- با عرض تسلیت به مناسبت درگذشت استاد حسن زنگنه، شما جایگاه وی را در پژوهش های خلیج فارس شناسی چگونه می بینید؟

- من هم به خوانندگان عزیز نسیم جنوب درگذشت زنده یاد حسن زنگنه را تسلیت عرض می کنم، به باور من حسن زنگنه یکی از تاثیرگذارترین و پرکارترین مترجمان اختصاصی حوزه خلیج فارس در کرانه های شمالی آن به شمار می رفت و در عمر نسبتا کوتاهی که داشت توانست با ترجمه های اسناد و کتابها و گزارش های بسیار ارزنده از انگلیسی به فارسی، یک رنسانس اساسی  در حوزه بوشهر پژوهی و خلیج فارس شناسی برقرار کند. رنسانسی که آیندگان به خوبی به عظمت آن پی خواهند برد.

در نظر داشته باشیم که تا قبل از دهه هفتاد هجری شمسی در زمینه بوشهرپژوهی و خلیج فارس (با تکیه بر بوشهر) شمار کتاب های ترجمه شده بسیار قلیل و اندک بود به طوری که پژوهشگری که می خواست در زمینه تحقیق کند تقریبا با نبود آثار فاخر و مستند رو به رو می گشت؛ شاید در آن مقطع دو کتاب «خلیج فارس فرآرنولد ویلسون» و «خلیج فارس در اثر استعمار نوشته ر. وادالا نایب کنسول فرانسه در بوشهر» مهم ترین منابع و مراجع به زبان فارسی در باب خلیج فارس به شمار می رفت ؛ اما حسن زنگنه از آغاز دهه 70 با ترجمه های پیاپی و مداوم مقالات ، کتابها، رساله های منتشر نشده و هم چنین گزارش های سالانه ی کنسولگری انگلستان در بوشهر برای محققان و پژوهشگران چنان منابع و مآخذ ارزنده ای فراهم آورد که امروزه حتی باور کردن آن نیز دشوار می باشد. وی برای دسترسی به منابع متعدد در سطح جهان در کتابخانه ها و یا مرکزی اگر مطلبی در باب بوشهر یا خلیج فارس می یافت، تا آن را بدست نمی آورد و ترجمه نمی کرد آرام نمی گرفت به گونه ای که حتی در دو سال اخیر که به بیماری او را تقریبا خانه نشین ساخته بود، باز دست از ترجمه و تحقیق نکشید و چندین مقاله و کتاب ترجمه و منتشر کرد و یا آماده انتشار نمود که اجل به او مهلت انتشارشان را نداد. به هر حال شادروان حسن زنگنه را باید در شمار بزرگترین خادمان مطالعات خلیح فارس شناسی و بوشهر پژوهی به شمار آورد . 

- چه ویژگی های شخصیتی باعث شد تا شادروان استاد حسن زنگنه، این گونه با کوشش بسیار به حوزه خلیج فارس بپردازد؟

- ویژگی شخصی حسن زنگنه یک این بود که آن زنده یاد، انگلیسی را بر روی صندلی های دانشگاه و یا در مراکز آکادمیکی فرا نگرفته بود بلکه این زبان را از خود انگلیسی و آمریکایی هایی که در گمرک و سپس نیروی دریایی بوشهر در اواخر دهه سی و اوایل دهه چهل شمسی خدمت می کردند، فرا گرفت و چون خودش در زمینه های مسایل نظامی، امور گمرکی ، تجارت و مردم شناسی بوشهر تخصص ویژه ای داشت به چنان تبحری در زبان انگلیسی رسید که مایه تعجب انگلیسی دانان ها و دانشگاه بود. به اعتراف بسیاری از مترجمان و دانشگاهیان ایران تبحر و استادی شادروان زنگنه از زبان انگلیسی و به خصوص برابر نهادهای آن  در زبان فارسی (و بعضا در گویش بوشهری) بی نظیر بود و شاید مشابه ایشان را استاد نجف دریابندری بدانید که فرضا در ترجمه کتاب ماهیگیر و دریا اثر ارنست همینگوی از گویش بوشهری در ترجمه کتابش سود برده است. من خود بارها از شادروان شریفیان شنیدم که تسلط بی نظیر حسن زنگنه را بر واژگان انگلیسی و معادل های بومی و محلی آن تحسین و می ستود. این در حالی است که شادروان شریفیان نیز خود در شمار یکی ازبزرگترین مترجمان این سرزمین محسوب می شود. 

به لحاظ شخصی و فردی حسن زنگنه مردی بسیار عاطفی، زودرنج، بسیار پرکار و عاشق ایران و بوشهر بود و برای تعالی و سرافرازی میهن عزیزش به تجارت و پول و ثروت پشت پا زد و در خانه نشست و ترجمه کرد. همه عشقش بوشهر و ایران بود و بزرگترین پاداشی که می گرفت خواندن کاتابها و ترجمه هایش توسط دیگران بود. آن شادروان بسیار پرکار بود و در این بیست و سه چهار سالی که به ترجمه جدی و حرفه ای روی آورد غالب بر سی کتاب و دویست مقاله ترجمه و در نشریات و انتشاراتی ها به ثبت رساند. مقالات و کتابهایی که هر کدام امروزه برای پژوهشگران و دانشگاهیان حکم گنج کشف شده را دارد.

- میراث ماندگار شادروان استاد زنگنه را چه می دانید؟

- فکر کنم پاسخ به سوال قبلی به این سوال پاسخ داده باشم اما اگر دوباره بخواهم تاکید کنم بزرگترین و ماندگارترین میراث زنگنه که باد و باران بر آن گزندی وارد نخواهد آورد ترجمه های فاخر و ارزشمندشان از انگلیسی به فارسی می باشد.

من در پایان این عرایض ضمن تسلیت مجدد به خانواده محترم و داغدار زنگنه و منسوبین و همچنین پژوهشگران و علاقمندان به حوزه خلیج فارس و بوشهرشناسی، فقدان این مترجم توانا و پرتلاش را دیگر بار تسلیت عرض کرده و از خداوند منان خواهانم که روح پرفتوحش را با بزرگان محشور نماید. 

حسن زنگنه بار سفر بست و به دیار باقی شتافت اما میراث ماندگارش تا زمانی که زبان فارسی رایج است و بوشهری وجود دارد از یادها و خاطرات نخواهد رفت روانش شاد باد.