شروعی برای فکر جدید

مهدی غضنفری

رمان ایرانی: سمفونی مردگان نوشته عباس معروفی؛ «سمفونی مردگان» وقتی به بازار آمد (۱۳۶۸) رمان خوبی بود خیلی خوب. اما اکنون و بعد از سالها رمان شاهکار محسوب می شود و کتاب از آزمون زمان سربلند بیرون آمده است.

سمفونی مردگان جدا از کاراکترهای جذابش (مخصوصا آیدین)  این شیوه روایت دلیرانه اش است که دلبری می کند. بسیار گفته شده که رمان تحت تاثیر فلان نویسنده و یا فلان کتاب است (آنان که عصبانی ترند پای تقلید را پیش می کشند) اما برای خواننده پی گیر رمان های ایرانی و خارجی، داستان این خانواده اردبیلی (خانواده اورخانی) متعلق به سالهای جنگ جهانی دوم و بعدش چنان جذاب روایت می شود و چنان ملموس است (حتی اکنون در سال ۱۴۰۰) که نگو و نپرس! کتاب جدا از انتقال جذاب مفاهیمی مهم چون برادرکشی، تعارض سنت با مدرنیته و مذهب با روشنفکری و البته عشق این شیوه روایتش است که کماکان تر و تازه مانده است.

رمان خارجی: صد سال تنهایی نوشته گابریل گارسیا مارکز؛ «صد سال تنهایی» در سال ۱۹۶۷ و به زبان اسپانیولی برای اولین بار در 8 هزار نسخه در آرژانتین منتشر شد و بعدها به تیراژی ۳۰ میلیونی در سرتاسر جهان رسید.

گابریل گارسیا مارکز برای همین رمان در سال ۱۹۸۲ موفق به دریافت نوبل ادبیات شد. در ایران چندین ترجمه از کتاب وجود دارد،  از همان سال اولی که ترجمه کتاب به بازار آمد شیوه شگفت انگیز روایت رمان معلوم بود. شیوه ای که بعدها سبک رئالیسم جادویی نام گرفت و منجر به دلگشایی های بسیاری شد. رمان شرح زندگی شش نسل از یک خانواده (بوئندیا) است که نسل اول آن ها در دهکده ای به نام ماکوندا ساکن می شوند. داستان در شروع از کولی ها و کارهای جالبشان می گوید.

نویسنده با این تمهید خواننده را آماده هر شگفتی می نماید، پس وقتی رمدیوس با ملاحفه ای روی بند جلوی همه پرواز می کند کسی تعجب نمی کند! 

صد سال تنهایی یک ابر رمان است، شروع یک سبک ادبی و جهان بینی فلسفی در جهان است. پیشنهادی برای همنشینی فیزیک و متافیزک توامان است و شاید شروعی برای فکر جدید محسوب می شود : پست مدرن.