محمد شريفيان، نابغة نوحه موسيقي

دکتر جعفر حميدي

طنين صداي گرم و دلنشين نوحه هاي محرّم و صفر و رمضان محمد شريفيان، نابغة نوحه و موسيقي در بوشهر، هنوز پس از سال ها در خاطره و ذهن مردم بوشهر، برقرار و پايدار است.  

او از نوحه‌خوانان سرشناس و موسيقي‌دانان زبردست روزگار خود بود که ايام محرّم عاشورا، اربعين، بيست و هشت صفر و ساير مراسم حسيني، در مسجد نو در محله شنبدي، صلح آباد، سنگي و چند محلة ديگر نوحه مي خواند، کارمند اداره فرهنگ (آموزش و پرورش) و مقيم و اهل محله صلح آباد بوشهر بود. طبعي توانا و استعدادي بالا داشت. با  اين که داراي شهرت فراوان بود هيچگاه کسي تکبر و خودخواهي از او نديد. بسيار مردمي و خاکي بود. صداي  زنگ دار و خيال‌انگيز او در خواندن نوحه، هر کسي را به سينه زدن وا مي داشت او تمام اشعار نوحه‌ها را خود مي سرود و روي آن ها خود آهنگ مي گذاشت وخود در صف‌هاي عظيم سينه زني مي خواند اغلب آهنگ ها را از تصنيف هايي که از راديو پخش مي شد مي گرفت و مطابق آن ها آهنگ نوحه مي ساخت و براي آن ها شعر مي نوشت.  

اکبر جوان ليلا ... روحِ روانِ  ليلا ... ماد مرو به ميدان ... آرامِ  جانِ ليلا آرام جانِ ليلا ... 

محمد شريفيان متولد سال 1303ش در محل صلح آباد بود. تحصيلات ابتدايي و دبيرستاني داشت. کارمند آموزش و پرورش بود و بسيار بي ريا و بي تکبّر. به مردم احترام بسيار مي‌گذاشت و مردم بوشهر هم احترام بسيار براي او قايل بودند او در موسيقي استاد و ساز تخصصي او «ني» بود که آن را بسيار استادانه و اديبانه مي نواخت. در سرودن شعر، به ويژه شعر نوحه بسيار ماهر و استاد بود. گاهي آهنگ ها را از تصنيف‌هاي ايراني و گاهي از تصنيف‌هاي عربي از راديوهاي عربي مي‌گرفت.  

شيعه ماه ماتم شد، يا زنو مِهِ غم شد، گريان ... نالان ... جمله خلق عالم شد.  

هنگامي که محمد شريفيان در ميان صف ها يا بُرهاي سينه زني، نوحه مي خواند و با صداي پاهاي سينه زنان که به زمين زده مي شد وصداي دست هزاران سينه زن که به سينه مي زدند و همهمة نوحه، زمين به لرزه در مي آمد و مشتاقان بسيار مي خواستند در بُرهاي سينه شرکت کنند.  

اي شيعه مگر قتل شد کربُبلا شد ... يا ماه عزا شد  

يا ماتم فرزند علي شير خدا شد ... در دشت بلا شد  

محمد شريفيان، نوحه خوان بسيار مردمي و باايماني بود و استعدادي شگرفت داشت و در عمر کوتاه و پربرکت خود نوحه هاي فراوان ساخت که تا امروز هم از آن ها استفاده مي شود. در روز 20 بهمن 1350 ش به سبب سکتة مغزي که در سال 1342 به او دست داده بود دار فاني را وداع و دوستداراش را دغدار کرد.

عزادار ... عزادار... اين عزاي شاه دين است، عزادار ... به جنّت ... حضرت زهرا(س) غمين است، عزاي شاه دين است. عزادار ...

البته شريفيان شاگرداني با استعداد هم داشت که از او آموختند و يکي از آن شاگردان استعداد او، نوحه‌خوان مشهور جهان بخش کردي زاده (بخشو) بود که او هم متأسفانه درگذشت.

(هفته نامه نسیم جنوب – سال بیست و ششم، شماره 1053)