براي ثبت درتاريخ

  روايت ابوالقاسم ايراني از نسل دبيران تاثيرگذار بوشهر

جميل رزمي: خبردرگذشت دکترحبيب الله فقيهي‌نژاد از اولين آموزگاران ليسانسيه در دبيرستان‌هاي بوشهر در ميان دانش‌آموزانش بازتاب گسترده‌اي داشت، اين خبر دردناک مرا برآن داشت تا براي دانستن وضعيت علمي وآموزشي در دو دبيرستان سعادت و شاهدخت آن را براي ثبت در تاريخ در هفته نامه نسيم جنوب به چاپ برسانم.

آن‌چه که از پي خواهد آمد ماحصل يک روايت شيرين  زحمات و تلاش انسان‌هاي بزرگ و تاثيرگذاري است که از اوايل دهه چهل براي آموزش نوين ريل‌گذاري کردند تا اين بندر محروم  را به تحرک و جنبش واداشتند. به همين منظور به جستجوي آن دسته از دانش‌آموزان دهه چهل رفتم تا به باز‌آفريني يک نوستالوژي از آن داستان بپردازم. خيلي اتفاقي خود را در مسير استاد ابوالقاسم ايراني شاعر، غزلسرا‌     و از شاعران نوانديش نيمايي يافتم که او هم از جنس همان دانش‌آموزان خوشبخت دهه چهل است که درآن هوا نفس کشيده و خاطرات بسياري در سينه دارد. او به راستي مي تواند روايت‌گر برهه اي از تاريخ دبيرستان باشکوه سعادت باشد. استاد ابوالقاسم ايراني که خود از خانداني اهل معرفت و شناخته شده در بوشهر است باحزني که در صدايش بود اين‌گونه آغاز به سخن کرد: من شکوفائي خود را در شعر مديون استاد دکتر جعفر حميدي مي دانم که با ورودش و راه اندازي کتابخانه مدرسه نه تنها در وجود من بلکه در بين همه بچه ها شعله ورکرد، ولي صادقانه عرض کنم تاثيرپذيري شخصيتي و علمي خود را مديون شخصيت والاي علمي و دوست داشتني مرحوم دکتر فقيهي‌نژاد مي‌دانم، زيرا دکتر فقيهي‌نژاد براي اولين بار در دبيرستان سعادت آزمايشگاه فيزيک و شيمي را تاسيس کرد. او ‌خيلي مايل بودکه بچه ها کارهاي آزمايشگاه را به صورت عملي فرابگيرند.

استاد ايراني راه‌اندازي اين آزمايشگاه را عامل بسيار مهم پرورش استعدادها، ايجاد انگيزه در بين دانش‌آموزان سعادت و شاهدخت دانست. وي درخصوص دبيران پيشگام وموج اول که باتحصيلات عاليه وارد دو دبيرستان سعادت و شاهدخت شدند نظر جالبي دارد. او با اشاره به ورود دبيران با تحصيلات عاليه که دانش روز را با خود به دبيرستان وارد کردند، مي گويد: با ورود اين دبيران باسواد به دبيرستان ها موج جديدي از سبک آموزشي جديد و مدرن، روح تازه‌اي درکالبد دبيرستان‌هاي بوشهر دميده شد. دبيران درآن زمان از هر نظر ممتاز و قابل احترام بودند و خود نيز سعي در حفظ جايگاه خود داشتند و جامعه نيز به خوبي پذيراي آن‌ها بود. به عنوان مثال مرحوم دکترفقيهي‌نژاد انساني با شخصيتي علمي، خوش‌مشرب، خوش سيما، فوق‌العاده تميز و بسيار شيک پوش بود.  همان‌طورکه نگرش علمي او کار خودش را کرده بود، رفتار، منش، ظاهر و پوشش او بسياري از دانش‌آموزان را مجذوب خودکرده بود. وجود دکترفقيهي‌نژاد، در کنار دکتر جعفر حميدي که دانش‌آموزان، هر دوي آن‌ها را بسيار دوست داشتند، به همراه دبيران لايق و شايسته ديگري همچون علي برازجاني، زماني، مختاري که اولين ليسانسيه‌هاي مدرسه بودند، باعث شدند که ازکلاس 25 ،26 نفره ما 18 نفر به دانشگاه‌هاي معتبر و درجه يک دولتي آن  زمان راه پيدا کنند و با گرفتن مدارک علمي معتبر، خون تازه‌اي در رگ‌هاي اين شهر تزريق کنند، از جمله آن‌ها دکتر محمود صفوي جراح گوش و حلق و بيني، دکترحميد برازجاني پزشک اطفال ساکن اتريش، دکتر محسن برازجاني داراي دکتراي زيست از دانشگاه اصفهان و استاد دانشگاه، دکتر محمدرضا کازرونيان دندان‌ پزشک، منصوري که به علت علاقه شديد به شيمي فکرکنم احتمالا تا الان دکتراي شيمي را گرفته باشد، مهدي نيکفرجام و من هم که در دانشگاه اصفهان پذيرفته شدم و خيلي‌هاي ديگر که بخاطر ندارم. در دبيرستان شاهدخت هم با توجه به استعدادهايي که داشتند در دانشگاه‌هاي خوبي قبول شدند.

استاد ايراني خاطره اي از مرحوم دکتر فقيهي‌نژاد را براي خوانندگان نسيم جنوب، بيان مي‌کند: خاطره‌اي که برايتان مي گويم حاکي از نگاه اجتماعي و علمي ايشان به جامعه بود. حقيقتا ما عاشق نگاه علمي ايشان به مسائل بوديم، ايشان و مرحوم نبوي ماموريت داشتند تا از تعدادي از بانواني که قرار بود به استخدام آموزش و پرورش در بيايند مصاحبه اي انجام دهند، يکي از سوالاتي که از آن‌ها مي پرسيد اين بودکه چه مجله وکتابي را مي‌خوانيد؟ که اين برايم خيلي جالب بود و نشان مي‌داد که فرد اهل مطالعه در نزد او چه جايگاهي دارد.

لازم مي دانم که کمي در مورد علاقه ايشان به علوم بگويم. ايشان از بين معلمان سراسرکشور انتخاب شده و از وزارت فرهنگ و علوم آن زمان بورسيه دريافت کردند و با اخذ مدرک فوق‌ليسانس از دانشگاه «ساوت همپتون» انگلستان به ايران بازگشتند و به تدريس در دانشگاه جندي‌شاپور اهواز پرداختند و مجددا براي بار دوم به واسطه سواد بالايشان براي ادامه تحصيل به انگلستان رفتند و مدرک phd خود را از دانشگاه «لنکستر» در رشته فيزيک دريافت کردند و به کشور بازگشتند.

از آن‌جا که ايشان به زبان انگليسي مسلط بودند چندين کتاب در حوزه ترجمه از ايشان باقي مانده است که معروف‌ترين آن‌ها «انيشتن بر دوش غولان» است که در چندين نوبت تجديد چاپ شده است، کتاب‌هاي «زنبرگ احتمالا اين‌جا خوابيد»، «گستاخي اميد» نوشته باراک اوباما رئيس جمهور امريکا، «بازيگران نمايش اورانيوم» و کتاب «آينده پسا انساني» نوشته نظريه پرداز مشهور «فوکوياما» نيز از جمله‌ ترجمه‌هاي اين استاد هستند. و اکنون ما برخود مي باليم که چنين انسان‌هاي ژرف‌انديشي بخشي از عمر و دانش خود را نثار فرزندان اين سرزمين کردند. روح شان شاد.

(هفته نامه نسیم جنوب- سال بیست و ششم، شماره 1069)