پنجره دیگری

یونس قیصی زاده

- یالوم روانشناس شهیر در یکی از خاطراتش از دختری یاد می کند که همه دوران نوجوانی او صرف درگیری طولانی و تلخی با پدرش شده بود تا این که برای ثبت نام در کالج با وی همراه می شود به امید این که این مسافرت فرصتی باشد برای ایجاد یک رابطه صمیمانه و پر نشاط با پدرش. ولی سفری که به نظرش مهمترین فرصت بازسازی روابط شان بود، فاجعه بار شد چرا که پدرش در تمام مدت رانندگی در جاده، از رودخانه پر از زباله کنار جاده ایراد می گرفت در حالی که دخترک در نهر زیبای کنار جاده که از روستا می آمد هیچ زباله ای نمی دید. نتیجه این سفر سکوت دختر بود و گوش دادن به ایرادهای پی در پی پدر.

تا این که چندی بعد، دختر همان مسیر را به تنهایی رانندگی کرد و این بار با شگفتی متوجه شد که در هر دو سوی آن جاده، یک رودخانه روان است اما سمت پنجره راننده، رودخانه همان طور که پدرش توصیف کرده بود، زشت و پر از زباله بود. این بار دختر از پنجره پدر به بیرون نگریسته بود، گرچه خیلی دیر شده بود و پدرش در گور آرامیده بود.

- این توصیه «نگریستن از پنجره دیگران به اوضاع» امروزه در بحث های روانشناسی اهمیت زیادی پیدا کرده، به طوری که تاکید می شود در ارتباط و مواجه شدن با مسائل و مشکلات دیگران سعی کنیم از پنجره آن ها به بیرون نگاه کنیم و اوضاع و احوال را از نگاه آن ها ببینیم.

وقتی عضوی از خانواده، اقوام، دوست و یا همکاری ما را برای شنیدن و درد دل کردن درباره مسائل و‌ مشکلات و اوضاع زندگی اش انتخاب کرده، خودش بهتر از ما به وضعیتی که در آن گرفتار شده، مطلع است و قرار نیست ما نیز با «همدردی» با وی، این شرایط وخیم را موشکافی کنیم و یا بدتر این که با ردیف کردن خاطرات دردناک و تجارب آزار دهنده و بیان سختی های زندگی امان، نشان دهیم که وضعیت کنونی زندگی ما وخیم تر و قابل ترحم انگیزتر هست و یا با رفتاری حاکی از  ترحم و دلسوزی، حس تحقیر شدن را در فرد مقابل ایجاد کنیم.

- چند دهه پیش، کارل راجرز روانشناس مشهور، سه اثر «همدلی»، «توجه مثبت بی قید و شرط» و «خلوص» را از ارکان اساسی موفقیت درمانگران دانست.

شاید در ارتباط با دیگری نیاز باشد تا این توانایی را پیدا کنیم تا از پنجره وی به اوضاع و احوال بنگریم و با «همدلی» با وی از خود و باورهایمان جدا شویم و خودمان را بگذاریم جای آن فرد، با توجه و احترام و بدون قضاوت، سعی کنیم سخنان وی را از دیدگاه خودش بشنویم و توجه مثبت و نامشروط خود را نثارش کنیم و بدین طریق وارد دنیایش شویم و درک کنیم چرا چنین احساس یا رفتاری دارد تا سپس نظرات خود را با خلوص تمام، با وی در میان بگذاریم.

- روابط و دوستی های بین فردی مهم هست، برای حفظ این روابط اهمیت قائل باشیم و به سادگی طناب رابطه را پاره نکنیم. شاید نیاز باشد از پنجره دیگری هم به اوضاع و احوالی که رخ داده، نگاه کنیم.