یادداشت های سی ین

شهر سی ین؛ آزمایشگاه فلسفه سیاسی و دمکراسی  

نسیم جنوب- علیرضا مشایخ

افسانه بنای روم و شهر «سی ینا»

اسطوره بنیانگذاری شهر روم را میشناسیم: دو برادر دو قلو، با نام‌های روموس و رومولوس که نسلشان به قهرمانان تروا می‌رسید در حالی که کودکانی تازه متولد شده بودند توسط عموی پدرشان به رود تیبر (رودی که از وسط شهر روم می گذرد) انداخته می شوند اما نجات یافته  و در ساحل رود توسط گرگی تغذیه می شوند و بعدها در بلندای تپه پالادیوم، شهر روم را بنا می‌نهند.

اما سرنوشت به همین جا خاتمه نمی‌یابد، بار دیگر اسطوره‌ها در جای دیگری کاربرد می‌یابند ولی به نسبت قبل، عناصر جدیدی به آنها افزوده می‌شوند. این خاصیت اسطوره در جهان چند خدایی بوده که تحول یابد تا زنده بماند. 

اینک ادامه داستان: پس از ساخت شهر روم، روموس توسط برادرش رومولوس کشته می شود و دو پسر دو قلوی روموس (با نامهای آشیوز و سنیوس) به ناچار روم را ترک می‌کنند! آپولون (خدای هنر، موسیقی، زیبایی و ...) به کمک آنها آمده و دو اسب سفید و سیاه برایشان می‌فرستد و آنها را نجات می‌دهد! سبب ایجاد شهر «سی ین» یا «سی ینا» همین دو قلوهای روموس با امداد آپولون هستند و سیاه و سفید نیز رنگهای برگزیده برای شهر انتخاب می شوند! در همه شهر نشانه‌هایی از گرگ و دو قلوها وجود دارند. 

ساعت ده و نیم صبح در فلورانس هستم! مسیر فرودگاه تا مرکز شهر بیشتر از  بیست دقیقه نیست. کلید آپارتمان «ایر بی اند بی» را  از خانمی اوکراینی (بسیار هم زیباست) که متصدی اجاره  است، میگیرم.

بعد از چند روز متوجه می‌شوم صاحب‌خانه، خانمی فلورانسی است و سه نفری که برایش کار می‌کنند اوکراینی هستند.  سه اوکراینی با یک فلورانسی شرکتی دارند که توسط شرکت مادر که آمریکایی‌ست منزلشان را اجاره می‌دهند و مبلغ اجاره نیز  از سرتاسر جهان به حساب شرکت آمریکایی ریخته می شود. پایگاه شرکت در اروپا  در دوبلین است (آن هم بخاطر این که ایرلند به نسبت سایر کشورهای اروپایی مالیات کمتری از شرکت‌های خارجی می‌گیرد)  و هر هفته وجوه مربوطه به حساب خانم فلورانسی واریز می‌شود. در واقع ایتالیا چهارمین  کشور در بازار جهانی «ایر بی اند بی» و بعد از آمریکا فرانسه و اسپانیا می‌باشد. بیش از پانصد هزار اطاق، آپارتمان و ویلا در این کشور فعال هستند. در سال ٢٠١٩ بیش از ۵٨ میلیون یورو درآمد دولت فرانسه از این فعالیت بوده است، ولی در ایتالیا دولت هنوز نتوانسته به این رقم درآمد دست پیدا کند! 

 وسایلم را در کمد می‌چینم  و پس از گردشی کوتاه در بخش قدیمی شهر که دیگر برایم غریب نیست، به ایستگاه راه‌آهن سانتا ماریا نوولا می روم که علیرغم این که شلوغ   است حس خوبی دارد. ایستگاه در مرکز شهر فلورانس یعنی بخش تاریخی شهر قرار دارد. در سال ۱۸۴۸ شروع بکار کرده و سالانه نزدیک به ۶٠ میلیون مسافر را جابجا می‌کند. شصت میلیون مسافر!؟ راه آهن بهترین وسیله جابجایی در اروپا محسوب می شود هر چند که بیشتر اوقات بلیط‌های آن از هواپیما گرانتر است!

مقصدم شهر «سی ین» در هفتاد و هشت کیلومتری فلورانس است و مسافرت تقریبا یک ساعت و نیم طول خواهد کشید. وقتی می رسم نم نم باران شروع شده و چه بهتر! ایستگاه در دره‌ای نزدیک شهر قرار دارد. از یکی از دروازه‌های شهر که هنوز ساختار قرون وسطایی خود را با دیواری بلند حفظ کرده وارد شهر می شوم. 

کوچه‌هایی باریک و خانه‌های قدیمی، مغازه‌ها و کافه‌هایی که هر گوشه‌ای را پر کرده‌اند و با مردمانی صمیمی و دوست داشتنی! هر وقت این مردمان را می‌بینم به یاد «ژان باتیست کلمانس» می‌افتم! او را می‌شناسید! مطمئن هستم که می‌شناسید! قهرمان «آلبر کامو» در رمان حیرت انگیز و بی همتای «سقوط»، آن جا که می ‌گوید: "هلندی ها؟ آه نه، آنها خیلی کمتر مدرن هستند! آنها فرصت دارند..." 

همین حس را به مردمان این شهرها دارم! خیلی راحت درگیر زندگی کردن و شادی هستند! در یک لحظه و به هر بهانه‌ای  می‌توانند جشن بزرگی بر پا کنند! به سادگی می‌توانند با پنیر و خمیر و گوجه و روغن زیتون  چندین نوع غذا، آماده و سرو کنند! خانه‌هایشان را خراب نمی‌کنند! دعوای مدرن و سنت را ندارند! پست مدرنیسم؟! مطمئنم پست مدرنیسم نه تنها دغدغه کتابخوان ها بلکه  دغدغه دانشجویان نیز نیست (این را در مسافرت دیگری مورد دقت قرار داده‌ام) در یک کلمه زندگی می‌کنند.

همین درگیری مداوم ذهن و فضا باعث می‌گردد خسته نشوم و می‌توانم مدتها پیاده روی کنم! 

فضا؟ منظورم شهر است، وجود راه که گسترش و ارتباط شهری را تسهیل می‌نموده و اقتصاد را فعال می‌نموده «و در آغاز راه بود» کنایه‌ای است در پاسخ به «و در آغاز کلمه بود» برای نشان دادن اهمیت راه‌سازی که به گسترش شهرنشینی می‌انجامیده و تخصص رومی ها بوده است.

از یکی از کوچه‌ها، میدان بزرگ کامپو و کاخ معروف پبلیک (محل استقرار حکومت ٩ نفره) را می بینم و به آن سمت راهم را کج می‌کنم! میدانی فراخ که اکنون برای مسابقه اسب سواری شهره است و هر ساله مهمانانی از چهار گوشه جهان را در خود پذیرا می‌شود، با چشمه‌ای به نام «شادی آور» در گوشه‌ای قرار دارد (مشخصه شهرهای قرون وسطایی) و بالاخره ساختمان حکومتی که آغاز ساخت آن به ١٢٨٨ می‌رسد و از قدیمی‌ترین ساختمان‌های حکومتی اروپا است. بنایی حیرت انگیز با زیبایی و ابهت خاص که در دوره مورد بحث ما مرکز حکومت کمون «سی ین» بوده و مدتی است دو طبقه آن در دست بازسازی است. 

کمون های ایتالیایی 

«ویژگی شهرهای ایتالیا این است که همه پر اند از تیران» (دانته).

کمون‌ها یکی از موضوعات جالب توجه تاریخی می‌باشند به ویژه در زمان قرون وسطی و البته از قرن دوازدهم میلادی گسترش آن در ایتالیا نتایج غیر قابل باوری در پیشرفت شهرها و بهتر شدن وضعیت مردمان آن سامان به وجود آورده، که لازم می‌نماید برخی دلایل مهم آن را بررسی کنیم.

 در پی نبرد لانیانو و شکست «فردریک بارباروس» امپراطور روم ژرمن از قوای نظامی شهرهای شمالی ایتالیا شامل پارما، پادو،میلان، بولوین و ... قرار داد صلحی بین دو طرف منعقد شد که با نام صلح کنستان (١١٧۶) معروف شد و همین یکی از عواملی بود که به استقلال و خودمختاری این شهرها از نظر اقتصادی و سیاسی منتج گردید.

قبل‌ از این قیام مردمی میلان، در سال ١٠۵۵ موجب اعطای خودمختاری به این شهر شده بود، اعطای امتیاز به شاهزاده «جنوا» در سال ١٠٨١ نیز نمونه دیگری از اعطای استقلال بود. مردمان شمال و مرکز ایتالیا از این نحوه حکومت رضایت داشتند چون سبب رونق اقتصادی شهرهایشان می‌گردید.

«فرانسوا منان» مورخ فرانسوی ویژگی کمون‌ها را در همین استقلال داخلی می‌داند که اضافه بر آن ویژگی جدیدی به ساختار سیاسی و اقتصادی می‌افزایند که همانا دوری از طبقات اشراف و فئودال بود. 

 قبل از این حکومت‌های فردی (تیرانی) شهره بودند با تجربه‌ای ناخوشایند! اما کمون‌ها از این نوع حکومت به شدت پرهیز داشته‌اند زیرا در واقع سنتی دمکراتیک پایه گذار آنها بوده است.

از نظر تاریخی، بخش صنعتی و مالی فعال در شهرها برای تامین امنیت خود از بی‌نظمی‌های اجتماعی و سیاسی به دور هم جمع شده و به دفاع از منافع خود می‌پرداختند. این تجربه‌ای موفق برای گسترش دایره منافع عموم گردید، گسترشی که به جای منافع گروهی، منافع یک شهر را زیر پوشش خود قرار می‌داد و همین سببی برای رونق وضعیت عموم و شکل گیری کمون‌ها شد.

همان طور که از نام کمون برمی‌آید معنای آن خواست همگانی یا خواست عموم بوده و احتمالا اولین ریشه‌های هویت‌یابی ایتالیا نیز بوده‌اند، نخست به صورت محلی و آن گاه عمومی‌تر و در سطح ایالتی و ملی! 

نکته دیگر شایسته توجه، این که بعد از سالهای قدرت گیری کلیسا، قدرت سلطنتی و طرفدارانش (یعنی گروه هایی که معروف به  جیبلین بودند)  در مقابل قدرت پاپ‌ و طرفدارانش (یعنی گروه هایی که معروف به گولفس بودند) روزگار بدی را می‌گذراندند. در اعطای خودمختاری به شهرها هر دو قدرت در تلاش بودند که امتیاز آن را به نام خود ثبت نمایند. برای مثال شهر فلورانس  متشکل از طرفداران پاپ (گولفس) بود و شهر «سی ین» از طرفداران امپراطور (جیبلین) و هیچ دور از ذهن نبود که شهرها برای به دست آوردن خودمختاری تغییر موضع دهند چنان که در مورد شهر «سی ین» مشاهده خواهیم کرد! و در اواخر قرن دوازدهم به اردوی کلیسا پیوست. «گائتانو سالوینی» مورخ ایتالیایی پیشنهاد می‌دهد که برای فهم بهتر تاریخ شهرها (در ایتالیا) بهتر است آن را در مواجهه دو گروه بزرگ تفسیر کرد که او آنها را در دو طبقه اجتماعی مبتنی بر مبانی اقتصاد متضاد یعنی مالکیت زمین از یک سو و ثروت منقول صنعتی تجاری از دیگر سو تعریف می‌کند.

 اما واقعیت این است که بورژوازی مالی، تجاری و صنعتی، جایگاهی یافته بود (خصوصا در نیمه دوم قرن سیزدهم)  که می‌توانست همچون قدرت مستقل وارد اداره جامعه شود. این نیروی سوم که در آغاز پوپل یا مردم نامیده می شد (پوپل peuple این مفهوم به گستردگی امروزه نبود. خارج از اشراف و زمین داران همه گروه‌های فعال در عرصه اقتصاد را شامل می شد) از استقلال و خودمختاری کمون ها استقبال کرده و به تدریج شیوه‌های قدیمی حکمرانی را اصلاح می‌نمودند.  فئودالیسم در این سال‌ها و در مناطق مرکزی ایتالیا اندک اندک در حال از دست دادن آخرین سنگرهای خود بود و در عوض بورژوازی نوپای صنعتی، تجاری و مالی علاوه بر قدرت سیاسی، نزدیکی بیشتری با همه طبقات شهری پیدا می‌کرد.

کمون «سی ین» از اولین کمونهایی بود که از استقلال اقتصادی و سیاسی خود نهایت بهره را برد و در تلاش برای رقابت با فلورانس توانست با برقراری حکومتی دمکرات زمینه رشد اقتصادی شهر را پایه‌ریزی نموده و رفاه و رونق به شهر بیافزاید.    

 شهر سی ین و حکومت نه نفره

«شهرهای ایتالیایی نمونه های اولیه دمکراسی کنونی بوده و این شهرها آزمایشگاهی برای اندیشه سیاسی می باشند » (پاتریک بوشغون)

شهر «سی ین» یکی از این آزمایشگاه‌های دمکراسی می تواند نامیده شود: حکومت خوب چگونگی حکومتی است؟ حکمران خوب کیست؟ چگونه و چرا باید از جنگ پرهیز کرد؟ آیا نظم مهم است؟ این پرسشها به درستی پرسشهایی ساده در آن زمان یعنی آغاز قرن دوازدهم در جو سیاسی وجود داشته است و می دانیم که دو مفهوم صلح و نظم بیشتر از هر مفهوم دیگری در سپهر سیاسی آن زمان اهمیت داشته است. اما اهالی «سی ین» چه مراحلی را برای رسیدن به صلح و نظم از سر گذرانده اند؟

 در سال ١١۴٧ کمون «سی ین» استقلال یافت و اولین مرحله برای دمکراسی «سی ینا» که بسیار کند و سخت جلو می رفت مربوط به سال ١١۶٧ میلاد است و آن هم  بخاطر این که قدرت اشراف زادگان، ثروتمندان و فئودالها هنوز برقرار و مانع خودمختاری بود. تا سال ١٢٣۴حاکمیت از آن پودستا بود (حاکمی مطلق که از شهرهای دیگر دعوت می شد تا بر سیته حاکمیت داشته باشد و معمولا از افراد ثروتمند و آریستوکرات انتخاب می شد!) از این سال و تا ١٢٧٠ حکومت بیست و چهار نفره شهر «سی ین» را اداره می کردند.

موفقیت طبقه بورژوازی مالی، تجاری و صنعتی این بود که با طبقات دیگر شهری (مردم peuple)  توانست خود را وارد حکومت بیست و چهار نفره نموده و نیمی از کرسی های کمون را در دست بگیرد. در سال ١٢٧٠ میلادی حکومت سی و شش نفره و یکسره از طرفداران پاپ (گولفس)  انتخاب شدند. (این همان چرخش شهر «سی ین» از طرفداری امپراطور بطرف طرفداری کلیسا بود! می پرسید چرا؟ اقتصاد! با رشد بانکداری!)

سال ١٢٨٠ حکومت پانزده نفره آغاز شد و پس از تغییر و تحول در سال ١٢٨٧به نه نفر کاهش یافت وتا سال ١٢٩٢ در حال کاهش و افزایش از نه نفر به هیجده نفر و سپس به شش نفرو بالاخره در نه نفر با عنوان مدافعین وحاکمان شهر «سی ین» تثبیت شد. ( لوشیرص ٢٩) این نه نفر نیز همه از طبقه بورژوا و تجار و صنعتگران ثروتمند بودند و حکمرانیشان تا سال ١٣۵۵ به طول انجامید.

حکومت نه نفره تا قبل از رنسانس طولانی ترین دوره حکومت را داشت و توانست از معدود دوره های تاریخی سرتاسر از پیشرفت و تنظیم روابط در جامعه شهری و خارج از آن، دورانی سرتاسر آرامش و ارتباط با شهرهای دیگر را برقرار سازد. «سی ین» در این سالها از رونق اقتصادی برخوردار بوده و دومین کمون بعد از فلورانس که توانسته به سبب تراکم ثروت مالی نخستین تحرکات بانکی را وارد چرخه اقتصاد خود نماید.

در درون شهر، شورا توانست مجموعه ای قوانین را صادر نماید که در نوع خود جالب توجه است. مجموعه قوانین کمون «سی ین» ( سال ۱۳۱۰)  از بهترین مجموعه های اسناد نگهداری شده در این کمون می باشد. بخشی از این قوانین به شورای نه نفره می پردازد. این شورا در ماه مه ۱۳۰۹ دستور می دهد که این قوانین در اختیار همه مردم قرار گیرد و حتی بی سوادان نیز از متن آن آگاه بشوند! تجربه قرنهای گذشته در این قوانین اثر بخش بوده که یکی از این مجموعه قوانین در سال ١٢۶٢ تنظیم شده است. در واقع آن گونه که لوشیر (مورخ فرانسوی) می نویسد وضعیت سیاسی در این سال باعث گردید که طبقات اشراف زاده که تضعیف شده بودند با بورژوازی که در اوج قدرت و در حال گسترش خود بود تفاهم نامه ای (هر چند شکننده) را به امضا برسانند که این مجموعه قوانین نتیجه آن بود. 

مهمترین تفاوت قانون سال ۱۲۶۲ و ۱۳۱۰ این بود که در دومی ورود اشراف زادگان به حکومت ممنوع و آنها از هر کار مشترک المنافع دیگر نیز منع شده و این نیز از قانون شهر فلورانس برگرفته شده بود.  

در دوران شورای نه نفر حسابهای اعضا شورا کنترل می شده و آن ها به مدت دو ماه حق خروج از قصر را نداشته اند و در پایان دوره دو ماهه نمی‌توانستند دوباره عضو شورا شوند  و می‌بایستی تا چند ماه بعد به انتظار می نشستند! هیچ گاه دو شریک اقتصادی با هم نمی‌توانستند هم زمان در شورا حضور داشته باشند. به علاوه دو نفر از اعضا یک خانواده نیز هم زمان نمی‌توانستند عضو باشند. 

آن چه برای قانونگذاران کمون «سی ین» مهم بوده است برقراری عدالت و جلوگیری از جنگ است. دو واقعه ای که می‌توانسته کمون را از راه پیشرفت بازدارد و تیران را حاکم سازد. حکومت تیران و ترس از آن بیشترین پریشانی را در حال آن مردمان  به وجود میاورده است. برای برقراری عدالت حکومت نه نفره قوانین جدیدی را تصویب می نمایند که در قوانین اولیه سال ١٢۶٢ نیامده است. برای مثال می توان به قانون سال ١٢٩٢ اشاره کرد که مصوب شده پنجشنبه هر هفته جلسه ای عمومی برای دریافت شکایت یا دادخواست های فردی یا جمعی برگزار شود.

سالن های دیوار نگاره ها در مرکز حکومتی «سی ین» تماشاگران زیادی ندارد، چند توریست در حال بازدیدند. ورود به سالنی که دیوارنگاره حکومت خوب... در آن خلق شده دقیقا از سمتی است که نخست چهره کریه تیران یا نقاشی حکومت بد روبروی بیننده قرار می گیرد. اعتقاد این است که به سبب دلبستگی نقاش به «دانته»، به عمد کاری کرده که مانند «کمدی الهی دانته» از دوزخ سفرمان را آغاز نمائیم و البته  به سرزمین «لورنزتی»! و مگر نه این است که سرزمین عاری از عدالت، چنان دوزخی برای ساکنان آن تلقی می گردد. 

«لورنزتی» بقول  وازاری ( اولین بیوگراف هنرمندان ایتالیایی) بیش از آن که نقاش باشد فیلسوف است! و این به سبب  دیوار نگاره هاست. او را می توان نخستین نقاش در استفاده از پرسپکتیو دانست زمانه ای که تنها نوزده سال سن داشته!  تابلوی «بشارت مریم مقدس» گر چه نخستین اثر او نیست ولی اثری جاودانه در کارنامه او به شمار می رود. «لورنزتی» در١٢٩٠ به دنیا آمده (یعنی دقیقا زمانی که کمون «سی ین» توسط نه نفر حاکم و برگزیده اداره می‌شد) و در ١٣۴٨ از طاعون فوت می‌کند.

 اما کار بزرگ او برای حفاظت از حکومت «سی ین»، تصویرگری حکومت خوب، حکومت بد و آثار هر کدام می باشد، (البته قبلا اسم این نقاشی ها جنگ و صلح بوده است ) که در سال ١٣٣٨ تا ١٣٣٩ در کاخ حکومتی کشیده شده است. دیوار نگاره ها، رساله ای سیاسی برای فهم کارکرد سیستم حاکم بر حکومت خوب، مزایای عدالت و چگونگی برقراری آن، آبادانی و هارمونی جامعه، برابری اعضا جامعه در برابر قانون و بالاخره پرهیز از جنگ که نابودی شهر و حاکم شدن بی نظمی و فساد را در پی دارد از جمله موضوعات این دیوار نگاره ها می‌باشد. 

 این نقاشی ها بر روی سه دیوار کشیده شده بدین صورت که  روی دیوار مرکزی الگوری حکومت خوب و در سمت راست آثار آن حکومت  و روبروی آن در سمت چپ حکومت بد و آثار آن را می توان دید: 

دیوار نگاره مرکزی: حکومت خوب

به زعم لورنزتی حکومت خوب، حکومتی است که سه اصل و فضیلت را مورد توجه و دقت قرار می دهد: دانایی، عدالت و برابری همه افراد! در واقع عدالت در دو امر مجازات و تشویق خلاصه می شود. این دانایی است که عدالت و سپس برابری اقشار مختلف را به عنوان مشی حکومت انتخاب می نماید. در بالای سر عدالت نوشته شده: عدالت را دوست بدار ای کسی که بر زمین حکومت می کنی! «بیندو بونیچی» شاعر هم عصر «لورنزتی» که یکی از اعضاء حکومت نه نفره بوده است. «لورنزتی» دیوار نگاره ها را حتی برای حاکمان نیز درس آموز کرده تا آن ها را از خطراتی که می تواند کمون را تهدید نماید آگاه نموده باشد. برابری اقشار مردم در پوشش و اندازه یکسان بیست و چهار نفر که همگی طنابی را در دست دارند می‌توانیم بفهمیم. این طناب به پیرمردی که سمبل شهر «سی ین» می‌باشد و لباسی با رنگ های سیاه و سفید در بر دارد و نشانه خیر همگان، سپرده می شود، کمون «سی ین» را فضیلت‌هایی همچون صلح، قدرت، تدبیر، اعتدال و باز عدالت همراهی می نمایند. در واقع برگزیدن این مشاوران میتواند نشانه ای بر راه درست برای برپایی حکومت خوب باشد. در گوشه ای از تصویر نوشته شده: «تنها عدالت می تواند افراد پراکنده را متحد سازد».

دیوار نگاره شرقی: اثرات حکومت خوب در شهر و روستا

اولین اثر حکومت خوب امنیت مردمان است چه در شهر و چه در روستا و همین امنیت زمین را مبدل به بهشت می نماید. فرشته امنیت بر شهر نظارت دارد و همان، نوعی هارمونی بر شهر حاکم می سازد. اقشار مختلف به آسانی در حال خروج و ورود به شهر هستند و مغازه ها پر جنب و جوش نشانه هایی از رونق کسب و کار را نشان می دهند. در میان مشاغل مختلف در اطاقی کسی در حال صحبت است و کسانی که در حال گوش دادن به سخنران هستند. 

«برناردین» مقدس اهل «سی ین» واعظی معروف که تقریبا کمتر از صد سال بعد می‌زیسته در وصف اثرات حکومت خوب در شهر و روستا می آورد که «مردمان در این حکومت با صلح می زیند و مدار زندگی شان بر مبنای هارمونی فرد با دیگران استوار است». (استارن ص ٧۴) در واقع هر صحنه ای از زندگی در شهر و روستای لورنزتی سرشار از پند و اندرز است، آیا نقاشی گرایشی به ایدالیزه کردن جامعه دارد؟ پاسخ آن سخت است ولی ما به عنوان خوانندگان این نقاشی در هفتصد سال بعد، احتمالا بیشتر از «لورنزتی» و هم‌عصرانش لطمات جنگ و ظلم را می دانیم! 

در روستا نیز همین فرخنده فالی حاکم است. دروازه شهر گشوده می‌باشد و زمینهای حاصلخیز نشانه های از محصولات کیفی زارعان دارد! حتی یک تکه زمین خالی وجود ندارد و همه در حال کوشش و تلاش هستند و اینها همه حاصل حکومتی است که بر اساس خیر عمومی بنا گردیده است. 

دیوار نگاره غربی : حکومت بد و اثرات آن در شهر و روستا

این نقاشی به همه الزامات شکل گیری یک حاکمیت تیرانی در قرون وسطی می پردازد. در واقع «تیران» در کنار خود مشاورانی دارد که در دو سوی او نشسته اند. او در سمت راست خود تقلب، خیانت و ظلم را و در سمت چپ خشونت، خشم، تفرقه و جنگ را به عنوان مشاور دارد. در ادامه برخی از گناهان اصلی نیز مانند غرور، بخل، خودبینی یا خودپرستی به جای دانایی عدالت و برابری قرار می گیرند.

«لورنزتی» نشان می دهد که عدالت نیاز جامعه «تیرانی» نیست و می توان ترازوهای آن را افتاده بر زمین دید و عدالت نیز به بند کشیده شده  است.

وقتی عدالت در بند باشد بر بالای شهر و روستا «تی مور» یا ترس با چهره کریه سیطره دارد، بنابراین هم شهر و هم روستا سرتاسر ویرانی و سیاهی دیده می شود، زمین هایی که محل تلاش برای کشاورزی بوده در حال سوختن است و نشانه ای از حاکمیت ترس بر شهر سیطره دارد. این نشان قرون وسطایی «تی مور» نامیده می‌شده است. نشانه های از ویرانی و ترس را در همه جا حاکم می بینیم، هیچ نشانی از تلاش برای آبادانی به چشم نمی‌خورد و تنها نشانه های از جنگ و تجاوز به چشم می‌آید و بر اساس تفکر قرون وسطایی در چنین جامعه ای «تیران» و حاکم مستبد که از جنگ تغذیه می کند، حاکم است.

«پاتریک بوشغون» متخصص قرون وسطی می گوید «این نقاشی در صدد است بگوید که اگر صلح می خواهید عادل باشید، اگر صلح اجتماعی می خواهید نمی توانید رفتار ناعادلانه داشته باشید».

    (هفته نامه نسیم جنوب- سال بیست و چهارم، شماره 986)