گاليا حق پرست، مديريت موزه منطقه اي خليج فارس در مصاحبه با نسيم جنوب:

 ماندگاري نام خليج فارس، در گرو نگاه  توسعه محور به آن مي باشد

- لطفا خودتان را برای خوانندگان نسیم جنوب معرفی کنید.

-گاليا حق پرست هستم و در حال حاضر مديريت موزه منطقه اي خليج فارس را بر عهده دارم.

- لطفا درباره موزه خلیج فارس توضیح دهید.

-  موزه منطقه‌اي خليج فارس يکي از موزه‌هاي مدرني است که بنا به اهميت خليج فارس و نقش مهم آن در تاريخ، فرهنگ و اقتصاد دريايي ايران در طول ادوار مختلف تاريخي در سال 1399راه‌اندازي گرديده است. اين موزه به بررسي و معرفي تمدن ساحلي ايران در سه استان خوزستان، بوشهر، هرمزگان مي‌پردازد و نقش بنادر و جزاير اين مناطق را در مبادلات تجاري و دريايي با حوزه‌‌ها و ممالک همجوار با تکيه بر مطالعات و آثار باستان‌شناسي و تاريخي بررسي مي نمايد.

- خلیج‌فارس در طول تاریخ چه اهمیت و تأثیری در ایران داشته است.

- در ارتباط با اهميت خليج‌فارس مي‌بايست اذعان داشت که اين شاخابه در طول تاريخ از جهات گوناگون براي ايران داراي قرب و ارزش فراوان بوده است. نخست بايست تاريخ و اهميت خليج‌فارس را در پيوندي ناگسستني با فلات مرکزي ايران و تحولات سياسي، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي صورت گرفته در اين مناطق قلمداد نمود. چرا که خليج‌فارس و تحولات رخ داده در آن در يک پيوند معني دار با نواحي مرکزي و حاکميت‌هاي مختلفي که در طول دوره‌هاي زماني گوناگون در قدرت بودند  مفهوم پيدا مي کند.

و دوم آن که خليج فارس علاوه بر اهميت و ارزش سياسي که داشته است همواره به عنوان مرکز ثقل تجارت و بازرگاني شناخته مي‌شده است که اين وجه تجاري بر اهميت راهبردي و مبادلات منطقه‌اي آن که تعامل با ممالکي چون شبه قاره هندوستان و چين و شرق آفريقا بوده است، مي‌افزود. بنابراين ارزش و اهميت خليج فارس را مي توان در مواردي چون وجاهت ملي و سرزميني، اقتصادي و تمدني دانست.

- از لحاظ  تاریخ و جغرافیایی حوزه سکونت در حاشیه خلیج فارس و خصوصا ایران چگونه بوده است؟

- از نظر تاريخي و جغرافيايي، خليج فارس و سکونت‌گاه‌هاي شکل گرفته در آن ويژگي‌هاي مخصوص و مختص به خود را داشته و دارند. آداب و رسوم ، مناسک و ترکيب جمعيتي سواحل خليج فارس بسته به زمان و در چرخه زمان به تدريج شکل گرفته است تا به امروز رسيده است. ويژگي بارز سواحل خليج فارس اقليم و ترکيب جمعيتي اين مناطق است که در طول دوره هاي مختلف و بر اساس مهاجرت ها و پيوندها و تعاملات فرهنگي - اجتماعي شکل گرفته است و به مرور تداوم و تحول يافته است.

- چه آثار باستانی و شواهد تاریخی از خلیج‌فارس در این موزه نگهداری می‌شود؟

- موزه منطقه‌اي خليج فارس، تکيه و مبني موزه بر کشفيات و آثار باستان شناسي مکشوفه و مطالعات تاريخي انجام گرفته در سواحل خليج فارس است. پيوندي که ميان تاريخ و باستان شناسي در اين موزه برقرار شده است به خوبي با عرضه دستاوردهاي‌هاي تمدني و فرهنگي خليج‌فارس از هزاره‌هاي پيش از ميلاد تا دوران معاصر را شامل مي شود. آثار ارزشمندي که نشان از قدمت زيست در اين منطقه دارد شامل تراشه‌ها و ابزارهاي شکار غارهاي جم است که نشان از زيست حضور انسان‌هاي اوليه در کرانه هاي خليج فارس دارد، کتيبه ايلامي کشف شده در تل پي تل يکي ديگر آثار نادر مکتوب در حوزه خليج فارس شناسي مي‌باشد که به نمايش درآمده است. همچنين از دوره هخامنشي آثار کشف شده در کاخ هاي دشتستان، از دوره سلوکي مجسمه الهه پان، از دوره اشکاني ظروف سفالي و النگوهاي شيشه‌اي، از دوره ساساني پايه آتشدان و ظروف شيشه و سفالين و از دوره اسلامي آثار شهر تاريخي سيراف معرفي مي‌گردد که تمامي اين آثار خود نشان از قدمت تمدني بوشهر در حوزه خليج فارس دارد. در طبقه دوم نيز به اهميت دوره صفويه و نقاشي‌هاي سفرنامه نويسان اشاره شده است. از دوره قاجار صحنه جنگ جهاني اول در بوشهر به تصوير درآمده و در ادامه به روند پيشرفت بندر بوشهر در حوزه پست و تلگراف، پزشکي و ... اشاره گرديده است.

- چه اصراری است که به این منطقه  دریایی خلیج‌فارس گفته شود؟

- در واقع اين اصرار بر مبني يک واقعيت تاريخي استوار است. چرا که به گواه تاريخ و مطالعات باستان‌شناسي انجام گرفته، اين آبراهه از بدو شکل‌گيري نخستين تمدن‌ها در دامان خويش، شاهد حضور ايرانيان و نقش چشمگير آنان در رونق و شکوفايي آن بوده است تا بدانجا که درياي پارس نام خود را از پارسيان عصر هخامنشيان و اقدامات انجام گرفته از سوي آنان در اين عصر مي گيرد.

- چگونه میتوان در معرفی و ماندگاری نام خلیج فارس در سطح بین المللی اقدام کرد ؟

- خليج فارس خود به دليل تأثيرگذاري در معادلات سياسي و منطقه اي در طول زمان اهميت خود را حتي در ديپلماسي بين المللي هم يافته است. بطوري‌که امروزه آرشيو دولت‌هاي اروپايي که زماني ايفاگر نقش اساسي در خليج فارس بودند نيز مملو از اسناد مرتبط با حوزه مطالعات خليج فارس شناسي است. به نظر من ماندگاري نام خليج فارس در گرو نگاه توسعه محور به آن مي باشد. براي ماندگاري نام خليج فارس مي بايست در کنار حفظ اصالت‌هاي فرهنگي و تمدني، در ايجاد تبادلات بين المللي کوشيد. همان‌طور که در گذشته نام خليج فارس توسط دريانوردان سيرافي به اقصي نقاط دنيا برده شد.

- سخن پاياني.

- خليج فارس بخشي جدايي‌ناپذير از تاريخ و جغرافياي سرزميني ايران است که در راه پاسداشت آن و معرفي آن به نسل حاضر و جهانيان بايد کوشيد.

(هفته نامه نسیم جنوب، سال بیست و هفتم، شماره 1080)