نابودي بنيانهاي زيستي شهر خورموج و حومه
حسن باغباني
ساکنان شهر خورموج و حومه خود را براي شرايط بسيار سخت آماده کنند.
نابودي تمام عيار منابع طبيعي در بالادست شهر خورموج رخ داده و متاسفانه، ادامه دارد. در حقيقت اين فاجعه را بايد نابودي خورموج ناميد، نابودي يک سکونتگاه با همه ساکنانش (انسان و غير انسان) آن هم با چراغ سبز نهادهاي متولي.
مردم شريف شهر خورموج و روستاهاي بياندر، عربي و محمد آباد، نهادهاي نظارتي و امنيتي، امام جمعه، فرماندار، دادستان، نماينده، علما، فرهيختگان، سياستمداران، همه و همه اگاه باشيد: زمين‌خواري و کوه‌خواري‌هاي واقعي (بلعيدن زمين) در بالادست خورموج در حال آفريدن يک فاجعه است. با ادامه اين وضع در چندسال آينده زندگي در اين ناحيه ناممکن خواهد شد. قبل از اينکه اين ظرفيت نيمه جان نفس آخرش را بکشد، جلوي اين فاجعه تاريخي را بگيريد.
اي که دستت مي رسد کاري بکن
قبل از آن کز تو نيايد هيچ کار.
شعري از استاد علی باباچاهي ترجمه و در مجله دوسالانه Circumference در امريکا به چاپ رسيد. در اين مجله تعدادي از شاعران دنيا به زبان خودشان شعر دارند. اين شعر استاد باباچاهي توسط مرجان مدرس، ترجمه شده است...
حماسه حق‌پرست: موسيقي بوشهر؛ خود به تنهايي مي‌تواند پنجره اي گشاده رو به درياي فرهنگ و هنر باشد تا با تابيدن نور و نوا و سازها و آوازهايش، ديرينگيِ يک تاريخ را واگويه کند! چه؛ بوشهر، به راستي شهرِ موسيقي است و چشم انداز ِ جهان موسيقي نيز هم توانست باشد! حضور بزرگان ملي و جهاني در موسيقي بوشهر و موسيقي بوشهر، تحقيقات و پژوهش‌ها و جستار موسيقايي...
دکتر عبدالرحيم مهرور: بوشهر بندري تجاري، تاريخي، فرهنگي با هزاران راز و رمز نهفته در سينه و چهره، داراي معماري فاخر و کهن، موسيقي محلي غني و زنده، با مردماني اصيل و مهمان نواز، از کوچه پس کوچه‌هاي سنگ فرش، گلي، نمناک، سبخ زار و تنگ و باريکي که از يک طرفش بادهاي موسمي با نسيمي خنک و در مواردي همراه با گرمي و شرجي‌هايي که در بازار ماهي قديمش با يزله‌هاي...
دکتر محمود دهقاني: با سرازير شدن گردشگران به «تنگ جيز» جاي خوشگذراني شاهزاده‌هاي ساساني در دشت خشت کازرون استان پارس، جا دارد ميراث فرهنگي، شهرداري کُنارتخته و شهرداري خشت نکته هايي را يادآور شوند و در رسانه ها بازتاب دهند تا اين برجا مانده‌هاي نياکاني آسيب نبينند. اکنون که با فرارسيدن بهار و نوروز گفتگو از گردشگري است...
غلامرضا شريفي خواه: دبستان در ابتدي روستا و با فاصله‌اي از خانه‌هاي مسکوني قرار داشت به همين جهت در فصل گرما تابستان روي زمين و يا زيرزمين اطراف، مارهايي از گونه «تيرمار، کُک مار» پديدار مي‌شدند. کُک مار اين منطقه خزنده‌اي با قد کوتاه و به رنگ‌هاي زرد و خاکستري و کور و تنبل بودند ولي زهرشان کشنده و سريع انسان را به هلاکت مي‌رساند، ولي کشتن آن‌ها راحت بود...
رضا نکيسا: چند روزي از فستيوال کوچه نگذشته بود که خبري تعطيلي آن بهت و اندوه از جان سختي، عدم تحمل و مدارا حيرت دوستدارانش را برانگيخت. رويدادي که اگر تعطيل نمي‌شد کام مردم و هنرمندان را تا سالها شيرين ميکرد و خاطراتي زيبا را به يادگار مي‌گذاشت.هميشه يک راهکار و يک نسخه رنگ و رفته تجويز مي شود آن هم «تعطيلي» براي همه چيز و هر آن چه که از نگاه عده‌اي ناپسند آيد، جايگزيني را هم براي آن نيست....
پيمان زند: من به کوچه و نور انتهاي کوچه اميدوارم، کوچه آمد تا نگاه جهان را به بوشهر عوض کند و با صداي بلند اعتراف کند که اينجا بوشهر است؛ ابوشهر شهرهاي ايران. کوچه آمد تا بوشهر مقر موسيقي، ادبيات تاريخ و جامعه‌شناسي ايران شود و ما را از زير يوق و نگاه تجاري محض آن هم خريد چهار تا زير پيراهن و چند تا جوراب و اوجش دمپايي المتراژ به بهانه ارزانتر بودن، نجات دهد...
برگزاري تورهاي بوشهرگردي در قالب نخلستان‌گردي و بازديد از کارگاه صنايع‌دستي، بازديد از نيايشگاه مُند، کلوت‌هاي مند و آرامگاه جهازها، کوه نمک جاشک و بوشهرگردي در بافت تاريخي شهر بوشهر از جمله برنامه‌هاي سومين فستيوال موسيقي کوچه بود. کارگاه تخصصي گردشگري با عنوان «مکتب کوچه» از جمله برنامه‌هاي شاخص فستيوال بود...
بزرگ‌ترين کاري که اين جشنواره انجام مي‌دهد، اين است که فرهنگ آداب و معاشرت مردم بوشهر را نشان مي‌دهد و باز بودن در خانه‌ها به روي مهمان را به تصوير مي‌کشد. اينکه مهمانان فستيوال سر سفره بندرنشينان مي‌نشينند و غذا مي‌خورند، فرصتي براي رشد فرهنگ، بوم و زيست بوشهري‌ها است...
فستیوال کوچه، موثرتر از کنگره‌هاي گران
در يکي از شب‌هاي برگزاري اين فستيوال ويژه‌برنامه‌اي با عنوان «شب‌هاي نامنظم» با محوريت قصه جنگ‌هاي پارتيزاني با روايتگري احسان عبدي‌پور از دلاورمردي‌هاي شهيد عليرضا ماهيني برگزار شد که چند نفر از هم‌رزمان شهيد هم در برنامه حضور داشتند. حبيب احمدزاده هنرمند جنوبي در صفحه اينستاگرامش در چند پست به اين برنامه اشاره کرد و با اشاره به برنامه «شب‌هاي نامنظم» نوشت: «کاري که احسان عبدي‌پور با دوستانش الان و همين شب‌ها در حال انجام است که وسط جشن و موسيقي يک عده جوان، سالگرد شهادت شهيد ماهيني را با خاطره‌گويي چند تا از هم‌رزمانش را بگيرد، هيچ کنگره شهدايي با آن همه هزينه جرات و عرضه انجامش را ندارد. هر که مي‌خواهد بدش بيايد. من که اينجا نشستم دارم ياد مي‌گيرم.»
او در پستي ديگر ضمن استقبال از پخش فيلمش در اين جشنواره نوشت: «ديشب ساعت يک‌ونيم شب پس از چند ساعت اجراي موسيقي جنوبي اين همه جوان مشتاق نشسته‌اند تا پرده نمايش، نصب شود تا فيلم (معجزه بناسان) با شرکت جناب پرويز پرستويي، پروفسور فراي لينگر و خانم دکتر تسويا با مضمون (جانبازان شيميايي) برايشان نمايش داده شود».
احمدزاده در بخش ديگري از اين پست نوشته است: «اين جلسه با شور و شوق عده‌اي از همين جوانان پرسشگر تا حدود ساعت چهارو نيم صبح در داخل و تا حدود اذان صبح در بيرون سالن به طول کشيد. با شوق يا تاسف شايد بتوان گفت: خاک پاک ايران بر سر ما، البته ان‌شاءالله با افتخار بر سر خودم و بدون اين پسوند (پاک ايران) ان‌شاءالله بر سرکم‌کاران اکثرا مسئول فرهنگي! و در انتها آقا احسان و ادريس عبدي‌پور هنرمند عزيز و يارانت با تمام وجود تعظيم تمام‌قد در مقابل‌تان رفيق».
از فستيوال کوچه، عکس‌ها و ويدئوهايي در فضاي مجازي منتشر مي‌شود که هرکجاي ايران باشيد و آن را ببينيد شما را به جاي ديگري از ايران پرتاب مي‌کند.جماعتي کنار هم نشستند و اين موسيقي است که همچون گرماي جنوب دل‌تان را به شوق ديدن اجراها گرم مي‌کند. سومين دوره فستيوال موسيقي کوچه در شهر ساحلي بوشهر برگزار مي‌شود...
زماني که دور اول فستيوال برگزار شد، واقعيت اين بود که بوشهر آن‌چنان چهره‌اي در گردشگري و ميان مقاصد سفر در بين مردم نداشت. اما بعد از اين رويداد و انتشار فيلم‌ها و خاطرات افراد مختلف از آن، آنقدر چهره بوشهر تغيير پيدا کرد که بسياري از افراد منتظر فرارسيدن اسفند و برگزاري اين رويداد بودند که به هواي آن به بوشهر سفر کنند...
موسيقي؛ زبان ارتباط جهاني است
فرزاد گيتي‌زاده: اين سومين فستيوال کوچه بود که برگزار شد و يک فستيوالي هست که مردمي است و به قول بوشهري‌ها از جان مايه مي‌گذارند و خيلي مفتخريم که اين فستيوال در بوشهر برگزار مي‌شود. موسيقي زبان ارتباط جهاني است که ما را با تمام اقوام و مردم مختلف ربط مي دهد. مثلا من خودم زبان عربي بلد نيستم ولي از طريق موسيقي مي‌توانم با فرهنگ و آيين و رسوم عرب، ارتباط برقرار کنم و لذت ببرم. در بوشهر از قديم فرهنگ فارسي ما با فرهنگ عربي از طريق خواننده‌هاي معروف از جمله ام‌کلثوم و عبدالحليم حافظ گره خورده و از کودکي توانستيم با موسيقي با فرهنگ آن‌ها ارتباط برقرار کنيم، همان‌طور که از شنيدن موسيقي آذري، لري، ترک و اقوام ديگري که در ايران هستيم لذت مي‌بريم و از طريق موسيقي آن‌ها مي‌توانيم ارتباط برقرار کنيم.
بوشهر در يک کلمه: بوشهر يعني عشق.
متاسفانه به دليل فشارهاي برخي مسئولين استاني فستيوال موسيقي کوچه بوشهر که امسال بسيار با شکوه‌تر و با حضور تمامي اقوام ايران زمين براي معرفي فرهنگ موسيقي و آيين هاي فولکلوريک خود برگزار شده بود، ناگهان متوقف شود و در دو روز آخر تمامي کارگاه‌ها و کنسرت‌ها و رويدادهاي جانبي برپايي اين فستيوال کنسل شد...
محمدلطفي: اينجا در پس كوچه‌هاي زخمي تاريخ موسيقي است که زخم‌هايمان را مي‌شويد تا در روزها و قرارهاي معين ساده و بي‌تکلف، در اين تبعيدگاه جبر زيستن ادامه را تاب بياوريم. فستيوال موسيقي در بوشهر از مدار روح‌نوازي به رويدادي مستقل و به همت تعدادي هنرمند و هنر دوست، در بندر ما که سابقه‌اي به درازناي تاريخ در اين بخش دارد، برگزار و حالا ديگر رفته رفته از مرزها پا فراتر نهاده است...
رضا نکيسا: موسيقي اين شهر عجين شده با فرهنگ ديرپاي اين ديار تاريخي و کهن ميراثي است بس گرانبها که حفظ و اشاعه آن وظيفه ذاتي همه ساکنان اين ساحل غرور آفرين است. بايد تاکيد کرد که نمي‌شود از موسيقي گفت و از اساتيد اين حوزه از جمله محسن شريفيان و آکا صفوي نگفت، هنرمنداني که با دانش موسيقيايي آن‌ها توجه کمتري شده است.
حسن خطام اين کلام تاثير شگرف اين...
در کوچه فستيوال بوشهر چه مي‌گذرد؟
نرگس مهرداديان: اگر در کوچه پس کوچه‌هاي چهار محله بوشهر قدم بزنيد، در محله شنبدي به يک کوچه مي‌رسيد، که يک طرفش حسين رومي سازهايش را کوک مي‌کند، روبرويش روي چهارپايه‌هاي کوتاه چوبي مي‌توانيد چاي دمي تازه در استکان کمر باريک بنوشيد. کمي آن طرف‌تر هم در چوبي کافه حاج رئيس را مي‌بينيد. در اين کوچه هفته‌اي چند روز صداي ساز و آواز به گوش مي‌رسد. اما 6 روز از سال اينجا غوغا مي‌شد. هلهله‌اي از آواهاي لري، خراساني، آذربايجاني و جنوبي! عمارت حاج رئيس اسفند مهمان گروه‌هايي از جاي جاي ايران مي‌شود تا با همنوايي به استقبال عيد نوروز بروند.
احسان عبدي‌پور از ايده کوچه فستيوال مي‌گويد که از کافه لاله اسکندري در تهران، زماني که هنرمندان محلي هرمزگان در آن برنامه اجرا مي‌کردند، شکل گرفت. احسان به همراه ادريس برادرش که برگزار کننده اين رويداد هستند تصميم مي‌گيرند فراخواني دهند تا هنرمندان مختلف را از چهارگوشه ايران جمع کنند. تا در اسفندماه، آهنگ‌هايي محلي از نواحي مختلف ايران در اين شهر نواخته شود.
سفر به بوشهر به خودي خود سفري کم‌نظير است. چه رسد به آنکه فستيوالي از موسيقي‌هاي محلي هم در يکي از بهترين ماه‌هاي سال در آن اجرا شود. شايد نغمه ني‌انبان محسن شريفيان توي گوش مردم مي‌پيچد که اين چنين به تکاپو مي‌افتند. البته همچنان در مواقع مختلف سال، به‌خصوص عيد نوروز هنرمندان به‌نام موسيقي محلي جنوبي در عمارت‌هاي بوشهر ميزبان مردم هنردوست هستند.
احسان عبدي‌پور مي‌گويد: «پيام برگزاري جشنواره موسيقي کوچه فستيوال در کنار هم بودن و سازها را به نام مردم کوک کردن و با هم و براي هم نواختن است». قطعه‌هايي از موسيقي محلي نقاط مختلف ايران توسط گروه‌هاي به‌نام موسيقي از خوزستان، هرمزگان، کردستان، لرستان، گيلان، آذربايجان و خود بوشهر اجرا مي‌شود. پس از اجرا گپ و گفت دوستانه نوازندگان، خوانندگان و مردم تا پاسي از شب ادامه خواهد داشت.
(هفته نامه نسیم جنوب، سال بیست و ششم، شماره 1074)
حسين حشمتي: و اما مسئله مهم تر وضعيت درمان اعم از بستري يا سرپايي است که اين يکي ديگر، آن قدر نازل و آبکي عرضه مي شود که 90 درصد از گروه هدف که تعداد آنان با احتساب افراد خانواده، به بيش از دو ميليون نفر تخمين زده مي شود مراتب نارضايتي و اعتراض خود را بارها به صورت کتبي و شفاهي به اطلاع مقامات عالي رتبه صندوق رسانيده اند اما مشکلات نه تنها رفع نگرديده بلکه روز به روز بدتر شده است...
دکتر نورالدين اميري: پس از چند هفته کلنجار رفتن با پيشنهادات و پيش دانسته‌هاي ذهني خود، ناگهان زني که از جنس دريا که سالها پيش در کنار جاده بذري در انديشه من کاشته بود روييد. لحظه، لحظه‌اي زيبا توام با هيجاني شيرين بود که جانم بيدار نموده بود. موضوع را با صادق سعيدي هنرمند خلاق شهرداري بوشهر در ميان گذاشتم. پس از چندي استاد عطا صحرايي، يکي از تنديس‌سازان مطرح کشوري را به من معرفي نمود. پس طرح موضوع با استاد صحرايي و ...
معماري بوشهر، برخلاف معماري کويري، ساختمان هم با بيرون کار مي‌کند هم با درون. معمار، کاملا رها و بي‌تکلف، فضاها را خلق مي‌کند و اصلا اسير تقارن و تصلب غيرضرور نيست. معمار ضرورتي نمي‌بيند اثر خود را با رنگ و تزيين ولخرجانه بيارايد. اين خود بنا و اثر است که زيباست نه رنگ و لعاب آن. شايد کمي بي‌انصافي باشد که زيبايي معماري بوشهر را در حد شيشه‌هاي رنگي هلالي‌ها در و پنجره‌ها خلاصه کنيم..
شعري از محمّدعلي موّاجي
به مناسبت سالروزتولدش 10 بهمن 1334
«زمين»
در آينده‌اي نزديک
که با ضربان قلب
قابل شمارش است
زمين
با فريادي پدرانه خواهد گفت :
اي جهانيان
گاه عزيمت فرا رسيده است
باروبنه بر بنديد!
دير زماني ست که تو، انسان
ديگر در من نمي‌گنجي
تو را جهاني ديگر بايد
بگذار دمي دور از هياهو
صداي امواج اقيانوس
و آواي حرکت مواّج رودهاي خروشان
صفير طوفانهاي قاره‌اي
را بشنوم
ساليان درازي است
که اين آواها را نشنيده‌ام
و اين مناظر را نديده‌ام
بگذار آبهاي سرد رود‌ها
در تن خسته‌ام نفوذ کنند
در اعصار و قرون
انديشه سرنوشت تو
لحظه‌اي مرا آسوده نگذاشت
دردي عظيم کشيده‌اي انسان
جراحاتي عميق در روح توست
که با گذشت ساليان دراز
التيام مي‌پذيرد
و چقدر رنج ديده‌اي
و پيش از تو، من
که تمام سرگذشت‌ها را
از بر دارم
کنون وارهيده‌اي
از رنج و درد کهنه اعصار
کنون دوران پيش
سيماي غريب و باور نکردني دارد
و از «جهنم درون»
بهشتي شگفت‌آور
آفريده‌اي
اينک انساني نو،
جهان را مي‌کاود
انساني نوين
و مسيري نو
از جهالت به علم
* * *
بگذار از دور
نظاره‌گر تو باشم
باروبنه بر بنديد!
(اسفند ماه 1358، در سن 24 سالگي)
افسروظيفه شهيد محمدعلي مواجي در طي 26 سال زندگي پر بارش، اشعار، نوشته‌ها و ترجمه‌هايي به يادگار گذاشته است. او پس از تحصيلات دانشگاهي در رشته علوم سياسي در دانشگاه تهران، در نبرد آزادسازي خرمشهر همراه با برادرش محمّدحسن مواجي در 10 ارديبهشت 1361 جانشان را فداي ميهن کردند.
برادر جمپولوي (دوقلو) من (ابراهيم هوشيار) / علاقه و دلبستگي‌اش به بوشهر را حفظ کرده بود (دکتر رسول هاشمي) / براي پرويز هوشيار عزيز ( دکتر رضا معتمد) / اسمي مترادف با فرهيختگيِ يک انسان و خادمِ امور فرهنگي، ادبي و هنري (حسين طالبي) / صحنه گردان جلسات بوشهري‌هاي مقيم مرکز (ابراهيم ميگلي‌نژاد) / و خزاني ديگر در بوستان علم و هنر و انديشه بوشهر (خورشيد فقيه) / پرویز هم پرید (عبدالمجید زنگویی)/ ماجراي آن دوربين هشت ميلي متري (هاشم هاشم‌زاده)، سال‌هاي سخت و سخت‌تر (فريده كاردانى)...
تحمل نه شنيدن
حسين زيرراهي - مدرس توسعه فردي
نقل است آلبرت اليس بنيان‌گذار رويكرد عقلاني هيجاني در روانشناسي در جواني براي اين‌كه تحمل نه شنيدن در شروع ارتباط با خانم‌ها را در خود بالا ببرد چالشي براي خود طرح كرد كه به پارك مركزي نيويورك برود و به صد خانم پيشنهاد بدهد. او اين كار را انجام داد و با اين‌كه هدفش ايجاد ارتباط نبود باز هم هيچ خانمي به او پاسخ مثبت نداد. ولي توانست با اين چالش تحمل نه شنيدن خود در ايجاد ارتباط با جنس ديگر را بالا ببرد.
تحمل نه شنيدن در کليت زندگي ما و جنبه‌هايي مانند كار، روابط، رضايت دروني و دستاوردهاي بيروني مهم است. اگر فقط يك ويژگي باشد كه بقاي ما روي كره زمين را تضمين كند همين تحمل نه شنيدن است. چون باعث مي‌شود هيچ‌وقت گرسنه يا تنگدست نمانيم. هيچ ويژگي‌اي مانند تحمل نه شنيدن ما را رشد نمي‌دهد. با شنيدن هر نه مقداري از کمرويي و ضعف شخصيتي ما کم شده و به سرسختي، روحيه، اميدواري و مصمم‌تر شدن ما اضافه مي‌شود.
نه شنيدن تجربه‌اي ناخوش است و كسي وجود ندارد كه از آن خوشحال شود. همين هم باعث مي‌شود ما كمتر خود را در موقعيتي قرار دهيم كه نه بشنويم. در نتيجه، فرار از نه شنيدن تحمل‌مان را كمتر مي‌کند و در اين چرخه مرتب نزول كنيم. ولي براي كسب دستاوردهاي ارزشمند در زندگي لازم است آنقدر نه بشنويم تا به بله برسيم. متاسفانه راه ديگري وجود ندارد.
امروزه مهمترين كاربرد تحمل نه شنيدن در كار فروش است. بازاريابان، ويزيتورها و فروشندگان اگر در صد پيشنهاد يك بله بشنوند فكر مي‌كنند موفق بوده‌اند. توجه داشته باشيد 99 نفر به شما نه بگويند چه حالي خواهيد داشت؟ ولي همين نه شنيدن‌ها فرد را رشد داده و بزرگ مي‌كند. متاسفانه در فرهنگ گذشته ما به اين خصلت پوست‌کلفتي مي‌گفتند که بار منفي داشت. شايد دليل آن اين بود كه اين نه را به خود مي‌گرفتند. در حالي‌كه شما در هر موردي كه نه مي‌شنويد جوابي است براي همان پيشنهاد نه هيچ چيز ديگر در وجود شما. حتي اگر پيشنهاد شما رابطه باشد فرد مقابل فقط به رابطه با شما پاسخ منفي داده است نه شخصيت شما. كسي كه توانايي نه شنيدنش پايين باشد در واقع به نوعي از نازکي رواني دچار است. ريشه آن هم به اين باور برمي‌گردد كه انتظار دارد دنيا در مقابل خواسته‌هاي او بله بگوييد. در حالي‌كه واقعيت دنيا چنين نيست. دنيا هيچ دين يا بدهي به ما ندارد و معمولا هم پاسخش منفي است. ولي اگر اين واقعيت را بپذيرد مي‌تواند آنقدر درخواست كند تا تا به پاسخ مثبت برسد. به قول استاد سخن سعدي: بلندي از آن يافت كو پست شد / در نيستي كوفت تا هست شد.
خوشبختانه بالا بردن تحمل نه شنيدن هيچ فرمول يا پيچيدگي خاصي براي يادگيري ندارد. فقط كافي است در زمينه‌اي كه براي‌تان سخت است آنقدر پيشنهاد دهيد و نه بشنويد تا تحمل‌تان بالا برود. توصيه من اين است مدتي براي شركتي كار ويزيتوري انجام دهيد. ابتدا با شنيدن هر نه حالتان بد مي‌شود. ولي كم كم ناگيرايي پيدا مي‌كنيد و فكرتان صرفا متمركز بر پيشنهاد بعدي مي‌شود. بعد از آن ديگر از شنيدن هيچ نه‌اي ناراحت نمي‌شويد.
(هفته نامه نسیم جنوب – سال بیست و ششم، شماره 1070)
کتاب"کُنارتخته و ميراث تنگ جيز ساسانيان دشت خشت کازرون" نوشته ي دکتر محمود دهقاني در گستره‌ي تاريخ معماري و آثار باستاني به چاپ رسيد. در اين کتاب پيوند روزگار باستان تا زند و قاجار بررسي شده است. از ساختمان هاي آب انبار و کاروانسراهاي کُنارتخته و کمارج دوره صفوي و برجا مانده هاي دوره ساسانيان پرده بر مي دارد. نويسنده با قلمي شيوا و روان درباره استان فارس، شهر بيشاپور با طرح رومي- ايراني ساسانيان، جويبار و پله هاي سنگي تنگ جيز بُورِکي...
اول مهر به همان مدرسه رفتيم که نامش مهران بود. معلم کلاس دوم مرحوم آقاي گيتي‌زاده بود که مردي بلند قد و خوش تيپ بود. در همان سالها آقاي گيتي‌زاده با خانم محتشمي ازدواج کردند و يادم است که عروسي مفصلي گرفتند. در ميان دانش آموزان دولابي، حميدي ، فروزاني و خودم از بچه هاي زرنگ بوديم و رقابت داشتيم و خيلي درس خوان بوديم به طوري که آقاي گيتي‌زاده در کلاس دوم تعدادي از بچه‌ها را در اختيار ما گذاشته بود...
با ورود اين دبيران باسواد به دبيرستان ها موج جديدي از سبک آموزشي جديد و مدرن، روح تازه‌اي درکالبد دبيرستان‌هاي بوشهر دميده شد. دبيران درآن زمان از هر نظر ممتاز و قابل احترام بودند و خود نيز سعي در حفظ جايگاه خود داشتند و جامعه نيز به خوبي پذيراي آن‌ها بود. به عنوان مثال مرحوم دکترفقيهي‌نژاد انساني با شخصيتي علمي، خوش‌مشرب، خوش سيما، فوق‌العاده تميز و بسيار شيک پوش بود...
دکتر کيوان آقاياني: در بوشهر ما کم نيستند کساني که در مستندسازي شهرت جهاني دارند و برندگان جوايز بين‌المللي هستند، افرادي چون «رامتين بالف» و «داريوش غريب‌زاده» در کنار ده‌ها چهره بزرگ و هنرمند همچون «رسول و رضا پولادي» مي توانند با ساختن مستندات و قطعه‌هاي موسيقي و ترجمه آن به چند زبان زنده دنيا، تاثير بسزاي در شناساندن بوشهر و مناطق توريست‌خيز آن در سطح کلان کشوري و بين‌المللي داشته باشند...
مژده مواجي : اين روزها فضا تغيير کرده است؛ در واقع از هفتة دوم اکتبر. سوار مترو شدم که به سر کار بروم. به صفحة مانيتور در مترو نگاه مي‌کردم که اخبار و اطلاع‌رساني‌ها پشت سر هم روي آن اعلام مي‌شد. اعلام برنامه‌هاي تئاتر شهر هانوفر، سيرک، تبليغات تجاري شهر، دماي هوا تا به اخبار جهان که رسيد، اخبار جنگ در خاورميانه در صدر خبرها بود. چند سطري خواندم...
به همت پژوهشگر جنوبي منتشر شد؛
سرگذشت جزيره مرجاني ايران
«تاريخ جزيرة خارگ؛ فراز و فرود خاندان زعابي، آل‌مذکور و حيات‌داودي» نوشتة سيد حسن رضوي، نويسنده و پژوهشگر جنوبي؛ سرگذشت خاندان‌هاي کهنزاد ساکن اين جزيرة مرجاني در خليج‌فارس است که به همت انتشارات «هليله» منتشر شده است.
به گزارش خبرگزاري کتاب ايران (ايبنا) در بوشهر، اين کتاب در 736 صفحه مصور با شمارگان 500 نسخه راهي بازار کتاب شده که روايت مفصلي از فراز و فرود خاندان زعابي، آل‌مذکور و حيات‌داودي؛ نخستين خاندان‌هاي ساکن در اين جزيره مرجاني بعد از اخراج پرتقالي‌ها به دست شاه‌عباس صفوي از خليج فارس است.
ناشر کتاب «تاريخ جزيرة خارگ» در پشت جلد اين اثر آورده است: «اين کتاب داستان جزيرهاي است باستاني در شماليترين آبهاي خليج فارس که مردم او را «خارگ» خوانند. جزيرهاي آرميده در مسير شاهراهي باستاني ميان بنادر بصره بوشهر، مسقط و هندوستان که گذر دريانوردان به ناگزير از اين جزيره بوده است.
چهارصد سال پيش در زمان شاه عباس صفوي وقتي که پرتغاليهاي شکستخورده از خليج‌فارس تارانده شدند، قبايل چندي از سواحل عمان و نواحي داخلي ايران به سمت نوار ساحلي ايران مهاجرت کردند و در پهنه وسيعي از ساحل اسکان يافتند. خاندان زعابي، آل‌مذکور و حيات داودي از جمله اينان بودند که به ترتيب در بندر ريگ بندر بوشهر و بندر گناوه ساکن شدند؛ اين سه خاندان به سرعت قدرت يافته و حدود سيصد سال بر جزيره خارگ و نواحي ساحلي حکم راندند.
اين کتاب حکايت زندگاني و حکمراني اين سه خاندان است که آغاز نوشتنش شايد يک کنجکاوي کودکانه بود از راز مرگ کدخدا عبدالرسول احمدي در هشتاد سال قبل؛ اما رفت تا پنج هزار سال قبلتر و آن همه تاريخ عجيب و پرماجرا حالا کدخدايان اين سه خاندان به هيجده تن رسيدهاند هر کدام با فصلي جدا و روايت ايامي چند که بر آن‌ها و بر جزيره گذشته است.»
در بخشي از «تاريخ جزيرة خارگ» به قلم سيدحسن رضوي مي‌خوانيم: «تاريخ‌نگاران بر اين باورند که پنج هزار سال پيش، جزيره خارگ يکي از پايگاه‌هاي دوردست امپراتوري ايلام بوده است. گيرشمن، باستان‌شناس فرانسوي مي‌نويسد: «جزيره مي‌بايست از سه هزار سال پيش از ميلاد مسيح جزو قلمرو کشور عيلام بوده باشد؛ زيرا با کشتي بادي فقط سه يا چهار ساعت با بوشهر، بندر مهمي که در کرانة ايران است، فاصله دارد و قلمروي عيلام که شوش پايتخت آن بود تا به اين قسمت خليج فارس مي‌رسيد؛ زيرا نيم‌قرن پيش هيئت باستان‌شناسان فرانسوي در بوشهر خشت‌هايي يافتند که بر آن‌ها نوشته‌هايي دربارة پادشاهي عيلام منقوش بود.»
به گزارش ايبنا، پژوهشگر و نويسنده جنوبي متولد سال 1351 است. وي که پيش از اين آثاري چون «چند مي‌گيري تا جزيرة ناخدا» و... را راهي بازار کرده بود.
خاطره‌اي از بازاريِ خوش‌نام بوشهر
سيامک برازجاني : در ايامي که در اتاق اصناف مرکز استان بوشهر در سمت مدير روابط عمومي مشغول به خدمت بودم چندين جلسه خدمت حاج مهدي جلودار رسيدم و با او از تاريخ بازار بوشهر گفتم و ايشان برايم نکته‌هايي ناب گفت.
ايشان از پينه‌دوزي در بازار بوشهر شروع کرده‌بود. يکبار به من گفت من تمام ثروت و اعتبارم رو مي‌دوني از کجا آوردم؟ گفتم حتما از کار و تلاش! گفت بله من همه اين‌ها را از اين دستگاهي که الان در ورودي مغازه‌ام گذاشته‌ام به دست آورده‌ام. در جلو مغازه بسيار بزرگ جلودار يک دستگاه کفش دوزي مربوط به هشتاد نود سال قبل بود. زماني که مهدي جلودار وارد بوشهر شده بود با اين دستگاه کفاشي مي‌کرده. ايشان با افتخار به من مي‌گفت هر روز وقتي وارد مغازه مي‌شوم به آن نگاه مي‌کنم تا بدانم از کجا به اينجا رسيده‌ام.
براي پيشرفت در کار خيلي زحمت کشيد و عرق ريخت تا موفق شود. کسي بود که در دهه بيست و سي خورشيدي پوتين سربازي را به کفش تبديل ميکرد و دستمزد خوبي مي‌گرفت.
يک بار گفتم شما هميشه با روي باز از مردم استقبال مي‌کني. گفت الگوي من شعري از عرفي است. حيرت کردم. پيرمرد خنديد و گفت فکر مي‌کني فقط خودت شعر بلدي؟ گفتم چه شعري الگوي رفتاري شماست؟ اين بيت را خواند:
چنان با نيک و بد عرفي، به سر بر کز پس مردن/ مسلمانت به زمزم شويد و هندو بسوزاند.
حاج مهدي عزيز هم رفت. مردي بزرگوار بود که خود را و نان خود را و پيشرفت خود را مديون لطف و اعتماد مردم بوشهر و تلاش خود مي‌دانست. / ليدنيوز
قصه کوتاه
عزّتو
شاهرخ تنگسيري
غنو جُلَتي با زغال رو ديوار خونه ي خداکرم يه قلب گُتي مي کشيد و با دستخطي که چپي از خط احمدسياه نبيد يه بُردش مي نوشت عزت يه بُرد ديگه ش مي نوشت غني. هرروز صبح گه خداکرم قبل از اين که زن هاي همسايه قدم تو کيچه بذارن و قصد دروازه کنن مي اومد و با افتوه و جارو پَنگي نقاشي غنو رو ديوار مي‌شست و با خوش مي‌گفت: لعنت بر شيطون حرومزاده آخرش خين ايي تيله سگ تو گردن مو مي افته، بخدا اگه دسم بيافتي کل کلت مي‌کنم .
قصه خداکرم و زنش عزتو ديم درازن، عزتو سي ساله دختر آخري و بقولا ته تغاري ابرام قصاب اُبوداني بيد که تو لين هفت احمدآباد زندگي ميکرد، حاصل دو تا ازدواجش يه درزن دختر و يه پسرمعلول بيد که سالم صداش ميزدن. يازده تا از دختراش فرستاده بيد خونه بخت، دستِ ايي آخري هم نهاد تو دست خداکرم که همسن و سال خودِ ابرام قصاب بيد. عزتو با دلالي ميشتي زهرا و ننهِ جاسم عربو با شپ و کل سوارِ سماچ حاج مالک از اُبودان اوردنش خوردي سيفو. خداکرم از چهار تا زن قبليش که دوتاش مرده بيدن و دوتاشون طلاق داده بيد بچه نساخته بيد و بقول ميشتي زهرا : «خداکرم اجاقش کور بيد». عزتو قشنگ بيد ولي قلدر و با لهجه اُبوداني با همسايه ها حرف ميزد و هميشه موقع عرض اندام تکيه کلامش مي‌گفت «مو دختر ابرام قصابم»، يعني که حساب دستون بياد با کي طرفين. غنو مث آدم شوپر زده صورتش قلپيده بيد، قدش کوتاه و تا بگي زورش زياد بيد. پشت سرش ايقد پهن بيد که از بچگي سيش مي‌گفتن غنو جُلّتي.
هميچي از روزي شروع شد که خداکرم دم دروازه سفارش غنو کرده بيد بياد خونه شون بدنه و کف آب انبار و حوض بشوره تا زمستون اوو بارون ذخيره کنه، عزتو يه مجمعي صبحونه مفصل مياره جلو غنو و يه قيلون برازجوني چاق ميکنه و چندتا فرق قيلون مي‌کشه و ديدش هُف ميکنه تو صورت غنو که چيش تو چيشش نشسته، ني قيلون ميده دس غنو و ميگه بکش که چاقن، او هم مث خر کيف ميکنه که بالاخره يه نفر حساب آدم اوردش، حالا غنو کجا مي بيني، ديگه شاهين تو آسمونم حريف پر و بالش نبيد و يکجا صد دل عاشق و دلباخته‌ي عزتِ خداکرم ِاز هميچي بي خبر ميشه. عزتو جذابيت خاصي داشت، حرف زدنش تو دل مي نشست و خيليا که دستشون ازش کوتاه بيد ديرا دير هلاکش بيدن. يه سر شو تا صبح خداکرم پشت در سرا کمين نشست که مچ غنو بگيره و حسابش بيله کف دسش ولي خبري از غنو نشد، دم دماي صبح پيرمرد پلک چيشش دوام نيورد و همونجا پشت در سرا رو سکوني تنير کنار حبانه ي شکسته خسته و رسه خووش برده بيد. مطابق هر روز رفت در باز کرد، تا چيشش ري ديوار افتاد ديد تا قلب و دستخط غنو رو ديوارن. وا حسينم خداکرم کجا مي‌بيني، کاردش مي‌زدي تُپِ خيني ازش چکه نمي‌کرد، با صداي بلند که همه کيچه و محل بفهمن داد ميزد: «اگه سر لش بگيرمت مث مُشک تشت مي‌زنم که از استخونات زغال بليط عمل بياد». ولي خوشم مي‌فهميد رو در رو حريف مچ سفت غنو نمي‌شه.
شوي که خداکرم کمين آخر نهاد و عزمش سي خلاص کردن غنو جزم کرد پس در سرا قايم شد وسه تا سر قيلون پشت هم ديد کرد. به محض شنيدن صداي خش خش زغال رو ديوار دستش دور تنگ قيلون حلقه کرد و در سرا هُمبار باز کرد و از پشت سر شلال سر غنو کرد که غرق عشق بازي با اسم عزتو بيد. به گمون خوش ديگه از شر غنو خلاص شد. غنو مشکال خين و مث مرغ سر بريده تو خين خوش مي پلکيد و بوا بوا ميکرد. خداکرم بازداشت کردن. عزتو رفت زندان شهرباني ملاقات خداکرم و سي محض دلداريش با همو لهجه اُبوداني روش کرد طرف خداکرم و گفت : «دوتا قطره اشک نذر خواجه خضر کردم غنو چيش واز کنه و از بيمارستان مرخص بشه رو پاي خودش ويسه». خداکرم (با تشر) گفت: «اگه ده مرتبه ديگه رو پاش ويسه ده تا تُنگ قيلون ديگه خرجش مي‌کنم توهم ايقد از چيشات ولخرجي نکن زن، اشک حرمت داره سي هرچيز و هرکسي نبايد سرازيرش کني».
غنو سه ماه تموم مث ميت رو تخت بيمارستان بي‌هوش و حواص افتاده بيد. تا روزي که با بُنگِ اذون سحر مسجد فيل چيش واز کرد، غنو هيچ کس و هيچ چيزي يادش نمي‌اومد، حتي راه خونه خوشونم نمي‌فهميد کجان ولي پاش که از بيمارستان نهاد بيرون يه راست رفت سمت خونه خدا کرم، تو روز روشن و جلو چيش تموم آدماي کيچه با زغال يه قلب گتي کشيد و وسطش يه تيري رد کرد، زيرش نوشت يا مرگ يا عزتو. غنو با ايي حرکتش سي همه ثابت کرد ديوونه‌وار دلبسته عزتوون با ايکه مي‌فهميد شوهرداره.
برخلاف تمام قوانين نوشته شده بشر عنصر عشق بي مرزترين و سقفش لايتناهي ترين عنصر پيدا و پنهان بشرن. کيمياي عشق غالب بر تمام عناصر طبيعتن. در واقع مغز انسانها با پيش فرض عشق قادر به فرمان دادن به ديگر اندامهاشه. اگر هيچ معجزه‌اي در دنيا پايه عقلي و علمي نداشته باشه محاله کسي منکر معجزه عشق بشه چون که همه موجودات زنده عالم شانس يکبار تجربه‌ش دارن. شايد تنها رشته پيوند غنو به دنيا در عالم سکرات عشق و دلباختگي عميق و يک طرفه به عزّتو بيد.
جنازه غنو سه روز بعد با يه مرگ مشکوک قبل از غروب افتو روبرو تل عاشقون از دل دريا اومد بالا . رسوايي عشق نافرجام غنو به اينجا ختم شد که خداکرم از دست نيش و کنايه مردم شهر و محل مجبور به طلاق عزتو شد. يه روز صبح گه ساک و چمدون عزتو تو دستش گرفت و رفت سمت گاراژ اتوميهن، عزتو با چيش اشکبار و يه عالمه حرف و حديث ناحقِ ساخته و پرداخته مردم رو صندلي اتوبوس نشست و بال چادرش رو تموم صورتش کشيد و سي هميشه از بوشهر و خداکرم خداحافظي کرد. هميطور که اتوبوس داشت از خيابوناي شهر خارج مي شد عزتو از پشت شيشه اتوبوس با چشم خوش ميديد که رو تموم ديواراي شهر نقاشي يه قلب تير خورده و اختصار دوتا اسمه که بي صاحب بجا مونده.
(هفته نامه نسیم جنوب – سال بیست و ششم، شماره 1068)
- با توجه به معرفي ايران به عنوان يک کشور پرمشکل و افسرده در خارج ايران، اين کنسرت‌ها مي‌تواند صورت ديگري از معرفي ايران در سطح بين‌الملل باشد. قطعا در معرفي بوشهر و تنوع رنگ و قوم و روحيه مردم بوشهر نيز نقش به سزايي دارد و چهره اين ديار را در ذهن مخاطبان خود، خوش‌تر و دلپذيرتر مي‌کند... اين موسيقي از بطن فرهنگ مردم اين ديار مي‌آيد که شنيدنش مخاطب غير بومي را برمي‌دارد و مي اندازد وسط بوشهر...
رضا سياهوشي: مي‌پرسيم چرا و واقعا چرا بودجه تيم هاي پايتخت و بخصوص استقلال و پرسپوليس بيش از هزار ميليارد مي باشد اما تيم هاي استاني و ريشه داري مثل شاهين بوشهر، برق شيراز، ابومسلم مشهد، سپيدرود رشت و ... هيچ حمايتي نمي شوند؟! استان کرمان داراي معدن مس مي باشد و چندين تيم را تحت پوشش قرار داده (مس کرمان، مس رفسنجان، مس شهر بابک) ولي در استان بوشهر که سرشار از منابع و معادن فراوان و بخصوص گاز و نفت مي باشد ، تيم با قدمتي مثل شاهين اين وضعيت دارد!
اگر يک نگاه گذرا بکنيم که خوب واقعا بوشهر چه چيزي جز موسيقي داشته و اگر هست شما بگوييد که رفته و مستقلا عمل کرده و به جاهاي مختلف دنيا رفته و برگشته است؟ بايد داشته‌هاي‌مان را ارج بگذاريم ما چه بخواهيم و چه نخواهيم، گروه‌هاي موسيقي بوشهر مي‌روند به اين سمت و مي‌توانند پيغام رسان بسيار خوبي از فرهنگ و توريست ايران و يا هر چيز ديگري به کشورهاي ديگر، باشند...
آخرین اخبار
- نگاهي به تبعيضهاي درماني در کشور / به بهانه کلنگ زني بيمارستان نفت در شيراز
- استقبال از عيد نوروز باستاني در بوشهر
- دنياي معترضان
- چاپ شعري از استاد باباچاهي در امريکا
- آقاي استاندار در مقابل لغو مجوز فستيوال کوچه بوشهر، پاسخگو باشيد
- گردشگران دره ساساني «تنگ جيز» دشت خشت کازرون
- خاطرات خدمت سربازي در سپاه دانش
- مرثيه اي براي موسيقي
- فستيوال کوچه بوشهر در مسير رونمايي از گنج موسيقي نواحي است
- «کوچه بوشهر» مدل جديدي براي آغاز کوچه‌هاي ديگر ايران
- در فستيوال کوچه بوشهر چه گذشت؟
- «کوچه» فستيوالي که واقعا فستيوال است!
- به کوچه‌هاي بوشهر گوش دهيد
- امثال جشنواره کوچه، بهانهاي است براي زيستن
- فستيوال کوچه؛ اميد فرداي فرهنگ و هنر بوشهر
پربیننده ترین
- ایرج صغیری، هنرمند بی بدیل کشور
- زندگینامهی خودنوشت منوچهر آتشی
- پیشینه معماری بارگاه امام حسین (ع)، در عراق
- گزارش تصویری افتتاح دانشکده هنر و معماری بوشهر با حضور وزیر راه و شهرسازی
- بوشهر بهشت ایران در نوروز/ دیار نخلهای سرافراز و دریای خروشان + تصاویر
- تصاویر مراسم تشییع پیکر سیمین بهبهانی
- تصاویر مراسم شروه خوانی در عمارت حاج رئیس بوشهر
- تصاویر دوره آموزشی - توجیهی خبرنگاران پانا استان بوشهر
- متولی اصلی بافت تاریخی بوشهر مشخص نیست
- ضرورت شکستن دایره بسته مدیریت سنتی
- ناگفتههای نصر از ریاست دفتر فرح، فراماسونری و مریمیه
- دیگر بار ، تبادار!
- گوشه ای از حماسه رئیسعلی دلواری و یارانش
- شهرونداني هميشه شهروند
- گزارش تصویری مراسم تقدیر مجمع اصلاح طلبان و ستاد انتخاباتی محمد باقر سعادت از شکوه حضور مردم