مکتب بوشهر درادبيات داستاني ايران

به مناسبت روز بوشهر  جلسه‌اي با عنوان نظريه پردازي پيرامون ادبيات داستاني بوشهر در تالار فردوسي دانشکده ادبيات دانشگاه خليج فارس بوشهر برگزار شد. دکتر حميد اسدپور سخنران اين جلسه بود و  دکتر بشير علوي از دانشگاه فرهنگيان و  دکتر ليلا رضايي از دانشگاه خليج فارس به عنوان نقدکنندگان اين سخنراني حضور داشتند‌. دکتر عبدالمحمد موحد نيز دبير جلسه بود.

دکتر اسدپور با بيان شاخصه‌ها و نيز تبيين ويژگي‌هاي داستان نويسي در بوشهر گفت: مکتب داستان نويسي بوشهر مکتبي متمايز و پيشرو در ادبيات داستاني ايران است و قرار دادن آن تحت عنوان مبهم مکتب جنوب غير منصفانه است و دقيق نيست..

وي ادامه داد که اين  ايده که بوشهرداراي مکتب متمايز و مستقل در ادبيات داستاني ايران است را در سال 1397 مطرح کرده وآن را در قالب کتابي در سال 1398 به مديريت وقت حوزه هنري بوشهر براي انتشار تحويل داده است‌ که متاسفانه عليرغم داوري نزد صاحبان نظر در اين حوزه و اخذ تاييديه‌هاي آنان، هنوز از طرف حوزه هنري در جهت چاپ اين کتاب که عنوان آن مکتب بوشهر مي‌باشد اقدامي نشده است.

دکتر اسدپور به بيان دلايل خود براي طرح مکتب بوشهر در ادبيات داستاني و متمايز بودن آن از ساير مکتب‌هاي موجود در زمينه ادبيات داستاني شده پرداخت و سپس ويژگي‌هاي مکتب بوشهر در ادييات داستاني را برشمرد.

بعد از وي، ناقدان ضمن بيان نقطه نظرات خويش و طرح پرسش‌هايي بر لزوم تفکيک مکتب بوشهر در داستان نويسي از مکتب جنوب تاکيد کردند.

در ادامه حاضران به طرح پرسش‌هاي خود پرداختند.

در پايان دکتر اسدپور با ذکر اين نکته که مابايد به شکل عقلايي و منطقي به تبيين ابعاد تاريخي وفرهنگي استان بوشهر پرداخته و به نوعي برند سازي کنيم‌، گفت مکتب بوشهر در ادبيات داستاني يک برند و نشان غني و استثنايي به شمار مي‌رود‌ و سرمايه‌هاي وزين ادبيات داستاني ايران به اين مکتب جريان ساز تعلق دارند‌‌.

دکتر اسدپور با بيان اينکه تاريخ، جغرافيا، اقتصاد و معيشت، مناسبات اجتماعي، سنت و آئين‌هاي مخصوص در کنار بازرگاني و دريانوردي از جمله عوامل موثر بر ظهور و تداوم مکتب بوشهر در داستان نويسي است افزود: تنوع در سبک و گستردگي موضوعات مطرح شده در داستانهاي اين مکتب به همراه شيوه‌هاي گوناگون بيان و روايت داستان از جمله خصوصيات بارز اين مکتب است. مکتب بوشهر در داستان نويسي مکتبي برابري خواه و جامعه‌گرا مي‌باشد که بازتاب روزگار و درد و رنج و شادي‌هاي مردم اين خطه است‌. در ادامه وي به بيان  ويژگي‌ها و معرفي نمايندگان اين مکتب پرداخته و آن را مکتبي پيشرو در ادبيات داستاني ايران برشمرد و  داستان نويسان مکتب بوشهر را داراي رسالتي مترقيانه در جهت انعکاس وجدان عمومي جامعه دانست و تاکيد کرد که در بوشهر برند و مکتب معتبر و ممتازي در حوزه داستان نويسي و شعر ايران زمين است.

(هفته نامه نسیم جنوب، سال بیست و ششم، شماره 1077)

 مجموعه امتيازها از خارگ چنان موقعيت ممتازي در خليج‌فارس ساخته بود که انگليسي‌ها بارها آن را اشغال کرده و به عنوان اهرم فشار به ايران از آن استفاده کردند که در اين راه موفق نيز بودند. جالب توجه اين‌که اولين باري که انگليسي‌ها در سال 1838 خارگ را به بهانه محاصره هرات اشغال کردند، آن قدر مجذوب خارگ و امتيازهاي آن شدند که جرج اوکلند فرمانرواي کل هندوستان گفته بود بايد کاري کنيم که خارگ به عنوان ملک طلق انگليس اعلام گردد، اين جزيره بعدها مي‌تواند سنگاپور خليج فارس گردد...

حماسه حق‌پرست: موسيقي بوشهر؛ خود به تنهايي مي‌تواند پنجره اي گشاده رو به درياي فرهنگ و هنر باشد تا با تابيدن نور و نوا و سازها و آوازهايش، ديرينگيِ يک تاريخ را واگويه کند! چه؛ بوشهر، به راستي شهرِ موسيقي است و چشم انداز ِ جهان موسيقي نيز هم توانست باشد! حضور بزرگان ملي و جهاني در موسيقي بوشهر و موسيقي بوشهر، تحقيقات و پژوهش‌ها و جستار موسيقايي...

فستيوال کوچه بوشهر، افتخاري براي استان و کشور بود

وليد صفري

اتفاقي همانند فستيوال کوچه را مي توان به عنوان يه اثر تاريخي و فرهنگي در ايران و دنيا دانست. از موسيقي اقوام محلي تا اتفاقات جبهه و جنگ و خاطرات شهدا در آن براي مخاطبان جوانان اجرا شد تا آن‌ها بدانند اين موضوع تحت هيچ شرايطي به فراموشي نخواهد رفت. کوچه افتخاري براي استان و کشور بود که فرهنگ غني و قوي را به رخ هنر دنيا کشاند و نشان داد اگر عرصه‌اي براي اين پتانسيل داده شود، بدون شک مي تواند همه را غافلگير کند. بياييد حق و الانصاف با ديده مهربانانه و درست به اين داستان زيبا و دلنشين نگاه کنيم. تا کي و کجا با قضاوت‌هاي غير منطقي و ... بخواهيد جلو اين حرکت‌هاي اجتماعي که جز سازندگي و افتخار آفرين براي اجتماع‌مان به ارمغان آورده است، اينچنين رفتار کنيد.

نه ابتذالي در کار بود و نه بي‌احترامي به کسي و جايي شد. با اين اتفاقات خوب و اجتماعي با عقلانيت رفتار کنيد. شادي و نشاط را از مردم نگيريد.

دکتر محمود دهقاني: با سرازير شدن گردشگران به «تنگ جيز» جاي خوشگذراني شاهزاده‌هاي ساساني در دشت خشت کازرون  استان پارس، جا دارد ميراث فرهنگي، شهرداري کُنارتخته و شهرداري خشت نکته هايي را يادآور شوند و در رسانه ها بازتاب دهند تا اين برجا مانده‌هاي نياکاني آسيب نبينند. اکنون که با فرارسيدن بهار و نوروز گفتگو از گردشگري است...

غلامرضا شريفي خواه: دبستان در ابتدي روستا و با فاصله‌اي از خانه‌هاي مسکوني قرار داشت به همين جهت در فصل گرما تابستان روي زمين و يا زيرزمين اطراف، مارهايي از گونه «تيرمار، کُک مار» پديدار مي‌شدند. کُک مار اين منطقه خزنده‌اي با قد کوتاه و به رنگ‌هاي زرد و خاکستري و کور و تنبل بودند ولي زهرشان کشنده و سريع انسان را به هلاکت مي‌رساند، ولي کشتن آن‌ها راحت بود...

رضا نکيسا:  چند روزي از فستيوال کوچه نگذشته بود که خبري تعطيلي آن  بهت و اندوه  از جان سختي، عدم تحمل و مدارا حيرت دوستدارانش را برانگيخت. رويدادي که اگر تعطيل نمي‌شد کام مردم و هنرمندان را تا سال‌ها شيرين مي‌کرد و خاطراتي زيبا را به يادگار مي‌گذاشت.هميشه يک راهکار و يک نسخه رنگ و رفته تجويز مي شود آن هم «تعطيلي» براي همه چيز و هر آن چه که از نگاه عده‌اي ناپسند آيد، جايگزيني را هم براي آن نيست....

بوشهر؛ پايتخت موسيقي فاخر ايران

دکتر عباس حاتمي - پزشک و فعال هنري

فستيوال موسيقي کوچه در بوشهر در حد بزرگترين فستيوال‌هاي جهان در بارسلونا و ليسبون و ريودوژانيرو است!

ده‌ها هزار نفر از مردم هنر دوست با مدنيت و حفظ عزت و احترام يکديگر، از تمام اقوام و افکار از نقاط مختلف کشور در اين فستيوال مشارکت کردند و افتخاري بزرگ نصيب مردم بوشهر و ايران عزيز نمودند!

ما به مردم بوشهر افتخار مي‌کنيم که عليرغم گراني و.... اميد خود را دارند و شادي‌هاي خود را با همه مردم ايران تقسيم مي‌کنند!

بوشهر ثابت کرد پايتخت موسيقي فاخر ايران است.

پيمان زند: من به کوچه و نور انتهاي کوچه اميدوارم، کوچه آمد تا نگاه جهان را به بوشهر عوض کند و با صداي بلند اعتراف کند که اينجا بوشهر است؛ ابوشهر شهرهاي ايران. کوچه آمد تا بوشهر مقر موسيقي، ادبيات تاريخ و جامعه‌شناسي ايران شود و ما را از زير يوق و نگاه تجاري محض آن هم خريد چهار تا زير پيراهن و چند تا جوراب و اوجش دمپايي المتراژ به بهانه ارزانتر بودن، نجات دهد...

     موسيقيايي‌ترين شب‌هاي ايران در شهر عمارت ها

 جميل رزمي: هميشه خدا وقتي روبروي دريا مي نشستم و به موج هايي که خود را به آرامي به ماسه‌هاي ساحل مي‌سابند. به خودم مي‌گفتم: مردمان يک سرزمين با افسانه‌هاي خود زندگي و حتي نفس مي‌کشند ‌پس چرا «شهرمن  افسانه اي ندارد؟»

در اين حال و هوا بودم که کوچه فستيوال يا همان فستيوال کوچه از مشرق رخ نمود و نشان داد که براي رونق بخشي به اقتصاد و زندگي توام با‌نشاط مي‌توان فراتر از افسانه با شادي اين زمين، سرد را گرمي بخشيد. بي‌شک اين اتفاق کوتاه اما تاثيرگذار مي‌تواند ظرفيت هاي اين بندر ديرپاي را به خوبي در شب‌هاي موسيقيايي و خاطره‌انگيزي که در ترنم باران هاي جنوبي شکل گرفت را براي همه مردم رقم بزند.

من بارها و بارها به احسان عبدي‌پور گفته‌ام و اين بار هم مي گويم که «آقاي عبدي‌پور نازنين، من با همه احترامي که براي شما قائل هستم شما را نه فقط به عنوان يک نويسنده خوب و يا يک کارگردان نوظهور در سينماي ايران و يا حتي يک روايتگر حس خوب زندگي  ساده مردمان جنوب مي شناسم و قدر مي دانم بلکه از منظر من شما يک تئوريسين خلاق و يک ايده پرداز نوانديش هستيد که مي توانيد نگاه مردم را به شهرشان عوض کند تا شهر پوست بيندازد. شما مي توانيد از جريان هاي مرده مردمان شهر، حيات دوباره‌اي بيافرينيد. امر‌وز آن چه که ما بدان نياز داريم آدم‌هايي از جنس تو است. من معتقدم که کوچه فستيوال به وسعت انديشه هاي جواني است که جسارت ساختن و آبادي را باور دارند. تو اينک حکم يک الگو را براي پرواز بلند تمام آرزوهاي مردم اين سرزمين داريد و اين آغاز يک رنسانس براي شکوفايي اقتصاد و فرهنگ بوشهر مي باشد که جهاني رابه ستايش شب‌هاي مهتابي موسيقي بندر بوشهر واداشت. درودت باد اي بزرگ.»

(نسیم جنوب، سال بیست و ششم، شماره 1075)

شب بلوچستان در فستيوال کوچه بوشهر

فستيوال کوچه بوشهر؛ الگوي موفق از يک رخداد فرهنگي در کشور

محمد بلوچ زهي

شهر بوشهر چند سالي است در روزهاي پاياني سال ميزبان گروه هاي مختلف هنريست براي يک رخداد مردمي و مستقل با عنوان فستيوال «کوچه».

اين فستيوال نمونه بسيار موفقي از يک رخداد فرهنگي در سطح کشور است که طي سالهاي اخير توسط گروه‌هاي مردمي و بازار و کافه‌داران و هنرمندان مستقل در بوشهر برگزار مي‌شود و تاکنون توانسته علاقمندان بسياري را از سراسر کشور به اين بندر زيباي فرهنگي بکشاند.

فستيوال «کوچه» اکنون به يک برند موفق فرهنگي در سطح کشور بدل گشته و نيز نام و اعتباري براي خود کسب نموده است تا جايي که بليت‌هاي اين جشنواره در کمترين زمان ممکن، به فروش رسيد و ناياب شد.

بي گمان سواي خلاقيت محل اجراي برنامه‌ها که در يک مکان تاريخي و خارج از فضاي کليشه‌اي سالن برگزار گرديد و اجراي گروه‌هاي مختلف هنري و اقوام ايراني، آن‌چه که اين فستيوال را جذاب و موفق نموده، جنبه مردمي بودن و مستقل ماندن آن است.

امسال نيز شب بلوچستان در اين فستيوال ديده و مورد استقبال زيادي قرار گرفت. اميدواريم گروه‌هاي مردمي و هنري با کمک بازاريان و متناسب با فرهنگ و بافت فرهنگي بلوچستان نيز دست به چنين خلاقيت‌هايي بزنند تا سبب جذب گردشگر و يک برند براي بلوچستان نيز گردد.

عبداله مقاتلي، هنرمند موسيقي بوشهر:

اين حجم استقبال و شور و شوق از فستیوال کوچه غافلگيرانه است

- نظرتان درباره فستيوال کوچه چيست؟

- امسال سومين سال هست که فستيوال کوچه برگزار شد، البته وسعتش خيلي بيشتر بود و گروه‌هاي بيشتري استفاده شد. من خودم يکي از عوامل فستيوال بودم وقبلا با گروه شالو دو سال شرکت کرديم. امسال سياست جشنواره اين بود که گروه‌هايي که نبودند، به جشنواره بيايند. به نظر من جشنواره کوچه از بوشهر فراتر رفته، فستيوال کوچه به يک رويداد فرهنگي شناخته شده تبديل شده، بطوري که در ده دقيقه، کل بليت‌هاي جشنواره با قيمت خيلي خوب فروش رفت و اين نشان مي‌دهد که اسم فستيوال مهم است.

- خوشبختانه از موسيقي بوشهر، استقبال زيادي مي شود.

- موسيقي بوشهر در کشور شناخته شده است و مورد استقبال زياد قرار گرفته، خصوصا خيام خواني و يک نشان براي فرهنگ بوشهر شده است، مثل اين‌که مردم براي ديدن قونيه به ترکيه مي روند، الان طوري شده که مي‌گويند برويم بوشهر براي خيام‌خواني. براي ما خودمان هم که دست‌اندرکار موسيقي بوشهري هستيم، اين حجم استقبال و شور و شوق غافلگيرانه است.

- بوشهر را در يک کلمه توصيف کنيد.

- بوشهر پايتخت موسيقي ايران است. يک مدت اداره فرهنگ و ارشاد مي‌گفت بوشهر پايتخت کتاب است و روي آن مانور مي‌دادند ولي ديديد که مردم جدي نگرفتند چون واقعا امکانات کتابخانه و کتابخواني در بوشهر ضعيف است و با شعار که نمي‌توان يک لقب را براي جايي آورد. همان موقع ما مي‌گفتيم تلاش‌تان را روي معرفي بوشهر به عنوان پايتخت موسيقي نواحي بگذاريد که هم سابقه و ظرفيت و هنرمندان آن وجود دارد وهم مورد حمايت مردم است.

کوچه را کوچ دادند...

وليد صفري: برنامه‌اي که استان بوشهر را در فرصتي اندک جهاني کرد. «کيچه» مستلزم نگاهي مثبت بود تا... فقط به ياد داشته باشيم تراوشات ذهني دو برادر و چند  جوان اصيل بوشهري توانست دنيا را چنان تسخير کند که تا ابد بوشهر در ذهن‌ها بعنوان فرهنگي غني به يادگار بماند. ما نياز به تعامل داريم تا تقابل...!!

صداي همهمه ساحل در ني‌انبان پيچيد و به اوج رسيد

هلنا سعادتمند: بوشهر بار ديگر چون ستاره‌اي بر تارک ايران درخشيد ديار بخشو و شروه، ديار منوچهر آتشي‌ها، هنرمندان و هنردوستان، سيريا سيرياي منيرو و... صداي همهمه ساحل در ني‌انبان پيچيد و به اوج رسيد. تمام صفحات فضاي مجازي با نام بوشهر مزين شد و صداي بوشهر به گوش همه دنيا رسيد. بايد خلاقيت و نبوغ احسان و ادريس عبدي‌پور را  تبريک گفت.

کمي شادي در دل‌هايمان جا خوش کرد و براستي مگر شاد بودن گناه است که خواب بعضي را آشفته مي‌کند؟ اما با همه مشکلات شروع خوبي بود، چنين برنامه‌هايي باعث رونق گردشگري و اعتلاي نام بوشهر مي‌شود. اميدوارم هر ساله شاهد چنين رويداد فرخنده‌اي باشيم.

همزيستي اقوام در فستيوال کوچه

فريبا درويشي: اگه بخواهم به فستيوال کوچه نمره بدهم، بسيار عالي و بي نظير هست. اين همه شادي جوان‌ها و مردم بسيار تحسين برانگيز بود. بودن اقوام کنار هم و آشنايي گروه‌هاي مختلف بسيار عالي بود، رونق شادي و نشاط و همزيستي اقوام ايراني بود. مردم بوشهر هميشه شاد بودند و شادي هميشه حق آنهاست.

ماندگاري فرهنگ و آيين‌هاي بوشهر با فستيوال کوچه

شاهين بهرام نژاد

ما چند دوست و رفيق بوديم که دغدغه‌هاي‌مان فرهنگ و آيين‌هاي بوشهر بود، در چند سال پيش هسته اين کار را بنيان گذاشتيم و دو دوره را برگزار کرديم و بعد از آن شرايط کرونا پيش آمد و وقفه افتاد، امسال هم تلاش دوستان باعث شد که دوباره اين فستيوال برگزار شود.

آن قدر که ما از تولد تا مرگ‌مان، در بزم و رزم‌مان، در سوگ و در سورمان و... آيين داريم و در مناسبت‌هاي مختلف اين آيين‌ها به شکل بسيار زيبايي به عنوان يک ميراث معنوي برگزار مي‌شود، بيم اين مي‌رود که براي نسل‌هاي جديد و تازه‌مان ناشناخته بماند و فرسايش پيدا کند. جرقه برگزاري فستيوال کوچه از اين جا شروع شد و گفتيم براي ماندگاري اين فرهنگ و آيين‌ها چه کار کنيم؟ اين شد که به اين نتيجه رسيديم که فستيوال کوچه را برگزار کنيم.

فرهنگ يک حيطه بسيار گسترده است از پوشش، خوارک، آيين و حتي لهجه، قصه‌ها و حتي آدم‌هاي يک جا و به چيز خاصي منحصر نمي‌شود. در جشنواره کوچه سعي شد تا به چند مولفه‌هاي مختلف فرهنگ بوشهر و اقوام پرداخته شود.

حال خوب؛ با فستيوال کوچه

کريم فايقيان: از ابتدا برنامه برگزاري فستيوال کوچه، اين بود که آدم‌ها بيايدند و چند ساعتي کنار هم بشنيند و با حال خوب از اين جا خارج شوند. يعني در اين اوضاع و احوال، قبل از هر چيز در حد توان‌مان، اين حال خوب را به مردم بدهيم. دوم اين که اسم اين فستيوال در واقع فستيوال اقوام هست و قرار شد که اين اشتراکات اقوام را کنار هم قرار بدهيم، در کنار هم بنشينند و با هم گفتگو داشته باشند، اگر تجربه‌اي است کنار هم اضافه‌تر کنند و خاطره‌سازي کنيم و در نهايت وصل شويم به همان حال خوبه و نهايتش همين باشد و بس.

بوشهر در يک جمله: بوشهر قابل توصيف نيست، بوشهر جايي که تو در آن نفس مي‌کشي و غير از آن جايي ديگر آن نفس به شماره مي‌افتد، چطور مي‌شود اينجا را توصيف کرد.

استقبال بي نظير از فستيوال موسيقي کوچه در بوشهر

سيروس خباز ثابت: بعد چندين سال در بوشهر فستيوال موسيقي کوچه، به همت عزيزان اهل هنر در بوشهر برگزار شد و يکبار ديگر بوشهر بر سر زبان‌ها افتاد. موسيقي اقوام در اين چند شب رويايي، برگزار شد. همه اهل دل در سراسر ايران شاهد بزرگترين رودررويي موسيقي اقوام در بوشهر بودند. چه استقبالي بدست آمد از سراسر ايران بخاطر اين فستيوال موسيقي در بوشهر، جمعيت فراواني آمده بود. ابتکار جالبي بود تاکنون هيچ شهري از ايران نتوانسته بود در اين مدت کوتاه اين جمعيت را براي اجراي يک فستيوال فرهنگي و هنري بخود ببيند. البته اگر از مهمان‌نوازي مردم بوشهر بگذريم، خود بوشهر هم واقعاً ديدني است، کوچه پس کوچه‌هاي چهار محل اين شهر ديدن دارد. گرچه در شب آخر اين فستيوال، مردم بوشهر شرمنده مهمانان عزيز شدند! مگر مي‌شود اين شش شب بخوبي و خوشي برگزار شود، و جلوي برنامه اختتاميه را بگيرند؟!

به هرحال اميدواريم که فستيوال موسيقي کوچه، در سال‌هاي آينده هم در بوشهر برگزار شود و بدين طريق بوشهر در ايران، پرچم دار اين گونه فستيوال موسيقي کوچه باشد.

از فستيوال کوچه، عکس‌ها و ويدئوهايي در فضاي مجازي منتشر مي‌شود که هرکجاي ايران باشيد و آن را ببينيد شما را به جاي ديگري از ايران پرتاب مي‌کند.جماعتي کنار هم نشستند و اين موسيقي است که همچون گرماي جنوب دل‌تان را به شوق ديدن اجراها گرم مي‌کند. سومين دوره فستيوال موسيقي کوچه در شهر ساحلي بوشهر برگزار مي‌شود...

دکتر نصرالله ابراهيمي معاون ميراث‌ فرهنگي، گردشگري و صنايع‌دستي بوشهر:

فستيوال کوچه باعث توسعه و رونق گردشگري در استان بوشهر مي‌شود

فستيوال کوچه بوشهر در واقع نمايش اقوام هست که قوميت‌هاي مختلفي از کشور چون هرمزگاني، خوزستاني، بلوچ‌ها و قوميت‌هاي مختلف ديگر در اين کوچه فستيوال شرکت کردند. اين قوميت‌ها علاوه بر نمايش صنايع دستي، آداب رسوم، لباس، موسيقي را به همراه خود آوردند. موسيقي شورو نشاط را با خود همراه مي‌آورد و باعث مي‌شود مردم شادابي خاصي بدست بياورند. اين فستيوال به صورت کلي باعث توسعه و رونق گردشگري در استان بوشهر مي‌شود. موسيقي و خصوصا موسيقي فولکور محلي سابقه تاريخي در ايران زمين دارد و احيا و نشان دادن به نسل جوان مي‌تواند در معرفي قوميت‌ها موثر و اثربخش باشد.

يک کلمه براي بوشهر: بوشهر شادي و نشاط است.

زماني که دور اول فستيوال برگزار شد، واقعيت اين بود که بوشهر آن‌چنان چهره‌اي در گردشگري و ميان مقاصد سفر در بين مردم نداشت. اما بعد از اين رويداد و انتشار فيلم‌ها و خاطرات افراد مختلف از آن، آنقدر چهره بوشهر تغيير پيدا کرد که بسياري از افراد منتظر فرارسيدن اسفند و برگزاري اين رويداد بودند که به هواي آن به بوشهر سفر کنند...

علي اسماعيلي: استقبال و شور مردم که بدون شک بدنبال مطالبه حلقه گمشده جامعه ايراني يعني شادي بود، فضاي عمارت حاج رييس را آن‌قدر کوچک کرد تا حضور مردم به کوچه‌هاي تو در تو بافت قديم بوشهر بکشاند تا نواي شادي همزمان از عمارت به کوچه‌ها کشيده شود و آن‌قدر اين شور و شادي به پرواز درآيد که صداي آن در گوشه گوشه جهان شنيده شود! فستيوالي که توانست فراتر از بزرگترين فستيوال‌هاي جهاني...

موسيقي؛ زبان ارتباط جهاني است

فرزاد گيتي‌زاده: اين سومين فستيوال کوچه بود که برگزار شد و يک فستيوالي هست که مردمي است و به قول بوشهري‌ها از جان مايه مي‌گذارند و خيلي مفتخريم که اين فستيوال در بوشهر برگزار مي‌شود. موسيقي زبان ارتباط جهاني است که ما را با تمام اقوام و مردم مختلف ربط مي دهد. مثلا من خودم زبان عربي بلد نيستم ولي از طريق موسيقي مي‌توانم با فرهنگ و آيين و رسوم عرب، ارتباط برقرار کنم و لذت ببرم. در بوشهر از قديم فرهنگ فارسي ما با فرهنگ عربي از طريق خواننده‌هاي معروف از جمله ام‌کلثوم و عبدالحليم حافظ گره خورده و از کودکي توانستيم با موسيقي با فرهنگ آن‌ها ارتباط برقرار کنيم، همان‌طور که از شنيدن موسيقي آذري، لري، ترک و اقوام ديگري که در ايران هستيم لذت مي‌بريم و از طريق موسيقي آن‌ها مي‌توانيم ارتباط برقرار کنيم.

 بوشهر در يک کلمه: بوشهر يعني عشق.

حماسه حق پرست  رئيس انجمن موسيقي بوشهر: فستيوال کوچه نشانه توان و پتانسيل تاريخي بوشهر است

رئيس انجمن موسيقي بوشهر در مصاحبه با نسيم جنوب درباره فستيوال کوچه گفت: اين جشنواره يا فستيوال کوچه که در دور سوم به عنوان جشنواره اقوام نام گرفته است، در چندين بخش، گردشگري و رويدادهاي مربوط به گردشگري به عقيده من با محوريت موسيقي ورود کرده است. اين فستيوال يک برنامه رويداد محور است بر پايه جذب گردشگر و پتانسيل‌هايي که بندر بوشهر به عنوان شهر خلاق موسيقي دارد. همان طور که شاهد بوديد، استقبال چشم‌گيري از اين رويداد شد که با تلاش و کوشش شبانه‌روزي دوستان بوشهري شاهد اين رويداد کوچه در بندر کهن سال بوشهر بوديم.

حماسه حق پرست افزود: اين فستيوال هم تاثيرگذار و هم اثربخش بر روي رويدادهاي موسيقايي اقوام ايران زمين هست. من بر اين باور هستم که معرفي چهره‌هاي موسيقي اقوام، نواحي مختلف در کهن ديار بوشهر قطعا نشانه توان و پتانسيل تاريخي بوشهر است که پذيراي  فرم‌ها و سبک‌هاي مختلف موسيقي هست که مي‌تواند همه را در يک شب، در يک عمارت جمع کند.

متاسفانه به دليل فشارهاي برخي مسئولين استاني فستيوال موسيقي کوچه بوشهر که امسال بسيار با شکوه‌تر و با حضور تمامي اقوام ايران زمين براي معرفي فرهنگ موسيقي و آيين هاي فولکلوريک خود برگزار شده بود، ناگهان متوقف شود و در دو روز آخر تمامي کارگاه‌ها و کنسرت‌ها و رويدادهاي جانبي برپايي اين فستيوال کنسل شد...

از آنجايي که بخش مهمي از اين رويداد را موسيقي تشکيل مي‌داده، به نظر مي‌رسد بايد همه بخش‌هاي اداري هر استان، به مجوزهاي صادره پايبند باشند؛ همانطور که وزير ارشاد در اختتاميه سي ‌و نهمين جشنواره بين‌المللي موسيقي فجر، تاکيد کرد که «در اين سند (سند موسيقي) همه بخش‌هاي کشور ملزم به رعايت و اجراي مجوزهاي وزارت فرهنگ ارشاد و دفتر موسيقي هستند؛ هر مجوزي را که دفتر موسيقي صادر کند، بايد بدون خدشه اجرا کنند.»...

نفس برگزاري فستيوال کوچه در بوشهر خيلي خوب هست و اين کار مي تواند در معرفي فرهنگ بوشهر به تمام کشور تاثير بسزايي داشته باشد بطوري که در اين چند دوره فستيوال که برگزار شد نيز شاهد بوديم که چه استقبال خوبي از اين فستيوال شد و اقوام مختلف از سراسر کشور در بوشهر حضور پيدا کردن و با موسيقي و فرهنگ بومي بوشهر آشنا شدند و از طرفي مردم بوشهر از اين طريق توانستند با فرهنگ‌ها...

پاريس در بزم خيام‌خواني بوشهري‌ها

نمايش فيلم «خيام در بوشهر» در پاريس

فيلم مستند «خيام در بوشهر» در جمع 9 فيلم انتخاب شده براي اکران در فستيوال «احترام به ايران » در شهر پاريس قرار دارد.

اين فيلم در 14 بهمن ماه 1402 به نمايش در خواهد آمد.

ياسين ‌محمدي کارگردان فيلم مستند «خيام در بوشهر» اعلام کرد که اين فيلم در روز سوم فوريه (14 بهمن) در ساعت 16 در سينما ‏L'Entrepôt  پاريس نمايش داده ‌شد.

بولتن فستيوال، فيلم «خيام در بوشهر» را چنين معرفي کرده است:

«در فيلم خيام در بوشهر راوي مانند يک قصه‌گو با صدايش ما را در فضايي جادويي قرار داده تا هر کسي را به رويا ببرد. سخنوري گرم او همراه با مراسم گرم و شادي که زندگي را نشانه‌گذاري مي‌کند.

در اين فضا- زمان، ما با ساکنان محلي با کلمات اجدادي، زندگي معمايي و جذابي را مي‌خوانيم و مي‌رقصيم.

محيط اين فيلم که از نزديک، مجالس فرهنگي و موسيقايي بوشهر را به نمايش مي‌گذارد، پنجره‌اي است در روح جشن و انرژي پايان‌ناپذيري که شهر در خود دارد، گويي دائماً توسط امواج خليج‌فارس تغذيه مي‌شود و اين چهره «کم تصوير شده» مردم ايران است.»

اين مستند به تهيه‌کنندگي و کارگرداني ياسين محمدي در طي 8 سال فيلمبرداري و ساخته شده است.

عوامل فيلم:

تهيه کننده و کارگردان: ياسين محمدي. تدوين: مصطفي غضنفري، کسري کمايي. فيلمبرداران: امين محمدي، حسين حيدر پور، مهدي جهان‌افروزيان. صدابردار: ميثم قيصي‌زاده. متن گفتار فيلم: احسان عبدي‌پور. صداي گفتار: عليرضا غفاري. اصلاح رنگ: فربد جلالي. صداگذاري: آرش قاسمي. تصاوير هوايي: حامد محمدي، امين گل افشان. عکاس: مريم شيخ سقا. مدير توليد: سجاد سليماني. تدارکات: کمال حسين پور، محسن خرمايي پور. هماهنگي: سيد احمدرضا هاشمي. گرافيک: محمد رحيمي زاده. روابط عمومي: حسين مظفري.

دکتر نورالدين اميري: پس از چند هفته کلنجار رفتن با پيشنهادات و پيش دانسته‌هاي ذهني خود، ناگهان زني که از جنس دريا  که سال‌ها پيش در کنار جاده بذري در انديشه من کاشته بود روييد. لحظه، لحظه‌اي زيبا توام با هيجاني شيرين بود که جانم بيدار نموده بود. موضوع را با صادق سعيدي هنرمند خلاق  شهرداري بوشهر در ميان گذاشتم. پس از چندي استاد عطا صحرايي، يکي از تنديس‌سازان مطرح کشوري را به من معرفي نمود. پس طرح موضوع با استاد صحرايي و ...

پيسوهاي کمياب (دلفين) در ساحل بوشهر ....

جواد غلام نژاد جبري : 15 عدد دلفين گوژپشت اقيانوس هند در سال 1392 در بوشهرشناسي شده است که شامل مادر و فرزندان نابالغ و بالغ در کنار يکديگر بوده‌اند و با دلفين هاي بندر نخيلو مشترک هستند.

دلفين گوژپشت اقيانوس هند از سال 2015 به عنوان گونه در معرض خطر انقراض(EN) در ليست قرمز اتحاديه بين‌المللي حفاظت از محيط زيست (IUCN) قرار گرفته است و به واسطه حضورش در زيستگاه ساحلي با عمق کمتر از 25 متر به شدت در معرض تهديد عوامل انساني مانند ادوات صيادي قرار دارند. بعد از 9 سال در کنار  ساحل ريشهر 3 عدد از آن 15 عدد که شامل 1 مادر و دو فرزند هستند، درحال زيستند. مسير حرکتي اين 3 دلفين حد فاصله ساحل ريشهر تا ساحل جفره مي‌باشد.

البته اگر مثل آن 12 عدد دلفين در تورهاي ماهيگيري گير نکنند مي‌توانند زاد و ولد کنند... .

محيط‌زيست بوشهر و شيلات بوشهر بايد حد فاصله حرکت اين دلفين‌هاي کمياب که فقط 3 عدد از آنها باقي مانده را محافظت کنند و تورهاي ماهيگيري در مسير حرکت اين دلفين ها را ممنوع کنند. دلفين‌ها در اکوسيستم دريا بسيار نقش مهمي دارند. خانه آبزيان در دريا مي باشد، دريانوردان به دريا و آبزيان احترام بگذاريد. صيادان صيد بي‌رويه و زيستگاه‌‌هايي که آبزيان در خطر انقراض هستند را رها کنيد. دريانوردان در دريا زباله نريزد. مردمي که از ساحل استفاده مي‌کنيد در کنار ساحل زباله هاي خود را رها نکنيد. «به دريا احترام بگذاريد، به آبزيان احترام بگذاريد، زباله در دريا نريزد».

برادر جمپولوي (دوقلو) من (ابراهيم هوشيار) / علاقه و دلبستگي‌اش به بوشهر را حفظ کرده بود (دکتر رسول هاشمي) / براي پرويز هوشيار عزيز ( دکتر رضا معتمد) / اسمي مترادف با فرهيختگيِ يک انسان و خادمِ امور فرهنگي، ادبي و هنري (حسين طالبي) / صحنه گردان جلسات بوشهري‌هاي مقيم مرکز (ابراهيم ميگلي‌نژاد) / و خزاني ديگر در بوستان علم و هنر و انديشه بوشهر (خورشيد فقيه) / پرویز هم پرید (عبدالمجید زنگویی)/ ماجراي آن دوربين هشت ميلي متري (هاشم هاشم‌زاده)، سال‌هاي سخت و سخت‌تر (فريده كاردانى)...

 دکتر يونس قيصي‌زاده: سال‌ها پيش براي کوتاه کردن موهايم نزد يکي از پيرايشگران جوان مي‌رفتم که روحيه‌ شاد و دل خوشي داشت و با تعريف خاطرات شيرين، لحظات خوبي را در هنگام کار براي مشتريان، رقم مي‌زد. تا اين‌که يک بار با در بسته محل کارش روبرو شدم و تا چندين ماه هم بر سر کارش حاضر نشد. بعد از مدتي ديدم که برگشته و مشغول به کار است. يک روز در هنگام...

 اول مهر به همان مدرسه رفتيم که نامش مهران بود. معلم کلاس دوم مرحوم آقاي گيتي‌زاده بود که مردي بلند قد و خوش تيپ بود. در همان سالها آقاي گيتي‌زاده با خانم محتشمي ازدواج کردند و يادم است که عروسي مفصلي گرفتند. در ميان دانش آموزان دولابي، حميدي ، فروزاني و خودم از بچه هاي زرنگ بوديم و رقابت داشتيم و خيلي درس خوان بوديم به طوري که آقاي گيتي‌زاده در کلاس دوم تعدادي از بچه‌ها را در اختيار ما گذاشته بود...

دکتر کيوان آقاياني: در بوشهر ما کم نيستند کساني که در مستندسازي شهرت جهاني دارند و برندگان جوايز بين‌المللي هستند، افرادي چون «رامتين بالف» و «داريوش غريب‌زاده» در کنار ده‌ها چهره بزرگ و هنرمند همچون «رسول و رضا پولادي» مي توانند با ساختن مستندات و قطعه‌هاي موسيقي و ترجمه آن به چند زبان زنده دنيا، تاثير بسزاي در شناساندن بوشهر و مناطق توريست‌خيز آن در سطح کلان کشوري و بين‌المللي داشته باشند...

قصه کوتاه

عزّتو

شاهرخ تنگسيري

غنو جُلَتي با زغال رو ديوار خونه ي خداکرم  يه قلب گُتي مي کشيد و با دستخطي  که چپي از  خط  احمدسياه  نبيد يه بُردش مي نوشت عزت يه بُرد ديگه ش مي نوشت غني.  هرروز صبح گه خداکرم قبل از اين که زن هاي همسايه قدم تو کيچه بذارن و قصد دروازه کنن مي اومد و با افتوه و جارو پَنگي  نقاشي  غنو رو  ديوار  مي‌شست و با خوش مي‌گفت: لعنت بر شيطون حرومزاده آخرش خين ايي تيله سگ تو گردن مو مي افته، بخدا اگه دسم بيافتي کل کلت مي‌کنم .

قصه خداکرم و زنش عزتو ديم درازن، عزتو سي ساله دختر آخري و بقولا ته تغاري ابرام قصاب اُبوداني بيد که تو لين هفت احمدآباد زندگي مي‌کرد، حاصل دو تا ازدواجش يه درزن دختر و يه پسرمعلول بيد که سالم صداش ميزدن.  يازده تا از دختراش فرستاده بيد خونه بخت، دستِ  ايي آخري هم نهاد تو دست  خداکرم  که همسن و سال خودِ ابرام قصاب بيد. عزتو  با دلالي ميشتي زهرا و ننهِ جاسم عربو  با  شپ و کل سوارِ سماچ حاج مالک از اُبودان اوردنش خوردي سيفو.  خداکرم  از چهار تا زن قبليش که دوتاش مرده بيدن و دوتاشون طلاق داده بيد بچه نساخته بيد و بقول ميشتي زهرا : «خداکرم  اجاقش کور بيد». عزتو قشنگ بيد ولي قلدر و با لهجه اُبوداني با همسايه ها حرف ميزد و هميشه موقع عرض اندام تکيه کلامش مي‌گفت «مو دختر ابرام قصابم»، يعني که حساب دستون بياد با کي طرفين.  غنو مث آدم شوپر زده صورتش قلپيده بيد، قدش کوتاه و تا بگي زورش زياد بيد. پشت سرش ايقد پهن بيد که از بچگي سيش مي‌گفتن غنو جُلّتي.

هميچي از روزي شروع شد که خداکرم دم دروازه سفارش غنو کرده بيد بياد خونه شون بدنه و کف آب انبار و حوض بشوره تا زمستون اوو بارون ذخيره کنه، عزتو يه مجمعي صبحونه مفصل مياره جلو غنو و يه قيلون برازجوني چاق مي‌کنه و چندتا فرق قيلون  مي‌کشه و ديدش هُف ميکنه تو  صورت غنو که چيش تو چيشش نشسته، ني قيلون ميده دس غنو و ميگه بکش که چاقن،  او هم مث خر کيف مي‌کنه که بالاخره يه نفر حساب آدم اوردش،  حالا  غنو کجا مي بيني، ديگه شاهين تو آسمونم حريف پر و بالش نبيد و يکجا صد دل  عاشق و دلباخته‌ي عزتِ خداکرم ِاز هميچي بي خبر ميشه. عزتو جذابيت خاصي داشت، حرف زدنش تو دل مي نشست و خيليا که دستشون ازش کوتاه بيد ديرا دير هلاکش بيدن.  يه سر شو تا صبح خداکرم  پشت در سرا کمين نشست که مچ غنو بگيره و حسابش بيله کف دسش ولي خبري از  غنو نشد، دم دماي صبح پيرمرد پلک چيشش دوام نيورد و همونجا پشت در  سرا رو  سکوني تنير کنار حبانه ي شکسته خسته و رسه خووش برده بيد. مطابق هر روز رفت در باز کرد، تا چيشش ري ديوار افتاد ديد تا قلب و دستخط غنو رو ديوارن. وا حسينم خداکرم کجا مي‌بيني،  کاردش مي‌زدي تُپِ خيني ازش چکه نمي‌کرد، با صداي بلند که همه کيچه و محل بفهمن  داد مي‌زد: «اگه سر لش بگيرمت  مث مُشک تشت مي‌زنم که از استخونات  زغال بليط  عمل بياد». ولي خوشم مي‌فهميد رو در رو حريف  مچ سفت غنو نمي‌شه.

شوي که خداکرم کمين آخر نهاد و عزمش سي خلاص کردن غنو جزم کرد پس در سرا قايم شد وسه تا سر قيلون پشت هم ديد کرد. به محض شنيدن صداي  خش خش زغال رو ديوار دستش دور تنگ قيلون حلقه کرد و در سرا هُمبار باز کرد و از پشت سر  شلال سر غنو  کرد که غرق عشق بازي با اسم عزتو بيد. به گمون خوش ديگه از شر  غنو  خلاص شد.  غنو مشکال خين و مث مرغ سر بريده تو خين خوش مي پلکيد و بوا بوا مي‌کرد. خداکرم بازداشت کردن. عزتو رفت زندان شهرباني ملاقات خداکرم و سي محض دلداريش با همو لهجه اُبوداني روش کرد طرف خداکرم و گفت : «دوتا قطره اشک نذر خواجه خضر کردم غنو چيش واز کنه و از بيمارستان مرخص بشه رو پاي خودش ويسه». خداکرم (با تشر) گفت: «اگه ده مرتبه ديگه رو پاش ويسه  ده تا تُنگ قيلون ديگه خرجش مي‌کنم  توهم ايقد از چيشات ولخرجي نکن زن، اشک حرمت داره سي هرچيز و هرکسي نبايد سرازيرش کني».

غنو سه ماه تموم مث ميت  رو تخت بيمارستان بي‌هوش و حواص افتاده بيد.  تا روزي که با بُنگِ  اذون سحر مسجد فيل چيش واز کرد، غنو هيچ کس و هيچ چيزي يادش نمي‌اومد،  حتي راه خونه خوشونم نمي‌فهميد کجان ولي پاش که از بيمارستان نهاد بيرون يه راست رفت سمت خونه خدا کرم،  تو روز روشن و جلو چيش تموم آدماي کيچه با زغال يه قلب گتي کشيد و وسطش يه تيري رد کرد، زيرش نوشت يا مرگ يا عزتو. غنو با ايي حرکتش سي همه ثابت کرد ديوونه‌وار دلبسته عزتوون با ايکه مي‌فهميد شوهرداره.

برخلاف تمام قوانين نوشته شده بشر عنصر عشق بي مرزترين و سقفش لايتناهي ترين عنصر پيدا و پنهان بشرن. کيمياي عشق غالب بر تمام عناصر طبيعتن. در واقع مغز انسانها با پيش فرض عشق قادر به فرمان دادن به  ديگر اندامهاشه. اگر هيچ معجزه‌اي در دنيا پايه عقلي و علمي نداشته باشه محاله کسي منکر  معجزه عشق بشه چون که همه موجودات زنده عالم شانس يکبار تجربه‌ش دارن. شايد تنها رشته پيوند غنو به دنيا در عالم سکرات عشق و دلباختگي عميق و يک طرفه به عزّتو بيد. 

جنازه غنو سه روز بعد با يه مرگ مشکوک قبل از غروب افتو روبرو تل عاشقون از دل  دريا اومد بالا . رسوايي عشق نافرجام غنو به اينجا ختم شد که خداکرم از دست نيش و کنايه مردم شهر و محل  مجبور به طلاق عزتو  شد. يه روز صبح گه ساک و چمدون عزتو تو دستش گرفت و رفت سمت گاراژ  اتوميهن، عزتو با چيش اشکبار و يه عالمه حرف و حديث ناحقِ ساخته و پرداخته مردم رو صندلي اتوبوس نشست و بال چادرش رو تموم صورتش کشيد و سي هميشه از بوشهر و خداکرم خداحافظي کرد. هميطور که اتوبوس داشت از خيابوناي شهر خارج مي شد عزتو از  پشت شيشه اتوبوس با چشم خوش ميديد که رو تموم ديواراي شهر نقاشي يه قلب تير خورده و اختصار دوتا اسمه که بي صاحب بجا مونده.

(هفته نامه نسیم جنوب – سال بیست و ششم، شماره 1068)

- با توجه به معرفي ايران به عنوان يک کشور پرمشکل و افسرده در خارج ايران، اين کنسرت‌ها مي‌تواند صورت ديگري از معرفي ايران در سطح بين‌الملل باشد. قطعا در معرفي بوشهر و تنوع رنگ و قوم و روحيه مردم بوشهر نيز نقش به سزايي دارد و چهره اين ديار را در ذهن مخاطبان خود، خوش‌تر و دلپذيرتر مي‌کند... اين موسيقي از بطن فرهنگ مردم اين ديار مي‌آيد که شنيدنش مخاطب غير بومي را برمي‌دارد و مي اندازد وسط بوشهر...

طلاق عاطفي

دکتر عباس حاتمي

عاطفه به معني حس دوست داشتن ديگران، احساس مهرباني، درک محبت ديگران، توجه محبت‌آميز به ديگران‌‌. طلاق عاطفي يا طلاق رواني حالتي است که 2 نفر مثل زن و شوهر يا کارکنان دريک مکان مشخص با اين‌که زيريک سقف هسنند؛ ولي عواطف خود را از هم دريغ کرده و دو انسان بي‌احساس نسبت به هم شده و هرکدام بدون مشارکت ديگري به امور زندگي يا کاري خودمشغول مي شوند، زن و شوهر از با هم بودن وکارکنان از با هم کار کردن لذت نمي برند و هم قفسي جايگزين هم نفسي در زندگي مشترک مي شود. اگرچه آمار دقيقي از ميزان طلاق عاطفي درکشور در دست نيست ولي به گفته آقاي دکتراقليما استادآسيب‌شناسي اجتماعي حدود60 درصد زوجين ايراني دچار طلاق عاطفي شده‌اندکه در قشرتحصيل‌کرده بيشتراست.

علل طلاق عاطفي: 1-کمرنگ شدن عشق و علاقه به مرور زمان. 2- بي‌اعتمادي و بدگماني نسبت به هم. 3-چند پيشگي يا دوري فيزيکي زن ومرد از يکديگر. 4-پرخاشگري و توسل به خشونت براي پيشبرد اهداف. 5-غفلت زن ومرد از يکديگر به دليل توجه بيش از حد به فرزند يا خانواده يادوستان. 6-ازدواج تحميلي و زندگي از روي ناچاري. 7-اختلاف در هوش و استعداد طرفين. 8-مشکلات فرهنگي ناشي از عدم ترويج عشق و محبت.9-ناتواني در مهارت‌هاي زندگي.10- پايين بودن سواد جنسي.

طلاق عاطفي بيشتر در خانواده‌هايي است که به دليل مسائل سنتي و عرفي؛ نگرشهاي منفي جامعه نسبت به زنان مطلقه؛ نگراني از تنهايي؛ ترس ازدست دادن فرزندان يا ناتواني در تامين نيازهاي زندگي تصميم مي‌گيرند به اجبار زير يک سقف زندگي کنند.

اثرات طلاق عاطفي برخانواده ها:

در اين خانواده‌ها تشنج رواني حکمفرماست؛ سکوت و بي تفاوتي فضاي خانه را پر مي‌کند و هم اتاقي جاي همسري را مي گيرد؛ زندگي فاقد شور و لذت است. پدر و مادر نسبت به فرزندان بي محبت مي شوند و فرزندان عقده اي و مستعد به آسيب‌هاي اجتماعي نظير افت تحصيلي يا اعتياد ببار مي آيند.

علائم ظهور طلاق عاطفي: 1-کمبود ارتباط کلامي و غيرکلامي بين زوجين، 2-مشغوليت بيروني يا مجازي، 3-عدم حل تعارضات هر چند کوچک، 4 -بهانه جويي، 5-بي‌اعتنايي، 6-لجبازي، 7-دروغگويي، 8-عدم مشارکت در تصميم گيري‌ها.

️تدابير براي پيشگيري و درمان طلاق عاطفي:

1-ابراز عشق و علائق هميشگي به همسر و پرهيز از خشونت يا تحقير و طعنه زدن به يکديگر. 2-شناسايي مستمر روحيات و توقعات همسر و رسيدن به توافق در مورد مسائل اخلاقي. 3-گير ندادن به يکديگر و انجام سفرهاي خانوادگي. 4-آموزش و بکارگيري فنون حل تعارض؛ تصور نکنيد زندگي ايده آل يعني اختلاف نداشتن، بلکه زندگي ايده آل يعني هنرحل اختلاف، شاد بودن از داشتن اختلاف سليقه با يکديگر. 6-عادت کردن به عذرخواهي از همسر بخصوص در جمع دوستان و اقوام. 7-چشم پوشي از رنجش‌هاي گذشته، صدا زدن همسر با بهترين الفاظ. 8-حل گسست فرهنگي مابين مادر شوهرها، خواهرها و نسل جديد عروسان، فراهم آوردن مفاهمه بين نسلي از طريق آموزش مهارتهاي زندگي.10-يادگيري سواد جنسي. جهل جنسي عامل مهم طلاق عاطفي است. 11-تسهيل طلاق فيزيکي مانع از بوجودآمدن طلاق عاطفي مزمن مي شود.

(هفته نامه نسیم جنوب – سال بیست و ششم، شماره 1068)