یادداشت های ناپل (2)
علیرضا مشایخ: نبرد ایسوس در نوامبر سال ۳۳۳ در منطقه سیلیسی (آناتولی در ترکیه) نزدیک ایسوس رخ داده و به همین نام معروف شده هر چند که به آن نبرد درخت خشک نیز می گویند. طی این نبرد سپاهیان داریوش سوم از صحنه نبرد می گریزند! رنگهای بکار گرفته شده در تابلو که نخست بر روی زمین قرار داشته نیز عبارتند از زرد و سفید و قهوه ای - قرمز مشکی - خاکستری که برای برجسته کردن افراد یا ابژه ها مورد استفاده قرار گرفته اند...
یادداشت های ناپل (2)
نبرد ایسوس یا درخت خشک
علیرضا مشایخ - پاریس

نبرد ایسوس در نوامبر سال ۳۳۳ در منطقه سیلیسی (آناتولی در ترکیه) نزدیک ایسوس رخ داده و به همین نام معروف شده هر چند که به آن نبرد درخت خشک نیز می گویند. طی این نبرد سپاهیان داریوش سوم از صحنه نبرد می گریزند!
رنگهای بکار گرفته شده در تابلو که نخست بر روی زمین قرار داشته نیز عبارتند از زرد و سفید و قهوه ای - قرمز مشکی - خاکستری که برای برجسته کردن افراد یا ابژه ها مورد استفاده قرار گرفته اند. صورت الکساندر وضوح بیشتری از صورت داریوش دارد و چشمهایش به نحو بارزی برجسته است! شاید بتوان چرایی آن را در نقاشی ای که در سینه الکساندر نقش بسته جستجو کرد: تصویری از مدوس یا مدوسا که یکی از اساطیر یونانی که معنای حافظ را با خود دارد و از اساطیری است که کسی نمی توانسته به چشمهایش خیره شود.
اهمیت نبرد داریوش سوم و اسکندر چنان بوده که برای آن چندین تابلو نقاشی شده، اما احتمالا این اثر سرامیکی یکی از قدیمی ترین آنها میباشد. این اثر از جنبه های متعدد قابل بررسی بوده اما اهمیت آن در این است که شاید بتوان آن را یکی از صحنه های دراماتیک تاریخ کشورمان دانست. این درست است که ما در این نبرد و نبردهای بعدی شکست خورده ایم، اما این نقاشی نشانه ای از شکست در خود ندارد و البته از نظر تاریخی نیز درست است زیرا پس از رها کردن میدان نبرد، داریوش تقاضای صلح دارد و این الکساندر هست که پیشنهاد صلح را نمی پذیرد و در جنگهای بعدی شکست نیروهای داریوش سوم رخ میدهد.
برجسته تر آن که فداکاری جنگجویان ایرانی را در نبرد نشان می دهد. در واقع سوژه تابلو نشان می دهد که همین فداکاری جنگجویان ایرانی مورد توجه نیروهای الکساندر بوده است.
احتمالا این نقاشی کمی بعد از نبرد کشیده شده یعنی زمانی که هنوز خاطرات در حافظه آدمها زنده است و نشانه ای از دروغگویی در آن دیده نمیشود. نقاش چنان مورخی بی نظر در تلاش است که جدای از صحنه هایی که برای نبردها میتوان تصور کرد ویژگی منحصر به فردی که روایت شده را سوژه اصلی طرح خود قرار دهد.
دیودور مورخ یونانی که در قرن اول قبل از میلاد مسیح می زیسته می نویسد که الکساندر با نگاهش به دنبال داریوش بود تا او را یافته و بتواند مستقیما به او حمله ور شود، خیلی زود او را یافت که در میان گارد مخصوص قرار دارد و سعی کرد بتواند به او نزدیک شود، اما محافظان داریوش با تن های خود از زخم خوردن داریوش جلوگیری نمودند (دیودور کتاب هفدهم ۳۳، ۵-۸). همین نکته ارزشمند یعنی فدا شدن سرباز(ان) پارسی در دفاع از داریوش است که نقاش از آن بهره برده است. اسکندر و سربازانش به نزدیک کالسکه حامل داریوش رسیده اند، نیزه ای به قصد کشتن داریوش رها شده که به سربازی پارسی که فدایی داریوش بوده اصابت میکند یا او خودش را در مسیر نیزه قرار میدهد! و دیگر فدایی نیز اسبش را در کنار کالسکه داریوش قرار میدهد تا در موقع لزوم بتواند از صحنه دور شود.
داریوش که ناظر صحنه است از فداکاری سرباز فدائیش متاثر شده و به همین منظور چشمهایش باز مانده و دستهایش به طرف او دراز شده اند در واقع نقاش برای اصالت بخشیدن به این صحنه از افسانه ربودن پرسفونه توسط هادس برادر بزرگ زئوس ایده گرفته که در مقبره معروف به نام پرسفون در قرن چهارم ق م نقاشی شده است.
نکته دیگر در اثر که شایسته بررسی است سربازانی میباشد که نگاهشان تفسیر پذیر است. در واقع چهار سرباز در امتداد هم قرار دارند که میتوانیم چشمهایشان را مشاهده نمائیم که همه شان در حال دیدن اسکندر هستند و ترس از مواجهه با مرگ یا انتظار مرگ را در چشمانشان بخوانیم، مدوس یا مدوسا این جا با الکساندر یکی شده اما ایو پرین (با استفاده از کتاب ژان پی یر ورنان با نام مرگ در چشم ها) جنگجویی که در کنار کالسکه داریوش در بستر مرگ است و عکسش در سپرش منعکس شده را مورد دقت قرار داده و می آورد که چهره رنگ پریده و نگاهش مرگی غریبانه را نشان میدهد و نه آن گونه که فکر میکنیم ترس از مواجهه با مرگ( پرین ص ۹۹)
(هفته نامه نسیم جنوب- سال بیست و چهارم- شماره 971)
مرتبط:
» بازماندهِ یک غزل از منوچهر آتشی [بيش از 6 سال قبل]
» عکس سلفی مردانه در ساحل [6 ماه قبل]
» نسیم جنوب؛ براي هزارمين بار در راستاي آزادي [3 ماه قبل]
» کارگران بوشهری در دهه سی - عکس [6 ماه قبل]
» تصاویر نسیم جنوب از مراسم بزرگداشت مفتون [بيش از 7 سال قبل]
» گزارش تصویری جشن فرهنگ دوستان در جوار مقبره سالار اسلام و آرامگاه آتشی [بيش از 6 سال قبل]
نظرات کاربران
هنوز نظري براي اين مطلب ارسال نشده.
آخرین اخبار
- نهاد خانواده دارد ميپاشد؛ شما انتظار فرزندآوري داريد؟
- عبدوي جت در قهوه خانه باغ زهراي بوشهر
- خاطره يک ظهر تابستان در بوشهر
- بي توجهي ميراث فرهنگي به سيراف باستاني
- در هر اثر، تکه اي از يک هنرمند وجود دارد
- سالهاي خواندن و نوشتن
- نسيم جنوب ، کشف و پرورش نويسندگان نوپاي بوشهر
- نسیم جنوب؛ حامي جدي موسيقي محلي بوشهر
- افسوس هاي بيست و پنج سالگي «نسيم جنوب»
- ديرپا بمان
- بیست و پنج سالگي «نسيم جنوب» مبارک باد
- «نسيم جنوب»؛ نشريهاي فراسوي رسالت حرفه اي
- پاي بند به اصول و فرهنگ حرفه اي رسانه اي
- «نسيم» روح بخش بر چهره اين بندر کهنسال
- از زندانی شدن يك شهروند دلسوز، روزنامه نگار صادق و معلم رزمنده جلوگیری کنید
پربیننده ترین
- استانداران باید مشی اعتدال داشته باشند + تصاویر تکریم و معارفه استاندار
- بازماندهِ یک غزل از منوچهر آتشی
- از فعاليت جنبشي به شبكهاي- انجمني
- هر ایرانی باید خارگ را ببیند
- عکس سلفی مردانه در ساحل
- تصاویر دوره آموزشی - توجیهی خبرنگاران پانا استان بوشهر
- استقبال از رويکردهاي نوين در بوشهر
- تصاویر آتش گرفتن ایستگاه تقویت فشار گاز در گناوه
- گزارش فيس بوكي استاندار بوشهر از سفر مهندس نعمت زاده به استان و كلنگ زني پتروشيمي های دشتستان و شمال استان (دیلم)
- موافقت نماینده شیراز با جدائی قسمتی از هرمزگان و مخالفت با جدائی قسمتی از فارس
- مطبوعات و کم نمودن از هیچ
- نماینده جنوبی استان بوشهر در مجلس: بیتوجهی به جوانان بومی در جذب نیرو برای پارس جنوبی پذیرفتنی نیست
- پیام تسلیت نماینده مردم شریف بوشهر گناوه و دیلم در سوگ آیت الله هاشمی رفسنجانی
- نتایج پاس جم عجیب نیست
- گالری دکتر هوشنگ کدیور در موزه تاریخ پزشکی بوشهر افتتاح شد