بوشهر، بندري مستعد پيشرفت اما مهجور

حسين حشمتي

هواپيما وقتي ازميان توده‌هاي ابرسفيد به آسمان آبي و آفتابي بوشهر مي رسد و خلبان ضمن کم‌ کردن ارتفاع ورود مسافران را به اين بندرِ (حتي در کشور ايران گُمنام) اعلام مي‌کند و تو از پنجره بيضي شکل کنارت به کرانه ي دريا مي نگري، چشم انداز طبيعت بکري توجه ات را به خود جلب مي‌کند و خيزابه هاي دريا را مي بيني که بازيگوشانه به شن هاي نرم ساحل بوسه مي زنند، اين همان پس کرانه اي است که در بيش از يک قرن پيش تنها بندر و رودي دريايي به ايران محسوب مي شد که سياستمداران و بازرگانان نامدارِ خارجي و ايراني از همين دروازه دريايي به خاک ايران پا مي‌گذاشته‌اند و طولي نمي‌کشدکه با وارد شدن اولين دستگاه چاپ توسط لبيب‌الملک شيرازي و سپس انتشار نخستين روزنامه به نام مظفري توسط ميرزاعلي آقا شيرازي و همچنين احداث اولين کارخانجات توليد برق و يخ سازي توسط تُجَار بوشهري، اولين خط تلگراف و نيز اولين مدرسه و به فاصله چند سال، دبيرستان معروف سعادت بوشهر به شهر (اولين ها) ملقب مي شود.

يکي از قديمي‌ترين مشکلات بوشهر کمبود آب آشاميدني بوده و هست که به مصداق برعکس نهند نام زنگي، کافور، گوئي همجواري 600 کيلو متري با خليج فارس و درياي عمان کافي نبوده تا استانداران و مديران ذيربطِ وقت با ايجادچندين کارخانه آب شيرکن، تشنه کامان ساحل نشين را سيراب سازند زيرا قاعده اين بوده و هست که هر مسئولي به اين استان بالقوه ثروتمند ولي عقب نگه‌داشته شده آمده وعده‌هاي شيرين داده اماحاصل کارش براي بوشهريان حنظل بوده است.

باز خدا رحمت کند علي اکبر قوام الملک شيرازي را که در زمان حکمراني خويش، آب انبار قوام را با مصالح ساختماني بادوام آن زمان در کنار دريا ساخت تا با مهار و هدايت باران هاي موسمي پائيز و زمستان به آن مخزن ذيقيمت و نسبتا بهداشتي آب آشاميدني اهالي را تامين نمايد، سال ساخت اين آب انبار معروف را (وقار شيرازي) در شعري اينگونه بيان کرده است:

چو جويا شد وقار از بهر تاريخش، خرد گفتا/ قرين بنمود قُلزم را قوام الملک باعُمان، که متن کامل شعرِ  در سنگ نوشته اي بر ديوار ورودي آب انبار نصب شده است و باز در بيت ديگري چنين مي‌خوانيم که:

تعالي برگه اي در خاصيت چون چشمه حيوان/ که دريائي است بي پهنا و جيحوني است بي پايان.

 بديهي است اين تعريف و تمجيدها از آب انباري که اکنون کاربري رستوران دارد مربوط به زمان قديم است و امروزه اهالي بوشهر از آب آشاميدني لوله کشي شده بهره مندند.

 از جمله ديدني هاي جذاب شهرهاي تاريخي، بازار سُنتي آن است که بوشهر نيز از اين پديده قديمي بي‌نصيب نمانده است کما اين که بازار قديمي که ساخت آن را به زمان حکمراني دريابيگي نسبت مي دهند، داراي معماري قاجاري است و درمحله دهدشتي قرار دارد که به قول معروف از شيرمرغ تاجان آدميزاد در آن جا وجود دارد که هنوز هم اهالي شهر و گردشگران نوروزي که در تعطيلات نوروزي (خيمه‌هاي پارچه‌اي و پلاستيکي‌شان مسير طولاني ساحل دريا را مي‌پوشاند) کمبودهاي غذايي خود را از اين بازار خريداري مي‌کنند تا هم فال باشد هم تماشا.

اين را هم اضافه کنم که بوشهر اگر چه برحسب قانون آلايندگيِ هوا، مي‌بايد از عوارض آلايندگي بهره‌مند باشد و ظاهرا ساليانه مبالغي از اين بابت به خزانه واريز مي شودکه قاعدتا مي‌بايد براي ترميم و بهبود زخم‌هايي که فرازهايي از آن‌ها به رشته تحرير درآمد هزينه شده و لااقل چهره ي چروکيده مرکز استان را "بزک" نمايد اما پس از گذشت سال‌هاي متمادي معلوم نيست آن عوارض به چه مصارفي رسيده؟ چون هنوز کج راهه يا همان ورودي امام علي(ع)که قرار بود زمين‌هاي لم يزرع درون آن تسطيح و درخت کاري شده و جهت ايجاد اماکن سياحتي و رونق کسب و کار واگذار گردد اما هنوز به همان شکل بياباني باقي است ضمن اين که تکليف چندين هکتار زمين‌هاي محدوده نيروگاه اتمي که به همت جناب محمدي‌زاده استاندار بوشهر جهت افزدون به مساحت شهر  اختصاص داده شده بود عملياتي نشده و اين درحالي است که از شوراي شهر و رئيس و همچنين شهردار، هيچ اقدامي در اين مورد ديده نشده بلکه حتي پيشنهادي براي عمران و آباداني اراضي مورد بحث داده نشده که اگر طرحي ارائه گرديده بود حتما خبرش در روزنامه ها و نشريات استان منتشر مي‌گرديد.

و نهايتا حالا که از عمر شوراي شهر آن در چندماه باقي مانده ازعمر دوره آنان  کاري بر نمي‌آيد، به مردم عزيز و شريف بوشهرِ هميشه سرافراز توصيه مي‌کنم که براي شوراي شهر جديد از  ميان خليل داوطلبان عضويت در پارلمان شهر، افرادي را انتخاب نمايند که حقيقتا قصد خدمت داشته و در فعاليت‌هاي تبليغاتي برنامه ارائه داده و قول شرف بدهندکه به وعده‌هاي خويش براي آباداني شهر عمل خواهند کرد.