس فراهم آورده است.
بدین ترتیب یکی از مهمترین راهبردهای منطقه ویژه اقتصادی بوشهر، پردازش صادرات از طریق تمرکز فعالیتهای صنعتی است و از طرفی با توجه به محدودیتهای موجود توسعه اقتصاد استان در بخش صنعت و بازرگانی محسوب می گردد. عمده فعالیتهای منطقه ویژه اقتصادی بوشهر فراهم آوردن بستر توسعه صنعتی از طریق ایجاد مزیت های نسبی سرمایه گذاری در بخش صنعت منطقه، پشتیبانی و تأمین کالاهای مورد نیاز صنایع موجود و توسعه بازرگانی کشور از طریق بندر بوشهر می باشد و با توجه به امتیازات خاص منطقه ویژه متمرکز خواهد بود.
منطقه ویژه اقتصادی بوشهر نه تنها زمینه های سرمایه گذاری در بخشهای مختلف استان و استانهای همجوار را فراهم می سازد و به روند توسعه پردازش صادرات کمک می نماید؛ بلکه با برخورداری از امکانات یاد شده، زمینه های جذب سرمایه گذاری کشورهای حوزه جنوبی خلیج فارس و در نهایت افزایش صادرات غیرنفتی را نیز فراهم آورده است.
مختصات منطقه ویژه اقتصادی بوشهر
منطقه ویژه اقتصادی بوشهر با مسئولیت شرکت عمران و توسعه بوشهر در منطقه ای به وسعت تقریبی ۱۸۸۰ هکتار در حد فاصل جاده اصلی بوشهر ـ شیراز قرار دارد.
امکانات زیربنایی و امتیازات خاص
ـ نزدیکی به فرودگاه بین المللی بوشهر با داشتن پرواز روزانه به شهرهای داخلی و کشورهای حوزه خلیج فارس
ـ برخورداری از امکانات بندری جهت تخلیه و بارگیری در محوطه و اسکله ها و پایانه های مسافربری دریایی با بهره گیری از کشتی های مجهز در زمینه حمل بار و مسافر به کشورهای حوزه خلیج فارس
ـ بهره گیری و استفاده کامل از امکانات شهری
ـ وجود تمام زیرساختهای سرمایه گذاری نظیر آب، برق، گاز، تلفن، راه و… در منطقه و امکان واگذاری سریع آنها
ـ دسترسی به انرژی ارزان با توجه به نزدیکی منطقه به منابع عظیم انرژی گاز پارس جنوبی
ـ امکان ترانزیت سریع کالا از طریق فرودگاه، دریا و جاده
ـ پائین بودن هزینه های انبارداری و دپو کالا
ـ امکان احداث واحدهای صنعتی با برخورداری از معافیتهای گمرکی برای واردات و صادرات قطعات و مواد اولیه کالاهای تولید شده
ـ نزدیکی به محل تولید محصولات کشاورزی مختلف از جمله خرما و آبزیان
ـ استقرار صنایع کشتی سازی و فراساحلی در منطقه
ـ نزدیکی منطقه ویژه اقتصادی پارس به عنوان قطب انرژی و تولید مواد اولیه پتروشیمی
بخشی از مزیتهای قانونی در منطقه ویژه اقتصادی بوشهر
ـ صدور گواهی مبدأ برای کالاهایی که از منطقه خارج می شوند
ـ صدور قبض انبار تفکیکی قابل معامله توسط مدیریت منطقه
ـ امکان پردازش کالا در منطقه و ایجاد ارزش افزوده آن
ـ متروکه نشدن کالا (مهلت توقف کالاهای وارد شده به منطقه با تشخیص مدیریت منطقه)
ـ امکان ترانزیت و صادرات مجدد برای کالاهای وارده به منطقه
ـ امکان ورود کالا بدون پرداخت عوارض گمرکی و سود بازرگانی در منطقه
ـ برخورداری از معافیت گمرکی برای ورود کالاهای ساخته شده در منطقه به داخل به میزان ارزش افزوده
ـ واحدهایی که طرح توسعه ای اجرا نماید یا منبعد واحد جدیدی را در منطقه ویژه احداث و به بهره برداری رسانند، تا پنج سال از پرداخت مالیات معاف خواهند بود.
ورودی بر حسب منشأ داخل کشور (سرزمین اصلی)
۱) درخواست ورود کالا، مواد اولیه و ماشین آلات به منطقه ویژه از طرف واحد تولیدی
۲) ثبت درخواست در دفتر امور گمرکی و گمرک جمهوری اسلامی ایران مستقر در منطقه ویژه
۳) ارائه کلیه اسناد و مدارک اعم از قبیل فاکتور معتبر همراه با کد اقتصادی فروشنده از طرف واحد تولیدی
۴) بازدید از کالا، مواد و ماشین آلات مورد درخواست واحدهای تولیدی توسط بارشماری
۵) مطابقت اسناد و صدور قبض انبار حسب درخواست و نوع کالا
۶) صدور مجوز ورود به منطقه ویژه و تخلیه موارد درخواستی در محل کارخانه
راهنمای سرمایه گذاری در منطقه ویژه اقتصادی بوشهر
متقاضیان سرمایه گذاری در منطقه ویژه اقتصادی بوشهر برای تحقق برنامه های خود و شروع فعالیت در این منطقه با تشریفات ساده ای رو به رو هستند که از انعطاف زیادی برخوردار است و به آنها اجازه می دهد که در تفاهم با مدیریت منطقه به اجرای طرح های ساختمانی، نصب ماشین آلات و طی مراحل تأسیس و بهره برداری از واحدهای تولیدی و صنعتی نایل آیند. اهم این مراحل طبق فهرست زیر انجام می گیرد:
مرحله اول) درخواست متقاضی، ارائه طرح توجیهی، ارائه اساسنامه، آخرین آگهی تغییرات، درج آگهی در روزنامه، جواز تأسیس
مرحله دوم و پایانی) بررسی توسط کارشناسان، کمیته فنی، بررسی حقوقی و مالی، کمیسیون معاملات، پذیرش، انعقاد قرارداد با امور قراردادها، ارائه نقشه ها به واحد فنی، صدور پروانه ساخت و ساز، پایان کار، درخواست متقاضی، صدور گواهی بهره برداری
طرحهای اجرا شده در نیمه دوم سال ۱۳۹۳
ـ طرح تفصیلی فاز ۳ و ۴ و ۵ ـ نقشه برداری ۵ فاز UTM
ـ احداث و نصب یک باسکولجدید
ـ احداث ساختمان رفاهی
ـ بهسازی محوطه درب ورودی و اصلاح سنگ جداول بلوار خیابانهای داخلی
ـ جابجایی شبکه برق باسکول خروجی
ـ بهسازی شبکه نوری و مخابراتی
ـ اجرای شبکه گاز به طول ۴ کیلومتر (فاز اول)
- مطالعات ژئوتکنیک احداث ساختمان اداری منطقه
ـ طراحی ساختمان اداری و…
فعالیت های انجام شده برای رفع موانع تولید واحدهای صنعتی و تولیدی
۱) تشکیل جلسات متعدد برای رفع موانع تولید واحدهای صنعتی و پیگیری در استان و کشور جهت حل مشکلات بانکی و اداری و چانه زنی در سازمانهای مختلف
۲) معرفی ۶ واحد صنعتی به کمیته رفع موانع تولید در استانداری بوشهر جهت پیگیری و اقدامات بعدی
۳) تشکیل جلسات جذب سرمایه گذاری خارجی با محوریت منطقه ویژه اقتصادی بوشهر و با همراهی رئیس سازمان صنعت و معدن و تجارت، مدیر کل کار تعاون و رفاه اجتماعی، مدیر ستاد حمایت و تشویق سرمایه گذاری و مدیرکل هماهنگی امور اقتصادی استانداری جهت جذب سرمایه گذاران خارجی در منطقه ویژه اقتصادی بوشهر
۴) رایزنی و نشست با مدیران بانکهای عامل واحدهای صنعتی مستقر در منطقه ویژه جهت حل مسائل و مشکلات بانکی واحدهای صنعتی
۵) بازدید از واحدهای صنعتی و برگزاری جلسات منظم با مدیران آنها و ارائه مشاوره های لازم مدیریتی و فنی در زمینه (کاهش هزینه ها، مدیریت کیفیت و بازاریابی)
واحدهای فعال، غیرفعال:
از ۷۴ واحد مستقر در منطقه ویژه اقتصادی بوشهر
۴۳ واحد در حال بهره برداری (فعال)
۱۷ واحد در حال ساخت
۱۴ واحد غیرفعال (بهره برداری و تعطیل شده)
واحدهای در دست اقدام توسط سرمایه گذاران
۱) طرح توسعه شرکت کارتن سازی زارع
مساحت: ۳۲۵۰ مترمربع
زیربنا: ۱۹۰ مترمربع
پیشرفت فیزیکی: ۶۰ درصد
۲) سردخانه فرآوری آبزیان دریایی (لازک بوشهر)
مساحت: ۶۷۵۰ مترمربع
زیربنا: ۲۱۶۰ مترمربع
پیشرفت فیزیکی: ۹۰ درصد
۳) شرکت تولید دستکش صنعتی آریا حفاظ دست
مساحت: ۶۳۰۰ مترمربع
زیربنا: ۱۶۸۰ مترمربع
پیشرفت فیزیکی: ۵۰ درصد
۴) آزمایشگاه همکار استاندارد (معین)
مساحت: ۱۰۰۰ مترمربع
زیربنا: ۶۰۰ مترمربع
پیشرفت فیزیکی: ۹۵ درصد
۵) احداث استخر و طرح توسعه سالن نمایشگاه بین المللی
زیربنا: ۳۱۶۰ مترمربع
پیشرفت فیزیکی: ۹۸ درصد
شروع عملیات ساختمانی توسط سرمایه گذاران
۱) تندیس خلیج فارس (فرآوری آبزیان)
مساحت: ۹۸۵۰ مترمربع
زیربنا: ۵۰۰۰ مترمربع
وضعیت موجود: در حال طی مراحل واگذاری
۲) آزمایشگاه معیارسازان سبز لیان
مساحت: ۳۰۸۵ مترمربع
زیربنا: ۲۰۰۰ مترمربع
وضعیت موجود: در حال طی مراحل واگذاری
پروژه های زیرساختی شرکت عمران و توسعه
۱) فضای مکمل خدمات انبارداری منطقه ویژه
مساحت: ۱۱۴ مترمربع
زیربنا: ۱۱۴ مترمربع
پیشرفت فیزیکی: ۱۰۰ درصد
۲) نقشه برداری ۱۸۸۰ هکتاری (مطالعاتی)
مساحت: ۱۸۸۰ هکتار
پیشرفت فیزیکی: ۱۰۰ درصد
۳) انبار روباز منطقه ویژه اقتصادی بوشهر
مساحت: ۲۰۰۰۰ مترمربع
پیشرفت فیزیکی: ۱۰۰ درصد
پروژه های زیرساختی فعال و در حال آغاز شرکت عمران و توسعه
۱) طرح جامع منطقه ویژه (مطالعاتی)
میزان سرمایه گذاری: ۲۳۰۰ میلیون ریال
درصد پیشرفت: ۴۰ درصد
وضعیت موجود: فعال
۲) توسعه شبکه برق و اصلاح سویچ برد
میزان سرمایه گذاری: ۳۰۰۰ میلیون ریال
وضعیت موجود: در حال طی مراحل مناقصه
۳) توسعه شبکه گاز منطقه ویژه
میزان سرمایه گذاری: ۲۰۰۰ میلیون ریال
وضعیت موجود: در حال طی مراحل مناقصه
۴) ساختمان اداری و ستادی منطقه ویژه
میزان سرمایه گذاری: ۵۰۰۰۰ میلیون ریال
وضعیت موجود: در حال طی مراحل مناقصه
۵) توسعه شبکه آب منطقه ویژه
میزان سرمایه گذاری: ۶۰۰ میلیون ریال
وضعیت موجود: در حال طی مراحل مناقصه
آمار ورودی و خروجی کانتینر از ابتدای سال جاری تا نیمه مردادماه
کانتینر ورودی:
۶۰۰۵ کانتینر ۲۰ فوت
۲۷۹۷ کانتینر ۴۰ فوت
جمعاً به تعداد ۸۸۰۲ TEU
کانتینر خروجی:
۳۵۶۰ کانتینر ۲۰ فوت
۱۹۱۰ کانتینر ۴۰ فوت
جمعاً به تعداد ۵۴۷۰ TEU
عملکرد اجمالی واحد کار و خدمات اشتغال منطقه ویژه
۱)تعداد ۱۴۴ مورد بازرسی مسائل ایمنی و بهداشت کار از کارگاهها و واحدهای تولیدی، صنعتی و خدماتی
۲) ثبت نام از یک هزار و ۶۰ نفر جوینده کار در منطقه ویژه
۳) معرفی به کار ۳۵۰ نفر از کارجویان به واحدهای تولیدی
۴) راهنمایی و مشاوره شغلی هشتصد و ۱۰ نفر از جویندگان کار
۵) پیگیری ۱۰۷ مورد فرصت شغلی از واحدهای کارگاهی
برخی از واحدهای فعال مستقر در منطقه ویژه
پارس گستر لیان، جی لیان جی، صنعت پلاست لیان، نوید صنعت لیان، بوشهر سوله ساز، پارس ساحل، نارون ليان، دانش بتن تجربه، شرکت دريازاد، اركان شيمي جنوب، شرکت اورانوس، پاك شيمي، نوين چاپ آريانا، سنگ فرش قرمز، معیار گستر سیراف، سیم و کابل لیان، شاخه زیتون لیان، خشكبار مجلسي، کارتن سازی زارع، شركت آزمون پردازه ليان، پارس آتیه افرا، پارسیان فرآب لیان و…
برخی فعالیتهای صورت گرفته در حوزه معاونت فرهنگی
۱) حمایت و افتتاح آکادمی هندبال منطقه ویژه اقتصادی
۲) حمایت از دوچرخه سوار حامل پیام ورزش بدون مواد مخدر و اعتیاد
۳) حمایت از جشنواره تئاتر استانی تنگستان
۴) تبلیغ کالاهای داخلی و ساخت واحدهای تولیدی منطقه ویژه از طریق رسانه ها، صدا و سیما و بیلبوردهای تبلیغاتی
۵) برگزاری مسابقات ورزشی جهت ایجاد انگیزه در کارکنان
۶) برگزاری کلاسهای آموزش ضمن خدمت جهت همکاران ستادی منطقه ویژه
۷) مسابقات کتابخوانی هرماه یک کتاب در منطقه
۸) اجرای برنامه های ویژه و گرامی داشت مناسبتهای ملی و مذهبی
۹) بازدید خبرنگاران از شرکتهای مستقر در منطقه ویژه و ارتباط موثر و فعال با رسانه های استان
برخی از ویژگی ها و خدمات منطقه ویژه اقتصادی:
ـ یکی از نقشهای تعریف شده برای منطقه ویژه اقتصادی بوشهر نقش پسکرانه بندر بوشهر می باشد.
ـ ایجاد زیرساخت ها از جمله: (آب، برق، تلفن، گاز، راه دسترسی و…) بر عهده منطقه ویژه می باشد.
ـ منطقه ویژه اقتصادی بوشهر از طریق مراجع ذیصلاح وفق قوانین و مقررات در حال بازپسگیری زمین های راکد و غیرفعال و واگذاری آن به متقاضیان جدید می باشد.
ـ در حال حاضر این منطقه مشکلی برای واگذاری زمین به سرمایه گذاران واقعی و دارای ایده و توان مالی جهت اجرا ندارد و آمادگی خود را جهت واگذاری زمین به متقاضیان واجد شرایط اعلام می دارد.
ـ واحدهایی که طرح توسعه ای اجرا نماید یا منبعد واحد جدیدی را در منطقه ویژه احداث و به بهره برداری رسانند، تا پنج سال از پرداخت مالیات معاف خواهند بود.
منبع: اتحاد خبر
