مهدی جهانبخشان : علاوه بر ساروج کوبها که در تابلو می بینید نحوه عمل آن توضیح داده خواهد شد، دیوارنوشته هایی پیداست که این دیوار نوشته ها پلاک بندی و تابلو راهنمای پیدا کردن آدرس در بوشهر بوده. نوشته ها عبارتند از : امیریه، محل حکمرانی دوران قاجار در بوشهر. چاپخانه اُخُوَّت که همزمان با چاپخانه عَلَوی در بوشهر فعال بوده. سیگارسازی کاووش که مانند مردم کشور کوبا، در منزل سیگار دستی می پیچیدند، البته نه سیگار برگ...
ساروج کوبان در بوشهر
مهدی جهانبخشان
این تابلو بسیار زیبا که گوشه ای از معماری بوشهر را نشان می دهد اثر استاد سید حسین موسوی، نقاش و مجسمه ساز برجسته بوشهری ست که نسل جوان آشنایی زیادی با این استاد بزرگ ندارد.
واما تابلو ساروج کوبان.
علاوه بر ساروج کوبها که در تابلو می بینید نحوه عمل آن توضیح داده خواهد شد، دیوارنوشته هایی پیداست که این دیوار نوشته ها پلاک بندی و تابلو راهنمای پیدا کردن آدرس در بوشهر بوده. نوشته ها عبارتند از :
امیریه، محل حکمرانی دوران قاجار در بوشهر.
چاپخانه اُخُوَّت که همزمان با چاپخانه عَلَوی در بوشهر فعال بوده. سیگارسازی کاووش که مانند مردم کشور کوبا، در منزل سیگار دستی می پیچیدند، البته نه سیگار برگ.
روزنامه دریا کنار که پس از چاپ توسط دونفر بنامهای قوسو و مَندو در شهر بوشهر با جارزدن بفروش می رسیده.
در دیوارها سوراخهایی تعبیه شده که بعضی از شهروندان در دیوار خانه تعبیه کرده تا خیرین، برای روشنایی معابر، درآن شمع روشن کنند. البته کسانی نیز با نام چراغچی، با شروع تاریکی، چراغ های نفتی معابر را روشن کرده و با دمیدن صبح آن را خاموش می کرده اند.
بالای درب خانه ها، برای دفع چشم زخم، کله پازن یابزکوهی نصب می کرده اند.
و اما ساختن ساروج:
از شلدرار پنبه ای یا شُلدرار دُرُشکهف، گل رُس را آورده با آهک، در کوره بصورت همزمان می سوزاندند و پس ازآن به صورت قالب به فروش می رساندند. خریداران بعد وسیله چهارپا به آدرس خریداران می رساندند. البته سیمان هم به صورت خیلی محدود، برای متمولین (صاحبان ثروت) از هند و در بشکه های چوبی دویست کیلویی، وارد می شده.
اکیپ ساروج کوبان در دسته های شش یا هشت نفری، ساروج را در میدان ریخته و از سر شب تا صبح با ریتم و خواندن آواز آن را می کوبیدند و بر خلاف حرکت عقربه ساعت چرخیده و با وسیله ای بنام علامه بر ساروج خام می کوبیدند، چهار نفر علامه را بر آن کوبیده و چهار نفر دیگر علامه را در هوا نگاه داشته که پس از کوبش چهار نفر اولیه بر ساروج بکوبند:
علامه، علامه، شاه نجف مولامه.
ریتم بعدی:
صدبار گفتم همچین نکن.
زلفای سیات قیچی نکن.
دستمزد سردسته یا اوستا هفت تومان و دستمزد کارگر عادی سه و نیم تومان بوده. (70 و 35 ریال)
هربار هم نوبت یکی از افراد بوده که در کناری بنشیند و استراحت کند.
صبح اکیپ دیگر برای ساروج کاری، که معمولا در آب انبار یا عایق بندی دیوار به کار برده می شده می آمدند و آب به ساروج زده و دست بکار می شدند، برای این که دستها از ساروج آسیب نبیند، دست در کیسه ای از پوست گاو می کردند. ساروج را با همین دست در کیسه به دیوار می مالیدند و سپس با ماله بنایی صاف می کردند. در کنار ساروج وسیله ای شبیه برانکارد می بینید که مافه نام دارد و در به جای فرغون در حمل مصالح استفاده می شد. بر بازوی کارگران هم پارچه سبز و در میانش دعایی نوشته توسط دعانویس ها و رمال ها وجود دارد که برای دفع چشم زخم است. به امید شناخت همه جانبه فرهنگی شهرمان بوشهر و به امید شناخت هر چه بیشتر بزرگان شهرمان.
(هفته نامه نسیم جنوب - سال بیست و چهارم - شماره 972)
آخرین اخبار
- پژوهشگر و لغتشناس برجسته جنوبي درگذشت
- ویژه انتخاب دکتر پزشکیان به عنوان رئیس جمهور ایران
- انتخاب پزشکيان؛ فرصتي براي آشتي ملي
- جايگاه معلم در جامعه خدشهدار شده است
- سپاس از کساني که آموختند و آموختن را ياد دادند
- خليج فارس و الگوي حکمراني خوب
- ماندگاري نام خليج فارس، در گرو نگاه توسعه محور به آن مي باشد
- بايد براي تراژدي ورزش بوشهر، سالها گريست
- چرا نفت و گاز، از فعاليتهاي ورزشي استان بوشهر حمايت نميکنند؟
- چهار نکته براي رابطه پايدار والدين با فرزندان نوجوان
- نگاهي به تبعيضهاي درماني در کشور / به بهانه کلنگ زني بيمارستان نفت در شيراز
- استقبال از عيد نوروز باستاني در بوشهر
- دنياي معترضان
- چاپ شعري از استاد باباچاهي در امريکا
- آقاي استاندار در مقابل لغو مجوز فستيوال کوچه بوشهر، پاسخگو باشيد
پربیننده ترین
- اشغال بوشهر در سال نهضتي
- 21 استانداری که در بوشهر بر صندلی ریاست نشستند + تصاویر
- گمرک بوشهر و توقیف غیرقانونی کالاهای مردم/ آقاي دادستان! پيگيري كنيد
- هفته نامه نسیم جنوب شماره 713
- جلسه پر تنش شورای شهر بوشهر در رابطه " ۲۴ میلیارد کجاست"
- برخی از شهرها و روستاهای استان بوشهر به شهرستان لامرد استان فارس ملحق خواهند شد
- 16 سال خدمت به شعر و ادبیات در دوشنبه های ادبی نسیم جنوب
- تخریب برای التیام زخم نهیب!
- سیاستهای بازتوزیع برای زندگی انسانی کافی نیست
- منطقه آزاد بوشهر به تصویب دولت رسیده و به زودی لایحه آن تقدیم مجلس خواهد شد
- تصاویری دیده نشده از بوشهر قدیم
- هاشمی رفسنجانی: اصلاً به فکر نباشید کسی بتواند مدینه فاضله درست کند
- مردم بوشهر در روز عاشورا اشک ماتم ریختند
- تصاویر همایش مهارتهای اجتماعی و مشارکت جوانان در بوشهر
- شوك 139 رأیي مجلس به دلواپسان