طرح نو- لیلا مهداد| آدمی در تمام دوره‌هایی که روی این کره‌خاکی زندگی کرده، همیشه و در همه‌حال نظاره‌گر اتفاقات و رویدادهای طبیعی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی بوده و هست که گاهی برخی از آنها یا بیشترشان از کنترل خارج بوده و بیشتر افرادی که درگیر چنین رویدادهایی بوده یا هستند، در مقابل این حوادث و اتفاقات، خود را ناتوان تصور کرده و می‌کنند. از این‌رو، آدمی گاه به ستیز با این اتفاقات پرداخته و گاه خود را تسلیم شرایط کرده و این نکته را به خود متذکر شده است که «این سرنوشت توست و کاری از تو برنمی‌آید و باید همین‌گونه روزگار بگذرانی». تقدیرگرایی بیشتر در پیامدهای اجتماعی و سیاسی منفی نمود پیدا می‌کند و آنچه اجتماع را به تقدیرگرایی و تسلیم وا می‌دارد، درحقیقت تنبلی، کاهلی و بی‌ایمانی به قدرت درونی خود است. درواقع فردی که خودباوری ندارد، در برابر زندگی تسلیم می‌شود و حاضر نیست تغییری در خود و سرنوشت خود ایجاد کند. البته در طول تاریخ اینگونه برداشت شده و نگاه به زندگی، توسط حاکمان گسترش یافته و از نظر کارشناسان امر سبب این بوده که با توسعه و گسترش این نوع نگاه، بتوان رعایا را بیشتر تحت فرمان خود نگه داشت. به همین دلیل این تفکر و بینش، توسط آنها، تقویت شده است. به هر روی تقدیرگرایی «پدیده‌‌ای اجتماعی» است که در تجربه‌های تاریخی و مسائل سیاسی ریشه دارد و هنوز هم در ساختار اجتماعی ایران می‌شود آن را دید. وجود چنین پدیده‌ای، این سوال را مطرح می‌کند که چرا این باور تا به حال در اندیشه اجتماعی ایرانیان باقی‌ مانده است؟ برای رسیدن به پاسخ این سوال، گفت‌وگویی با محمدمهدی جعفری، دین پژوه، انجام داده‌ایم و پرسش‌هایمان را با او مطرح کرده‌ایم. آنچه در ادامه می‌آید، شرح پرسش‌های ما و پاسخ‌های اوست.

شرق: اول کتاب «گفته‌ها»ی ابراهیم گلستان سه جمله هست، یکی «سخن بیار زبان‌آوری مکن» از سعدی، دومی «بدان چه‌جور ببینی» از لئوناردو و سومی «هیچ باشم اگر نکته‌سنج نباشم» از نمایش‌نامه «اتللو»ی شکسپیر. این سه جمله را بر پیشانی کتاب «گفته‌ها» شاید بتوان عصاره حیات فکری و ادبی و هنری گلستان تا به امروز دانست. این سه جمله، همچنین کلیدی می‌تواند باشد برای ورود همراه با نکته‌سنجی و نگاه انتقادی به نوشته‌ها و آثار سینمایی گلستان تا حتی‌المقدور مصون بمانیم از دوقطبی معروف «لعن» و «ستایش» که غالبا گلستان را از یکی از این‌ دو حد افراطی دیده‌اند و سنجیده‌اند. یا او را ستایش کرده‌اند و از او اسطوره ساخته‌اند و میراث او را به «زبان‌آوری» و «تکنیک» تقلیل داده‌اند و یا او را دشنام داده‌اند صرفا  به این دلیل که به راه‌های متعارف نرفته است. خواندن گلستان با آن عقلانیت انتقادی توأم با نکته‌سنجی که شیوه خود اوست در خواندن دیگران، هنوز آن‌طور که باید آغاز نشده است. خواندن هیچ‌کس شاید هنوز آن‌طور که باید آغاز نشده است و از این‌روست که سنت انتقادی ما هنوز بر مدار «لعن» و «ستایش» می‌گردد و بر مدار تکرار آنچه پیشترها در رد و انکار و یا تأیید کسی گفته‌اند. اینجا مقصود از الگوقراردادن شیوه مواجهه گلستان با اتفاق‌ها و آدم‌ها و آثار هنری، شیوه‌ای مبتنی بر نپذیرفتن آنچه همه می‌گویند و تن‌ندادن به تکرار گفته‌های دیگران، پذیرش بی‌چون‌و‌چرای دیدگاه‌های او نیست. اتفاقا برعکس، گلستان را جا دارد به همان عیاری بسنجیم که او خود دیگران را با آن سنجیده است و او را در قامت «آدم»ی ببینیم در قد‌و‌قامت طبیعی که در یکی از حساس‌ترین مقاطع تاریخ ایران زیسته و کوشیده است به‌جای پاگذاشتن بر راه‌های رفته، راه تازه‌ای بگشاید و با ذخیره‌ای پربار از ادبیات و هنر ایران و جهان، چیزی را ایجاد کند که پیش از آن موجود نبوده است. حاصل کار قطعا می‌تواند مورد ارزیابی انتقادی قرار بگیرد، نه به این معنا که بگوییم عالی است و فقط چندجایش اشکال دارد و یا برعکس، مردود است و فقط چند نکته قابل توجه در اینجا و آنجایش می‌توان یافت، نه، خواندن جدی گلستان مستلزم کشف ایده مرکزی او در آثارش، کشف سبک، نه در معنای زبان‌آوری و اینکه نثرش فلان است و بهمان، و مواجهه‌ای دقیق با این سبک و آن ایده مرکزی است و این همان کاری است که می‌گویم هنوز نه‌فقط درباره گلستان که درباره هیچ نویسنده دیگری آن‌طور که باید انجام نشده است.
چندی پیش نشر کلاغ سه کتاب ابراهیم گلستان را تجدید چاپ کرد. یکی کتاب «گفته‌ها» که مجموعه‌ای است از مقاله‌ها، گفتارهای گلستان بر چند فیلم مستند به کارگردانی خودش، سخنرانی مفصل او در دانشگاه شیراز و گفت‌وگوی بلند قاسم هاشمی‌نژاد با او درباره داستان‌هایش.
دو کتاب دیگری که از گلستان تجدید‌چاپ‌شده ترجمه‌های اوست از «هکلبری فین» مارک تواین و کتاب «کشتی‌شکسته‌ها» که ترجمه‌های گلستان است از چند قصه کوتاه استفن کرین، ویلیام فاکنر، استفن وینسنت بنه، آنتوان چخوف و ارنست همینگوی. گفت‌وگویی که می‌خوانید به‌مناسبت همین تجدیدچاپ‌ها انجام شده است. گلستان کمی پیش از انجام این گفت‌وگو به دعوت آکادمی فرانسه در رم، به این شهر رفته بود تا در نشستی که این آکادمی برای او و آثارش برگزار کرده بود شرکت کند. گفت‌وگوی پیشِ رو، پس از بازگشت گلستان از رم انجام شد. گلستان چنانکه در این گفت‌وگو می‌گوید سالهاست که قصه ننوشته و در عوض دو کتاب چاپ نشده دارد که هر دو نوشته‌هایی مستند هستند از آدم‌هایی که واقعا وجود داشته‌اند و وقایعی که واقعا اتفاق افتاده‌اند و این عجیب نیست وقتی به یاد آوریم که گلستان روزگاری در سینما مستندهایی ساخته است که برخی از آنها هنوز هم جزء بهترین مستندهای تاریخ سینمای ایران به‌حساب می‌آیند. مستندهایی که صرفا نشان‌دادن واقعه نبوده‌اند بلکه «دیدِ» سازنده و «چه‌جوردیدن» در تار و پود آنها تنیده شده و از طریق سبک، خود را به نمایش گذاشته. گلستان در جایی از گفت‌وگوی پیشِ رو می‌گوید: «واقعیت‌هایی که اتفاق افتاده آن‌قدر فوق‌العاده و انترسان است که قصه‌نوشتن ضرورتی ندارد.» گفت‌وگو با ابراهیم گلستان را می‌خوانید. 

فتح‌الله حقیقی در جلسه اتاق فکر استان بوشهر از اجرای طرح امید اجتماعی جوانان استان بوشهر خبر داد و اظهار داشت: برای افزایش نشاط اجتماعی و مشارکت فعال جوانان در جامعه، طرح امید اجتماعی جوانان استان بوشهر اجرا می‌شود. معاون سیاسی استاندار بوشهر با بیان اینکه گروه هدف این طرح‌ها...

با پیگیری گزارش های مردمی با دستور معاون سیاسی استانداری بوشهر و احراز تخلف بهداشتی، یک واحد شیرینی فروشی با سابقه در بوشهر پلمب شد. با حضور مدیران تعزیرات حکومتی ، صنعت ، معدن و تجارت ، معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و مدیران مرتبط یک گروه کارشناسی برای بررسی این موضوع ...

مردم شیعه و سنی استان بوشهر در کنار هم در راهپیمایی روز قدس حضور یافتند و حماسه‌ای دیگر خلق کردند. مردم استان بوشهر همواره در همه صحنه‌های دفاع از اسلام و انقلاب اسلامی و حمایت از مردم مظلوم و مسلمان جهان پیشتاز بوده اند و این موضوع را عرصه‌های مختلف...

مردم عسلویه را میزبانانی خوب برای صنعت نفت توصیف کرد و افزود: مردم این منطقه شایسته خدمات فراوانی هستند و ما نیز امیدواریم و تلاش می‌کنیم که با همکاری و همراهی مسئولان شهرستان، خدمات مناسبی به مردم ارائه دهیم...

مردم آگاه استان بوشهر همگام با سایر مردم عزیز ایران با شرکت در راهپیمایی روز جهانی قدس بار دیگر ضمن اعلام حمایت از مردم فلسطین ومحکومیت اسراییل غاصب و هم پیمانانش در منطقه ، با لبیک به سفارش مولای متقیان حضرت امام علی (ع )که فرمودند ” دشمن ظالم و یاور مظلوم باشید ” با...

در زمینه شایعاتی مانند صید کشتی‌های ژاپنی در آب‌های استان بوشهر عنوان کرد: مطرح سازی چنین شایعاتی که منبع موثقی ندارد صرفا زاییده ذهن تعداد افراد معدودی است که هیچ پایه واقعی ندارد و اعمال سیاست دریابست بیشتر به ضرر آنان بوده و مانع از تخلف صیادی و صید غیر مجاز آنها است...

بانگ آمد که علی را کشتند / انمای ازلی را کُشتند / قد قتل نوحه غمبار ملک /  شد عزا خانه شبستان فلک / یا علی شعله بر عالم زده اند / همه جا بیرق ماتم زده اند / از چه در بستر تب افتادی / ذکر هجران زچه رو سر دادی / بعد تو خار دهد بستان ها / وای از غربت نخلستان ها / در گلو تیغ و به چشمانت خار...

عبدالمجید زنگویی : سکوت مطلق حاکم بود و گویی در منطقه ای خالی از سکنه پیاده شده بودیم. تنها صدا و جیک جیک گنجشکان بود که سکوت فضا را می شکست و به انسان می فهماند که روزی در این جا زندگی و جنب و جوش و آمد و رفت در جریان بوده است. چند درخت کنار، تنها پناهگاه گنجشکان و محل امن آنها...

محمدعلی بختیاری : بسیاری از ما بدلیل زشتی و خشونت فقر سیاه، نمی‌توانیم وجود آن را باور کنیم و در واقع نمی‌خواهیم که باور کنیم و گمان می‌کنیم تنها تعداد انگشت شماری در جامعه به این مشکلات گرفتارند که آن هم قابل چشم پوشی است! در حالی که اینگونه نیست و امروزه فقر و بدبختی و بیچارگی ...

استاندار با بیان اینکه یکی از معیارهای مهم اندازه‌گیری عملکرد آموزش و پرورش قبولی دانش‌آموزان در آزمون سراسری است گفت: میزان قبولی دانش‌آموزان استان بوشهر در آزمون سراسری در پذیرش به دانشگاه‌های معتبر رضایت‌بخش نیست. استاندار بوشهر با بیان اینکه این معیار ارزیابی، یک هشدار جدی برای حمایت ...

رضا غیبی: توسعه صنعتی؛ این آرزویی است که در کشور ما به یک رویا تبدیل شده است و در هیچ دوره از تاریخ ٣٧ سال گذشته؛ استراتژی دولت‌ها در راستای ر سیدن به این مهم نبوده است. این اما بدان معنا نیست که تلاشی برای رسیدن به این امر صورت نگرفته است تدوین اما به‌واسطه سوء مدیریت یا دیگر مسائل راه به جایی نبرده است. دولت یازدهم نیز از زمان آغاز به‌کار خود بارها وعده بازگرداندن اقتصاد به مسیر توسعه را داده است. اما امروز هیچ اتفاقی در این زمینه رخ نداده است. تا فرشاد مومنی چرایی این مسئله را نداشتن استراتژی در دولت برای برون‌رفت از شرایط ناگوار ایجاد‌شده توسط دولت نهم و دهم  عنوان می‌کند. گفت‌و‌گوی ما با فرشاد مومنی، عضو هیات علمی دانشگاه علامه، را در ادامه بخوانید:

 آسیب‌های اجتماعی از مهم‌ترین دغدغه‌های دولت که برآمده از ملت است به شمار می‌رود و با شعار دادن و پشت میز نشستن این دغدغه مرتفع نخواهد شد. معاون سیاسی استانداری تصریح کرد: اگر به آسیب‌های اجتماعی بعنوان یک دغدغه مهم نگاه کنیم با عوام فریبی و سیاه نمایی و فرافکنی هرگز رفع نمی‌شود و باید ...

پرداختن به نشاط و امید اجتماعی جامعه را به محیطی سالم تبدیل می‌کند و بی توجهی به این برنامه جامعه را به افسردگی و آسیب‌های اجتماعی می‌کشاند. لازم است راهکارهایی را در این زمینه در استان در پیش بگیریم و اولویت با برنامه‌های اوقات فراغت در تابستان است هر چند برای همه فصول سال باید برنامه‌ریزی...

تدبیری بیندیشید که معلمان- عاشقان تعلیم و تربیت- با دستگاه تعلیم و تربیت رابطه قوی و منطقی برقرار کنند و یکی از راه حل ها ، نجات معلمان از قعر جدول حقوق بگیران کشور است. ما می دانیم که امروز از درآمدهای افسانه ای 1000 میلیارد دلاری در طول حیات دولت نهم و دهم خبری نیست، اما سوالمان...

ناصر علیخواه : برخورد قاطع استانداری با پروژه های معیوب و ناقص، این امیدواری را در نزد مردم بوجود میاورد که استانداری به نمایندگی از دولت تدبیر قصد نظارت جدی بر پروژه های فنی و عمرانی و همچنین برخورد با متخلفینی را دارد که از پول بین المال برای ساخت پروژه بهره می برند اما دقت کافی را در ساخت این پروژه ها...

حسین پورصفر : فکر می کنم اواخر دهه ی شصت بود . بیابانی مجبور شد دوباره بوشهر را ترک کند . این بار سرنوشت او را روانه ی تهران کرد که در حوزه ی هنر و فرهنگ از امکانات فراوانی برخوردار بود . فراموش نکنیم که آتشی و باباچاهی ، بعد از آنکه به تهران پناه بردند ، در صحنه ی فرهنگی ما مطرح شدند . آتشی در دهه ...

هفته نامه نسیم جنوب شماره 728

جواب هر پرسشی را از دو منظر می‌دهد؛ هم توسعه و هم روابط بین‌الملل و اساسا بنیادهای فکری‌اش برمبنای این دو حوزه گذاشته ‌شده است. جامعه ایرانی را خوب می‌شناسد همان‌طور که جامعه جهانی و نظم جهانی را. همین بنیان‌ها موجب می‌شود که پاسخ پرسش‌ها را از مناظر مختلف بدهد.  محمود سریع‌القلم، استاد دانشگاه شهید بهشتی است، اما حضور فعالی در مجامع بین‌المللی دارد. از جمله آنها حضور در نشست‌های متعدد داووس است. او توسعه در ایران را مستلزم داشتن عزم برای تغییر، حل‌وفصل برخی چالش‌ها و دستیابی به نتیجه واحد و آغاز تغییر می‌داند. اگرچه یادآوری می‌کند که برخی ویژگی‌های فرهنگی، انجام این تغییرات را در سطوحی سخت می‌کند. او برای توسعه، سیاست خارجی، انتقاد و مباحثی از این دست ٣٠ ویژگی برمی‌شمارد. ‌کتاب‌های «عقلانیت و توسعه‌یافتگی ایران»، «فرهنگ سیاسی ایران» و «اقتدارگرایی ایرانی در عهد قاجار» ازجمله آثار اوست که بر بحث توسعه متمرکز است. او متولد ١٣٣٨ در تهران است و در دوران مدیریت حسن روحانی بر مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام با این مؤسسه ارتباط داشته. او داشتن نقش مشاور برای رئیس‌جمهوری فعلی را رد می‌کند و می‌گوید هیچ سمت دولتی‌ای ندارد. گفت‌وگو با محمود سریع‌القلم در روزی بهاری در دفتر روزنامه انجام شد. 

دکتر عبدالمجید مصلح رئیس دانشگاه خلیج فارس اشاره به اینکه دکتر مشفقیان از پایه گذاران دانشگاه خلیج فارس هستند گفت: استانداردهای علمی و ارزش های علمی این دانشگاه بوسیله ایشان پایه گذاری شده است و آنچه که امروز به آن افتخار می کنیم مدیون ایشان است. وی با بیان اینکه امروز همزمان با رونمایی از طرح...

رئیس بنیاد نخبگان استان بوشهر در مراسم رونمایی از طرح امیدآفرین گفت: یکی از مهمترین ثمرات دانشگاه خلیج فارس  سرمایه ای مثل پروفسور مشفقیان است. 

دکتر آذین ادامه داد: خیر اصلی را ایشان از سال ها پیش رسانده اند،  وقتی که می توانستند سرمایه خود را جور دیگری خرج کنند، آن را خرج دانشجویانی کردند که...

معاون رئیس جمهور با گرامیداشت حماسه 24 خرداد به نقش مردم استان بوشهر در خلق این حماسه اشاره کرد و گفت: مردم این استان همانطور که در حماسه دوم خرداد 76خوش درخشیدند در 24 خرداد 92 نیز این حماسه را با حضور هوشمندانه خود تکرار کردند...

بهرام نکیسا : به اعتقاد نگارنده در کمال ناباوری برخی از آقایان در استان به امورات حاشیه ایی ، جزئی و بعضا فرصت سوزی مشغول هستند که با هدف گذاری های دولت تدبیر و امید در کشور و برنامه های توسعه ای استاندار در استان که بر گرفته از سیاستهای کلی جمهوری اسلامی می باشد فرسنگها فاصله دارد ...

 ما جوانان حامی تدبیر و امید در استان بوشهر بار دیگر حمایت خود را از رئیس جمهور محترم دولت تدبير و اميد و کارگزاران استانی وی در راه تحقق شعارهای انتخاباتی ایشان که ملت در 24 خرداد سال 92 مهر تائید به پای آن زد ، اعلام می داریم و به رسم جوانی و شور نشاط حاصل از آن با صدای بلند می گوئیم که به ...

دولت روحاني روزهاي به مراتب سخت‌تري را از دولت اصلاحات در پيش دارد، اگر دولت اصلاحات هر ٩ روز با يك بحران روبه رو بود دولت روحاني هر روز با يك بحران دست‌و‌پنجه نرم مي‌كند. در اين شرايط طبيعي است كه دولت نتواند پاسخگوي نيازها و مطالبات در عرصه سياست داخلي باشد. به بيان ديگر تا زماني كه دولت...

حال که تمامیت خواهان قصد کرده اند در ادامه کارشکنی های سراسری خود در مسیر دولت اعتدال با اقدامات تخریبی فضای استان را بافرافکنی و اتهام زدن به افراد مصلح و نیروهای صادق اصلاح طلب استان به هم زده و در این راه از تریبون نماز جمعه و حرمت مراسم  سالگرد ارتحال امام(ره)  استفاده و ...

در کجای دنیا شاهد چنین روندی هستیم که عرصه تصمیم گیری در حوزه سیاست خارجی در کوچه و خیابان شکل گیرد؟ در حالی که حوزه سیاست خارجی باید حوزه دیپلمات های هوشمند، با استعداد و با بالاترین ضریب هوشی باشد. حوزه ای که حتی در پاره ای موارد نباید رسانه ای شود و مذاکرات آن باید در پشت میز...

اکبر صابری: کوبیدن بر طبل اختلاف و هر روز فرد یا گروهی را از حامیان انقلاب و رهبری جدا کردن خواست دشمن و استکبار است. لطفاً دوستان اصولگرا در زمین دشمن بازی نکنند. امروز که داعش سرکرده استکبار پشت مرزهای ما جولان می دهد وقت و مجال درگیری من و شمای اصلاح طلب و اصولگرا نیست. اکنون وقت...

زرین فر بااشاره به اینکه در کلیه انتخاباتی که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی برگزار شده جوانان نقش آفرینی داشتند وتنور انتخابات را گرم کردند افزود: در حماسه ۲۴ خرداد سال ۱۳۹۲ حضور باشکوه جوانان پای صندوق های رای بود که منجر به پیروزی دکتر روحانی وروی کار آمدن دولت تدبیر وامید شد..

مشاور جوان اداره‌کل آموزش‌ و پرورش استان بوشهر نیز به تجلیل از ۱۷ معلم جوان استان بوشهر در این آئین اشاره کرد و بیان داشت: در این آئین از معلمان جوان کمتر از ۳۰ سال سن با یک تا ۱۰ سال سابقه کار تجلیل شد. عبدالمحمد شعرانی از برگزاری طرح تقدیر از معلمان جوان اشاره کرد و افزود: در روز معلم از معلمان باسابقه...