بندر آزاد بوشهر، فرصت یا تهدید

یونس قیصی زاده

بالاخره بعد از ۷۰ سال مطالبه عمومی، سهمی از مناطق آزاد به بوشهر هم رسید و قسمتی از شهرستان بوشهر با پسکرانه بندر به منطقه آزاد تبدیل شد. با تصویب بندر آزاد بوشهر، موجی از امیدواری و همچنین سیلی از بیم و نگرانی در بین اقشار مختلف مردم بوشهر به وجود آمده است، از طرفی تعدادی از مردم که فکر می کنند ایجاد این بندر آزاد، باعث رونق استان میشود و در مقابل تعدادی از مردم از عوارض وخیم راه اندازی این بندر آزاد بر روی وضعیت اقتصادی خصوصا گران شدن زمین و مسکن نگران هستند.

- در یک نگاه کلی شکی نیست که وجود مناطق آزاد باعث رونق اقتصادی و سرعت گرفتن توسعه و جذب سرمایه گذاران می شود، اما آن چه باعث نگرانی است نحوه راه اندازی و اداره و مدیریت این مناطق در کشور است که در مواردی با رانت، اختلاس، زمین خواری و سوء استفاده همراه بوده و عملا از شیرینی خدمات این مناطق آزاد به  مردم منطقه کاسته است.

- اما حقیقت ماجرا این که اگر خواهان توسعه متناسب با سابقه تاریخی بوشهر و بازگشت رونق تجاری و اقتصادی به این بندر هستیم، چاره ای نداریم جز این که تن به جراحی اقتصادی بدهیم و با ورود خون تازه و سرمایه انبوه و انرژی فوق العاده، این مسیر که دهه هاست لاکپشت وار طی می شود را با سرعت بیشتری طی کنیم، تا بلکه در این یک قرن اخیر که از قافله توسعه دیگر مناطق توسعه یافته، عقب مانده ایم، بیشتر ضرر نکنیم و این امر هم میسر نیست جز با دوپینگ های اقتصادی همانند منطقه آزاد که گرچه عوارضی هم همراه خود دارد، اما چنان چه درست مدیریت شود، می تواند رونق اقتصادی و توسعه را همراه خود به این بندر کهن بیاورد.

- شکی نیست که اعتبارات دولتی برای انجام پروژه های زیر ساختی مهم استان بوشهر کافی نبوده و در آینده هم نیستند. سالهاست در اتوبان مسیر بوشهر - شیراز مانده ایم، حدود ۲۰ سال است که از طرح پروژه راه آهن شیراز به بوشهر می گذرد و هنوز یک متر هم این قطار به جلو نرفته، تعداد زیادی از کارخانه های درون استان یا تعطیل اند و یا نیمه فعالند،  از سرمایه گذاری های کلان در صنایع عمومی استان خبری نیست و تعداد زیادی از جوانان تحصیل کرده و ماهر این استان بیکارند و سالهاست که اشتغال مورد انتظار در صنایع عمومی و امور خدماتی و تجاری و بندری و... در سراسر استان به وجود نیامده و همه این ها نشان می دهد که جاذبه ای برای سرمایه گذاری های کلان ملی و بین المللی دراین استان در سطح محلی وجود ندارد.

- این همه نیروی متخصص و کارشناسدر رشته های مختلف دانشگاهی و جوانان برومند که نیاز به اشتغال برای سر و سامان دادن به زندگی و تشکیل خانواده دارند، کی و کجا باید مشغول به کار شوند؟ وضعیت اشتغال استان در آینده هم طبق روال قبل است و اگر اتفاق مهمی در عرصه سرمایه گذاری و اشتغال صورت نگیرد، هم چنان شاهد بیکاری ده ها هزار نفر از آن ها هستیم. شاید بندر آزاد با جذب سرمایه های کلان بتواند زمینه اشتغال بسیاری از آن ها را فراهم کند.

- تجربه تلخ مناطق آزادی همانند کیش و قشم، ما را ترسانده که غیربومی ها هجوم بیاورند و جا برای زندگی بومی ها هم نباشد، اما بوشهر، کیش و قشم آن موقع نیست، امروز بوشهر ظرفیت پذیرای ده ها هزار نفر دیگر از هموطنان مان را دارد و امکانات خدماتی آن به راحتی می تواند از ورود افراد جدید به بوشهر پشتیبانی کند. امروز نیروهای قوی در زمینه مدیریتی، تجاری، صنعتی، بازرگانی و بندری و... در استان وجود دارند که می توانند قابلیت های خود را در بندر آزاد نشان دهند.

- تجریه عسلویه و‌ پارس جنوبی ما را ترسانده از این که نوش آن صنایع عظیم نفت و گاز برای دیگران است و نیشش برای ما، درآمد و اشتغالش برای دیگران است و آلودگی و بیکاریش برای ما. اما آن جا وزارت نفت به عنوان صندوق درآمدی کشور و مدیریت یکپارچه و ضرورت راه اندازی سریع فازهای پارس جنوبی برای نجات کشور، سد حضور بومیان بودند و این جا می توان از آن تجربه استفاده نمود تا بومی ها مدیریت بندر آزاد را در دست بگیرند و نوش و لذت این امتیاز را به کام مردم منطقه سرازیر کنند.

- بندر آزاد بوشهر یک امتیاز هست و استفاده از آن بستگی به نحوه افکار و رفتار و مدیریت ما دارد، میتوانیم آن را یک فرصت بدانیم و برای رونق استان و رفاه مردم و جذب سرمایه گذار و ایجاد اشتغال از آن استفاده کنیم، یا آن را یک تهدید تلقی کنیم و مخالفت کنیم و رهایش کنیم تا به دست دیگران ایجاد و مدیریت شود و ما فقط با حسرت نظاره گر آن چه به نفع دیگران در آن جا اتفاق می افتد، باشیم.

- توسعه نیاز به ریسک و خطر کردن و دل به دریا زدن دارد، با نشستن در ساحل امن و افسوس گذشته خوردن، به صید مروارید نمی رسیم، شجاعت و دل دریایی و به سختی زدن و به سوی هدف حرکت کردن است که ما را به مروارید توسعه و رونق اقتصادی و رفاه و اشتغال می رساند و شاید بندر آزاد در این راه فرصتی تاریخی برای ما باشد.