شمال «چله» در خلیج فارس

جواد غلام نژاد جبری

شمال اول چله از اسمش معلوم است که اول دی ماه می وزد. مدت زمان شمال چله ۲ تا ۳ روز است و قدرت زیادی ندارد. اگر در«برج فَردَه» سنگین باشد چله سبک می شود و اگر برج فَردَه سبک باشد چله سنگین می شود. حالت شمال چله که می وزد، فرق می کند و بعد از قوس می شود «زیر سهیلی» و بعد شمال می شود و مثل برج های قبلی باید اگر زیر سهیلی نگردد شمال نمی وزد اگر شمال بعد از باد قوس و باران باشد قدرت بیشتری دارد ولی اگر در هوای صاف بوزد قدرت شمال کم می شود.

بعد از مغرب باد از سمت «نعش» می وزد و از ساعت ۲۴ به بعد باد به سمت «ایوق» می وزد و این صیادان را گیچ می کند و فکر می کنند«باد بر » وزیده است. (تفاوتش این است که باد بر سرعت کم دارد ولی ایوق سرعتش بیشتر و سرد تر است)

چون از سمت شرق، ارتفاعات برای ما می آید. هوای طرف «سافل» سمت تنگستان تا مطاف زمستان هوای گرم تر نسبت به بوشهر است ولی بر عکس سمت «عالی» برکان، سردتر نسبت به بوشهر است. سرمای که در  «خورموسی» است قابل تحمل  نسبت به بوشهر نیست.

از اول شمال چله شروع می شود تمام ماهی ها که پاییز جلوی سبعه و بعد ازسبعه رفتند داخل خورها از الان به بعد شروع به بیرون آمدن از خورها می کنند و تنها ماهی که تحمل دارد «شوم سفید» است.

به محض این که باد قوس می‌آید ماهی ها می آیند کنار بر ولی داخل خور دیگر نمی روند و شمال که می شود باز بر می گردند به عمق های بیشتر و این رفت و آمد ادامه دارد تا این که چله تمام شود.

از چله تابرج ۱۱طرف مطاف ماهی خارو و قباد می گیرند به علت این که هوا گرم تر نسبت به بوشهر است.

شمال چله اگر طولانی شود سرمایی که دارد ضرر می رساند به دریا و خسارت برای کشاورزان هم به وجود می‌آورد. (سرمای زیاد محصولات کشاورزان را خراب می کند، ماهی ها را به کف دریا می برد.)

تمام شناور های که صید صنعتی انجام می دهند صید برایشان کم می شود و به همین علت می روند به سمت سافل به علت این که گرما ماهی را به سطح آب می آورد.

با همکاری‌و تشکر از رحمان غاله.

 (هفته نامه نسیم جنوب- سال بیست و چهارم، شماره 986)