شرق: سیدمحمدعلی افشانی، دومین استاندار دولت تدبیر و امید در استان فارس است که از تیرماه سال گذشته به این سمت منصوب شده است. او در سال ٨٤ نشان درجه دوم سازندگی را دریافت کرده و معاونت استانداری استان‌های کهگیلویه‌وبویراحمد، خوزستان و سمنان را نیز در کارنامه خود دارد. مهندس افشانی در اولین روز از هفته دولت، با اینکه خسته از کنفرانس مطبوعاتی سه‌ساعته بود، با رویی گشاده در دفتر کار خود میزبان ما شد. از پیشرفت‌ها و آینده استان گفت و از حمایتش از نهادهای مردم‌نهاد و تغییراتی که در فرمانداری‌ها داده است. در میانه گفت‌وگو هم چند دقیقه‌ای با وزیر کشور تلفنی صحبت کرد و در نهایت با لبخند بدرقه‌مان کرد. در ادامه، این گفت‌وگو را می‌خوانید.

‌شما حدود ١٥ ماه است که به‌جای یک استاندار دیگر به فارس آمده‌اید؛ احساس می‌کنید در این مدت چقدر انتظارات دولت را در استان پیش برده‌اید؟
چون این سؤال درباره خودم است، پاسخ به آن کمی برایم سخت است و خوب است که این سؤال را از نهادهای اجتماعی بپرسید. نهایت هم آنچه در فضای اجتماعی به‌جا می‌ماند این است که یک مدیر چقدر قانونمند بود، چقدر از حقوق و دغدغه‌های مردم دفاع کرد و در زمینه عمران و توسعه استان چه کرده است. من فکر می‌کنم که تا امروز تلاش گسترده‌ای داشته‌ایم که از حقوق مردم دفاع کنیم، مهم‌ترین آن هم در انتخابات گذشته بود که سعی کردیم رأی مردم مبنا باشد.

‌بحث توسعه استان را پیگیری کرده‌اید؟
بر مبنای آمار، استان در مسیر توسعه قدم برمی‌دارد. اینکه در بین تمام استان‌های کشور، استان فارس با فاصله در بحث صنایع کوچک و متوسط، در تصویب و پرداخت و توزیع بین شعب اول است به‌راحتی صورت نمی‌گیرد و پشت آن یک برنامه‌ریزی وجود دارد. وقتی سهم چشمگيري از اعتبارات به پروژه‌های عمرانی تخصیص پیدا می‌کند به این معنی است که اینها در حال پیگیری است.قبول دارم نرخ اشتغال در فارس به نسبت میانگین کشوری پایین و نرخ بی‌کاری در مقایسه با میانگین کشوری بالاست و حتی سهم اعتبارات عمرانی فارس تناسبی با وسعت و جمعیت این استان ندارد؛ اما با رایزنی‌های انجام‌شده و به واسطه اینکه مسئولان کشور هم به این واقعیت معتقد شده‌اند، قطعا سهم فارس از بودجه عمرانی در سال ٩٦ افزایش خواهد یافت.

‌یکی از دغدغه‌های همیشگی در استان فارس بحث جاده و راه‌آهن بوده است؛ برای آن فکری کرده‌اید؟
در یک سالی که من در استان هستم توجه ویژه‌ای به راه‌ها و اعتبارات استان شده است. چندين خط ريلي راه‌آهن در استان مطرح بوده، اولویت اول ما مسیر کرمان به شیراز، شیراز به بوشهر و همچنین شیراز به اهواز است که اگر به بهره‌برداری برسد روزی چند قطار از آن عبور خواهد کرد. حدود صد هزار زائر داریم که می‌خواهند به کربلا بروند و همه تلاش من این است که این خط به راه‌آهن بصره متصل شود. این خط آهن باعث خواهد شد هم به آب نزدیک شویم و هم بتوانیم صادرات به بصره داشته باشیم. حدود ٤٠ درصد دانشجویان دانشگاه شیراز و دانشگاه چمران اهواز به طور مدام در این مسیر در رفت‌وآمد هستند و این برای آنها هم خوب است که این طرح هم‌اکنون در وزارتخانه در حال بررسی است.
ساخت آزادراه شیراز- اصفهان را هم که یکی از مهم‌ترین آزادراه‌های کشور است شروع کرده‌ایم. این پروژه تا اواخر سال گذشته تقریبا تعطیل بود و فعالیت چندانی در آن انجام نمی‌شد. اما از اسفند سال گذشته تاکنون و با پیگیری‌های انجام‌شده در مجموع هزارو ٢٠٠ میلیارد تومان به این پروژه اختصاص پیدا کرد که پیش‌بینی می‌شود کل پروژه در هفته دولت سال ٩٧ افتتاح شود.

‌بحث اتصال استان فارس به خلیج‌فارس هم مطرح بود؛ دراین‌باره به نتیجه‌ای رسیدید؟
استان فارس به اندازه كافي روستا و سرزمين دارد؛ ما نياز به آب داريم و به همین دليل به دنبال اتصال به دریا و ساخت اسکله هستیم؛ اما قسمتی که استان ما را به خلیج‌فارس می‌رساند، منطقه حفاظت‌شده بین‌المللی نامي‌بندان است. من با سركار خانم ابتكار، رئیس سازمان محیط زیست هم صحبت كردم که ایشان گفتند به‌هيچ‌عنوان امكان ايجاد راه دسترسي و اسكله و بندر در اين محدوده به لحاظ حفاظت‌شده‌بودن منطقه وجود ندارد.

‌شما به‌تازگی چند فرماندار را در استان تغییر داده‌اید؛ این تغییرات برای هموارکردن مسیر برنامه‌های دولت بوده است؟
مهم‌ترین اصل این است که مدیران باید تابع سیاست‌های دولت باشند و این یک اصل بدیهی است؛ دوم اینکه توانایی انجام وظایف سازمانی خود را داشته باشند؛ همچنین باید سلامتی مالی و اخلاقی داشته باشند و این سلامت برای مدیران یک اصل بدیهی است. بعضی از این فرمانداران که من آنها را تغییر داده‌ام بازنشسته شدند و بعضی از آنها جابه‌جا و تعداد کمی از آنها هم با توجه با ارزیابی‌اي که شد نیاز به تغییر داشتند. به طور طبیعی فرماندار به عنوان نماینده عالی دولت در شهرستان باید همراه دولت باشد و سیاست‌های عمومی دولت را دنبال کند و مهم‌تر آنکه توان انجام مسئولیت خود را داشته باشد؛ تغییراتی هم که صورت گرفت در همین راستا بود.
وقتی می‌گویم توان انجام داشته باشد برای این است که وظایف فرماندار گسترده است و نقش استاندار را در شهرستان ایفا می‌کند که یک بخش آن سیاسی و اجتماعی مثل برگزاری انتخابات است؛ اما مسائلی مانند جذب سرمایه‌گذار، ایجاد اشتغال، رونق تولید و پیگیری پروژه‌های عمرانی هم مسائل مهمی است که براساس آن فرمانداران را ارزیابی و انتخاب می‌کنیم.کلا شیوه من این‌گونه نیست که برخورد شخصی کنم؛ اگر فردی را بخواهم تغییر دهم حتما از دو ماه قبل به او اطلاع می‌دهم. این باعث می‌شود که آنها دچار مشکل نشوند و هر لحظه نگران برکناری خود نباشند. به‌هرحال تغییر مدیریت یک ضرورت است، البته بعضی از فرمانداران هم خودشان نخواستند بمانند، برای مثال من خیلی دوست داشتم آقای نجیب‌زاده فرماندار لارستان تا یک سال دیگر بماند؛ اما نخواست و گفت می‌خواهد بازنشسته شود که من او را جابه‌جا کردم، یا فرماندار مرودشت بعد از ٣٥ سال تقاضای بازنشستگی کرد؛ اما تعدادی از فرمانداران را خودم تصمیم گرفتم كه افرادی با توانایی بالاتر را جایگزین آنها کنم.

‌دو ماه پیش که معاون‌اول رئیس‌جمهوری به استان سفر کرده بودند، فقط یک نماینده مجلس برای استقبال از ایشان رفته بودند، حضور‌نیافتن سایر نمایندگان دلیل خاصی داشت؟
در جلسه‌ای که آقای جهانگیری در استان داشتند، شش نفر از نمایندگان حضور یافتند و چند نفری هم در جلسه اولی که برای مسئله آب بود صحبت کردند؛ بنابراین مشکل خاصی نبود. البته یکی از نمایندگان اعتراض کرده بود که چرا سفر آقای جهانگیری را به ما دیر گفتید، وگرنه مسئله خاصی نبود؛ همیشه همین بوده است که رئیس مجمع نمایندگان مجلس به نمایندگی از بقیه آنها در مراسم شرکت کند که آقای کرم‌پور، نماینده فیروز‌آباد، به عنوان رئیس مجمع حضور داشتند. به علت اینکه در استان فارس هم تعداد نمایندگان زیاد است سایر نمایندگان فقط در جلسه «چالش‌ها و توسعه استان» و «شورای اداری» شرکت کردند و باز تعدادی از آنها به نمایندگی از بقیه در جلسه صحبت کردند.

‌شورای هماهنگی احزاب و افراد همسو با دولت در استان، انتظار ارتباط بیشتر با نماینده ارشد دولت تدبیر و امید دارند، برنامه‌ای برای ارتباط بهتر و بیشتر دارید؟
من ارتباط خوبی با همه تشکل‌های سیاسی استان، چه حامیان و چه منتقدان دولت دارم. هر وقت هم تقاضاي ملاقات کنند، هیچ محدودیتی ندارم و اکنون هم این ارتباط وجود دارد. من اعتقاد دارم نهادهای اجتماعی باید بیش از اینکه انتظار داشته باشند، دولت آنها را سازمان بدهد، خودشان باید سازمان یابند و برنامه‌های خود را تدوین کنند. وظیفه من نیست که عده‌ای را سازمان بدهم که بروند از دولت حمایت کنند. دولت باید قانون را اجرا کند، من به‌عنوان نماینده دولت مجری قانون و حافظ امنیت هستم و مسئول سازمان‌دادن تشکلات بیرونی‌اي که می‌خواهند از دولت حمایت کنند نیستم؛ اما اگر برای آنها ممانعتی پیش بیاید، من وظیفه دارم این موانع را رفع کنم. ما باید این دو را از هم تفکیک کنیم، من به‌عنوان یک استاندار باید بدانم که کجا دخالت کنم و کجا نباید دخالت کنم و البته همه اینها را باید مطابق قانون انجام دهم.

‌قبل از انتصاب شما به‌عنوان استاندار فارس، برای آقای علی مطهری در شهر شیراز اتفاق بدی افتاد، هم به او حمله شد و هم سخنرانی‌اش برگزار نشد. آقای مطهری همچنان در حال پیگیری پرونده این حادثه هستند، شما به‌عنوان استاندار چگونه این ماجرا را دنبال می‌کنید؟
چون این قضیه قضائی شد، پیگیری آن از سوی قوه قضائیه و وکیل آقای مطهری دنبال می‌شود؛ اما نکته‌ای که من آن را دنبال می‌کنم این است که ما باید برای سخنرانان و کسانی که به استان دعوت می‌شوند، امنیت ایجاد کنیم و خوشبختانه در این مدت که من در استان حضور دارم مشکلی پیش نیامده است و خود آقای مطهری هم یک بار دیگر به اینجا آمدند و در دانشگاه هم سخنرانی کردند.

‌کمتر از یک ماه دیگر دانشگاه‌ها دوباره باز می‌شوند، دانشجویان انتظار دارند فضای آزادی برای آنان فراهم کنید و مشکلات قبلی مانند برهم‌خوردن سخنرانی‌ها تکرار نشود. اقداماتی برای مطالبه دانشجویان انجام داده‌‌اید؟
کشور ما ایالتی اداره نمی‌شود که ایالت فارس با بقیه جاها متفاوت باشد، در کل کشور باید یک رویه واحد وجود داشته باشد. وظیفه استانداری و فرمانداری‌ها تأمین امنیت سخنرانان است، اینکه چه کسی برای سخنرانی دعوت شود و موضوع آن چه باشد، به دعوت‌کننده مربوط است، دانشجويان هم به میزان فضایی که برای آنان فراهم شود و فعالیت اجتماعی و سیاسی کنند پخته‌تر می‌شوند؛ اما متأسفم بگویم که به‌دلیل اینکه احزاب در کشور ما قدرتمند نشدند و نهادهای اجتماعی غیردولتی ساختارمند نیستند و تقویت نشده‌‌اند، بار فعالیت‌های اجتماعی را دانشگاه به دوش گرفته است. در شرایط فعلی از دانشجو به‌عنوان یک جوان پرشور باید حمایت شود و ما نباید نگران یک سخنران و حرف‌های او باشیم، اگر حرف‌های او موردتأیید ما نیست، باید پاسخ آن داده شود. من اعتقاد دارم پاسخ «بیان» را باید با «بیان» داد و تلاش من در استان بر این اساس است. اگر قانون حاکم شود، خیلی از معضلات و مشکلات جامعه دیگر وجود نخواهد داشت. قانون مشخص کرده است چه کسی منع سخنرانی دارد یا ندارد، اگر حق دارد سخنرانی کند باید ما از او حمایت کنیم و بقیه هم می‌توانند او را نقد کنند.

‌شائبه‌ای وجود دارد که شما براساس رودربایستی با یک خاندان مذهبی در استان فارس، برخی اشخاص را در استان تغییر نداده‌اید، برای نمونه هم از رئیس دانشگاه علوم پزشکی شیراز نام برده می‌شود. این را تأیید می‌کنید؟
به‌طور كل دروغ است، تابه‌حال حتی یک‌بار هم از طرف این خانواده به من هیچ توصیه و حتی اشاره‌ای نشده است که ایشان باشد یا نباشد، این ذهنیتی است که عده‌ای برای خودشان دارند، عزل و نصب با وزیر و تأیید با من است. وزیر بهداشت مسئول این است که مدیر خود را نگه دارد یا نه، اینکه من با قومی یا فامیلی رودربایستی داشته باشم، درست نیست. اگر یک روز وزیری به این جمع‌بندی برسد که مدیر خود را تغییر دهد، من همراه وزیر خواهم بود و حمایت می‌کنم.

‌کمتر از یک سال تا انتخابات ریاست‌جمهوری باقی است، فضای سیاسی استان برای رقابت احزاب فراهم است؟
من همواره به این اصل اعتقاد دارم و پایبندم که ما باید حافظ رأی مردم باشیم و از آن صیانت کنیم. مردم حقوقی دارند و یکی از مهم‌ترین حقوقی که هر انسانی دارد حق انتخاب است. انسان براساس قدرت انتخابش، ماهیت پیدا می‌کند و برای انتخاب خود نیز باید احساس امنیت کند. من امیدوارم در استان فارس، همان‌طور که در انتخابات مجلس شورای اسلامی این امنیت را به ‌وجود آوردیم، در انتخابات سال آینده نیز مأموریت خود را درست انجام دهیم. انتخابات پیش‌رو به این دلیل حساس است که هم‌زمان با انتخاب ریاست‌جمهوری، مردم باید در انتخابات شوراها که نهادی اجتماعی است شرکت کنند. هم دولت و هم بنده تلاش داریم که این نهاد اجتماعی بیشتر تقویت شود و احساس من هم این است که تا زمانی که نهادهای اجتماعی و احزاب قدرتمند در کشور شکل نگیرد کشور در مسیر توسعه قرار نمی‌گیرد؛ اگر توسعه‌ای هم باشد بسیار ناپایدار است و بعد از مدتی در آن عقب‌گرد صورت می‌گیرد؛ اما وقتی رقابت حزبی باشد انتخاب مردم هم درست خواهد بود و حزب هم پاسخ‌گو خواهد بود. من تقویت این نهادها و احزاب را به عنوان یک وظیفه تلقی می‌کنم و در استان آن را دنبال می‌کنم. مابقی کار هم به خود احزاب برمی‌گردد که خودشان تلاش کنند و سازمان رأی پیدا کنند که این دیگر خارج از چارچوب وظایف استاندار است.

‌سؤال آخر، امید مردم استان فارس به دولت تدبیر و امید همچنان پابرجاست؟
من فکر می‌کنم که این امید همچنان هست و کسانی که تلاش می‌کنند مردم را مأیوس و ناامید کنند قطعا اشتباه می‌کنند. افرادی که تلاش می‌کنند مردم از دولت روی‌گردان شوند باعث می‌شوند که آسیب آن به همه مردم و کل کشور برسد؛ اما مردم ما آگاه هستند و پاسخ آنها را به‌موقع خواهند داد.