شرق - این روزها بازار تبلیغات نامزدهای ریاست‌جمهوری و مناظره‌ها در شبکه‌های مختلف تلویزیون و رادیو داغ است. اما شبکه خبر از یک ماه مانده به سال ٩٦ و در لابه‌لای اخبار خود برنامه‌ای با نام «تکنیک‌های انتخاباتی» پخش می‌کند که با چشم غیرمسلح هم می‌توان یک‌طرفه‌بودن و تخریب یک جریان سیاسی خاص را در آن دید. در این برنامه چند تکنیک برای پیروزی در انتخابات معرفی شده و درباره آن توضیحاتی داده می‌شود که اکثر آنها درباره شخص حسن روحانی صدق می‌کند: مثلا درباره «تکنیک سایه» این‌گونه گفته می‌شود: «این تکنیک بر این پایه بنا شده است که اگر یک جریان سیاسی بتواند خود را زیر سایه برخی شخصیت‌های سیاسی قرار دهد می‌تواند از انرژی مثبت این شخصیت‌ها برای جلب آرای مردم بهره بگیرد... هدف اصلی این است که رأی‌دهندگان به این جمع‌بندی برسند که سایه این شخصیت‌ها بالای سر این جریان است». کاملا مشخص است که بیان توضیح این تکنیک همه را متوجه مرحوم آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی و بزرگان اصلاح‌طلب می‌کند که همیشه حمایت خود از روحانی را علنی نشان داده‌اند.
یا «تکنیک نامزدهای ضربه‌گیر یا پوششی» این‌گونه توضیح داده می‌شود: «چندین نفر از یک جریان سیاسی برای در امان ماندن نامزد اصلی از حملات و انتقادهای جریان‌های رقیب نامزد انتخابات می‌شوند. البته از همان اول مشخص است که این نامزدها در نهایت به نفع نامزد اصلی کناره‌گیری می‌کنند. فلسفه اصلی این است که نامزد اصلی از ضربه‌خوردن در افکار عمومی محفوظ بماند تا در رقابت‌های انتخاباتی دچار ریزش آرا و شکست احتمالی نشود». مشخص است این تکنیک دقیقا ناظر به حضور اسحاق جهانگيري در عرصه رقابت‌هاي انتخابات رياست‌جمهوري است. «تکنیک مخالفان مانع» دیگر شیوه‌ای است که در این برنامه درباره آن توضیح داده می‌شود: «این شیوه یا مهندسی معکوس در پی القای این هدف انتخاباتی است که ناکامی‌های برخی گروه‌ها و جریان‌های سیاسی به علت کارشکنی و مانع‌تراشی مخالفان است. این تکنیک به‌روزشده تکنیک قدیمی فرافکنی است». یا درباره «تکنیک نظرسنجی» گفته می‌شود: «... در این روش چند نامزد در رقابت‌ها حاضر هستند، اما برای شکسته‌نشدن آرای این جریان تعهد می‌دهند که در روزهای پایانی به نفع کسی که در نظرسنجی‌ها بیشترین رأی را دارد کنار بروند» که کاملا مشخص است منظور از برخی جریان‌های سیاسی، در این دو تکنیک کدام گروه سیاسی است و به کدام نامزدهای سیاسی کنایه می‌زند.
این برنامه «تکنیک دره عمیق» را هم این‌گونه شرح می‌دهد: «در این روش تلاش می‌شود نتیجه اقدامات دوره‌های قبلی به دره‌ای عمیق و پر از مشکلات تشبیه شود که هر چه تلاش می‌شود اصطلاحا پر نمی‌شود. محور القایی این تکنیک بر این قاعده استوار است که اگر مردم بر اثر تبلیغات جریان‌های سیاسی وجود این دره عمیق را بپذیرند نا خودآگاه قانع می‌شوند که حل نشدن مشکلات ناشی از ناتوانی این جریان سیاسی نیست و به علت دره عمیقی است که از دوره‌های گذشته به ارث رسیده است». تکنیکی که با توجه به اینکه حسن روحانی هم اکنون ریاست دولت را برعهده دارد، متوجه شخص او می‌شود.
اما در توضیح «تکنیک شکستن آرای دیگران» تلاش شده در ذهن بیننده «محمود احمدی‌نژاد» تداعی شود: «استفاده از این تکنیک در ابتدا دور از ذهن به نظر می‌رسد اما در دنیای سیاست هیچ چیز بعید نیست. این تکنیک موقعی مورد استفاده قرار می‌گیرد که یک جریان مثلا A می‌داند نامزد حائز صلاحیت در انتخابات ندارد، اما هوادارانش ممکن است به یک جریان دیگر مثلا B که آن را به دیدگاه‌های خود نزدیک می‌دانند رأی دهند. برای جلوگیری از تحقق این مسئله نامزد جریان A رسما و با تبلیغات خاص به میدان می‌آید تا هواداران آن جریان با یک شوک احساسی آماده حرکت بعدی شوند. مدتی بعد هنگامی که این نامزد به علت نداشتن شرایط قانونی احراز صلاحیت نشد، آن جریان سیاسی به بهانه نبود امکان حضور در انتخابات تلویحا هواداران خود را به کناره‌گیری از صندوق رأی فرامی‌خواند. اگر این هدف محقق شود آرای جریان B کاهش و احتمال شکست آن از جریان سوم افزایش می‌یابد. به این ترتیب جریان A می‌تواند با حفظ هوادارانش همچنان در کمین فرصت‌های بعدی باشد». سوگیری این تکنیک طوری است که جریان B همان اصولگرایان هستند و می‌توان جریان C را جریان طرفداران حسن روحانی دانست.
اما آخرین تکنیک «دشمن فرضی- سؤال فرضی- پاسخ فرضی» است: «این تکنیک همان دوقطبی‌سازی کاذب است که با برخی تغییرات جزئی به‌روز شده است. جریان‌های سیاسی برای اجرای این روش تلاش می‌کنند با مخالف‌تراشی برای دیدگاه‌ها و نظرات خود، در اذهان عمومی به نوعی دوقطبی‌سازی دست بزنند و از این طریق مستقیم یا غیرمستقیم آرای مردم را متوجه خود کنند. زنان، آزادی و موضوعات اجتماعی از موضوعاتی است که معمولا در این تکنیک مورد توجه خاص قرار دارند». موضوع‌هایی که برای مثال این تکنیک بیان می‌شود، کاملا جریان اصلاح‌طلب و شعارهای انتخاباتی حسن روحانی را هدف گرفته است. سوگیری جهت‌دار این برنامه به ضرر جریان اصلاح‌طلب و نامزد آن، نشان می‌دهد که صداوسیما هم برخی از همین تکنیک‌ها، مثل «تکنیک دوقطبی‌سازی کاذب» را برای آنها در نظر گرفته است؛ صداوسیمایی که قرار است حداقل در ظاهر و در زمان انتخابات هم شده کمی بی‌طرف باشد.