چقدر خوبي كنيم؟

 نسیم جنوب، حسين زيرراهي - مدرس مهارت‌هاي زندگي

چه قدر به ديگران خوبي كنيم؟ خوبي كردن باعث موفقيت يا شکست ما مي‌شود؟ اريك باركر در كتاب "اين راهش نيست" اين موضوع را بررسي كرده و به نتايج جالبي رسيده است. پژوهشي در مورد اين‌كه كمك به ديگران چه سهمي در موفقيت افراد دارد مشخص کرده است كساني كه به ديگران بيشتر كمك مي‌كنند (دهندگان) هم جزو موفق‌ها هستند و هم ناموفق‌ها. در عوض دو گروه ديگر يعني افراد سازگار و گيرندگان در ميانه جدول موفقيت قرار دارند. افراد سازگار كساني هستند كه سعي مي‌كنند بين كمك كردن و كمك گرفتن از ديگران تعادل ايجاد كنند. گيرندگان هم به قول خودماني فقط دست بگير دارند.

گيرندگان در كوتاه مدت منافعي بدست مي‌آورند ولي به دليل اين‌كه به كسي لطفي نمي‌كنند و فقط مي‌خواهند از ديگران استفاده كنند خيلي زود دست‌شان براي اطرافيان رو مي‌شود و ديگر كسي تمايلي به همكاري يا دوستي با آن‌ها نخواهد داشت. بنابراين يا بايد مرتب محيط خود را عوض كنند يا دور و بر افراددهنده باشند تا از لطف آنان استفاده كنند. افراد سازگار به چند دليل جزو موفق‌ها نيستند. چون معمولا در نيكي پيش‌قدم نمي‌شوند شانس ايجاد ارتباط مخصوصا با افراد مثل خود را از دست مي‌دهند. بخشي از وقت و انرژي‌شان هم صرف مجازات كردن گيرندگان مي‌شود. حتي وظيفه اخلاقي خود مي‌دانند كه از دهندگان هم در مقابل گيرندگان محافظت كنند.

و اما گروه دهندگان معمولا در كوتاه مدت بيشتر ضرر مي‌كنند. وقتي در يك محيط جديد قرار مي‌گيرند ابتدا گروه گيرنده دور آن‌ها جمع مي‌شوند و مقداري از آن‌ها سوءاستفاده مي‌شود. ولي به مرور زمان به دليل اين‌كه در مهرباني پيش‌قدم مي‌شوند اكثريت آن محيط طرفدار آن‌ها شده و كساني كه محبتي از او دريافت كرده‌اند سعي مي‌كنند آن را جبران كنند. البته اين پاسخ از سمت‌دهندگان ديگر و افراد سازگار است. ضمنا همان‌طور كه گفتيم افراد سازگار ارتش نامرئي آن‌ها شده و از منافع‌شان در مقابل گيرندگان دفاع مي‌كنند. بنابراين خيلي نياز نيست خودشان براي اين موضوع وقت بگذارند. حال اگر دچار ازخودگذشتگي افراطي نباشند كم‌كم ديگر به گيرندگان هم توجهي نمي‌كنند.

نتيجه گيري. قانون اول: در محيط مناسب قرار بگيريد. وقتي در محيط جديدي چه كاري و چه زندگي قرار مي‌گيريد ببينيد با چه آدم‌هايي قرار است تعامل داشته باشيد. چون در نهايت شما شبيه آن‌ها مي‌شويد نه آن‌ها شبيه شما. بنابراين اگر فرهنگ يك سازمان يا جامعه را نمي‌پسنديد آن‌جا را ترك كنيد. قانون دوم: در همكاري و مهرباني پيش‌قدم شويد. پيش‌قدم شدن باعث ايجاد حس عمل متقابل مي‌شود. فرد روبرو خود را بدهكار شما مي‌بيند و دوست دارد جبران كند. قانون سوم: از خودگذشتگي كاري احمقانه است نه خيرخواهانه. ضمن اين‌كه بخشندگي بيش از حد ممكن است شما را از پا در بياورد. قانون چهارم: سخت كار كنيد ولي اطمينان حاصل كنيد كار شما ديده مي‌شود. قانون پنجم: با ديد بلندمدت به مسائل نگاه كنيد. رفتار بد در كوتاه مدت قدرت زيادي دارد ولي با گذشت زمان اين رفتار خوب است كه پيروز مي‌شود. قانون ششم: بخشنده باشيد. بخشش گاه و بيگاه هم باعث ايجاد عمل متقابل مي‌شود.

(هفته نامه نسیم جنوب- سال بیست و ششم، شماره 1065)