يكپارچگي شخصي

حسين زيرراهي - مدرس مهارتهاي زندگي

يكپارچكي يا انسجام شخصي يعني يكي بودن عقايد، ارزش‌ها و ايدآل‌هاي ما با اعمال و رفتارمان. به بيان ساده‌تر انسجام شخصي يعني يكي بودن حرف و عمل. احتمالا شما هم داريد به اين فكر مي‌كنيد كه چنين چيزي در دنياي امروز يا حداقل در جامعه امروز ما اگر ناياب نباشد امري بسيار نادر است. كمتر كسي را مي‌توان پيدا كرد که حرف و عملش يكي باشد، يا بر اساس عقايد و ارزش‌هايش زندگي كند. ما تقريبا در اغلب زمينه‌هايي كه شعار مي‌دهيم خود عمل نمي‌كنيم. از فرهنگ، انسانيت، برابري، مهرباني، صداقت، پاكي و صدها صف ديگر دم مي‌زنيم ولي در عمل فقط آن را از ديگران انتظار داريم. يا طوري زندگي مي‌كنيم كه ديگران متوجه نشوند به آن‌چه مي‌گوييم عمل نمي‌كنيم. پيش خود مي‌گوييم كسي نمي‌داند و فقط خودم خبر دارم پس ايرادي ندارد.

به راستي فقط به صرف اين‌كه ديگران خبر نداشته باشند ايرادي ندارد كه حرف و عمل ما يكي نباشد؟ متاسفانه جواب خير است. چون نداشتن يكپارچگي شخصي حتي در صورتي كه ديگران متوجه نشوند باز هم براي ما آسيب‌زننده است. اين آسيب هم مستقيم به عزت نفس ما وارد مي‌شود. يعني آبرويمان در نزد خودمان مي‌رود و بي‌اعتبار مي‌شويم. نتيجه اين‌كه ديگر نمي‌توانيم به خودمان احترام بگذاريم و اعتماد كنيم. بدون احترام و اعتماد به خود هم قدرت شخصي ما كاهش مي‌يابد و توان انجام كارهاي بزرگ را نخواهيم داشت. ذهن ما تنها دادگاهي است كه فرار از آن براي ما غيرممكن است. حتي در خواب هم دست از سر ما بر نمي‌دارد.

البته نداشتن انسجام شخصي صرفا از درون به ما آسيب نمي‌زند. در درازمدت ما را نزد ديگران هم بي‌اعتبار مي‌كند. چون ما نمي‌توانيم همه مردم را براي همه عمر فريب بدهيم. بالاخره دست ما براي جامعه‌اي كه در آن زندگي مي‌كنيم رو مي‌شود. يكي از كاستي‌هاي مغز قديم ما اين است كه درك درستي از آينده ندارد و صرفا به سود و زياد لحظه‌اي فكر مي‌كند.

بنابراين به اين فكر نمي‌كند كه يك سال ديگر دستمان رو مي‌شود يا ده سال ديگر رسوا مي‌شويم. مي‌گويد فعلا آن چه به سود تو است انجام بده.

كارهايي كه باعث مي‌شود يكپارچكي شخصي ما كم شود مي‌تواند در ما احساس گناه ايجاد كند.

براي اين‌كه از احساس گناه راحت شويم و به انسجام شخصي برسيم بايد پنج مرحله را پشت سر بگذاريم: نخست اين‌كه قبول كنيم اقدام ناراحت ‌كننده را ما انجام داده‌ايم. مثلا به خود بگوييم من دروغ گفته‌ام و مسئوليت آن را هم مي‌پذيرم. دوم اين‌كه با مهرباني از خود بپرسيم چرا اين كار را كرده‌ام. ولي نبايد از موضوع طفره برويم. اين كار باعث مي‌شود دليل رفتار كردن بر خلاف ارزش‌هاي خود را پيدا كنيم. سوم، اگر عمل ما به ديگران آسيبي رسانده به آنها اطلاع دهيم. يا بقول معروف پيش آن‌ها اعتراف كنيم. چهارم هر اقدام اصلاحي كه لازم است انجام دهيم. كارهايي كه اثر رفتار ناهمخوان ما را از بين ببرد يا كم كند. پنجم هم با خود عهد مي‌بنديم كه در آينده طور ديگري رفتار كنيم.

می‌گویند رانندگی افراد جامعه آینه‌ای است از شرایطی که بر آن جامعه حاکم است. چند‌ساعت اگر در خیابان باشید، به‌عنوان عابر پیاده یا حتی پشت فرمان، به‌سادگی می‌شود خشونت را در لابه‌لای اتومبیل‌ها و رانندگی افراد دید. آمار تلفات سوانح رانندگی به‌خصوص کشته‌شدگانی که پیاده در خیابان تردد می‌کرده‌اند نیز موید این مشاهده‌هاست. با «سعید معیدفر»، جامعه‌شناس در مورد شیوه رانندگی در جامعه ایران و تلفات بالای سوانح رانندگی گفت‌وگو کرده‌ایم:

 حال اين كه امروزه چقدر رسانه‌ها از كاركرد اطلاع‌رساني خود دور شده‌اند و به عنوان ابزاري در خدمت طبقه حاكم قرار گرفته‌اند، موضوعي مورد چالش است. به ‌منظور تبيين «نسبت رسانه و قدرت در ايران» با دكتر حسينعلي افخمي، استاد ارتباطات دانشگاه علامه طباطبايي و دكتر حسن نمكدوست، عضو هيأت مديره انجمن جامعه اطلاعاتي و مدير مركز آموزش و پژوهش همشهري، به صحبت نشستيم تا چالش‌هاي پيش روي رسانه، خاصه مطبوعات را در كشور مورد واكاوي قرار دهيم.