مکتب بوشهر درادبيات داستاني ايران

به مناسبت روز بوشهر  جلسه‌اي با عنوان نظريه پردازي پيرامون ادبيات داستاني بوشهر در تالار فردوسي دانشکده ادبيات دانشگاه خليج فارس بوشهر برگزار شد. دکتر حميد اسدپور سخنران اين جلسه بود و  دکتر بشير علوي از دانشگاه فرهنگيان و  دکتر ليلا رضايي از دانشگاه خليج فارس به عنوان نقدکنندگان اين سخنراني حضور داشتند‌. دکتر عبدالمحمد موحد نيز دبير جلسه بود.

دکتر اسدپور با بيان شاخصه‌ها و نيز تبيين ويژگي‌هاي داستان نويسي در بوشهر گفت: مکتب داستان نويسي بوشهر مکتبي متمايز و پيشرو در ادبيات داستاني ايران است و قرار دادن آن تحت عنوان مبهم مکتب جنوب غير منصفانه است و دقيق نيست..

وي ادامه داد که اين  ايده که بوشهرداراي مکتب متمايز و مستقل در ادبيات داستاني ايران است را در سال 1397 مطرح کرده وآن را در قالب کتابي در سال 1398 به مديريت وقت حوزه هنري بوشهر براي انتشار تحويل داده است‌ که متاسفانه عليرغم داوري نزد صاحبان نظر در اين حوزه و اخذ تاييديه‌هاي آنان، هنوز از طرف حوزه هنري در جهت چاپ اين کتاب که عنوان آن مکتب بوشهر مي‌باشد اقدامي نشده است.

دکتر اسدپور به بيان دلايل خود براي طرح مکتب بوشهر در ادبيات داستاني و متمايز بودن آن از ساير مکتب‌هاي موجود در زمينه ادبيات داستاني شده پرداخت و سپس ويژگي‌هاي مکتب بوشهر در ادييات داستاني را برشمرد.

بعد از وي، ناقدان ضمن بيان نقطه نظرات خويش و طرح پرسش‌هايي بر لزوم تفکيک مکتب بوشهر در داستان نويسي از مکتب جنوب تاکيد کردند.

در ادامه حاضران به طرح پرسش‌هاي خود پرداختند.

در پايان دکتر اسدپور با ذکر اين نکته که مابايد به شکل عقلايي و منطقي به تبيين ابعاد تاريخي وفرهنگي استان بوشهر پرداخته و به نوعي برند سازي کنيم‌، گفت مکتب بوشهر در ادبيات داستاني يک برند و نشان غني و استثنايي به شمار مي‌رود‌ و سرمايه‌هاي وزين ادبيات داستاني ايران به اين مکتب جريان ساز تعلق دارند‌‌.

دکتر اسدپور با بيان اينکه تاريخ، جغرافيا، اقتصاد و معيشت، مناسبات اجتماعي، سنت و آئين‌هاي مخصوص در کنار بازرگاني و دريانوردي از جمله عوامل موثر بر ظهور و تداوم مکتب بوشهر در داستان نويسي است افزود: تنوع در سبک و گستردگي موضوعات مطرح شده در داستانهاي اين مکتب به همراه شيوه‌هاي گوناگون بيان و روايت داستان از جمله خصوصيات بارز اين مکتب است. مکتب بوشهر در داستان نويسي مکتبي برابري خواه و جامعه‌گرا مي‌باشد که بازتاب روزگار و درد و رنج و شادي‌هاي مردم اين خطه است‌. در ادامه وي به بيان  ويژگي‌ها و معرفي نمايندگان اين مکتب پرداخته و آن را مکتبي پيشرو در ادبيات داستاني ايران برشمرد و  داستان نويسان مکتب بوشهر را داراي رسالتي مترقيانه در جهت انعکاس وجدان عمومي جامعه دانست و تاکيد کرد که در بوشهر برند و مکتب معتبر و ممتازي در حوزه داستان نويسي و شعر ايران زمين است.

(هفته نامه نسیم جنوب، سال بیست و ششم، شماره 1077)

ماهي‌گيري همراه با ترس و لرز

محمد ابراهيم فولادي

سال 1363 هجري شمسي بود. به اتفاق دو ملوان ديگر جهت دسترنج خود و معاش روزگار اقدام به خريد يک قايق موتوري نموديم که قيمت آن قايق همراه با موتور 40 اسپ تواتسا که سه سال پيش اوشار شده بود مبلغ 40 هزار تومان بود.

 قايق در اسکله بندرگاه پهلو گرفته بود و موتور آن همراه با ماشين سواري به منزل حمل مي‌شد.

در يکي از روزهاي آخر پاييز که پيش بيني مي‌شد سه روز ديگر هوا خوار است، تصميم به صيد در دريا گرفتيم. هوا خوار شد، ظهر يکشنبه ماچله آماده کرديم که شامل مقداري نان و دمپخت ميگو بود و به سوي بندرگاه حرکت کرديم. در راه علاوه بر رانندگي به وزش باد و درختان و ابرها مي‌نگريستم و هوا را رصد مي‌کردم. به بندرگاه رسيديم ساعت 5 بعدازظهر بود، هوا خوار کمي اون طرف‌تر چند تکه ابر سياه در آسمان نمايان بود، مرتب به ابرها  خيره مي‌شدم  و کار آماده سازي قايق هم از نصب موتور و باز کردن گسل و لنگر بستن موتور به قايق را انجام مي‌دادم. هوا  رو به سردي مي‌رفت، تعدادي از قايق‌ها به صيد رفته بودند، دو ملوان  قايق کنار اسکله، نيم نگاهي به آسمان و ابرها داشتند.

بالاخره همراه با دو ملوان به نام جلال و اسماعيل دل به دريا زديم، محل صيد مونگوف روبروي اسکله بندر عامري تنگستان بود که آن‌جا هميشه صيادان روزي خير و برکتي داشتند.

پس از 30 دقيقه روي دريا بالاخره به محل صيد که همان منگوف دريايي بود، رسيديم. به غروب نزديک مي‌شديم. حالا بايد قايق در يک جاي مناسب لنگر مي‌شد. شخته که مانند شاقول  بنايي است و بند 20متري نازک هم داشت به دريا انداختم تا يک جاي خوب جهت صيد که اونجا بين شلي و گساري بود پيدا کنم.

بالاخره با اندازه‌گيري، قايق در يک جاي مناسب قرار گرفت و گفتم همين جا لنگر بيندازيم.

حالا نيم ساعت تا غروب آفتاب مانده بود و قايق وسط دريا و فقط کوه‌هاي اطراف عامري مشخص بودند و ديگر هيچ چيز نمايان نبود.

ما سريع سه نوع طعمه که شامل ماهي گواف ميگو و خساک بود کنجه کرديم، و شروع به صيد کرديم. نزديک 10 قايق پيش هم بوديم، در اولين قلاب هايي که به  آب انداخته مي‌شد انواع ماهي‌هاي صبيتي، شوريده و بالول و شوم مي‌گرفتيم. حسابي مشغول صيد شده بوديم و هر کدام نزديک به نيم باسکت ماهي گرفتيم.

کم کم هوا تاريک مي‌شد، نگاهي به آسمان انداختم، ديد ابرها بالا آمده و چلچل باد قوس شروع  وزيدن مي‌کند. در اين چهار ساعت حسابي ماهي رو کرده بود و باسکت‌هايمان داشت پر مي‌شد. ديدم ابر سياهي از روي کوه‌هاي عامري بالا مي‌آيد، يکباره گفتم جلال لنگر بکش که اوضاع خيلي پسن. باد قوس قوس، اون هم بادي که از مطاف مي‌آمد.

 قايق‌هاي ديگر هم گفتند جمع کنيم. در اين بين يکي از ملوانان گفت ماهي رو کرده بزار صيد کنيم که با عصبانيت گفتم من مي دانم يا تو.  لنگر بکش. همه قايق‌ها لنگر کشيدند و در حال حرکت بودند. جلال  هرچي مي‌کرد لنگر بالا نمي‌آمد، سکان  قايق را به صورت دايره 30 متري دور لنگر چرخاندم  تا يکباره لنگر آزاد شد، لنگر  پشت گسار گير کرده بود و با مکافات زياد آن را آزاد کرديم و حرکت کرديم به سوي ساحل، در اين هواي طوفاني قايق بالا و پايين مي‌رفت. با تجربه‌اي که داشتم قايق را سوار موج‌ها مي‌کردم و به سوي ساحل مي‌رفتيم. گاهي قايق يک متر يا دو متر بالا و پايين مي‌شد، ديگر اميدي به زنده ماندن نبود و ملوانان  دست به طرف آسمان دراز مي‌کردند که خوشبختانه اسکله بندرگاه نمايان شد. اما وارد اسکله شدن هم تجربه مي‌خواست، سنگيني قايق را يک طرف قرار داديم و قايق وارد اسکله شد. در اين هنگام صورت‌ها که رنگ پريده و چهره‌ها ترسيده بود، به حالت عادي درآمد.

يک گروهبان دوم که نگهبان بود گفت چرا حالا ساعت دوازده شب برگشتيد؟ گفتيم مگر تشخيص هوا نمي‌د‌هي؟ تا معلوم شد اين درجه‌دار اهل شهر اراک است و از دريا و دريانوردي چيزي نمي‌‌داند. بالاخره اين سفر دريايي با مشقت و سختي پايان يافت.

(هفته نامه نسیم جنوب، سال بیست و ششم، شماره 1077)

حسين شادکامي : در تعطيلات عيد نوروز با دوستان و همکلاسي‌هاي‌مان، ظهرها به سينما فانوس و بعدازظهر  کنار ساحل دريا قدم مي‌زديم و عکس يادگاري از کشتي رافائل گرفتن و کافه نگرو رفتن  و کيک و بستني و يا آب هويچ بستني خوردن، به جاي  کافه پالوده حيدرک و شام نيز ساندويچي گبگو تو ششم بهمن و يا ساندويچ دروازه سر ميدون و پاتوق حسين آقا، به جاي سمبوسه و پکوراي  علي پکورايي که تغيير درخوردني‌ها با دوستان

 مجموعه امتيازها از خارگ چنان موقعيت ممتازي در خليج‌فارس ساخته بود که انگليسي‌ها بارها آن را اشغال کرده و به عنوان اهرم فشار به ايران از آن استفاده کردند که در اين راه موفق نيز بودند. جالب توجه اين‌که اولين باري که انگليسي‌ها در سال 1838 خارگ را به بهانه محاصره هرات اشغال کردند، آن قدر مجذوب خارگ و امتيازهاي آن شدند که جرج اوکلند فرمانرواي کل هندوستان گفته بود بايد کاري کنيم که خارگ به عنوان ملک طلق انگليس اعلام گردد، اين جزيره بعدها مي‌تواند سنگاپور خليج فارس گردد...

مژده مواجي : به طرف ايستگاه مترو که راه افتادم، تراکتورها دورتر شده بودند و صداي بوقشان به‌طور مبهم شنيده مي‌شد. سوار مترو شدم و در گرمايِ مطبوع داخلِ آن، جايي براي نشستن پيدا کردم. در اين ساعت زود صبحگاهي اغلب افراد شاغل به سر کار مي‌روند. خيلي‌ها سرشان توي گوشي‌شان بود. بقيه هم به‌ندرت صدايي ازشان بيرون مي‌آمد و مثل من اين‌وآن‌ور را نگاه مي‌کردند.

نابودي بنيانهاي زيستي شهر خورموج و حومه

حسن باغباني

ساکنان شهر خورموج و حومه خود را براي شرايط بسيار سخت آماده کنند.

نابودي تمام عيار  منابع طبيعي در بالادست شهر خورموج رخ داده و متاسفانه، ادامه دارد. در حقيقت‌ اين فاجعه را بايد نابودي خورموج ناميد، نابودي يک سکونتگاه با همه ساکنانش (انسان و غير انسان) آن هم با چراغ سبز نهادهاي متولي.

مردم شريف  شهر خورموج و روستاهاي بياندر،  عربي و محمد آباد، نهادهاي نظارتي و امنيتي، امام جمعه، فرماندار، دادستان، نماينده، علما، فرهيختگان، سياستمداران، همه و همه اگاه باشيد:  زمين‌خواري و کوه‌خواري‌هاي واقعي (بلعيدن زمين) در بالادست خورموج در حال آفريدن يک فاجعه است. با ادامه اين وضع در چندسال آينده زندگي در اين ناحيه ناممکن خواهد شد. قبل از اينکه اين ظرفيت  نيمه جان نفس آخرش را بکشد، جلوي اين فاجعه تاريخي را بگيريد.

اي که دستت مي رسد کاري بکن

قبل از آن کز تو نيايد هيچ کار.

لوح زرين موسيقي؛ براي محسن شريفيان، هنرمند بوشهري

لوح زرين موسيقي جشن حافظ، به هنرمند موسيقي بوشهر، اهدا گرديد.

در بيست و دومين دوره مراسم تئاتر و موسيقي استاد علي معلم (جشن حافظ) به سبب معرفي موسيقي فولکلوريک ايراني در سطح بين‌الملل، لوح زرين بخش موسيقي جشن حافظ به محسن شريفيان، هنرمند موسيقي بوشهر، اهدا شد.

محسن شريفيان پس از دريافت اين لوح زرين، در يادداشتي نوشت:

«به خاطر ايستادن در کنار تمام افرادي که براي بالندگي موسيقي ايران فعاليت مي‌کنند، افتخار مي‌کنم و ضمن تشکر از اهدا کنندگان اين لوح، آن را مديون تمام کساني هستم که در اين راه همراهم بودند، بويژه اعضاي پيشين و جديد گروه ليان، تهيه کننده‌ها، فستيوال‌ها و رسانه‌هاي محترم و...

در اين مراسم با شکوه، حمايت رسمي اهالي موسيقي از فستيوال کوچه بويژه لطف و توجه آقايان محسن چاوشي و بهمن بابازاده بسيار ارزشمند بود. من نيز اين لوح زرين را صميمانه به تمام اعضاي فستيوال کوچه تقديم کردم».

اميد معلم فرزند مرحوم علي معلم (بنيانگذار مراسم تنديس حافظ) هم در اين برنامه گفت: يک‌بار ديگر نشان داديم که فرهنگ اين سرزمين حذف نشدني است. خوشحالم کساني هستند که به فرهنگ و هنر اين سرزمين اهميت مي‌دهند.

شورا و شهرداري، بيگانه با موسيقي محلي در هفته بوشهر

رضا محمودي: هفته بوشهر هم همانند سال‌هاي پيش با برنامه‌هاي اکثرا تکراري و غير جذاب تمام شد.

عملا بجز غرفه‌هايي که شهرداري به هر مناسبت کنار ساحل برپا مي‌کند و بدليل محل رفت و آمد شهروندان در آن محل، مورد بازديد قرار مي‌گيرد، اکثر برنامه‌هاي ديگر، محفلي و با تعداد محدودي برگزار شد، بطوريکه عملا نتوانست اهداف برگزارکنندگان هفته بوشهر که معرفي فرهنگ و هنر و تاريخ و... بوشهر و تبليغ آن در سطح عمومي بود، برآورده شود.

اما آنچه در اين برنامه‌هاي هفته بوشهر بيشتر توي ذوق مي‌زد، تحريم موسيقي محلي بوشهر توسط برگزار کنندگان بود بطوري که گويا عامدانه و پس از اتفاقاتي که براي فستيوال کوچه افتاد، مديران شهرداري از ترس ايجاد حاشيه، قيد موسيقي محلي را در برنامه‌هاي هفته بوشهر زدند و با اين تصميم خود، برنامه‌هاي هفته بوشهر را از رونق انداختند.

اين تصميم عجيب مديران شهرداري و شوراي شهر بوشهر باعث شد تا ضمن بي‌توجهي که به هنرمندان موسيقي محلي بوشهر شد، برنامه‌هاي اين هفته نيز بي‌رونق و بدون شادي و نشاط برگزار شود.

بزرگداشت هفته بوشهر در بي‌توجهي به موسيقي آن که به عنوان يک نشانه و سفير جهاني، مطرح شده است، نشان مي‌دهد که مديران شهرداري و شوراي شهر بوشهر، درک درستي از فرهنگ و هنر اين بندر کهن و قديمي ندارند و فکر مي‌کنند که با کنار گذاشتن موسيقي آن، چيز مهمي را از دست نداده‌اند.

در هر صورت بايد به دست‌اندرکاران و کساني که در برگزاري برنامه‌هاي هفته بوشهر زحمت کشيدند، خسته نباشيد گفت و اي کاش، مديران شهرداري و شورا، برنامه‌هاي مبتکرانه و نوآورانه‌اي را در اين هفته تدارک ديده بودند تا تاثيري در معرفي فرهنگ و هنر و تاريخ اين بندر باسابقه و مهم خليج فارس و ايران عزيز داشته باشد.

شعري از استاد علی باباچاهي ترجمه و در مجله‌ دوسالانه Circumference در امريکا به چاپ رسيد. در اين مجله تعدادي از شاعران دنيا به زبان خودشان شعر دارند. اين شعر استاد باباچاهي توسط مرجان مدرس، ترجمه شده است...

حماسه حق‌پرست: موسيقي بوشهر؛ خود به تنهايي مي‌تواند پنجره اي گشاده رو به درياي فرهنگ و هنر باشد تا با تابيدن نور و نوا و سازها و آوازهايش، ديرينگيِ يک تاريخ را واگويه کند! چه؛ بوشهر، به راستي شهرِ موسيقي است و چشم انداز ِ جهان موسيقي نيز هم توانست باشد! حضور بزرگان ملي و جهاني در موسيقي بوشهر و موسيقي بوشهر، تحقيقات و پژوهش‌ها و جستار موسيقايي...

رضا محمودي: هنوز يادمان نرفته است که بوشهر زماني يک استانداري داشت که پاي مجوز اجراي کنسرت محسن شريفيان و گروه ليان تا جايي ايستاد که با آن همه مخالفت و ممانعت حضوري، تندروها را به عقب نشاند و باعث اجراي آن کنسرت شد، اما اکنون شاهد انفعال استاندار بوشهر در اين زمينه هستيم به طوري که تاکنون نه تنها شاهد اظهارنظر وي در اين خصوص نبوديم که حتي نتوانست از مجوزي که از سوي دولت براي برگزاري اين فستيوال کشوري صادر شده بود، دفاع کند.

فستيوال کوچه بوشهر، افتخاري براي استان و کشور بود

وليد صفري

اتفاقي همانند فستيوال کوچه را مي توان به عنوان يه اثر تاريخي و فرهنگي در ايران و دنيا دانست. از موسيقي اقوام محلي تا اتفاقات جبهه و جنگ و خاطرات شهدا در آن براي مخاطبان جوانان اجرا شد تا آن‌ها بدانند اين موضوع تحت هيچ شرايطي به فراموشي نخواهد رفت. کوچه افتخاري براي استان و کشور بود که فرهنگ غني و قوي را به رخ هنر دنيا کشاند و نشان داد اگر عرصه‌اي براي اين پتانسيل داده شود، بدون شک مي تواند همه را غافلگير کند. بياييد حق و الانصاف با ديده مهربانانه و درست به اين داستان زيبا و دلنشين نگاه کنيم. تا کي و کجا با قضاوت‌هاي غير منطقي و ... بخواهيد جلو اين حرکت‌هاي اجتماعي که جز سازندگي و افتخار آفرين براي اجتماع‌مان به ارمغان آورده است، اينچنين رفتار کنيد.

نه ابتذالي در کار بود و نه بي‌احترامي به کسي و جايي شد. با اين اتفاقات خوب و اجتماعي با عقلانيت رفتار کنيد. شادي و نشاط را از مردم نگيريد.

به مناسبت روز بوشهر

رنسانس گردشگري و هنري با فستيوال موسيقي کوچه‌ بوشهر

حسين شادکامي

استان بوشهر با سابقه تاريخي چندين هزار ساله ، توانسته پل في مابين فرهنگ ها و آداب و سنن، ملل باشد و ضمن تاثير پذيري  از آن‌ها، به شيوه نويني تاثيرگذار هم باشد. آميخته شدن با فرهنگ‌ها، فولکورها، سنت‌ها، رسومات، گوناگون (عربي، هندي، افريقايي، اروپايي)  فرهنگي در خور توجه بوجود آورده است. ‌(مراسمات مذهبي، جشن ها‌، پوشش ها‌، سرگرمي وبازي ها، هنرها، معماري و ساير غذاها و مواد غذايي...) که نسبت با ساير نقاط، تفاوت چشمگيري داشته و به همين منظور مورد توجه خاص قرار گرفته، که با سبک نويني به ساير نقاط دوردست انتقال داده است. لذا هنر در بوشهر با زباني  مشترک  در قالب آواها،  موسيقي  «سنج و دمام، ني انبان»، رقص، تاتر، خيام خواني، يزله، شعر و ادبيات الهام گرفته از موقعيت اين استان با ساير نقاط  مختلف  دنيا است.

فستيوال موسيقي کوچه يکي از نمودهاي عيني اين  ارتباط تنگاتنگ است ‌که به نمايش درآمد و توانست مکتب  موسيقي اصيل هنري بوشهري را به عرصه ظهور رساند و با دورهمي محبت آميز و همنوايي، وحدت را در بين جامعه بوجود بياورد.

شور و اشتياقي که فستيوال کوچه توانست در بين دوست داران هنر و موسيقي در بين ايرانيان بوجود بياورد، يک رنسانس گردشگري و هنري بود که مي‌تواند  مهرباني و حس همدلي، در کنار هم  بودن به صورت خودجوش فارغ از هر مرام، مسلک، گرايش، رنگ و زبان را با آن تجربه کرد و درک کرد که فرهنگ آميخته با هنر در بوشهر  چقدر مي تواند. حس شاد بودن را براي جامعه به ارمغان آورد چرا که خوب بودن و زيستن در جوار همديگر، يکي از ظرفيت‌هاي  اين استان است که مي تواند الگويي براي جهانيان باشد.

دکتر محمود دهقاني: با سرازير شدن گردشگران به «تنگ جيز» جاي خوشگذراني شاهزاده‌هاي ساساني در دشت خشت کازرون  استان پارس، جا دارد ميراث فرهنگي، شهرداري کُنارتخته و شهرداري خشت نکته هايي را يادآور شوند و در رسانه ها بازتاب دهند تا اين برجا مانده‌هاي نياکاني آسيب نبينند. اکنون که با فرارسيدن بهار و نوروز گفتگو از گردشگري است...

غلامرضا شريفي خواه: دبستان در ابتدي روستا و با فاصله‌اي از خانه‌هاي مسکوني قرار داشت به همين جهت در فصل گرما تابستان روي زمين و يا زيرزمين اطراف، مارهايي از گونه «تيرمار، کُک مار» پديدار مي‌شدند. کُک مار اين منطقه خزنده‌اي با قد کوتاه و به رنگ‌هاي زرد و خاکستري و کور و تنبل بودند ولي زهرشان کشنده و سريع انسان را به هلاکت مي‌رساند، ولي کشتن آن‌ها راحت بود...

رضا نکيسا:  چند روزي از فستيوال کوچه نگذشته بود که خبري تعطيلي آن  بهت و اندوه  از جان سختي، عدم تحمل و مدارا حيرت دوستدارانش را برانگيخت. رويدادي که اگر تعطيل نمي‌شد کام مردم و هنرمندان را تا سال‌ها شيرين مي‌کرد و خاطراتي زيبا را به يادگار مي‌گذاشت.هميشه يک راهکار و يک نسخه رنگ و رفته تجويز مي شود آن هم «تعطيلي» براي همه چيز و هر آن چه که از نگاه عده‌اي ناپسند آيد، جايگزيني را هم براي آن نيست....

بوشهر، شهر موسيقي است

اوکلو فرامرزي- هنرمند موسيقي بوشهر

موسيقي در بوشهر ديرباز در دور همي‌ها، شب‌نشيني‌ها، عروسي‌ها خيلي مهم بوده است. به طور کلي موسيقي در زندگي مردم بوشهر در جريان است. خيام‌خواني و آهنگ‌هاي بزمي بوشهري و... به مرور اين موسيقي در کل کشور پخش شده و يگر اين موسيقي شاد را در طول سال در کوچه‌ها و عمارت‌ها مي‌بينيد. داستان موسيقي بوشهر، خيلي صاف و ناب است و همين باعث شده که مردم بيايند به سمت آن. به نظر من اتفاق خوبي که رخ داده اين است که مردم برگشتند به سمت موسيقي‌هاي سالم و موسيقي فولک، برگشتند به اصل موسيقي و ريشه خودشان و اين باعث خوشحالي براي ماست.

به نظرم بوشهر، شهر موسيقي است.

محمد بحراني هنرمند نام آشناي کشور گفت: فستيوال کوچه بوشهر در مسير رونمايي از گنج موسيقي نواحي ايران است که ساحل‌نشينان خليج‌فارس اين رويداد را به شايستگي تمام ميزباني مي‌کنند. وی در گفت و گو با نسيم جنوب اظهار کرد: رسانه‌ها در سال‌هاي گذشته از موسيقي نواحي غافل شدند و اکنون وقت آن است که اين اتفاق به شکل معکوس رقم بخورد تا اين گنجينه به خوبي درکانون توجه بيايد...

پيمان زند: من به کوچه و نور انتهاي کوچه اميدوارم، کوچه آمد تا نگاه جهان را به بوشهر عوض کند و با صداي بلند اعتراف کند که اينجا بوشهر است؛ ابوشهر شهرهاي ايران. کوچه آمد تا بوشهر مقر موسيقي، ادبيات تاريخ و جامعه‌شناسي ايران شود و ما را از زير يوق و نگاه تجاري محض آن هم خريد چهار تا زير پيراهن و چند تا جوراب و اوجش دمپايي المتراژ به بهانه ارزانتر بودن، نجات دهد...

فستيوال کوچه، تجربه دنياي متفاوتي از شادي‌ها

منصور باد - هنرمند بلوچستاني: فستيوال کوچه در بوشهر، دنياي متفاوت از شادي‌هاست. اولين بار هست که دارم دنياي متفاوتي از شادي‌ها را تجربه مي‌کنم. در کنارش با فرهنگ‌ها و قوميت‌هاي زيادي آشنا شديم و اين رويداد خوبي بود که شرايطي فراهم شد که از نزديک فرهنگ‌ها به هم معرفي شدند. خيلي خوب شد که فستيوال کوچه اجرا شد تا اين امکان فراهم بشود که با فرهنگ‌هاي متفاوت کشور آشنا شويم.  وجه اشتراک بوشهر با بلوچستان بسيار زياد است و يکي از وجه اشتراکي که داريم که هر دو جنوبي هستيم و اين که هر دو خيلي مهمان نواز هستند و اين براي من جالب بود.

بوشهر در يک جمله: بوشهر با مردماني زيبا و خونگرم و بي نظير، عالي هستند.

برگزاري تورهاي بوشهرگردي در قالب نخلستان‌گردي و بازديد از کارگاه صنايع‌دستي، بازديد از نيايشگاه مُند، کلوت‌هاي ‌مند و آرامگاه جهازها، کوه نمک جاشک و بوشهرگردي در بافت تاريخي شهر بوشهر از جمله برنامه‌هاي سومين فستيوال موسيقي کوچه بود. کارگاه تخصصي گردشگري با عنوان «مکتب کوچه» از جمله برنامه‌هاي شاخص فستيوال بود...

     موسيقيايي‌ترين شب‌هاي ايران در شهر عمارت ها

 جميل رزمي: هميشه خدا وقتي روبروي دريا مي نشستم و به موج هايي که خود را به آرامي به ماسه‌هاي ساحل مي‌سابند. به خودم مي‌گفتم: مردمان يک سرزمين با افسانه‌هاي خود زندگي و حتي نفس مي‌کشند ‌پس چرا «شهرمن  افسانه اي ندارد؟»

در اين حال و هوا بودم که کوچه فستيوال يا همان فستيوال کوچه از مشرق رخ نمود و نشان داد که براي رونق بخشي به اقتصاد و زندگي توام با‌نشاط مي‌توان فراتر از افسانه با شادي اين زمين، سرد را گرمي بخشيد. بي‌شک اين اتفاق کوتاه اما تاثيرگذار مي‌تواند ظرفيت هاي اين بندر ديرپاي را به خوبي در شب‌هاي موسيقيايي و خاطره‌انگيزي که در ترنم باران هاي جنوبي شکل گرفت را براي همه مردم رقم بزند.

من بارها و بارها به احسان عبدي‌پور گفته‌ام و اين بار هم مي گويم که «آقاي عبدي‌پور نازنين، من با همه احترامي که براي شما قائل هستم شما را نه فقط به عنوان يک نويسنده خوب و يا يک کارگردان نوظهور در سينماي ايران و يا حتي يک روايتگر حس خوب زندگي  ساده مردمان جنوب مي شناسم و قدر مي دانم بلکه از منظر من شما يک تئوريسين خلاق و يک ايده پرداز نوانديش هستيد که مي توانيد نگاه مردم را به شهرشان عوض کند تا شهر پوست بيندازد. شما مي توانيد از جريان هاي مرده مردمان شهر، حيات دوباره‌اي بيافرينيد. امر‌وز آن چه که ما بدان نياز داريم آدم‌هايي از جنس تو است. من معتقدم که کوچه فستيوال به وسعت انديشه هاي جواني است که جسارت ساختن و آبادي را باور دارند. تو اينک حکم يک الگو را براي پرواز بلند تمام آرزوهاي مردم اين سرزمين داريد و اين آغاز يک رنسانس براي شکوفايي اقتصاد و فرهنگ بوشهر مي باشد که جهاني رابه ستايش شب‌هاي مهتابي موسيقي بندر بوشهر واداشت. درودت باد اي بزرگ.»

(نسیم جنوب، سال بیست و ششم، شماره 1075)

شب بلوچستان در فستيوال کوچه بوشهر

فستيوال کوچه بوشهر؛ الگوي موفق از يک رخداد فرهنگي در کشور

محمد بلوچ زهي

شهر بوشهر چند سالي است در روزهاي پاياني سال ميزبان گروه هاي مختلف هنريست براي يک رخداد مردمي و مستقل با عنوان فستيوال «کوچه».

اين فستيوال نمونه بسيار موفقي از يک رخداد فرهنگي در سطح کشور است که طي سالهاي اخير توسط گروه‌هاي مردمي و بازار و کافه‌داران و هنرمندان مستقل در بوشهر برگزار مي‌شود و تاکنون توانسته علاقمندان بسياري را از سراسر کشور به اين بندر زيباي فرهنگي بکشاند.

فستيوال «کوچه» اکنون به يک برند موفق فرهنگي در سطح کشور بدل گشته و نيز نام و اعتباري براي خود کسب نموده است تا جايي که بليت‌هاي اين جشنواره در کمترين زمان ممکن، به فروش رسيد و ناياب شد.

بي گمان سواي خلاقيت محل اجراي برنامه‌ها که در يک مکان تاريخي و خارج از فضاي کليشه‌اي سالن برگزار گرديد و اجراي گروه‌هاي مختلف هنري و اقوام ايراني، آن‌چه که اين فستيوال را جذاب و موفق نموده، جنبه مردمي بودن و مستقل ماندن آن است.

امسال نيز شب بلوچستان در اين فستيوال ديده و مورد استقبال زيادي قرار گرفت. اميدواريم گروه‌هاي مردمي و هنري با کمک بازاريان و متناسب با فرهنگ و بافت فرهنگي بلوچستان نيز دست به چنين خلاقيت‌هايي بزنند تا سبب جذب گردشگر و يک برند براي بلوچستان نيز گردد.

عبداله مقاتلي، هنرمند موسيقي بوشهر:

اين حجم استقبال و شور و شوق از فستیوال کوچه غافلگيرانه است

- نظرتان درباره فستيوال کوچه چيست؟

- امسال سومين سال هست که فستيوال کوچه برگزار شد، البته وسعتش خيلي بيشتر بود و گروه‌هاي بيشتري استفاده شد. من خودم يکي از عوامل فستيوال بودم وقبلا با گروه شالو دو سال شرکت کرديم. امسال سياست جشنواره اين بود که گروه‌هايي که نبودند، به جشنواره بيايند. به نظر من جشنواره کوچه از بوشهر فراتر رفته، فستيوال کوچه به يک رويداد فرهنگي شناخته شده تبديل شده، بطوري که در ده دقيقه، کل بليت‌هاي جشنواره با قيمت خيلي خوب فروش رفت و اين نشان مي‌دهد که اسم فستيوال مهم است.

- خوشبختانه از موسيقي بوشهر، استقبال زيادي مي شود.

- موسيقي بوشهر در کشور شناخته شده است و مورد استقبال زياد قرار گرفته، خصوصا خيام خواني و يک نشان براي فرهنگ بوشهر شده است، مثل اين‌که مردم براي ديدن قونيه به ترکيه مي روند، الان طوري شده که مي‌گويند برويم بوشهر براي خيام‌خواني. براي ما خودمان هم که دست‌اندرکار موسيقي بوشهري هستيم، اين حجم استقبال و شور و شوق غافلگيرانه است.

- بوشهر را در يک کلمه توصيف کنيد.

- بوشهر پايتخت موسيقي ايران است. يک مدت اداره فرهنگ و ارشاد مي‌گفت بوشهر پايتخت کتاب است و روي آن مانور مي‌دادند ولي ديديد که مردم جدي نگرفتند چون واقعا امکانات کتابخانه و کتابخواني در بوشهر ضعيف است و با شعار که نمي‌توان يک لقب را براي جايي آورد. همان موقع ما مي‌گفتيم تلاش‌تان را روي معرفي بوشهر به عنوان پايتخت موسيقي نواحي بگذاريد که هم سابقه و ظرفيت و هنرمندان آن وجود دارد وهم مورد حمايت مردم است.

کوچه را کوچ دادند...

وليد صفري: برنامه‌اي که استان بوشهر را در فرصتي اندک جهاني کرد. «کيچه» مستلزم نگاهي مثبت بود تا... فقط به ياد داشته باشيم تراوشات ذهني دو برادر و چند  جوان اصيل بوشهري توانست دنيا را چنان تسخير کند که تا ابد بوشهر در ذهن‌ها بعنوان فرهنگي غني به يادگار بماند. ما نياز به تعامل داريم تا تقابل...!!

صداي همهمه ساحل در ني‌انبان پيچيد و به اوج رسيد

هلنا سعادتمند: بوشهر بار ديگر چون ستاره‌اي بر تارک ايران درخشيد ديار بخشو و شروه، ديار منوچهر آتشي‌ها، هنرمندان و هنردوستان، سيريا سيرياي منيرو و... صداي همهمه ساحل در ني‌انبان پيچيد و به اوج رسيد. تمام صفحات فضاي مجازي با نام بوشهر مزين شد و صداي بوشهر به گوش همه دنيا رسيد. بايد خلاقيت و نبوغ احسان و ادريس عبدي‌پور را  تبريک گفت.

کمي شادي در دل‌هايمان جا خوش کرد و براستي مگر شاد بودن گناه است که خواب بعضي را آشفته مي‌کند؟ اما با همه مشکلات شروع خوبي بود، چنين برنامه‌هايي باعث رونق گردشگري و اعتلاي نام بوشهر مي‌شود. اميدوارم هر ساله شاهد چنين رويداد فرخنده‌اي باشيم.

همزيستي اقوام در فستيوال کوچه

فريبا درويشي: اگه بخواهم به فستيوال کوچه نمره بدهم، بسيار عالي و بي نظير هست. اين همه شادي جوان‌ها و مردم بسيار تحسين برانگيز بود. بودن اقوام کنار هم و آشنايي گروه‌هاي مختلف بسيار عالي بود، رونق شادي و نشاط و همزيستي اقوام ايراني بود. مردم بوشهر هميشه شاد بودند و شادي هميشه حق آنهاست.

بزرگ‌ترين کاري که اين جشنواره انجام مي‌دهد، اين است که فرهنگ آداب و معاشرت مردم بوشهر را نشان مي‌دهد و باز بودن در خانه‌ها به روي مهمان را به تصوير مي‌کشد. اين‌که مهمانان فستيوال سر سفره بندرنشينان مي‌نشينند و غذا مي‌خورند، فرصتي براي رشد فرهنگ، بوم و زيست بوشهري‌ها است...

فستیوال کوچه، موثرتر از کنگره‌هاي گران

در يکي از شب‌هاي برگزاري اين فستيوال ويژه‌برنامه‌اي با عنوان «شب‌هاي نامنظم» با محوريت قصه جنگ‌هاي پارتيزاني با روايتگري احسان عبدي‌پور از دلاورمردي‌هاي شهيد عليرضا ماهيني برگزار شد که چند نفر از هم‌رزمان شهيد هم در برنامه حضور داشتند. حبيب احمدزاده هنرمند جنوبي در صفحه اينستاگرامش در چند پست به اين برنامه اشاره کرد و با اشاره به برنامه «شب‌هاي نامنظم» نوشت: «کاري که احسان عبدي‌پور با دوستانش الان و همين شب‌ها در حال انجام است که وسط جشن و موسيقي يک عده جوان، سالگرد شهادت شهيد ماهيني را با خاطره‌گويي چند تا از هم‌رزمانش را بگيرد، هيچ کنگره شهدايي با آن همه هزينه جرات و عرضه انجامش را ندارد. هر که مي‌خواهد بدش بيايد. من که اينجا نشستم دارم ياد مي‌گيرم.»

 او در پستي ديگر ضمن استقبال از پخش فيلمش در اين جشنواره نوشت: «ديشب ساعت يک‌ونيم شب پس از چند ساعت اجراي موسيقي جنوبي اين همه جوان مشتاق نشسته‌اند تا پرده نمايش، نصب شود تا فيلم (معجزه بناسان) با شرکت جناب پرويز پرستويي، پروفسور فراي لينگر و خانم دکتر تسويا با مضمون (جانبازان شيميايي) برايشان نمايش داده شود».

احمدزاده در بخش ديگري از اين پست نوشته است: «اين جلسه با شور و شوق عده‌اي از همين جوانان پرسشگر تا حدود ساعت چهارو نيم صبح در داخل و تا حدود اذان صبح در بيرون سالن به طول کشيد. با شوق يا تاسف شايد بتوان گفت: خاک پاک ايران بر سر ما، البته ان‌شاءالله با افتخار بر سر خودم و بدون اين پسوند (پاک ايران) ان‌شاءالله بر سرکم‌کاران اکثرا مسئول فرهنگي! و در انتها آقا احسان و ادريس عبدي‌پور هنرمند عزيز و يارانت با تمام وجود تعظيم تمام‌قد در مقابل‌تان رفيق».

موثر در حوزه هنر و موسيقي

ابراهيم تمهيد: بعد از چهار سال مجددا شاهد اجراي فستيوال کوچه بوديم. اميدواريم که اين رويداد بيشتر مطرح و به عنوان يکي از فستيوال‌هاي مهم کشور، بيش از اين مطرح شود. اکثر مهمان‌هايي که داريم از سراسر کشور هستند و حتي از خارج از ايران هم آمده‌اند. اين فستيوال در حوزه هنر و موسيقي موثر است و اميدواريم در ادامه شاهد برگزاري اين فستيوال در سال‌هاي سال باشيم.

يک کلمه در مورد بوشهر: بوشهر سي ما عشقن و شرجي.

از فستيوال کوچه، عکس‌ها و ويدئوهايي در فضاي مجازي منتشر مي‌شود که هرکجاي ايران باشيد و آن را ببينيد شما را به جاي ديگري از ايران پرتاب مي‌کند.جماعتي کنار هم نشستند و اين موسيقي است که همچون گرماي جنوب دل‌تان را به شوق ديدن اجراها گرم مي‌کند. سومين دوره فستيوال موسيقي کوچه در شهر ساحلي بوشهر برگزار مي‌شود...

دکتر نصرالله ابراهيمي معاون ميراث‌ فرهنگي، گردشگري و صنايع‌دستي بوشهر:

فستيوال کوچه باعث توسعه و رونق گردشگري در استان بوشهر مي‌شود

فستيوال کوچه بوشهر در واقع نمايش اقوام هست که قوميت‌هاي مختلفي از کشور چون هرمزگاني، خوزستاني، بلوچ‌ها و قوميت‌هاي مختلف ديگر در اين کوچه فستيوال شرکت کردند. اين قوميت‌ها علاوه بر نمايش صنايع دستي، آداب رسوم، لباس، موسيقي را به همراه خود آوردند. موسيقي شورو نشاط را با خود همراه مي‌آورد و باعث مي‌شود مردم شادابي خاصي بدست بياورند. اين فستيوال به صورت کلي باعث توسعه و رونق گردشگري در استان بوشهر مي‌شود. موسيقي و خصوصا موسيقي فولکور محلي سابقه تاريخي در ايران زمين دارد و احيا و نشان دادن به نسل جوان مي‌تواند در معرفي قوميت‌ها موثر و اثربخش باشد.

يک کلمه براي بوشهر: بوشهر شادي و نشاط است.

اين فستيوال رونق دوباره اقتصاد و فرهنگ را در بندر کهنسال بوشهر به آهنگي ديگر خواهد نواخت و ظرفيت‌هاي نهفته و فراموش شده بوشهر را نمايان تر و شفاف‌تر خواهد کرد.

روزگاري مردم ايران از دريچه «قلندرخونه» استاد صغيري در جشن فرهنگ و هنر شيراز به بوشهر مي‌نگريستند. اما امروزه فستيوال کوچه چشم و چراغ مردم ايران براي شناخت فرهنگ و تمدن جنوب به ويژه بوشهر و خليج فارس است...

زماني که دور اول فستيوال برگزار شد، واقعيت اين بود که بوشهر آن‌چنان چهره‌اي در گردشگري و ميان مقاصد سفر در بين مردم نداشت. اما بعد از اين رويداد و انتشار فيلم‌ها و خاطرات افراد مختلف از آن، آنقدر چهره بوشهر تغيير پيدا کرد که بسياري از افراد منتظر فرارسيدن اسفند و برگزاري اين رويداد بودند که به هواي آن به بوشهر سفر کنند...

علي اسماعيلي: استقبال و شور مردم که بدون شک بدنبال مطالبه حلقه گمشده جامعه ايراني يعني شادي بود، فضاي عمارت حاج رييس را آن‌قدر کوچک کرد تا حضور مردم به کوچه‌هاي تو در تو بافت قديم بوشهر بکشاند تا نواي شادي همزمان از عمارت به کوچه‌ها کشيده شود و آن‌قدر اين شور و شادي به پرواز درآيد که صداي آن در گوشه گوشه جهان شنيده شود! فستيوالي که توانست فراتر از بزرگترين فستيوال‌هاي جهاني...

فستيوال کوچه نشان داد که مردم تشنه شادي‌اند

حميدرضا گشمردي

چه راز شيريني دارد که همه راه‌ها به دريا ختم مي‌شود.

ما هم در عزا (عزاي سر پايي) و هم در عروسي مي‌رقصيم، کسي چه مي‌داند چه غمي يا چه نشاطي در اين زخم نهفته است، شايد به مزاجي خوش نيامده که نيامده و نمي‌آيد.

«فستيوال کوچه» يکي از بي‌نظيرترين و زيباترين حرکت جمعي در کوچه‌هاي بوشهر است که براي خود دارد برندي مي‌شود براي بوشهر، زيرا اين رويداد يک جشن آييني‌ست که کوچه‌ها را به خود اختصاص داده است. حرکت بسيار جالبي که امسال رخ داد زيرا فرا تر از جغرافياي استاني و حتي کشوري شده است.

دست اندرکاران فستيوال کوچه همه هنرمنداني‌اند که غالبا خود مردم‌اند و اين فستيوال نشان داد که چه قدر به چنين جشنواره‌هايي نياز داريم، خودجوش و مردم هم تشنه ترنم و شادماني‌اند که اين سرخوشي خارج از بخش‌هاي رسمي و به کوچه‌هاي شهر و خيابان‌هاي اطراف و حتي کنار دريا کشيده شده بود و اين داستان عشق ابدي سواحل نشينان کرانه‌هاي بيکران درياهاست و افسون‌گري و افسانه‌هاي در هم تنيده اين ديار را با خود مي‌خرامد و تا با شعف و طراوت با مرغ‌هاي دريايي نگاهي بيندازيم و نگاهي بيندازيم به صداي زنده ياد  «بخشو» (خدابخش کردي‌زاده) در فيلم اربعين ناصر تقوايي و صد افسوس که بعضي برنتابيدند و ما باز چشم‌هايمان را مي‌شوييم تا سالي ديگر و جشنواره‌اي زيباتر.

حماسه حق پرست  رئيس انجمن موسيقي بوشهر: فستيوال کوچه نشانه توان و پتانسيل تاريخي بوشهر است

رئيس انجمن موسيقي بوشهر در مصاحبه با نسيم جنوب درباره فستيوال کوچه گفت: اين جشنواره يا فستيوال کوچه که در دور سوم به عنوان جشنواره اقوام نام گرفته است، در چندين بخش، گردشگري و رويدادهاي مربوط به گردشگري به عقيده من با محوريت موسيقي ورود کرده است. اين فستيوال يک برنامه رويداد محور است بر پايه جذب گردشگر و پتانسيل‌هايي که بندر بوشهر به عنوان شهر خلاق موسيقي دارد. همان طور که شاهد بوديد، استقبال چشم‌گيري از اين رويداد شد که با تلاش و کوشش شبانه‌روزي دوستان بوشهري شاهد اين رويداد کوچه در بندر کهن سال بوشهر بوديم.

حماسه حق پرست افزود: اين فستيوال هم تاثيرگذار و هم اثربخش بر روي رويدادهاي موسيقايي اقوام ايران زمين هست. من بر اين باور هستم که معرفي چهره‌هاي موسيقي اقوام، نواحي مختلف در کهن ديار بوشهر قطعا نشانه توان و پتانسيل تاريخي بوشهر است که پذيراي  فرم‌ها و سبک‌هاي مختلف موسيقي هست که مي‌تواند همه را در يک شب، در يک عمارت جمع کند.