مازیار هوشمند

دهمین دوره مجلس شورای اسلامی با آیین تحویل اعتبارنامه منتخبان مردم در مجلس شورای اسلامی در روز جمعه 7 خرداد در حالی آغاز به کار خواهد کرد، که انتخاب اعضای کمیسیون های تخصصی مجلس پس از تعیین هیئت رئیسه سنی و دائمی و تأیید اعتبارنامه ها، یک از پرچالش ترین اتفاقات آغازین مجلس خواهد بود. چالشی که با هجوم نمایندگان به تعدادی از کمیسیون ها از جمله کمیسیون های انرژی، امنیت ملی و سیاست خارجی، اقتصادی، برنامه و بودجه و محاسبات و صنایع و معادن، و عدم تقاضا برای عضویت در کمیسیون هایی نظیر اصل نود، فرهنگی، آموزش و تحقیقات و اجتماعی، وقت و فرصت زیادی از نمایندگان در روزهای اولیه مجلس را خواهد گرفت.

کمیسیون های تخصصی مجلس شورای اسلامی همانطور که از عنوان کلی آن [تخصصی] واضح می نماید، جایگاهی کاملاً تخصصی در مجلس است که عهده دار وظایف و اختیاراتی در حیطه تخصص خود هستند. به همین منطور ورود و عضویت در کمیسیون ها منوط به برخورداری از تخصص، تجربه (تقنینی و اجرایی)، تحصیلات و دانش مرتبط با فعالیت در آن مجموعه است. 

 بر اساس ماده 33 آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی، هریک از کمیسیون‏هاى تخصصى مجلس در محدوده تخصصى خود داراى وظایف و اختیاراتى از جمله بررسی‌ طرح ها و لوایح ‌ارجاعی، رسیدگی به درخواست های تحقیق و تفحص، رسیدگی به سؤال نمایندگان از رئیس جمهور و وزیران، بررسی موارد ارجاعی از لوایح برنامه توسعه و بودجه سالانه، بررسی گزارش های عملکردی و نظارتی از اجراء قوانین مربوط به دستگاه های ذیربط، تهیه گزارش موردی و سالانه در خصوص امور اجرائی دستگاه ها و نحوه اجراء قوانین، بررسى و تصویب آزمایشى طرح ها و لوایح و تصویب دائمى اساسنامه سازمان ها، شرکت ها و مؤسسات دولتى یا وابسته به دولت می باشند.

روشن و آشکار است فردی با تحصیلات در رشته کشاورزی نتواند آنطور که می بایست امور بهداشت و درمان کشور را در بعد تقنینی و یا نظارتی به سرانجام رساند. به همین دلیل تخصص در کنار تجربه و تحصیلات یکی از لازمه های خروجی مطلوب کمیسیون ها به شمار رفته، و بزرگان و صاحبان تجربه در حوزه قانونگذاری، همیشه در ابتدای آغاز به کار مجلس، از نمایندگان می خواهند تا برای قانونگذاری و نظارت دقیق بر اجرای درست قوانین، به عضویت کمیسیون هایی که با تخصص آن ها سازگار است، در آیند.

متأسفانه این مهم در مجالس قبل مورد توجه جدی نمایندگان، به ویژه نمایندگان جدیدالورود قرار نگرفته، و عده ای از نمایندگان که شمارشان نیز اندک نیست، اصرار به ورود به کمیسیون هایی دارند که تحصیلات، تجارب و تخصص آنان هیچ سنخیتی با حیطه وظایف آن کمیسیون ندارد.

در این بین نمایندگان استان بوشهر در ادوار گذشته نیز به این موضوع بی توجه بوده، و اصرا به ورود به کمیسیونی داشته اند، که سوابق کاری و تجارب آنان با شرح وظایف آن کمیسیون نه تنها همخوانی نداشته است، بلکه فرسنگ ها فاصله داشته است.

وجود پارس جنوبی و دیگر مناطق نفتی در استان بوشهر، و عدم استفاده از فرصت هایی که از کنار این تأسیسات صنعتی می توانست عایدمان شود، همیشه انگیزه نمایندگان استان بوشهر برای عضویت در کمیسیون انرژی شده است. استارت اصرار ورود به کمیسون انرژی نیز از دوره پنجم مجلس شورای اسلامی و توسط شیخ عبدالله حاجیانی زده شد. پس از آن استان بوشهر در دوره ششم با یک نماینده، دوره هفتم دو نماینده، دوره هشتم دو نماینده و دوره نهم با سه نماینده در این کمیسیون صاحب سهم بوده است.

مروری بر کارنامه نمایندگان بوشهری عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی در این چند دوره، حاکی از خروجی مطلوبی برای رسیدن به اهداف و انگیزه های پیش از ورود، نیست. عضویتی که اگر در کمیسیون های متعدد دیگر (حتی با عدم تخصص مناسب) شکل می گرفت، شاید ره آورد بهتری برای استان به همراه داشت.

با این حال اخیراً نیز سه تن از چهار منتخب استان بوشهر برای مجلس دهم شورای اسلامی در مصاحبه ها و اظهارنظرهای خود در بین موکلین اعلام داشته اند که مصممند تا با ورود به کمیسیون انرژی از کیان این استان دفاع کنند. ورودی که قاعدتاً با توجه به شرایط عضویت، و همچنین تجربه ناموفق حضور نمایندگان سابق استان در این کمیسیون، نمی تواند برای این وکلا موفقیت آمیز باشد.

یکی از مطالبات عمده مردم استان بوشهر از نمایندگان، بهره مندی از فواید حضور صنعت رو به رشد نفت در منطقه عظیم پارس جنوبی، خارگ، جم، کنگان، بهرگان، و در آینده پارس شمالی است. این مطالبه در کنار رفع مشکل عمده اشتغال جوانان استان که بخش اعظمی از آن از همین محل قابل حل است، نمایندگان را به این موضوع امیدوار کرده است که با حضور در کمیسیون انرژی مجلس، بتوانند در یک فضای تعاملی و یا بعضاً رو در رویی، با مدیران نفتی ارتباط برقرار نموده، و در احقاق حقوق مسلم مردم این استان، ایفای وظی فه نمایند. حال آنکه کمیسیون بنا به تعریفی که مجلس در آئین نامه داخلی خود از آن داشته است، محلی برای بررسی یک سری امور تخصصی مرتبط با دستگاه های اجرایی با دانش افرادی متخصص در آن زمینه است، و نه پیگیری مطالبات موکلین حوزه انتخابیه!

مطابق ماده 38 ائین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی، کمیسیون انرژى براى انجام وظایف محوله در محدوده نفت، گاز، برق، سدها و نیروگاه هاى آبى و برقى، انرژى اتمى و انرژى‏هاى نو مطابق ضوابط آن آئین‏نامه، تشکیل مى ‏شود. در همین راستا و بر اساس مواد 46 و 47 آئین نامه داخلی مجلس، صلاحیت داوطلبان عضویت در کمسیون انرژی بر مبنای تحصیلات، تخصص، تجربه و سابقه اجرایی و عضویت در کمیسیون‏‌ها، و به پیشنهاد نماینده و بر اساس رأى اکثریت نسبى اعضاء شعبه مشخص خواهد شد.

آنچه که در این میان مشخص است، عدم تخصص، تجربه و تحصیلات سه نماینده متقاضی استان برای رفتن به کمیسیون انرژی است. این سه منتخب محترم قطعاً دغدغه هایی برای عضویت در کمیسیون انرژی دارند، اما تجربه حضور نمایندگان سابق در این کمیسیون، و حرکت در مسیری قانونمند، منظم و ایده آل در جهت قانونگذاری و نظارت، باید عمیقاً مورد توجه این عزیزان قرار گیرد. نگاهی به تحصیلات، سوابق و تخصص این سه منتخب محترم لازم می گرداند که این دوستان در کمیسیون هایی دیگر که تخصص و تجربه و کارایی آنان در راستای قانونگذاری و نظارت به کار آید، به عضویت درآیند.

بی شک بهره مندی از فرصت و موقعیت صنعت شکوفا شده نفت، گاز و پتروشیمی در استان، و رفع مشکل بیکاری جوانان این دیار با حضور در کمیسیون انرژی محقق نخواهد شد. راه برون رفت از این مشکلات، گرفتاری ها و محرومیت ها، فقط به واسطه قانوگذاری درست و نظارت دقیق نمایندگان محترم بر فعالیت دستگاه های اجرایی میسّر و محقق خواهد شد، ولاغیر!

اگر منتخبین محترم به جای اصرار و تلاش برای ورود به کمیسیون انرژی، به طراحی و تصویب قوانینی که استان را از این گرفتاری ها نجات دهد، بیندیشند، قطعاً استان آینده ای دیگر، که همانا توسعه و رضایتمندی مردم است، به خود خواهد دید. منتخبین محترم باید توجه داشته باشند که در سایه تصویب قوانین دقیق و درست، و بعداً نظارت بر اجرای صحیح آن هاست که می توان بوشهری آباد ساخت. قوانینی همچون بهره مندی مردم مناطق نفت و گازخیز از درآمدهای بیشتر نفت و گاز، و حتی فروش محصولات پتروشیمی!

از زاویه ای دیگر، اگر منتخبین محترم بر این باورند که حضورشان در کمیسیون انرژی به واسطه نزدیکی با مسئولین وزارت نفت، و ایجاد یک رابطه تعاملی و یا رویارویی، می تواند در تحقق مطالبات مردم حوزه خود، مؤثر باشد، به بیراهه رفته اند. تجربه ثابت کرده است، نماینده ای که به قانون اشراف، و نظارت خود را به خوبی انجام دهد، می تواند به درستی از فرصت ها برای منطقه خود بهره ببرد. نماینده ای که قانون را به خوبی بداند، و از ابزار نظارتی تذکر و سؤال به خوبی  استفاده نماید، بی شک فعالیتش تأثیرگذارتر از حضور در کمیسیونی خاص خواهد بود. منتخبین محترم باید بر این باور باشند که از خود نماینده ای کاردان، قوی، با دانش و مؤثر در مجلس ساخته، تا شکوه و تأثیرگذاری آنان هر خواسته ای را محقق سازد. هیبت و شوکتی که وزن آن از حضور در هر کمیسون پُرطمطراقی بیشتر باشد.

در این میان و در راستای دغدغه ای که منتخبین استان برای حضور در کمیسیون انرژی دارند، ماده 57 آئین نامه داخلی مجلس حضور همراه با اظهارنظر نمایندگان در هر کمیسیونی را هموار نموده است. مطابق این ماده، هر نماینده علاوه بر الزام عضویت در یکى از کمیسیون‏‌هاى تخصصى، مى‌‏تواند در کمیسیون‏هاى دیگر مجلس، با حق اظهارنظر، ولی بدون حق رأى شرکت کند. این عدم حق رأی در زمینه امور و وطایف تخصصی آن کمیسیون است، که اصولاً مرتبط با دغدغه نمایندگان استان نیست، و نمایندگان ما می توانند با حضور و اظهارنظرهای مستدل و مستند خود در کمیسیون، نگاه اعضا را به هدف خود معطوف، و از این رهگذر به آنچه می خواهند، دست یابند.  

پیشنهاد می شود منتخبین محترم فریب حضور بی عاید در کمیسیون انرژی را نخورند، و با انتخاب کمیسیون مرتبط با توانمندی و تخصص خود، برای عضویت در ارکان بالای آن کمیسیون ها به عنوان رئیس، نائب رئیس و دبیر، تلاش نمایند؛ و برای رسیدن به این ارکان به کمک همدیگر بشتابند.

 .http://payameasalooye.ir/newspaper/page/467/8/10466/0