بوشهر، تُل عاشقون بندر

نسیم جنوب، دکتر عبدالرحيم  مهرور

هله ، هله و يا الا، هله ساحل چه دورن، هله دريا چه شورن، هله فانوس بندر، هله ووي سوت و کورن...

مگر اين بوشهر چه دارد که همه را پيوسته و وابسته خود کرده؟

چرا بوشهر معروف به شهر بناها و  فرهنگ ها، نواها و آواهاست؟

بوشهر شبه جزيره‌اي در جنوبي‌ترين خاک ايران زمين همسايه بحرين، قطر و عربستان همراه با گرمي و شرجي‌هاي خليج فارس با آب‌هاي نيلگوني که روزي خروشان و روزي ديگر آرام، خروشان از اين‌که هستيم در کنارش و آرام بخاطر فرهنگ غني‌اش.

بوشهر شهر آواها و نواها که سرآمدش جهانبخش کُردي‌زاده (بخشو) با صدايي دلنشين و جاودانه اي که همگان مات و مبهوت اين صوتند.

بوشهر شهر خيام خواني‌ها با ني انبانش که در محافل شادي انسان‌ها را به يزله، هلهله، پايکوبي و رقص وامي‌دارد.

بوشهر شهر شروه و چاوشي که آه و ناله هر انسان دلسوزي را به اشک تبديل مي کند، بوشهر شهر سينه و سنج و دمام که همراه با ماتم و غم و اندوه بوده است.

بوشهر شهر بيت خواني و در يک کلام شهر نيمه خواني که هر چه دارد از ديار دريا و خلق و خوي بي همتاي مردمانش سرچشمه و سرازير مي شود.

بوشهر شهري با معماري سنتي‌اش که از قلب آن نمايش نقش و نگارهاي رنگارنگي از پنجره‌هاي چوبي و هلالي و شناشيرهايي با نماي دل انگيز ساحل به دريا، زنده کننده ياد و خاطرات آواها و نواهاي ناخدايان و جاشوهايي(ملوان) است که با نيمه خواني؛ هله مالي؛ جالبوتها و جهازها (کشتي‌هاي کوچک و بزرگ) را براي لقمه‌اي نان حلال راگي  (رهايي) دريا مي‌کنند.

آن‌گاه براي تجديد خاطرات گذشته در کوچه پس کوچه‌هاي قديمي و تنگ و باريک محله‌هاي صلح آباد، جبري و چهار محل پرسه زده تا بشنوي آواي  لالايي مادري که فرزندش را در آغوش گرفته و با روزگار از قصه پر درد و رنج و ظلمي که سالهاست بر پيکر بوشهر نواخته شده گله دارد  و در کوچه ديگر نظاره‌گر تابوتي ميشوي که بر دوش اهالي محل به طرف قبرستان شکري با صوتهاي حزن انگيز لکُم لا اله الله… پايان مي‌يابد.

اما عامل اصلي اين رفتارها و تجسم‌هاي موزون نشات گرفته از فرهنگ غني مردمي است که ريشه در اين آب و خاک داشته. مردمي با سابقه چندين هزار ساله که در مهمان نوازي و پرهيز از هر گونه شرارت شهره عام و خاص بوده و فرهنگي ستودني که در مواردي از اين آداب و رسوم از طرف بيگانگان سوء استفاده شده. بنابراين براي اثبات بوشهري بودن ابتدا بايد عاشق بناها،  دريا، بندر و فرهنگش بود.

(هفته نامه نسیم جنوب، سال بیست و ششم، شماره 1047)