مهارت نه گفتن

حسين زيرراهي - مدرس مهارت‌هاي زندگي

به يك بچه پنج ساله كه در حال بازي است بگوييد يك ليوان آب برايتان بياورد. خيلي راحت و بدون هيچ رودربايستي به شما نه مي‌گويد. اين حقيقت نشان مي‌دهد ما در خردسالي مهارت نه گفتن را دارا بوده‌ايم ولي به دلايل مختلف از دستش داده‌ايم‌    . حال در بزرگسالي بايد با تلاش فراواني آن‌     را بدست بياوريم. شخصا معقدم به غير از منابعي چون وقت، انرژي و پولي كه به خاطر عدم توانايي در نه گفتن از دست مي‌دهيم، از همه بدتر حرص و خودخوري‌اي است كه بعد از بله گفتن‌هاي بيجا تجربه مي‌كنيم. به ياد بياوريد زمان‌هايي كه کسي از شما درخواست پول، انجام كار يا قرض دادن وسيله‌اي داشته و شما با وجود عدم ميل باطني به او بله گفته‌ايد و بعد چه حالي داشته‌ايد.

به راستي چرا اين‌قدر نه گفتن براي ما سخت است؟ ما به دلايل گوناگوني نمي‌خواهيم به ديگران نه بگوييم. يك دليل اين است كه نمي‌خواهيم به ديگران توهين كرده باشيم. چون برآورده نكردن خواسته‌هاي ديگران را توهين‌آميز مي‌دانيم. ديگر اين‌كه دوست نداريم خودخواه جلوه كنيم. فكر مي‌كنيم در اولويت قرار دادن خواسته‌هاي خودمان نوعي خودخواهي است. دوست داريم به ديگران كمك كنيم و آن‌ها ما را دوست داشته باشند و باارزش جلوه كنيم. نمي‌خواهيم ديگران را ناراحت كنيم. گاهي هم صرفا گرفتار زورگويي‌هاي عاطفي مي‌شويم. افرادي هستند که ما را در تله احساسي قرار داده يا راه‌هاي نه گفتن را بر روي ما مي‌بندند. البته دليل كلي ناتواني در نه گفتن عزت‌نفس پايين است. وقتي عزت‌نفس‌مان بالا است مي‌دانيم هيچ اشكالي ندارد نه بگوييم. چون حق داريم خواسته خود را در اولويت بگذاريم.

گاهي هم شيوه نه گفتن‌مان كار را خراب مي‌كند. مثلا به دروغ متوسل مي‌شويم‌. يا وقت تلف مي‌كنيم و جواب طرف مقابل را تا مدتي نمي‌دهيم. يا بهانه‌هاي غيرواقعي مي‌آوريم. مثلا به جاي اين‌كه بگوييم من نمي‌خواهم اين كار را انجام بدهم قسم و قرآن مي‌خوريم كه نمي‌توانم يا ندارم. اين‌ها باعث مي‌شود وجهه ما پيش ديگران آسيب ببيند. ضمن اين‌كه كمكي هم به بالا رفتن مهارت نه گفتن‌مان نمي‌كند.

چطور نه بگوييم؟ نخست، نه گفتن بايد محترمانه باشد. اظهار تاسف مي‌كنيم كه نمي‌توانيم پاسخ مثبت بدهيم. دوم، نه گفتن بايد رك باشد. مثلا اين جمله "متاسفانه پاسخم منفي است". با من‌من كردن و صغرا و كبرا چيدن هيچ كمكي به خود و طرف مقابل نمي‌كنيم. سوم وقت‌كشي نكنيد. هرچه زودتر پاسخ بدهيد تا او بتواند براي مشكلش راه‌حلي پيدا كند. چهارم اگر نه گفتن آني برايتان سخت است، يك وقت مشخص بگيريد و بگوييد بررسي مي‌كنم و تا فلان موقع جواب مي‌دهم. پنجم اگر با اصرار طرف مقابل مواجه شديد به دنبال پيدا كردن دليل و بهانه بيشتر نباشيد. همان جواب اول را تكرار كنيد. ششم اگر مي‌توانيد يك راه‌حل جايگزين به ايشان پيشنهاد دهيد. ممكن است برايش كمك‌كننده باشد. ضمن اين‌که نشان مي‌دهد شما به فكرش هستيد.

(هفته نامه نسیم جنوب- سال بیست و ششم، شماره 1069)

کتاب «گام‌هايي براي بهتر شدن» نوشتة يونس قيصي‌زاده، روزنامه‌نگار و نويسندة جنوبي در حوزه روانشناسي و خودآگاهي به همت انتشارات «شروع» منتشر شد. به گزارش خبرگزاري کتاب ايران (ايبنا) در بوشهر، در اين کتاب نويسنده در فصل يک به موضوع خودآگاهي و نقش آن در زندگي مي‌پردازد. در فصل دوم به موضوع «خودمشاهده‌گري» پرداخته شده است. فصل سوم به «تيپ‌هاي شخصيتي» و همچنين «تيپ‌هاي کهن الگو» اختصاص يافته است...

زندگی آگاهانه: كاهش نگراني

حسين زيرراهي- مدرس مهارتهاي زندگي

مغز ما انسانها دستگاه توليدكننده نگراني است و اين كار را هم بي‌وفقه  در تمام مدت عمر به صورت شبانه روز انجام مي‌دهد، حتي در زماني كه خواب هستيم. دليل آن هم اين است كه اصلي‌ترين وظيفه مغز زنده نگه داشتن ما است و براي اين كار مرتب در حال اسكن محيط براي شناسايي خطرها و دوري كردن از آن است. اين مكانيسمي حياتي است كه باعث بقاي نسل انسان و پيشرفت آن شده است.

واكنش طبيعي ما نسبت به نگراني‌هايمان به چند روش انجام مي‌شود. گاهي با آن يكي مي‌شويم و در نگراني‌هاي خود غرق مي‌شويم. زماني تلاش مي‌كنيم از آن فرار يا آن را فراموش كنيم. گاهي هم به جنگ آن مي رويم. البته خيلي از كتابهاي خودياري و مدرسان انگيزشي هم با روشهاي تلقين و مثبت‌انديشي به مخاطبان خود شيوه‌هاي غلبه بر نگراني را آموزش مي‌دهند که تفاوتي با اين روش‌ها ندارد. بگذاريد با مثالي آن را روشن‌تر كنيم. فرض كنيد شما نگرانيد از كارتان اخراج شويد، بيمار شويد، اتفاقي براي خانواده‌تان بيافتد، ماشين‌تان خراب شود، بي پول شويد يا دارايي‌تان از دستتان برود.

در روش سنتي شما با يکي از اين روشها با نگراني‌تان مقابله مي‌کنيد: جنگيدن: اينها افكار احمقانه است و هيچ اتفاقي قرار نيست بيافتد. فراموشي، شايد به الكل، مواد مخدر و تفريحات بي‌رويه روي بياوريد كه به مشكلات فكر نكنيد. جايگزيني، سعي مي‌كنيد به چيزي غير از اين موضوع فكر كنيد مثلا به خاطرات خوش گذشته يا خيالبافي در مورد موفقيت‌هاي آينده. بي‌خيالي، مرتب تكرار كنيد كه دنيا ارزش ناراحتي و غم ندارد. مثبت انديشي، زندگي زيباست و همه اتفاقات خوب در انتظار من هستند. متاسفانه اين روشها هيچ كدام موثر نمي‌شود. چون هرچه بيشتر به نگراني‌هاي‌مان بي‌توجهي كنيم بعدا به صورت فوراني در جاي ديگري بيرون مي‌زند. بقول دكتر راس هريس نويسنده کتاب «تله شادماني» سركوب افكار مزاحم مانند نگه داشتن يك توپ زير آب است. به محض اين كه دستتان خسته شد با سرعت به بيرون مي‌پرد.

در عوض در روانشناسي توصيه مي‌شود كه به جاي همه اين كارها به آن فكر يا نگراني توجه شود. به افكارتان گوش كنيد و ببينيد براي چه چيزي نگران يا ناراحت است. يك روش خوب نوشتن نگراني‌ها است. براي هر موضوعي كه نگران هستيد آن را يادداشت كنيد. گاهي دليل نگراني‌مان را فراموش مي‌كنيم و فقط اثر آن روي ما باقي مي‌ماند. به همين دليل هم وقتي شروع به نوشتن فهرست نگراني‌ها مي‌كنيم از اين كه خيلي وقتها براي مسائلي كم اهميت و پيش پا افتاده نگران هستيم تعجب مي‌كنيم. بنابراين بد نيست هر روز چند دقيقه را به نوشتن فهرست نگراني‌هاي خود اختصاص داده و اين كار را به عادت تبديل كنيد. براي راحتي مي‌توانيد آن را دسته‌بندي كرد. مثلا نگراني‌     در مورد: محيط كار؛ اعضاي خانواده؛ سلامتي خود؛ به انجام رساندن كارهاي روزمره و آينده زندگي خود و خانواده. روش ديگر انجام كار عميق است. وقتي در كار خود غرق مي‌شويم بيشتر توجه‌مان به آن كار اختصاص داده مي‌شود و به مسائل ديگر فكر نمي‌كنيم. خستگي ناشي از آن هم باعث مي‌شود خواب راحت‌تري داشته باشيم.

(نسیم جنوب، سال بیست و ششم، شماره 1059)

جميل رزمي:  بي شک براي فوتبال پرفراز‌ونشيب  ايران طارمي بايد يک جورايي مثل يک اقيانوس عميق باشد، مادامي که او انديشه اي عميق و دريايي داشته باشد مي تواند در مستطيل سبز باگل زدن، پاس گل، خلق موقعيت هاي گلزني، بازي هاي زيبا هيجان و شادي را به  سکونشيان استاديوم دراگائو هديه کند و قطعا او اين توانايي را دارد که همچون اسطوره هاي اين باشگاه سال ها درخاطرات تماشاگران بي شمار فوتبال پرتغال محبوب باقي بماند...

حسين شاکري: هفته نامه «نسيم جنوب» در عين جواني تاکنون کارهاي بزرگ و خطيري انجام داده است. از تشکيل کارگاههاي مختلف شعر و داستان و آموزش حرفه اي علاقه مندان به حرفه روزنامه نگاري که از بطن آن دهها چهره پخته بيرون آمده اند...

من از كوچكترين دري كه امكانش وجود داشت، وارد سينما شدم؛ ساخت يك فيلم تلويزيوني در صداوسيماي مركز بوشهر. من حتي نگفتم دروازه‌اي بزرگ برايم بگشاييد. از يك در كوچك، حتي مي‌توانم بگويم از يك شكاف كوچك وارد شدم. آن روزها جشنواره فيلم فجر بخش ويدئويي هم داشت؛ اثر من تقدير شد و جايزه گرفت و همين امر، باعث شد تا مسير هموار شود...

منوچهر حیدریان: این کتلها در راه قدیم بوشهر به شیراز قرار داشتند. این راه تا اوایل دهه پنجاه مورد استفاده قرار می گرفت . راهی بسیار صعب العبور و کلا خاکی بود. در این راه مسافران با خودرو از بوشهر تا شیراز 14تا 15 ساعت  در راه بودند. البته قبل از کتل ملو؛کتل ملا فلفلو قرار داشت که صاحب عکس از آن نام نبرده است. رودک-پیرزن- و دختر نیز اسامی سایر کتلها بود...

بهرام نکیسا: امسال هم شب یلدای دیگری پشت سر گذاشتیم، یاد شب های یلدای جبهه، شب های عملیات، شب های ذکر و دعا،  شب های که رزمندگان و غواصان در کربلای چهار و پنج آخرین خداحافظی های خود را کردند و به اروند زدند. یاد دعاها، نجواها، صفا و صمیمیت...

بهترین مکان های دیدنی دنیا به وقت پاییز 2016

می گویند سال ها قبل، یک سیاست مدار انگلیسی بوشهر را دریایی ترین شهر جهان توصیف کرده بود به این معنی که وقتی از دور در کشتی به آن می نگری چنین به نظر می رسد که تا نیمه در آب قرار دارد و کرانه ای تشخیص داده نمی شود. استان بوشهر از استان‌های جنوبی ایران است ...

 معاون رئیس جمهور ورئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گفت: دو دهکده گردشگری در شهرستانهای ساحلی تنگستان و گناوه از توابع استان بوشهر احداث می شود. مراحل اولیه انتخاب مکان، کارهای مطالعات و تهیه طرح دهکده گردشگری دلارم تنگستان انجام شده است و تلاش می شود به زودی عملیات اجرایی آن آغاز شود...

شرق: اول کتاب «گفته‌ها»ی ابراهیم گلستان سه جمله هست، یکی «سخن بیار زبان‌آوری مکن» از سعدی، دومی «بدان چه‌جور ببینی» از لئوناردو و سومی «هیچ باشم اگر نکته‌سنج نباشم» از نمایش‌نامه «اتللو»ی شکسپیر. این سه جمله را بر پیشانی کتاب «گفته‌ها» شاید بتوان عصاره حیات فکری و ادبی و هنری گلستان تا به امروز دانست. این سه جمله، همچنین کلیدی می‌تواند باشد برای ورود همراه با نکته‌سنجی و نگاه انتقادی به نوشته‌ها و آثار سینمایی گلستان تا حتی‌المقدور مصون بمانیم از دوقطبی معروف «لعن» و «ستایش» که غالبا گلستان را از یکی از این‌ دو حد افراطی دیده‌اند و سنجیده‌اند. یا او را ستایش کرده‌اند و از او اسطوره ساخته‌اند و میراث او را به «زبان‌آوری» و «تکنیک» تقلیل داده‌اند و یا او را دشنام داده‌اند صرفا  به این دلیل که به راه‌های متعارف نرفته است. خواندن گلستان با آن عقلانیت انتقادی توأم با نکته‌سنجی که شیوه خود اوست در خواندن دیگران، هنوز آن‌طور که باید آغاز نشده است. خواندن هیچ‌کس شاید هنوز آن‌طور که باید آغاز نشده است و از این‌روست که سنت انتقادی ما هنوز بر مدار «لعن» و «ستایش» می‌گردد و بر مدار تکرار آنچه پیشترها در رد و انکار و یا تأیید کسی گفته‌اند. اینجا مقصود از الگوقراردادن شیوه مواجهه گلستان با اتفاق‌ها و آدم‌ها و آثار هنری، شیوه‌ای مبتنی بر نپذیرفتن آنچه همه می‌گویند و تن‌ندادن به تکرار گفته‌های دیگران، پذیرش بی‌چون‌و‌چرای دیدگاه‌های او نیست. اتفاقا برعکس، گلستان را جا دارد به همان عیاری بسنجیم که او خود دیگران را با آن سنجیده است و او را در قامت «آدم»ی ببینیم در قد‌و‌قامت طبیعی که در یکی از حساس‌ترین مقاطع تاریخ ایران زیسته و کوشیده است به‌جای پاگذاشتن بر راه‌های رفته، راه تازه‌ای بگشاید و با ذخیره‌ای پربار از ادبیات و هنر ایران و جهان، چیزی را ایجاد کند که پیش از آن موجود نبوده است. حاصل کار قطعا می‌تواند مورد ارزیابی انتقادی قرار بگیرد، نه به این معنا که بگوییم عالی است و فقط چندجایش اشکال دارد و یا برعکس، مردود است و فقط چند نکته قابل توجه در اینجا و آنجایش می‌توان یافت، نه، خواندن جدی گلستان مستلزم کشف ایده مرکزی او در آثارش، کشف سبک، نه در معنای زبان‌آوری و اینکه نثرش فلان است و بهمان، و مواجهه‌ای دقیق با این سبک و آن ایده مرکزی است و این همان کاری است که می‌گویم هنوز نه‌فقط درباره گلستان که درباره هیچ نویسنده دیگری آن‌طور که باید انجام نشده است.
چندی پیش نشر کلاغ سه کتاب ابراهیم گلستان را تجدید چاپ کرد. یکی کتاب «گفته‌ها» که مجموعه‌ای است از مقاله‌ها، گفتارهای گلستان بر چند فیلم مستند به کارگردانی خودش، سخنرانی مفصل او در دانشگاه شیراز و گفت‌وگوی بلند قاسم هاشمی‌نژاد با او درباره داستان‌هایش.
دو کتاب دیگری که از گلستان تجدید‌چاپ‌شده ترجمه‌های اوست از «هکلبری فین» مارک تواین و کتاب «کشتی‌شکسته‌ها» که ترجمه‌های گلستان است از چند قصه کوتاه استفن کرین، ویلیام فاکنر، استفن وینسنت بنه، آنتوان چخوف و ارنست همینگوی. گفت‌وگویی که می‌خوانید به‌مناسبت همین تجدیدچاپ‌ها انجام شده است. گلستان کمی پیش از انجام این گفت‌وگو به دعوت آکادمی فرانسه در رم، به این شهر رفته بود تا در نشستی که این آکادمی برای او و آثارش برگزار کرده بود شرکت کند. گفت‌وگوی پیشِ رو، پس از بازگشت گلستان از رم انجام شد. گلستان چنانکه در این گفت‌وگو می‌گوید سالهاست که قصه ننوشته و در عوض دو کتاب چاپ نشده دارد که هر دو نوشته‌هایی مستند هستند از آدم‌هایی که واقعا وجود داشته‌اند و وقایعی که واقعا اتفاق افتاده‌اند و این عجیب نیست وقتی به یاد آوریم که گلستان روزگاری در سینما مستندهایی ساخته است که برخی از آنها هنوز هم جزء بهترین مستندهای تاریخ سینمای ایران به‌حساب می‌آیند. مستندهایی که صرفا نشان‌دادن واقعه نبوده‌اند بلکه «دیدِ» سازنده و «چه‌جوردیدن» در تار و پود آنها تنیده شده و از طریق سبک، خود را به نمایش گذاشته. گلستان در جایی از گفت‌وگوی پیشِ رو می‌گوید: «واقعیت‌هایی که اتفاق افتاده آن‌قدر فوق‌العاده و انترسان است که قصه‌نوشتن ضرورتی ندارد.» گفت‌وگو با ابراهیم گلستان را می‌خوانید. 

اساسا هرروز کار حزبی، برنامه‌ریزی است، اما حتی اگر بر اساس مدل ایران هم بحث کنیم، آغاز کار برای انتخابات مجلس دهم نه‌تنها زود نیست، بلکه دیر هم شده است. فردی که درباره زودهنگام‌بودن فعالیت سخن می‌گوید، اساسا یا از فضا دور است که بعید به نظر می‌رسد، یا اینکه می‌خواهد فضا را برای رقیب محدود کند. اگر...

تهیه سند جامع مدیریت شناسایی ، حفظ ، احیا و معرفی پایدار میراث تاریخی ، فرهنگی و طبیعی استان ، مشارکت در تاسیس موزه مدرسه سعادت ، توسعه و تکمیل موزه رییسعلی دلواری ، مشارکت در تامین منابع و به کارگیری کلیه سازو کارهای موجود برای آزاد سازی عرصه و ساماندهی حریم آثار تاریخی شاخص استان به ویژه کاخ های هخامنشی از دیگر مواردی است که در این...

یونس قیصی زاده

ميزان سرمايه اجتماعي در هر گروه يا جامعه‌اي نشان دهنده ميزان اعتماد افراد به يكديگر است. همچنين وجود ميزان قابل قبولي از سرمايه ‌اجتماعي موجب تسهيل كنش‌هاي اجتماعي مي‌شود، به طوري كه در مواقع بحراني مي‌توان براي حل مشكلات از سرمايه ‌اجتماعي به عنوان اصلي‌ترين منبع حل مشكلات و اصلاح فرآيندهاي موجود سود برد. از اين‌ رو شناسايي عوامل موثر در تقويت يا تضعيف سرمايه اجتماعي اهميت...

راهبرد دولت اعتدالي طبعا متفاوت از راهبرد اصلاح‌طلبان است. دولت روحاني از منظر نداشتن راهبرد شايد بيشتر در معرض آسيب قرار داشته باشد. اگر فقدان راهبرد روشن، دولت دوم اصلاحات را به زمين سخت و سنگلاخي زد./ در دولت روحاني هنوز چند ماه نگذشته آنچنان به اعتبار دولت ضربه زد كه اثر مهرش تا پايان بر پيشاني دولت باقي خواهد ماند..

فقر و نابرابری دو وزنه سنگینی هستند که وضعیت وخیم اقتصادی در کشورها را نشان می‌دهند. در چند سال اخیر صحبت‌هایی درباره فقیرترشدن مردم ایران و ریزش طبقه متوسط رو به پایین به زیر خط فقر به گوش می‌رسد؛ سخنان نگران‏کننده‏ای که ما را بر آن داشت برای بررسی این مساله به سراغ دکتر حسین راغفر که درباره مساله فقر مطالعات گسترده‏ای را انجام داده است، برویم. راغفر بر این عقیده است فقر و نابرابری در ایران به حدی افزایش یافته که منجر به شکل‏گیری مادون طبقه (under class) در مناطق برخوردار شده است و در این زمینه به دولت هشدار می‌دهد که به این مساله توجه بیشتری داشته باشد. از سویی این اقتصاددان، نبود آمار قابل اتکا از سوی منابع رسمی را یکی از معضلاتی می‌داند که مسوولان را به گمراهی برده و به نادیده‌شدن وضعیت واقعی فقر و نابرابری در کشور منجر شده است. راغفر می‏گوید: «من مطمئنم بسیاری از افراد داخل کابینه، هیچ تصویر روشن یا حتی مبهمی از وضعیت فقر و نابرابری‏ در کشور ندارند چون اگر این تصویر وجود داشت باید حداقل در سیاست‌های آنها منعکس می‌شد.» از سویی این کارشناس اقتصادی با اشاره به رفتارهای اقتصادی دولت‌های نهم و دهم برای فراهم‌آوردن زمینه‌ها برای تحریم‏های آمریکا با تخریب ظرفیت‌های تولید در داخل و وابسته‌شدن اقتصاد ایران به خارج می‏گوید: «من فکر نمی‌کنم این عملکرد ناآگاهانه بوده باشد بلکه در انجام آن کاملا تعمدی در کار بوده است و به عقیده من باید مقامات مربوطه بررسی‏هایی را در این زمینه صورت دهند و علت آن را دریابند. شواهد دیگری نیز وجود دارد که نشان می‌دهد تلاشی برای تخریب اقتصاد ملی و زمینه‏سازی برای فروپاشی‏های سیاسی در کشور وجود داشته است.» گفت‌وگوی «شرق» را با این اقتصاددان در ادامه می‌خوانید: