بوشهر؛ شهري بر بنياد مدارا و دگر پذيري  

نسیم جنوب - خليل موحد  

ويژگي و خاص بودن يک پديده در کادرآموزه ? هاي   دانش و يا فن منطق، بيانگر اين است که آن پديده افزون بر همانندي با ديگر پديده ? ها، داراي ويژگي و   خاصه ? هايي است که در هيچ يک از پديده ? هاي ديگر يافت نمي ? شود. بر بنياد اين اصل،    پرسش اين است که آيا مي ? توان در جغرافياي بينش، گفتار، کردار و آداب مردمان بوشهر، نگرش، روش و رفتاري را برجسته کردکه فقط   بوشهري ? ها به آن آراسته ? اند و در هيچ جاي ديگر جاري و ساري نبوده و   نيست؟  

در پاسخ به اين پرسش، شايان يادآوري است که شيوه ي برگزاري برخي آئين ? هاي مذهبي و گونه ? هايي از   کنش ? هاي   هنري و   موسيقايي و   ورزش ? هاي بومي و   نيز گويش بوشهري که همزاد آنهاست، کم و   بيش خاص مرد مان بوشهر مي ? باشد.

اما باورها، رويکردها و   پديده ? هايي که گرچه دشوار است آن را در انحصار بوشهري ? ها شمرد؛ ولي بي ? گفت و   گو، براي بوشهري ? ها مايه ? ي مباهات و   سرور است، باور زيباي چند فرهنگي و رويکرد خجسته ? ي   مداراگري و   خشونت گريزي است. اين نگاه پلوراليسمي و رنگارنگي و فراخ دلانه به حوزه ? ي عمومي و   پذيرش بينشي و   کرداري حق دگرباشي و   دگرانديشي که درخت تناور آن ريشه در تاريخ   اين سرزمين دارد بي گمان برگي زرين در اسناد زيست اجتماعي، فرهنگي و   سياسي ماست. در اين قطعه ? ي کهنسال از جغرافياي ميهن باستاني ما، همه ? ي و يا دست کم بيشتر   باشندگان شهر بوشهر، مسلمانان سني و شيعه، مسيحي ? ها، يهودي ? ها، خدا ناباوران و... در کنار يکديگر زيست آرامي   داشته و در مناسباتشان با يکديگر، سمند چموش تنش و ستيز و حذف، به ندرت ميداني براي ترک تاري داشته است. وجود مسجد، کليسا و   کنست دوش تا دوش هم در بافت تاريخي بوشهر و   به رسميت شناختن حق داشتن باوري ناهمگون با باور ما و سبک ? هاي گوناگون   زندگي و بي ? رنگ و يا کمرنگي سامانه ? ي زشت تفتيش عقايد و باورکاوي در بوشهر پير ، بسيار فرحبخش و شايسته ? ي ستايش   است. اين پيشينه ? ي ستودني   مردمان شهر ما در   همز يستي نيک انديشانه با ديگري، اما در اين سه چهار دهه زير فشار سياست ? هاي رسمي و   نگاه ايدئولوژيک   به پديده ? ي قدرت و   آئين حکمراني و شقه کردن مردم به خودي و غير خودي و رويکرد حذفي نسبت به دگرانديشان قرار گرفت و به مناسبات فراخ دلانه ? اي پيشين آسيب زد و ميان مرد ماني که چه بسا هيچ کينه ? اي نسبت به يکديگر نداشتند، بذر   ناسازگاري و تنش   پاشيد و سرمايه ? هاي انساني فراواني را بر باد داد.   اما با وجود اين رخداد ناميمون، هرگز ريشه ? هاي درخت سرو آزاد انديشي و تکثر در ليان، اين سرزمين آفتاب درخشان نخشکيد و هنوز با شادماني و سرفرازي تام   مي ? توان عموم مردمان بوشهر را گريزان از انحصار قدرت، ثروت و رسانه، و باورمند به آزادي، عدالت، دموکراسي و   پاسداشت حقوق بشر و انتخاب آزادانه ? ي روش زندگي   پنداشت.

افزون بر اين،   بوشهر به عنوان يکي از نخستين زادگاه ? هاي آموزشگاه ? هاي مدرن، ( مدرسه ? ي ارامنه و   مدرسه ? ي سعادت ) سينما، چندين رسانه ? ي کاغذي، چاپخانه و   ده ? ها آفريننده ? ي فرهنگ، دانش و   هنر بالنده نيز سربلند است.

( هفته نامه نسیم جنوب - سال بیست و چهارم، شماره ۹۵۵)