- لطفا خودتان را برای خوانندگان نسیم جنوب معرفی کنید؟ 

- محسن نوشزاد هستم متولد 1358 و لیسانس حسابداری و دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مدیریت ، نوازندگی  سازهای موسیقی بوشهر را با سازهای ضربی بوشهر از سال 1371 در قالب گروه های موسیقی بوشهر آغاز نموده ام.

- از چه سالی به موسیقی کشیده شدید و چگونه شد که به سازهای ضربی روی آوردید؟

- از سال 68 کلاس پنجم دبستان بودم که برادر بزرگم (محمدرضا نوشراد) که خودش فعالیت آهنگسازی و نوارندگی و مربی گروه های موسیقی دانش آموزی را به عهده داشت من را به  آن گروه ها دعوت کرد و باعث علاقه من به موسیقی شد. ضمن اینکه خونه ما همیشه محل تمرین موسیقی بود و صدای سازها من رو ترغیب کرد که به موسیقی نگاه ویژه ای داشته باشم و برای شروع به فرمهای انگشت گذاری دوستان نوارنده علی الخصوص نوازنده های سازهای ضربی که دوستان برادرم بودند و برای تمرین منزل ما می آمدند نگاه ویژهای داشتم و چون برادرم سازهای ملودیک می نواخت کمبود سازهای ضربی حس میشد  و منم که دوست داشتم با برادر ساز بزنم شروع کردم کار کردن روی سازهای ضربی.

- اولین گروهی که به آن پیوستید چه بود؟

- سال 68 برای اولین بار با گروه موسیقی مدرسه راهنمایی شهید پاسدار که موسیقی کلاسیک کار میکردند وارد شدم سپس به گروه موسیقی مدرسه راهنمایی امیرکبیر که موسیقی محلی هم کار میکردند پیوستم و در جشنواره های موسیقی دانش آموزشان برتر کشور در سال 71 موفق به کسب عنوان برترگروه موسیقی کشور شدیم. در ادامه نگاه حرفه ای من به نوازندگی نوازندگی رو با گروه موسیقی لیمر شروع کردم و بطور حرفه ای با گروه مروارید لیان کارم رو ادامه دادم.

- چه شد که با گروه محسن شریفیان پیوستید؟

- محسن شریفیان را از دوره موسیقی دانش آموری میشناختم و در سال 74 به اتفاق هم در گروه موسیقی دبیرستان سعادت که مربی آن گروه را آقای عبدالرحیم حفیظی بعهده داشت در جشنواره موسیقی دانش آموزی کشوری موفق به کسب گروه برتر جشنواره شدیم و شروع کار و آشنایی ما به آن موقع بر می گردد . سپس ایشان  که گروه مروارید لیان را تشکیل داده بودند ، برای چند اجرا من را بعنوان نوازنده مهمان دعوت کردند  و از سال 78 بطور رسمی من با گروه مروارید لیان شروع به فعالیت کردم تا سال 87 که ثمره آن کنسرت های متعدد موسیقی بوشهر در سرتاسر کشور کسب چندین مقام برتر در جشنواره موسیقی نواحی ایران، موسیقی فجر و تولیدات صدا و سیما و جشنواره دانشجویی و نوازندگی در آلبوم های موسیقی بوشهر با نام  بندری و موج بوده  است.

- کار با محسن شریفیان چگونه بود؟

- تجربه خیلی خوبی بود ایشان نگاه ویژه و حرفه ای به موسیقی داره و همیشه دنبال نوآوری هست و ما هم مجبور بودیم متناسب با ظرفیت های جامعه به روز باشیم و تلاش کنیم که همیشه حرف جدیدی واسه گفتن داشته باشیم و مخاطب را علاقمند به موسیقی کنیم و جذابیت های موسیقی بوشهر را معرفی کنیم.

- چه شد که به گروه سعادت پور پیوستید؟

- نودر سعادت پور از نوازندگانی بود که همیشه نوارندگیش را دوست داشتم و با هم خیلی صحبت میکردیم در خصوص سبکهای نوازندگی موجود و تجربه چند اجرای مشترک هم با هم داشتیم ایشان با سن کم عالی ساز می زد و من هم  نوازندگیش را دوست داشتم. ما قبل از پیوستن به گروه هیرون با استاد وزّان که مدیر گروه موسیقی دیار بودند کار میکردم و ایشان از من و استاد وزان و آقای علی ماهینی دعوت کردند که به گروه هیرون بپیوندیم و ما هم قبول کردیم. هم اکنون هم مشغول اجراهای متعدد با گروه هیرون هستیم و معرفی ظرفیت ها و جذابیتهای موسیقی بوشهررا سر لوحه کاری مون قرار دادیم. 

- اعضای این گروه چه کسانی هستند؟

- نودر سعادت پور مدیر گروه استاد وزّان خواننده ، اسماعیل بختیاری آزاد و امین سلیمیان و من هم ساز های ضربی البته آقای نیما تنگسیری و علی ماهینی هم با ما بودند و در آلبوم سی خاطرت نوازندگی کردند.

- سازهای ضربی شامل چه میشود و چه فرقی با سازهای کوبه ای دارد؟

- سازهای ضربی  معمولا با ضربات مستقیم دست و انگشت نواخته میشوند مانند تمبک ، تمپو، دایره ولی سازهای کوبه ای توسط چوب و یا سایر ابزارهای دیگر و دست نواخته میشوند مانند دمام ، دهل و در حقیقت نوازنده بطور غیر مستقیم از دست و مسقیم از ابزار استفاده می کند.

- کلا در فضای موسیقی بوشهر سازهای ضربی و کوبه ای جایگاه خاصی دارد چرا این قدر مورد توجه است؟

- ببینید ریتم در موسیقی ما مانند قلب انسان است که مرکز ضربان بدن انسان است و این موضوع را میشود با تحقیق ساده از مردم اثبات کرد. امروزه ریتم های موسیقی بوشهر مانند سنج و دمام و غیره  در خون مردم بوشهر هست و در حالت عادی افراد جامعه بصورت مدام این ریتم را زمزمه میکنند. بصورت غیر ارادی و هر جا سخن از ریتم و ساز ضربی میشود در کشور، موسیقی مبوشهر جایگاه ویژه ای دارد و استفاده از ریتم های رایج در موسیقی ما  و حتی سازهای ما را در موسیقی سنتی، پاپ و سایر انواع دیگر در سرتاسر کشور استفاده میشود و گرایش آنها به موسیقی بوشهر بسیار جالب توجه است و این خودش  میتواند یکی ازنشانه های اعجازهای موسیقی ما باشد. شما در مراسم سنج دمام در ماههای محرم و غیره انبوهی از نوازندگان با شوق و حساسیت خاص همیشه منتظر نوازندگی و نواختن هستند بدون اینکه بصورت آکادمیک دوره ای دیده باشند و این نشانه ای از جایگاه ریتم در موسیقی ما می باشد.

- آیا در بوشهر کلاسهای منظم و اساتیدی هم برای یادگیری سازهای ضربی وجود دارد؟

- اگه منظورتان در حیطه موسیقی محلی باشد که متاسفانه با تنگ نظری هایی که وجود دارد نه، هیچ ارگان و یا صنفی هم در پی حمایت نیست. جالب اینکه بیشتر افتخارات موسیقی استان توسط هنرمند فولکلور بدست آمده و این روند همچنان ادامه دارد اما جدیداً دوستان هنرمندی هستند نظیر اسماعیل بختیاری آزاد که خودجوش شروع کرده به برگزاری کلاسهای سازهای ضربی بصورت حرفه ای و در آموزشگاه تدریس میکند. البته باید عنوان کرد که ما نوارندگان با تجربه و عالی داریم که شاگردانی دارند که بصورت خصوصی با آنها کار می کنند و بعضی هم بدلیل خارج از کشور بودن و یا اجراهای متعدد وقت آموزش ندارند. ولی در سالهای اخیر بیشتر دوستان برای آشنایی بیشتر و آکادمیک در کلاس های استاد همایون نصیری که ایشان سرپرست گروه دارکوب هستند و از نوازندگان بنام سازهای ضربی هستند، در تهران شرکت می کنند. 

- سنج و دمام را می توان جزو سازهای کوبه ای دانست لطفاً برای خوانندگان در خصوص اهمیت سنج و دمام در موسیقی آیینی بوشهر توضیح دهید؟

- سنج و دمام جز لاینفک موسیقی ما بوده و هست چه بلحاظ رنگ و تنالیته موسیقی جه بلحاظ مردم شناسی دوستان زیادی تحقیق و پژوهش های میدانی در این خصوص دارند که قابل ستایش هست. تاریخچه آن هم بر می گردد به مهاجرت آفریقای های به بوشهر. همانطور که مستحضرید در شروع مراسم عزاداری بوشهری، صدای سنج و دمام آغاز مراسم را اطلاع رسانی می کند.

- معمولا نواختن سنج و دمام بصورت تجربی است. با این وجود شاهد تفاوت های زیادی در نواختن آن حتی در بین محلات بوشهر هستیم. آیا این تفاوت ها چشمگیر است؟

- بله، به لحاظ سبک نوازندگی و میزان یا لنگ ریتمیک، این مراسم در جای جای شهر بوشهر و استان تفاوتهای را مشاهده می کنیم و این تفاوت قابل درک هستند. این تفاوتها از شکل ساز، نوع مدیریت مراسم، استیل نوازندگان و حس نوازندگی گرفته تا آداب شروع و پایان قطعه می باشد و شاید بشود نوع شرایط زندگی و وجود افراد با فرهنگهای متفاوت موجود در محلات شهر بوشهر را به عنوان عامل تاثیر گذار در تفاوت های برگزاری مراسم سنج دمام دانست.

- نواختن سنج و دمام در بین محلات بوشهر چه تفاوتی با هم دارند؟

- این تفاوت ها را علی الخصوص به لحاظ مترونم ریتم در محله کوتی متفاوت تر از بقیه است. در این محل آغاز مراسم میزان مترونم ریتم لنگ و با نظم خاصی به اوج می رسد. ولی در سایر محلات معمولا مترونم ریتم آغازین بالاتر است و حتی در شکل ساز هم تفاوت های زیادی قابل مشاهده هست. بعنوان مثال استفاده از دمام هایی با پیپ گرم یا چهل تکه و یا حتی نحوه  پوست اندازی و رنگ پوست ساز تفاوتهایی است که مشاهده می شود.

- آیا شاهد نواختن سنج و دمام با ریتم ویژه در بوشهر هستیم؟ و می توان از سنج دمام ویژه بوشهر در دنیای موسیقی آیینی سخن گفت؟

- بله درشهر برازجان نوع ریتم سنج دمام متفاوت تر از بوشهر است و به گرده حاج علی جعفر مشهور است. بلحاط شکل سازی از بند کشی ساز گرفته تا اندازه و جنس پیپ متفاوت تر از شهربوشهر می باشد. اخیراً در آلبوم های موسیقی بوشهر که منتشر شده ریتم سنج دمام را با رنگ صداهای دیگری نظیر ضرب، تمپو ، دایره و سایر سازهای افکتی و بهمراه دمام تلفیق شده و ارائه شده که از نظر من جالب نیست. نوآوری خوب است ولی بر پایه سنت و این از پیام های و اصول اساسی توسط هر نوازنده بومی باید دنبال شود.

- در کجا مشغول بکار هستید و آیا بین نوازندگی موسیقی و کار و زندگی تان هماهنگی وجود دارد؟

- من کارشناس برنامه و بودجه (با رتبه ارشد) اداره  کل تعاون کار و رفاه اجتماعی استان بوشهر هستم و دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت و دروس رشته حسابداری و بودجه هم تدریس میکنم. خیلی سخته هماهنگی بین کار و زندگی و موسیقی ولی موسیقی عاملی است برای پیشرفت من در کار و زندگی. البته باید از مادرم بخاطر همه مشکلاتی که برایش در خانه ایجاد می کنم از سرو صدای ساز تا کارهای خانه تشکر ویژه کنم و دستش را می بوسم که به من در همه زمینه ها کمک می کند .

- حمایت مسئولان از گروهای موسیقی محلی چگونه است و چه انتظاری از مسئولان دولت جدید دارید؟

- هیچ حمایتی نمیشود، شما بروید بررسی کنید چه تعداد از هنرمندان موسیقی محلی بیمه هستند؟چه تعداد تحت حمایت مرکز موسیقی و صندوق حمایت ار هنرمندان هستند؟ انجمن موسیقی بوشهرچکار میکند؟ چند بار هنرمندان موسیقی محلی را جمع کرده و از آنها تقدیرکردند؟ جایگاه نخبگان موسیقی ما کجاست؟ از پیشکسوتان موسیقی محلی چه حمایتی کردند؟ ولی وقتی صحبت از موسیقی بوشهر میشود دوستان مسئول با افتخاراتی که موسیقی محلی بوشهر کسب کرده پز میدهند. در سنوات گذشته بودجه ای تحت عنوان بودجه فرهنگی به استانها ابلاغ گردید یکی از آیتم های آن حمایت از آثار هنرمندان بود شما بروید سوال کنید از چه کسی در حوزه موسیقی در بوشهرحمایت شده؟ 

- با ریاست جمهوری دکتر روحانی و تفکرات جدید در وزارت ارشاد، آیا امیدوارید که مشکلات موسیقی محلی بوشهر هم رفع شود؟

- امیدواریم با تفکرات جدید شاهد فعالیت بیشتر هنرمندان این عرصه در اجرا باشیم و جلوی مجوزهای کنسرت و اجرای موسیقی در بوشهر گرفته نشود و برای هنر ارزنده ای که نام ایران و بوشهر را به تمام جهانیان معرفی کرده حمایت را سرلوحه فعالیت های جدید قرار بدهند. بینش درست به عملکرد درست می انجامد و مشکل اساسی در جامعه ما این است که بجای آنکه به محتوا و مفهوم صحبت ها توجه کنیم به خود فرد نگاه می کنم. بقول افلاطون موسیقی یک ناموس اخلاقی است. به امید حمایت از موسیقی محلی بوشهر.

- سخن آخر ؟

- تشکر از جناب قیصی زاده و هفته نامه وزین نسیم جنوب که همیشه حامی هنرمندان بوده و مشکلات و اخبار موفقیت های آنها را اطلاع رسانی کرده، همچنین تشکر میکنم از دوستان هنرمند هم استانی که در حیطه موسیقی محلی و سایر سبک ها فعالیت میکنند. تشکر ویژه هم دارم از دوستانم در گروه موسیقی هیرون و از برادر بزرگم مهندس محمد رضا نوشزاد که هم برایم پدر بوده و هم معلم. چند پیشنهاد هم برای متولیان فرهنگ استان دارم که بد نیست:

تشکیل صندوق حمایت از هنرمندان در بوشهر با استفاده درآمد های مالیاتی و یا اعتبارات خارج از شمول استان

* برگزاری هفته فرهنگی برای فرهنگ مختلف در استان جهت آشنایی بیشتر هنرمندان ضمن اینکه میتوان جایگاه توریستی و اقتصادی هم داشته باشد.

*تدوین زندگی نامه نخبگان و پیشکسوتان موسیقی محلی در بوشهرو برگزاری  بزرگداشت برای آنها.

*تهیه آلبوم موسیقی بوشهر با تکیه بر معرفی مقام های موسیقی بوشهر با استفاده از همه بزرگان این موسیقی.

*برگزاری جشنواره موسیقی محلی که در سنوات قبل اجرا و سالهاست تعطیل شده و حتی در سطح بین الملل.

*توجه به تحقیق در موسیقی و نقش آن در شکوفایی روح و استعداد های انسانی. 

*برگزاری مستر کلاسهای آموزشی در حوزه آهنگسازی ، تنظیم، نوازندگی و صدابرداری توسط انجمن موسیقی بوشهر.