تدوین از: اداره کل حفاظت محیط زیست استان بوشهر ( دبیرخانه دائمی هوشیارسازی شهروندسبز )

مقدمه:

«هر شهروندسبز؛ یک سازمان حفاظت محیط زیست »؛ شعاری که از طرف دکترحسین دلشب، مدیر کل حفاظت محیط زیست استان بوشهر برای کارگاه های شهروند سبز ارایه شده است و این کارگاه های زیرمجموعه طرح امید اجتماعی درحال برگزاری می باشد. این کارگاه ها برای 37 شهر استان بوشهر طراحی شده که در اولین هفته در هشت شهر استان برگزار شد و همزمانظ با آن هشت انجمن زیست محیطی در سامانه وزارت کشور ثبت گردید. در ادامه گزارشی از این کارگاه ها را باهم خواهیم خواند.

چگونه یک شهروند سبز (آکولوژیک) شویم؟!

1-پسماندهای خشک را از مبداء تفکیک کنیم   2-با جانوران مهربان باشیم   3-از انرژی های نو و تجدید پذیر استفاده کنیم   4-وسايل با بازده انرژي بخریم   5-از لامپ های کم مصرف استفاده کنیم    6-پشت بام سبز داشته باشیم    6-خودروهاي كم مصرف تر استفاده کنیم   7-گياه و درخت بکاریم    8-از وسايل نقليه عمومي استفاده کنیم    9-معاينه فني به موقع خودرو    10-دوچرخه سواري، راهي پاك و مطمئن در طي مسافت‌هاي كوتاه    11-در مصرف آب صرفه جویی کنیم     12-زباله ها را کاهش دهیم     13-از دور ريزهاي فساد پذير خانگي مجدد استفاده کنیم     14-در هنگام خرید به  نشانه گذاری های مرتبط با پسماند های خشک توجه کنیم.

1-نخستین کارگاه در بندر ریگ:

این کارگاه شهروند سبز به عنوان نخستین کارگاه در بندر ریگ برگزار شد و در آن هم جناب غلامرضا نعمتی به عنوان دبیر انجمن یاوران طبیعت گناوه و هم کاوه حق پرست به عنوان دبیر انجمن زیست محیطی اقلیم پاک استان بوشهر حضور داشت. مدرس این کارگاه اسماعیل حسام مقدم؛ دبیر کانون اندیشه هامون بود که در آن به ارائه مباحثی درباب شهروند و حقوق شهروندی در قرن بیست و یکم پرداخت.در ادامه شهروندان به بحث و آسیب شناسی محیط زیستی بندر ریگ پرداختند و در نهایت انجمن زیست محیطی بندر سبز توسط شهروندان سبز بندر ریگ تاسیس شد. این انجمن با توجه به دغدغه‌های اکولوژیک شهروندان بندر ریگ و همچنین تسهیل گری کارگاه شهروند سبز _ طرح امید اجتماعی تاسیس شده است. نماینده این انجمن در فرمانداری گناوه، آقای عبدالخالق منصوری می باشد. قرار بر این شده است که مجموعه استانداری بوشهر در ارائه مجوز به این انجمن های سبز اقدام عاجل نماید.

2- دومین کارگاه در شهر تنگ ارم:

دومین کارگاه شهروند سبز ، صبح پنجشنبه 24 دی در شهر تنگ ارم برگزار شد. در ابتدا دکتر عبدالنبی امیری؛ شهردار تنگ ارم به ارائه بحثی درباب توسعه و آسیب های زیست محیطی آن در قرن بیستم پرداخت و از اهمیت تفکر مبتنی بر توسعه پایدار گفت. در ادامه این کارگاه اسماعیل حسام مقدم به عنوان مدرس، به تحلیل مفهوم شهروند سبز پرداخته شد و با گفتگو چالشی که بین حضار در گرفت، جلسه زنده و پویایی را رقم زد.. مساله اصلی و حیاتی این شهر مساله آب و مدیریت آن و نگرانی از مهاجرت شهروندان بود که در گفتگو ها  تکرار می شد. قرار بر این شد که جلسات منظمی در هفته های بعد بر محور همین مساله آب با میزبانی شهردار برگزار شود دولت اعتدال این نکته حساس و مهم را درک کرده که باید به گفتگو با مردم پرداخت. مردم را شریک تصمیم‌گیری ها و مدیریت ها نمود و این همان کلیدی هست که اعتماد و امید اجتماعی خواهد آفرید  ازهمین رو در قالب کارگاه شهروند سبز، دومین تشکل غیردولتی زیست محیطی با عنوان "انجمن همیاران محیط زیست ارم" در شهر تنگ ارم شکل گرفت و این انجمن در مرحله بعدی طرح امید اجتماعی به عنوان بازوی اجرایی طرح محیط زیست به درون روستا ها خواهند رفت و پیام سبز حفاظت از محیط زیست را به گوش جوامع محلی خواهند رساند. نماینده این انجمن زیست محیطی در فرمانداری دشتستان، آقای علی تنگ ارمی می باشد که در پی دریافت مجوز برای این تشکل غیردولتی اقدام خواهد نمود.

3- سومین کارگاه در شهر آباد

عصر روز شنبه در شهر آباد واقع در شهرستان تنگستان کارگاه شهروند سبز برگزار شد. در ابتدا شهردار این شهر به ارائه بحثی درباره شهر جوان آباد پرداخت و از فرصت های زیست محیطی این شهر گفت. سپس علیرضا نعمتی؛ رییس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان تنگستان از اهمیت طرح شهروند سبز گفت و اینکه در روزهای کنونی بسیار به حضور مردم در حفاظت از محیط زیست نیازمندیم. در نهایت علی فرخنده؛ رییس انجمن دیزاشکن تنگستان به ارائه فعالیت های این انجمن پرداخت و ادامه بحث را به مدرس این کارگاه؛ اسماعیل حسام مقدم سپرد.  در کنار مباحث کلی درباب محیط زیست، بطور خاص درباب تهدیدات زیست محیطی منطقه آباد به گفتگو پرداخته شد. مباحث چالشی زیادی مطرح شد و دو نکته قابل توجه بود؛ یک درباب حیات وحش آسیب پذیر منطقه و دو درباره پسماند و بازیافت. حضور پر از دغدغه شهردار آباد؛ علی خسروخواه امکان بسیار خوبی بود که شهروندان آباد را گرد هم آورده بود. در سالن اجتماعات شهرداری آباد کارگاه برگزار شد و در نهایت سومین انجمن سبز در سومین کارگاه شهروند سبز تاسیس شد ."انجمن زیست محیطی آباد سبز" در شهر آباد تاسیس شد . نماینده این انجمن در فرمانداری تنگستان آقای حسین بنافی هست. مسایل زیست محیطی چون با معیشت و وضعیت زیست شهروندان گره خورده و به نوعی در این دو سال مساله محیط زیست بسیار برجسته شده توسط دولت، شهروندان بسیار حساس شده اند و اطلاعات خیلی خوبی دارند.

4- چهارمین کارگاه در شهر سعدآباد

چهارمین کارگاه شهروندسبز زیرمجموعه طرح امید اجتماعی در شهر سعدآباد روز یکشنبه مورخ 27 دی برگزار شد. کارگاه با حضور مدیران شهرستان و بخشدار و جمعی از دانش  آموزان دختر و پسر همراه شد .سپس علیرضا رزمجو بخشدار سعدآباد سخنانی در خصوص طرح امید اجتماعی مطرح نمود. در ادامه کاوه حق پرست مدیر انجمن زیست محیطی اقلیم پاک با مقدمه کوتاهی با پرسش چیستی تعریف شهروندی حاضرین را وارد بحث کرد.بعد از اینکه حاضرین تعاریف خود را از شهروند و حقوق شهروندی ارایه دادند، حق پرست تعاریف شهروندی را مطرح کرد و در خصوص شهروند قرن بیست و یکم و ویژگی ها و مسولیت ها و وظایف آن مطالب مورد نظر را مطرح کرد. در ادامه رضا پرتوسنگی، مدیر انجمن حیات سبز لیان با طرح پرسش از حاضرین در مورد کاستی های زیست محیطی، فرهنگی و اجتماعی شهر سعدآباد جلسه را بصورت پرسش و پاسخ بین حاضرین و مسئولین ادامه داد. در این خصوص،حاضرین از نبود بیمارستان و عدم وجود محل مناسب برای دفن زباله،عدم بازیافت زباله،و عدم تفکیک آن توسط خود مردم سخن گفتند.همینطور شرایط نامطلوب کیفیت جاده ایی. سپس کیلیپ مربوط به گونه های مختلف زیست محیطی استان برای حاضرین پخش گردید.و بعد از آن در خصوص ثبت سمن ها، کارکرد ها و وظایف سمن ها بحث شد و در نهایت انجمن احیاگران طبیعت سعدآباد در این کارگاه تاسیس شد و نماینده این انجمن برعهده فاطمه حاجی زاده سپرده شد.

5- پنجمین کارگاه در شهر وحدتیه

پنجمین کارگاه شهروندسبز زیرمجموعه طرح امید اجتماعی در شهر وحدتیه امروز عصر برگزار شد.کارگاه با حضور مدیران شهرستان و جمعی از دانش آموزان دختر و پسر برگزار شد.سپس معاونت شهرداری سخنانی در خصوص طرح امید اجتماعی مطرح کرد. در ادامه کاوه حق پرست محتوای آموزشی را ارایه داد.و با مقدمه کوتاهی با پرسش چیستی تعریف شهروندی حاضرین را وارد بحث کرد.بعد از اینکه حاضرین تعاریف خود را از شهروند و حقوق شهروندی ارایه دادند، حق پرست تعاریف شهروندی را مطرح کرد و در خصوص شهروند قرن بیست و یک و ویژگی ها و مسولیت ها و وظایف آن مطالب مورد نظر را مطرح کرد. در ادامه رضا پرتوسنگی با طرح پرسش از حاضرین در مورد کاستی های زیست محیطی،فرهنگی و اجتماعی شهر وحدتیه جلسه را بصورت پرسش و پاسخ بین حاضرین و مسئولین ادامه داد.در این خصوص،حاضرین از نبود بیمارستان و وجود پالایشگاه نفت در کنار مدرسه پسرانه و مشکلات تنفسی ناشی از آن سخن گفتند. همچنین رویش نیزار در حاشیه رودخانه و شرایط نامطلوب کیفیت جاده ایی. سپس کلیپ مربوط به گونه های مختلف زیست محیطی استان برای حاضرین پخش گردید.و بعد از آن در خصوص ثبت سمن ها کارکرد ها و وظایف سمن ها توسط حق پرست به سایرین نکات مورد نظر مطرح شده و آموزش ثبت سمن در پورتال وزارت کشور به حاضرین داده شد. لازم به ذکر است که در هر دو شهر، استقبال بسیار خوبی هم از جانب مدیران دولتی و هم از جانب دانش آموزان شکل گرفت و از هر  دو  طرف درخواست شد که این جلسات ادامه داشته و این گونه مباحث در این دو شهر ادامه داشته باشد. در راستای شعار کارگاه های شهروند سبز.. هر شهروند سبز، یک سازمان حفاظت محیط زیست. که از طرف دکترحسین دلشب ؛ مدیرکل سازمان حفاظت محیط زیست استان بوشهر ارائه شده، نشانه ای از  روند مشارکتی در مدیریت زیست بومی استان بوشهر هست.  در این کارگاه انجمن زمین سبز وحدتیه نیز تاسیس شد و نماینده این انجمن برعهده مرتضی مواهبی فرد می باشد.

6- ششمین کارگاه در شهر شبانکاره

ششمین کارگاه امید اجتماعی در شهر شبانکاره برگزار شد... کارگاه با حضور مدیران شهر و جمعی از دانشجویان دانشگاه پیام نور برگزار شد .سپس بخشدار  شبانکاره؛ مسلم سلیمانی سخنانی در خصوص طرح امید اجتماعی مطرح کرد.در ادامه کاوه حق پرست آغازگر بحث اصلی کارگاه شد و با پرسشی از  تعریف واژه شهروندی حاضرین را وارد بحث کرد.بعد از اینکه حاضرین تعاریف خود را از شهروند و حقوق شهروندی ارایه دادند، حق پرست تعاریف شهروندی را مطرح کرد و در خصوص شهروند قرن بیست و یکم و ویژگی ها و مسولیت ها و وظایف آن مطالب مورد نظر را مطرح کرد.در ادامه برخی دانشجویان نظرات خود را در خصوص واژه ها و تعاریف مطرح شده ارایه کردند و تعدادی از ایشان نیز بر بی تفاوتی دانشجویان نسل حاضر تاکید داشتند. این گفتگو ادامه داشت تا پایان بخش اول کارگاه. پس از وقفه کوتاهی بخش دوم کارگاه در خصوص ثبت سمن ها کارکرد ها و وظایف سمن ها توسط حق پرست به دانشجویان  نکات مورد نظر مطرح شده و آموزش ثبت سمن در پورتال وزارت کشور به حاضرین داده شد. در این کارگاه انجمن محیط یاران سبز شبانکاره نیز تاسیس شد و نماینده انجمن در فرمانداری دشتستان برعهده صادق عسکری می باشد.

7- هفتمین کارگاه در شهر آب پخش

هفتمین کارگاه شهروندسبز زیرمجموعه طرح امید اجتماعی در شهر آبپخش برگزار شد... کارگاه با حضور جمعی از  مدیران سازمانی و آموزگاران در محل هنرستان شبانه روزی کربلای ۴ شهر آبپخش آغاز شد .که در ادامه شهردار و بخشدار شهرستان آبپخش نیز به این جمع پیوستند. کاوه حق پرست در آغاز موضوع کارگاه  با پرسشی از  تعریف واژه شهروندی حاضرین را وارد بحث کرد.بعد از اینکه حاضرین تعاریف خود را از شهروند و حقوق شهروندی ارایه دادند، حق پرست تعاریف شهروندی را مطرح کرد و در خصوص شهروند قرن بیست و یک و ویژگی ها و مسولیت ها و وظایف آن مطالب مورد نظر را مطرح کرد. در این کارگاه تاکید زیادی بر شکل گیری نهادهای مدنی و ایجاد شهروندانی با هویت حقوقی شد.در ادامه مدرس کارگاه از حاضرین خواست در مدت زمان سه دقیقه سه آسیب اجتماعی را بنویسند و برای هر یک نیز راه حل هایی ارایه دهند. هدف مدرس از این اقدام آگاهی حاضرین از میزان آگاهی و تسلط خود بر مشکلات اجتماعی و میزان هوش اجتماعی ایشان بود تا درصدی از میزان آگاهی و خرد جمعی جامعه از این راه سنجیده شود. سپس مواردی نیز بخشدار و شهردار شهرستان آبپخش در خصوص نیاز به ارتقای آگاهی در بین مردم و همکاری آنان با مدیران و نیز حمایت از سمن ها مطرح کردند.  در پایان نیز آموزش ثبت سمن ها و کارکرد ها و وظایف سمن ها توسط حق پرست به حاضرین مطرح گردید و نکات مورد نظر  آموزش داده شد. در این کارگاه هفتمین انجمن زیست محیطی زیرمجموعه کارگاه های شهروند سبز با عنوان انجمن حامیان سبز طبیعت آبپخش تاسیس شد که نماینده آن فرخ عباسی می باشد.

8- هشتمین کارگاه در شهر دلوار

هشتمین کارگاه شهروندسبز چهارشنبه 30دی ماه ساعت 9 صبح در  بخشداری دلوار برگزار شد.  در ابتدا بخشدار (عبدالرسول رستمی) و شهردار دلوار به بحث درباب طرح امید اجتماعی پرداختند سپس کوروش زنگویی از کانون بهین شهر من به ارائه کارگاه شهروندسبز پرداخت. از شهروندسبز و مولفه های آن گفت و در ادامه به بحث درباره آسیب های زیست محیطی شهر دلوار پرداخت که جوانان شرکت کننده این نکات را ارائه دادند. یک. نگرانی در مورد پسماند و شیوه دفع نامناسب اونها توسط شهرداری و نبودن مکان مناسبی.برای اون و مخصوصا زباله های بیمارستانی  دو. بحث آشغالهای پلاستیکی که در ساحل دلوار ریخته میشه توسط مهمانان و کمک به اگاهی اونها برای جمع کردنش  سه.موزش بیشتر به کودکان در مدارس و زنان خانه دار برای حفظ محیط زیست و زباله

چهار. کاشتن درختهای بیشتر برای فضای سبز یا جنگل حرا در دلوار. در پایان کارگاه نیز یک ان.جی.او زیست محیطی نیز شکل گرفت که در حال ثبت می باشد. این انجمن با عنوان انجمن شهروندان سبز دلوار تاسیس شد و نماینده آن برعهده سکینه خلیلی می باشد.

جمع بندی:

 کارگاه های شهروندسبز این امکان را به وجود آورده که مساله محیط زیست را مبدل به مساله ای فراگیر نماید و حتی در امکان های فعالیت و کنشگر ی زیست محیطی به سمت تمرکززدایی پیش برود... اداره کل حفاظت محیط زیست استان بوشهر در درون کارگاه های شهروندسبز امیدوار است که هر شهر استان به طور خاص یک انجمن زیست محیطی داشته باشد تا در آینده ای نه چندان دور، شعار هر شهروندسبز، یک سازمان حفاظت محیط زیست محقق گردد.