به انگیزه و احترام هنر نوازندگان و روایت ِ راویان ِ دیرین ِ دمام در بوشهر و با یاد و نکوداشت ِ زنده یاد بمان باباحاجی (عامو بمون)
حماسه حق پرست: این که دمّام، با کُدامین غُراب و بوم ِ شراع ِ بَرکشیده ای یا با کدام کَپتان کشتی آهنین و با چند صد اسب بخار از آن سوی زنگبار و ملیوار و بومیان ِ کُدام پهنه از درازای قاره ای دیگر و دقیقا در چه زمانی به بندر بوشهر رسید و در خانه و کاشانه ی سرنشینان ِ غیربومی سُکنا گزیده در محلات مجاور و چسبیده به ساحل و آبی ِ دریا و البته دم ِ دست ترین نقطه به تجارتخانه های شهر جای خوش کرد برای وقت و زمانی مناسب؛ چندان محل مجادله و موضوع مباحثه ی این نوشتار نیست!...
بِمان و راویانِ ریتم ...
به انگیزه و احترام هنر نوازندگان و روایت ِ راویان ِ دیرین ِ دمام در بوشهر و با یاد و نکوداشت ِ زنده یاد بمان باباحاجی (عامو بمون)
حماسه حق پرست
این که دمّام، با کُدامین غُراب و بوم ِ شراع ِ بَرکشیده ای یا با کدام کَپتان کشتی آهنین و با چند صد اسب بخار از آن سوی زنگبار و ملیوار و بومیان ِ کُدام پهنه از درازای قاره ای دیگر و دقیقا در چه زمانی به بندر بوشهر رسید و در خانه و کاشانه ی سرنشینان ِ غیربومی سُکنا گزیده در محلات مجاور و چسبیده به ساحل و آبی ِ دریا و البته دم ِ دست ترین نقطه به تجارتخانه های شهر جای خوش کرد برای وقت و زمانی مناسب؛ چندان محل مجادله و موضوع مباحثه ی این نوشتار نیست!
به هر روی کافی بود تا با هر بوم و غُراب، غریبان ِ مهاجر با فرهنگ و رسم و سنن و آیین های قوم و تبار ِ دیار ِ خویش در جغرافیایی نو رِحل اقامت بیافکنند تا به قول جاودان یاد استاد ابراهیم باستانی پاریزی روندِ تاریخ تغییر نماید و دوباره تشکیل شود با اجزا و اضلاع سه گانه ی خود که همان انسان و زمان و مکان است.
مهاجرین وارده به بوشهر اما، با خزانه ای گران و گرامی از سرزمین ریتم و ضرب و کوبه ای ها آمده بودند. با یک فرهنگ موسیقایی کاملا کوبه ای که اصل و اساس ساختارِ بیان معتقدات و ذهنیات و مخیلات و باورهایشان در ریتم هایی کوبنده و آوازهایی گروهی می توانست خلاصه شود چنان چه تو گویی هر نوزاد و نوباوه ایش بیش از آن که سخن گفتن را بیآغازد با ریتم و روند و روال ِ اجرای کوبه ای ها آشنا و دمخور می شود.
و همین تبار با تمام توان و داشته ها و حس و حال و هوای زیست و زادگاه ِ خود با فرهنگ و هنر بومیان ِ شبه جزیره ی بوشهر درآمیخته و هموَند شدند تا در کوتاه ترین زمان ممکن برآیند این اقامت تاریخی و زیست مشترکشان با بومیان ِ مهمانپذیر در یک بده/ بستان ِ فرهنگی و اجتماعی بشود ؛ سنج و دمام...! و یا شاید هم کشف و شهود زبانی مشترک بود برای دردی مشترک!
از آن هنگام دمام می شود فصل الخطاب گفتگویی دو سویه و دوجانبه با درد و درمانی مشترک در متن و بطن ناگواری های زندگی و گذر روزگار و گذشت ِ عمر در رویارویی با ناملایمات دوران...
دمام می نوازند و با تمام توان و قدرت خویش بر آن طبل دوسویه می زنند و می کوبند با چوب و دستانی که گویی بغض ها نهان داشته در پس ِ پُشت ِ هر ضربه ی چوب و دست تا پیوند و گره خوردگی اش پیش درآمدی شود برای رسم و آیینی دگر که با ضرب سینه ها و نوحه ها پاس داشته می شود تا آن جا که لَختی آن سوتر این شورانگیزی دمام هاست که آغازگر رسمی نمایشنامه ی قلندرخونه می شود و با هنرنمایی قلندران آن نمایش، که خود نوازندگانی چیره دست هستند بیشترین و تاثیرگذارترین موسیقی از همان آغاز بر ذهن و اندیشه ی تماشاگران و مخاطبین، روی می نمایاند.
پرسش این جاست اما ،که دمادم ِ دمام هایی که از دلِ این رهگذار تاریخی و در جغرافیای بوشهر شنیده می شوند به راستی با کدام آموزه های ریتمیک و وزن خوانی عجین و آموخته و آمیخته گشته اند؟!
نوازندگان کوی و برزن که در مهارتی به تمام و رُعایتی به کمال دمام را در کوبه ای ترین وجه نواختاری خود می نوازند تا لحن و لهجه ی درآمیختگی تاریخی اش حالا جغرافیای بوشهر را به رُخِ همگان کشاند با آن آناکروسیس های (ضدضرب) معروف ِ اشکونِ در تب و تاب ِ ماندگار ِ بمان، که مانده است برای همیشه در تاریخ موسیقی بوشهر با آن درک ِ درست موسیقایی ِ همزاد و همراه همیشگی اش...
و چه استادانه بر متر و الگوی دوضربی دمام نواختند و ضرب و ضدضرب و سنکوپ ها را با دستی ضعیف و چوبی قوی ساخته و پرداخته نمودند تا با بهم ریختن نظم زمانی دیرینگی ِ موسیقاییِ خاستگاهِ کشتی نشسته گان و ساحل نشینان ِ چشم به راه غُراب را در بزنگاه تاریخی سنج ها و دمام هایشان، کماکان نواخته شود هر چند از دایره ی ادراک درونی و اجرای راویان ِ راستین دیرسال دمام، دور و دورتر می شویم.
یاد آن راوی ِ دیرین بِمان، بمانَد برای همیشه ی روزگاران...
(هفته نامه نسیم جنوب - سال بیست و چهارم - شماره 970)
مرتبط:
» ساروج کوبان در بوشهر [بيش از 3 سال قبل]
» دردسرهاي خبرنگاري نسيم جنوب [بيش از 2 سال قبل]
» دانشجویان علاوه بر دانشگاه، در فضای بیرون و از منابع آنلاین بیاموزند [بيش از 3 سال قبل]
» بخشهای مختلف گمرک بوشهر برون سپاری شود [بيش از 10 سال قبل]
» آب بوشهر در آتش سوءمدیریت [بيش از 3 سال قبل]
» حق شناس: نامگذاری دوم خرداد به عنوان حماسه، راهگشای حرکت آینده است [بيش از 9 سال قبل]
» مردم آماده حماسه سازی های مدنی اند [بيش از 9 سال قبل]
» زندگی نامه حسین نوری فیروزی [بيش از 3 سال قبل]
نظرات کاربران
هنوز نظري براي اين مطلب ارسال نشده.
آخرین اخبار
- پژوهشگر و لغتشناس برجسته جنوبي درگذشت
- ویژه انتخاب دکتر پزشکیان به عنوان رئیس جمهور ایران
- انتخاب پزشکيان؛ فرصتي براي آشتي ملي
- جايگاه معلم در جامعه خدشهدار شده است
- سپاس از کساني که آموختند و آموختن را ياد دادند
- خليج فارس و الگوي حکمراني خوب
- ماندگاري نام خليج فارس، در گرو نگاه توسعه محور به آن مي باشد
- بايد براي تراژدي ورزش بوشهر، سالها گريست
- چرا نفت و گاز، از فعاليتهاي ورزشي استان بوشهر حمايت نميکنند؟
- چهار نکته براي رابطه پايدار والدين با فرزندان نوجوان
- نگاهي به تبعيضهاي درماني در کشور / به بهانه کلنگ زني بيمارستان نفت در شيراز
- استقبال از عيد نوروز باستاني در بوشهر
- دنياي معترضان
- چاپ شعري از استاد باباچاهي در امريکا
- آقاي استاندار در مقابل لغو مجوز فستيوال کوچه بوشهر، پاسخگو باشيد
پربیننده ترین
- 21 استانداری که در بوشهر بر صندلی ریاست نشستند + تصاویر
- گمرک بوشهر و توقیف غیرقانونی کالاهای مردم/ آقاي دادستان! پيگيري كنيد
- هفته نامه نسیم جنوب شماره 713
- فیلمبرداری فیلم سینمایی ۹ و پنج دقیقه به پایان خود نزدیک شد
- سرگرمي و بازيهاي محلي در توسونهاي بوشهر
- هفته نامه نسیم جنوب شماره 711
- جلسه پر تنش شورای شهر بوشهر در رابطه " ۲۴ میلیارد کجاست"
- برخی از شهرها و روستاهای استان بوشهر به شهرستان لامرد استان فارس ملحق خواهند شد
- چرا ۱۸ اسفند روز بوشهر است؟
- 16 سال خدمت به شعر و ادبیات در دوشنبه های ادبی نسیم جنوب
- تصاویری از رزمندگان بوشهری در دفاع مقدس (1)
- تصاویری دیده نشده از بوشهر قدیم
- مردم بوشهر در روز عاشورا اشک ماتم ریختند
- تصاویر همایش مهارتهای اجتماعی و مشارکت جوانان در بوشهر
- شوك 139 رأیي مجلس به دلواپسان