کتاب‌های خوب همچنان هستند؛ خواننده حال خوبی ندارد

دکتر سجاد بهزادی

باید گفت در شرایط فعلی، هر کتابی نمی‌تواند بر زندگی امروز ما تاثیرگذار باشد، اما در عین حال کتاب‌های خوب کم نیستند. ذائقه ما تغییر کرده است و این نشانه خوبی نیست.

در عین حال من کتاب "نظریه‌های جباریت" اثر هانا آرنت را به خوانندگان فهیم نسیم جنوب معرفی می‌کنم.

دنیای پیرامون ما را یک نوع جبر و تمامیت خواهی احاطه کرده است. هانا آرنت این نیروها را می‌شناسد و دریافت تازه‌ای برای شناخت این نیروها به خواننده می‌دهد. 

آرنت خود نویسنده‌ای زجر کشیده بود که در دوره‌ای از عمر خود همه وقت و توجهش را صرف نوشتن "خاستگاه‌های توتالیتاریسم" کرد و این برای نوع بشر بسیار ارزشمند است.

کتابی هم دارد بنام "وضع بشر".  او وقتی که شهروند ایالات متحده شد بسیار پرکار بود. هم می‌نوشت و هم درس می‌داد. کتاب‌های "وضع بشر"، "میان گذشته و آینده" و "انقلاب"؛ در همین دوره توسط آرنت نوشته شد.

من از این زاویه، کتاب‌های آرنت را برای خواننده امروز تاثیرگذار می‌بینم و خودم نیز این تجربه را دارم که؛ آرنت همچنان به زندگی "عمل ورزانه" تاکید دارد. علیرغم همه خستگی‌ها و ناامیدی‌هایی که از وضعیت هست، آرنت اعتقاد دارد کامل‌ترین و سرشارترین زندگی واقعی انسانی "زندگی عمل‌ورزانه" است. حوزه عمومی به قول هابرماس بهترین حوزه‌ای است که در آن فرد می‌تواند عامل به یک عمل باشد و "عمل ورزی" کند. ما باید همچنان حوزه عمومی را جدی بگیریم و کنش گر باشیم. حوزه عمومی همچنان قلمرو مناسبی برای "عمل ورزی" انسانی است و این حوزه همیشه چالش‌های خاص خودش دارد.

 اتفاق اخیری که به دنبال انتشار وسیع سخنان تنگ نظرانه رئیس شورای شهر بوشهر در مورد حوزه عمومی و محدود کردن آن، شاهد بودیم نیز می‌توان در همین چارچوب تحلیل کرد. حوزه عمومی دشمنان و جبارهای خاص خودش دارد که هانا آرنت در کتاب «نظریه های جباریت»؛ پنجره جدیدی از آن برای مخاطب می‌گشاید. به خوانندگان توصیه می‌کنم آثار آرنت را مطالعه کنند.