از ر.اعتمادي تا ميلان کوندرا

نسیم جنوب - دکتر سعيد معدني

کتاب خ واندن در دوره نوجواني ما (دهه ? ي 50) براي هرکس جوري شروع مي ? شد.   برخي با ذبيح الله منصوري و امثالهم با کتاب آشنا مي ? شدند. بسياري هم مثل ما نوجواني را با آثار ر.اعتمادي، ميرسعيد قاضي، کوروس بابايي با رمان «امشب اشکي مي ? ريزد» و... شروع کردند. در آن سالها کتاب ? هاي «دختر خوشگل دانشکده من» و «شب ايراني» ر. اعتمادي بيشتر خوانده مي شد.

يادم هست «شب ايراني» را تا نيمه ها خوانده بودم دوستم ناصر که هميشه سر کلاس در يک ? ميز کنار هم مي نشستيم، کتاب را از دستم گرفت چند صفحه اولش را خواند و گفت: «اين کتابو زود مي خونم و برات ميارم.» هرچقدر اصرار کردم نشد. دوست بود و هست. دوست نازنين. نمي شد دلش را شکست.   کتاب را برد و ما را در خماري نيمه داستان گذاشت. چند روز بعد کتاب را آورد و حالش از آخر قصه غم زده بود. هر چقدر اصرار کردم ادامه و آخر داستان را نگفت و بقول جوان ? هاي امروز اسپويل نکرد، تا اين که من هم خواندن کتاب را تمام کردم. مدت ها باهم در باره فضاهاي رمانتيک و تراژيک داستان و شخصيت ? ها صحبت مي ? کرديم. شخصيت هاي رمان «شب ايراني» در آن حال و هواي نوجواني مدتي با ما زندگي مي ? کردند.

فضاي انقلاب اسلامي1357، ما را با قصه ? هاي ان قلابي و متون متعهد مارکسيستي و اسلامي آشنا کرد که گل سرسبد آنها در ميان نويسندگان قصه نويس مسلمان محمود حکيمي بود. آثار او يک نوع زيست مسلماني پاک و متعهدانه و بهداشتي! بود.   بهرحال آن دوران مثل هميشه ? ي زندگي زود سپري شد. اما اولين رماني که خيلي زود خواندم و لذت يک قصه را چشيدم و توقع من از رمان را تا چند پله بالا برد کتاب «تنگسير» نوشته ? ي صادق چوبک بود. پس از آن مثل خيلي ? ها بعدها در بين نويسندگان ايراني ? با صادق هدايت و آل احمد و احمد محمود و... و در ميان خارجي ها با رومن رولان و داستايفسکي و ميلان کوندرا و... آشنا شديم و آثارشان را خوانديم.

اتفاقا همزمان با خبر درگذشت رجب ? علي اعتمادي (ر.اعتمادي) در 90 سالگي، از مرگ ميلان کوندرا هم در 94 سالگي باخبر شديم. کتاب ? هاي جاودانگي، بار هستي، شوخي، عشق هاي خنده ? دار و.... از اين نويسنده مهم، تاثيرگذار و مطرح جهاني ر ا خوانده ? ام.

  متن ? هاي امثال ر ? .اعتمادي عاميانه، عاشقانه و جذاب براي نوجواني بود که البته بعد از انقلاب مبتذل تلقي شد و ممنوع الچاپ شدند. اما کتاب ? هاي ميلان کوندرا پر از نکات فلسفي و طرح گره ?? هاي رواني - اجتماعي انسان مدرن در دنياي امروز است. نسل ما قصه و ر مان خواندن را با امثال ر.اعتمادي شروع کرد و به امثال ميلان کوندرا رسيد. ياد هر دو نويسنده گرامي باد.

(هفته نامه نسیم جنوب – سال بیست و ششم، شماره 1048)