ریسک ته لنجی و شوتی ها، تحمل فشار اقتصادی بر دوش شهروندان

مطالبه حمایت قانونی از کالای ته لنجی و شوتی ها 

احمدرضا ونکی: دو هفته پیش پدر سه فرزند خردسال دیلمی و بعد از آن جوانی از دیار گناوه در راه ارتزاق خانواده جان به جان آفرین تسلیم کردند و فردا بی شک این همه آسیب و عذاب برای ارگان های رسمی تا خانواده های داغدار و من شهروند دغدغه مند پایانی نخواهد داشت مگر آن که با ریشه یابی مشکلات  اقتصادی موجود و البته با مشارکت همه جانبه سعی بر مرتفع نمودن آن ها نماییم.

نکته اول متوجه رانندگان خط شوت و بازاریان جنوبی است و موضوع به نظریه انتخاب عقلایی در جرم شناسی بر می گردد. راستش را بخواهید؛ این که بگوئیم شوتی جرم نیست، بلکه اجبار است، در عمل چیزی را عوض نمی کند. چون برچسب قاچاق به هر حال بر این رفتار در وضعیت فعلی صدق می کند و حمایت رسمی از این امر نداریم.

به محاسبات بر می گردیم که نتایج آن، نان به نرخ جان است و آن هم نان بخور و نمیری که به هیچ وجه با ریسک های موجود از استرس و تخلفات رانندگی شهروند آزار گرفته تا تصادف و کشتن و کشته شدن هم خوانی ندارد. پس در یک انتخاب عقلایی ریسک فاکتور ها با نتایج  حاصله فاقد هم پوشانی است.

از حیث قواعد حقوقی همان گونه که می دانیم یکی از ویژگی های قاعده حقوقی انعطاف پذیری آن است. وضعیت بد اقتصاد، تورم و اشتغال قابل انکار نیست. عدالت توزیعی در ورطه تقسیم کار و ثروت به فراموشی سپرده شده و نیازمند بازسازی کامل است. اما در این وضعیت از مسوولین انتظار می رود تا عادی شدن وضعیت بحران زده ی فعلی شهروندان، با مدارای بیشتر و سعه صدر برخورد کنند.

در خصوص ته لنجی که در مسیر کمک به معیشت ساکنان جنوب کشور طراحی گردیده است باید بپذیریم تضاد فاحشی پیرامون وضعیت موجود در قبال این نوع کالاها وجود دارد. اگر چه اجازه خروج بار از گمرک وجود دارد ولی بلافاصله پس از خروج قانونی، حامل و مالک از امنیت چندانی در قبال این بار برخوردار نیستند و از طرف دیگر، حمل همین بار (که به عنوان کمکِ معیشتیِ دریانوردانِ زحمتکش پیش بینی شده) به خارج از استان با برچسب ناروای قاچاق رو به رو خواهد بود. برچسبی که نه تنها آسیب های مالی به دنبال دارد بلکه خرده فرهنگی در بین حاملان بار ایجاد کرده که هویتی نامنطبق با جامعه بر آن ها تحمیل نموده است. وقتی بار قاچاق داریم تمام قوانین دنیا از یادمان می رود. وقتی بار قاچاق داریم استرس و اضطراب ظرفیت تخلف را در رانندگی بالا می برد و فقط به مقصد می اندیشیم و به سلامت رساندن بار؛ به گیر نیافتادن؛ به زندان نرفتن و به جواب گو بودن در قبال مالک بار؛ به شکم گرسنه خانواده و مسوولیتی که به عنوان نان آور خانواده داریم.

 اگر مراجعتی به نظریات جرم شناسی داشته باشیم نوآوران یکی از محصولات  جامعه آنومیک مرتون هستند و آن چه باعث بزهکاری آن ها می شود فشارهای اجتماعی در محیط های اقتصادی و فرهنگی است. در واقع عامل ناهماهنگی آن ها با اجتماع پیرامونی در شخصیت آن ها نهفته نیست بلکه منبعث از فشارهای پیرامونی است. فشارهایی که اعضای همان اجتماع به آن ها تحمیل نموده اند.

پس قانون گذار و به خصوص وکلای مردم جنوب در پارلمان که با دردهای جامعه محلی خود به خوبی آشنا هستند جا دارد با طراحی و تدوین طرح قانونی، حمایتی، یک بار برای همیشه به این معضل اجتماعی پرآسیب پایان دهند. البته در حد کلان فراموش نکنیم تنها چند کشور فقیر دنیا هنوز عضو سازمان تجارت جهانی نیستند و ناگزیر باید مقدمات را برای هم سویی اقتصادی با جامعه جهانی هموار کنیم و منافع اش را برای شهروندانمان دریغ نکنیم.

من معتقدم با تغییر برچسب قاچاق دیگر تخلف رانندگی در این قشر نخواهیم داشت و دیگر تصادف و پرپر شدن نوجوانان و جوانان رشید جنوبی را شاهد نخواهیم بود. با حذف واژه ی ناروای قاچاق از کالای ته لنجی و حمایت رسمی در کشور تحمیل هویت منفی بر شخصیت جوانان حامل کالای قاچاق نه تنها مصداق نخواهد داشت بلکه با تاجر خواندن مالکین و حاملین در مسیر ارتقاء شخصیت شهروندانمان کوشیده ایم؛ به آن ها بها داده ایم و حداقل های معیشتی را برایشان فراهم کرده ایم. آن چه باعث بروز و ظهور و افزایش تعداد شوتی ها شد فشارهای اقتصادی موجود ناشی از تحریم ها، تورم افسارگسیخته و در یک کلام اقتصاد شکست خورده بوده است. همه ی بار را بر دوش شهروند مجبور نگذاریم و به فکر راه چاره باشیم.

با وضعیت کنونی ادامه تجارتی که به بهای جان ختم می شود در یک احتساب سرانگشتی عدم صرفش را گوشزد می کند. فرزندان خاک پاک جنوب؛ به راه های کم ریسک تر هم می توان فکر کرد.