فستيوال موسيقي مردمي «کوچه»؛

به کوچه‌هاي بوشهر گوش دهيد

عاطفه جعفري

از فستيوال کوچه، عکس‌ها و ويدئوهايي در فضاي مجازي منتشر مي‌شود که هرکجاي ايران باشيد و آن را ببينيد شما را به جاي ديگري از ايران پرتاب مي‌کند.جماعتي کنار هم نشستند و اين موسيقي است که همچون گرماي جنوب دل‌تان را به شوق ديدن اجراها گرم مي‌کند. سومين دوره فستيوال موسيقي کوچه در شهر ساحلي بوشهر برگزار مي‌شود. برنامه‌ها هم از سوم اسفندماه به مدت يک هفته تا سه‌شنبه هشتم اسفندماه اجرا شدند. از همان دوره اولي که اين جشنواره موسيقي در سال 1396 آغاز شد، توانست توجه بسياري از هنرمندان را به خود جلب کند. کامل‌ترين تعريف از اين جشنواره را بايد در تمايز آن با ديگر برنامه‌هاي فرهنگي و رويدادهاي موسيقي جست‌وجو کرد؛ مردمي بودن، شيوه‌هاي اجراي خودماني و خالي از هرگونه اطوارهاي مهندسي‌شده، جوري به دل مخاطب مي‌نشيند که براي سال آينده‌اش هم برنامه‌ريزي مي‌کند تا در اين برنامه حاضر شود. فستيوال کوچه، موسيقي را از سالن‌هاي کنسرت گران‌قيمت به بافت تاريخي بوشهر آورده است.

استخراج و صادرات موسيقي از بوشهر به ايران

اگر بپرسند بوشهر را به چه مي‌شناسيد قطعا يکي از ويژگي‌هايي که بيشتر تکرار مي‌شود آواهاي آهنگين و موسيقي اين منطقه است. موسيقي جنوب پر از هيجان و شور است و نوازندگان با ‌سنج و دمام، ني‌انبان و عود جادوي بي‌نظيري را به وجود مي‌آورند. محسن شريفيان، نوازنده بوشهري درباره حضور و قواره موسيقي در زندگي مردم اين منطقه گفت: «هميشه گفته‌ام موسيقي جنوب ايران از تولد تا مرگ همراه آدم است و درگير مشخصات خاص آدم‌هاست. در شادي و غم‌هاي آن‌ها و بيانگر شيرمردي و دليرزني، جنگ، عشق، حال کودکان و در تمام وقت‌ها کنار آدم‌ها بوده و مردم جنوب با آن زندگي کرده‌اند.» شور و حرارت موسيقي اين منطقه بهترين اسباب و البته مهم‌ترين دليل براي برگزاري فستيوالي بود که هنرمندان بومي چهار نقطه ايران را به اين شهر فرامي‌خواند.

دوره اول فستيوال کوچه در سال 1396 و در کافه حاج رئيس برگزار شد. ويدئوها و عکس‌هاي کنسرت‌هاي ساده، خودماني و مهيج نظر بسياري را جلب کرد. اسفند 1397 دوره دوم فستيوال کوچه برگزار شد؛ اين‌بار مفصل‌تر و با حضور تماشاگران بيشتر، اما بازهم در همان کافه حاج رئيس. کوچه‌اي‌ها خود را براي ميزباني دوره سوم فستيوال کوچه در اسفند 1398 آماده کرده بودند که با شيوع کرونا، همه برنامه‌ها لغو شد. از آن سال به‌بعد تا اسفند 1401 اين رويداد برگزار نشد تا اين‌که سومين دوره فستيوال موسيقي کوچه بوشهر از سوم اسفندماه تا هشت اسفند 1402 در عمارت حاج رئيس برگزار شود. در روزهايي که براي يک پرشور و حرارت فرهنگي ايده‌ها به بن‌بست تکرار و کليشه مي‌افتند، فستيوال کوچه موسيقي را بهانه کرده تا حال مردم اين منطقه را خوب کند.

عبدي‌پور در اين باره اظهار کرد: «من تنها دلم مي‌خواست کوچه اتفاقي باشد که حال آدم‌ها در آن خوب باشد، هدف ما اين بود که طي چند روز برگزاري، يک جشنواره تخصصي داشته باشيم و حالا اين اتفاق رخ داده و شهر ما تبديل به يک برند براي جذب گردشگر شده است. اساس اين فستيوال مغاير با تجارت است و در اساسنامه آن اين است که تجارتي رخ ندهد و همين که ريالي از بيت‌المال وارد آن نشود. امسال تمرکز و نقطه ثقل اين فستيوال را گسترده‌تر کرديم و همچنين رويدادهاي رايگاني را تدارک ديديم زيرا مي‌خواهيم همه مردم بيايند و هر کدام چند نفر همراه با خود بياورند که اين مساله بسيار مهمي است، تشويق ديگران به حضور در اين رويداد مهم موسيقي نواحي».

براي سال سوم تدارک زيادي ديدند و مانند سال دوم بليت‌ها در کمتر از چند ساعت به فروش رسيد. ادريس عبدي‌پور، دبير فستيوال موسيقي کوچه معتقد است در اين دوره برنامه‌هاي جانبي متنوعي تدارک ديده شد تا مخاطبان فقط موسيقي نبينند.

گروه‌هاي موسيقي چطور انتخاب شدند؟

شايد يکي از سوالاتي که از برگزارکنندگان اين جشنواره مي‌توان پرسيد، اين است که چطور گروه‌هاي موسيقي را انتخاب مي‌کنند، حسين مظفري از اعضاي برگزارکننده اين فستيوال است و در اين باره گفت: «هنرمندان حاضر در اين فستيوال توسط هسته مرکزي فستيوال کوچه انتخاب مي‌شوند؛ اين گروه، گروه‌هاي موسيقي در سراسر کشور را رصد و از جذاب‌ترين‌ها براي شرکت در فستيوال دعوت مي‌کند. گروه‌    موسيقي‌اي انتخاب مي‌شود که وفادار به اقليم و فرهنگ منطقه باشد و کارهايش رويکرد فرهنگي و قومي داشته باشد؛ به‌عبارتي اين گروه يک بيس فولک، فيوژن يا پست‌مدرن به اقوام و فرهنگ‌ها داشته باشد. ويژگي دوم، اجراي قوي و استيجي است که بتواند مخاطب را تهييج و جذب کند. البته ما گروه‌هاي موسيقي فولکور و سنتي قوي داريم که حتي با وجود اجراي قوي و فاخر، نمي‌توانند مخاطب عام جوان را جذب و سرگرم کنند. مخاطب اصلي فستيوال کوچه در بوشهر نسل نوجوان و جوان است و اين اجراها بايد توانايي جذب اين گروه سني را داشته باشد».

قصه‌ها هم به بوشهر سفر کردند

يکي از نقاط تمايز فستيوال 1402 کوچه، حضور و نقش‌آفريني مفهوم قصه و قصه‌گويي بود. اتفاقي که با حضور محمد بحراني، سروش صحت و اردشير رستمي رقم خورد. براي هر کدام از اين ميهمان‌ها، موسيقي جنوب و اتمسفري که به‌واسطه آن در اين شهر شکل گرفته جذابيت خاصي دارد. / فرهيختگان