یونس قیصی زاده

بی آبی در جنوب کشور و از جمله خوزستان، چهره تلخی به خود گرفته است و باعث اعتراضات خیابانی شده است، آنچه این روزها مردم جنوب در گرمای کُشنده تابستان می کِشند، زجر زندگی و سختی روزگار است که به دلیل سیاست های غلط همه این سالها، گریبانگیر آنها شده است. اوضاع بحرانی اقتصاد و تورمی که روز به روز در حال افزایش هست، معیشت را بر مردم سخت کرده و آنها را حتی در دستیابی به امکانات اولیه زندگی به مشکل انداخته است. چشم انداز مثبتی که برای احیای برجام در آخرین ماههای دولت روحانی بوجود آمده بود، در ناهماهنگی بین دولت و مجلس انقلابی، بر باد رفت تا مذاکرات وین به دولت رئیسی برسد و بیم مذاکرات فرسایشی و خسته کننده، بار دیگر بر فضای سیاسی و اقتصادی کشور، سایه بگستراند.

دولت روحانی بی انگیزه و خسته از انجام امور، زودتر از موعد کار را رها کرده و وضعیت کشور در یک دوره بلاتکلیف انتقالی قرار دارد. در این اوضاع و احوال آشفته، بجای برخورد با اعتراضات مردمی، بهتر است که صدای این مردم معترض را شنید و فارغ از شانتاژ براندازان و هیاهوهای مخالفان، حق انتقاد و اعتراض مسالمت آمیز شهروندان و مردم کوچه و بازار را به رسمیت شناخت و مسئولیت آن چه رخ داده و باعث اعتراضات گسترده شده را پذیرفت، و ضمن عذرخواهی از مردم، با نگاه کارشناسی و نظر تخصصی سعی شود تا تمهیدات کوتاه مدت برای رفع مشکلات اساسی همانند کمبود آب اندیشیده و بکار گرفته شود و در دراز مدت با درک واقعی توان اجرایی و امکانات دولتی و بودجه عمومی کشور، همه این مقولات برای رفع مشکلات درون کشور بکار گرفته شوند و قبل از این که نگران مردم کشورهای دیگر بود، بداد مردم کشور خودمان رسید.

تأمین مالی انتخابات کشورهایی ازجمله ایران، مانند جعبه سیاه است؛ هیچ‌کس دقیقا نمی‌داند چه کسی به چه کاندیدایی از بعد اقتصادی کمک می‌کند. البته این یک استراتژی در نظریه بازی‌هاست؛ این ظن قوی است که افراد سودجو و فرصت‌طلب، از این بزنگاه‌های تاریخی به ‌نفع خود بهره‌ بگیرند و روی هر کاندیدا...

خورشید فقیه : متشنج و چالش برانگیزترین بخش مناظره ی مستقیم کاندیداهای ریاست جمهوری، طرح اتهام دروغگویی و عدم پایبندی اخلاق سیاسی به دکتر حسن روحانی توسط قالیباف بود که جوّ مناظره را وارد جدی ترین فاز خود نمود. از آن جا که طرح اتهامات سنگینی نظیر دروغگویی و بی اخلاقی...

با کمال تأسف داده‌هایی که در این زمینه از مدیریت شهری تهران منتشر شده به صورت جسته‌وگریخته و از سوي برخی از کارشناسان و مطلعان و برخی اعضای شورای شهر، نشان می‌دهد اوضاع و احوال تهران از این نظر هم بسیار نابسامان است و این مسئله نشان‌دهنده آن است که خلافکاری و خلاف اخلاق...

معاون سیاسی اجتماعی استانداری بوشهر از عدم دفاع از عملکرد دولت تدبیر و امید توسط مدیران، فرمانداران و بخشداران در همایش ها و گردهمایی ها، انتقاد نمود. دکتر حقیقی معاون سیاسی استانداری بوشهر در همایش آموزشی- توجیهی اعضای ستاد انتخابات و فرمانداران و بخشداران استان بوشهر و فارس که در شیراز برگزار...

روزهای اولیه مذاکره طرف مقابل به ما می گفت در دوران محدودیت که این دوران امروز 8 سال تعیین شده، ایران تنها 100 سانتریفیوژ داشته باشد و بعد از بحث های فراوان به هزار سانتریفیوژ رسیدند اما بعد از مقاومت های فراوان آخرین حرفی که می گفتند قابل تغییر نیست 4 هزار سانتریفیوژ بود....

رضا غیبی: توسعه صنعتی؛ این آرزویی است که در کشور ما به یک رویا تبدیل شده است و در هیچ دوره از تاریخ ٣٧ سال گذشته؛ استراتژی دولت‌ها در راستای ر سیدن به این مهم نبوده است. این اما بدان معنا نیست که تلاشی برای رسیدن به این امر صورت نگرفته است تدوین اما به‌واسطه سوء مدیریت یا دیگر مسائل راه به جایی نبرده است. دولت یازدهم نیز از زمان آغاز به‌کار خود بارها وعده بازگرداندن اقتصاد به مسیر توسعه را داده است. اما امروز هیچ اتفاقی در این زمینه رخ نداده است. تا فرشاد مومنی چرایی این مسئله را نداشتن استراتژی در دولت برای برون‌رفت از شرایط ناگوار ایجاد‌شده توسط دولت نهم و دهم  عنوان می‌کند. گفت‌و‌گوی ما با فرشاد مومنی، عضو هیات علمی دانشگاه علامه، را در ادامه بخوانید:

رابطه نفت و جامعه مدنی موضوع اصلی گفت‌وگو با حمیدرضا جلایی‌پور بود اما سخن از این‌سو به آن‌سو رفت و درنهایت به بررسی لایه‌های جدید اضافه شده به طبقه متوسط رسید. او از همان ابتدای مصاحبه تاکید کرد که نمی‌خواهد درباره نفت و جامعه مدنی پاسخ کلیشه‌ای بدهد: «اصلا من فاصله می‌گیرم از آنهایی که می‌گویند نفت عامل بدبختی است یا عامل خوشبختی است.» و با این شیوه به تحلیل وضعیتی پرداخت که در آن نفت می‌تواند اسطوره یانوس یونانی باشد یا همان شمشیر دودم؛ نیمی فرشته و نیمی شیطان. به تعبیر او در هشت‌سال حضور احمدی‌نژاد نفت ١٤٠دلار، دولتمردان را سرخوش کرده بود و آنها چندان تمایلی برای پاسخگویی به افکار عمومی، جامعه مدنی و بدنه مردمی نداشتند؛ درعوض، میزانی از درآمد نفتی- مشابه دوره اصلاحات- برای زیرساخت‌های اقتصادی کشور تعیین‌کننده است. ازاین‌رو او به میزانی از درآمد نفتی اعتقاد دارد که در آن نه وضعیت سرخوشی برخی طیف‌های سیاسی به وجود آید و نه قطع امید از درآمدهای نفتی.  استادیار جامعه‌شناسی دانشگاه تهران می‌گوید: «نفت همیشه نفرین نیست بلکه می‌تواند فرصت باشد. همچنین صرفا عامل نفت را به عنوان عامل ضددموکراسی دانستن ساده‌انگارانه است.» البته او رد نمی‌کند که «حجم بالای درآمد نفتی در دولت پیشین، باعث شد دولت، کنترلش را از دست بدهد و همچنین میراثی به نام طبقه متوسط رانتی بسیار گسترده برای امروز باقی بگذارد.» با این حال می‌گوید: «نبودن درآمد نفتی برای ایران می‌توانست مانع توسعه اقتصادی شود و این امر، ضددموکراسی است. خوشبختانه دولت امروز دولتی توسعه‌گراست و این کاهش قیمت نفت می‌تواند برایش فرصتی باشد که به تقویت جامعه مدنی و توسعه در ایران کمک کند.» با این حال جلایی‌پور از همان ابتدای گفت‌وگو با این فکر که نفت نفرین است. موافق نیست و می‌خواست سه جهت‌گیری برای دولت سامان‌یافته که در دوره احمدی‌نژاد به‌شدت ضربه خورده، مطرح کند و در پایان صحبت‌هایش سری هم به این سه جهت‌گیری می‌زند. جهت‌گیری که خودش آن را مسیرهای رو به احیای جامعه سامان‌مند می‌نامد.  می‌گویند منابع طبیعی نفرین طبیعت‌اند. آیا نفت، نفرین است؟ آیا ضعف توسعه سیاسی و افزایش انسداد اجتماعی، بخت بد حاصل از این نفرین است؟ یا اینکه نفت و منابع طبیعی به تنهایی نفرین نیستند بلکه نوع بهره‌‌برداری و استفاده از آنها می‌تواند این منابع را به لطف یا نفرین تبدیل کند. این مساله در ایران دست‌کم در طول هشت‌سال دولت پیشین ذهن بسیاری را به خود مشغول کرد. دولتی که با بالارفتن بی‌سابقه قیمت نفت روبه‌رو شد و این حجم درآمد نفتی بالا باعث ضربه‌خوردن به عناصر دموکراسی شد. این موضوع نشان داد دولتی که بی‌نیازتر باشد بیشتر شاخ‌وشانه می‌کشد. از طرفی حالا که قیمت نفت به‌طور ناگهانی درحال کاهش است آیا می‌توان گفت که این موضوع می‌تواند سایه نفرین نفت را از سر مردم ایران کم کند؟ در گفت‌وگو با جلایی‌پور دنبال پاسخ به این محورها و پرسش‌ها هستیم. 

بیشتر جهان ما درگیر اینجا و اکنون هستند و توجه بسیار اندکی به آنچه پیش‌تر رخ داده و آنچه که پیش‌رو است معطوف می‌شود: بسیاری از افراد بیشتر به حقوق آخر ماه توجه می‌کنند؛ بسیاری از مدیران بر گزارش عملکرد سه‌ماهه یا شش‌ماهه خود تمرکز دارند؛ بسیاری از سیاستمداران بر دور بعدی انتخابات متمرکزند تا بر نسل بعدی؛ بسیاری از دولت‌ها توجهشان به جایگاه فعلی کشور در جهان است در حالی که فراموش می‌کنند همگی ساکن یک کره‌زمین هستیم. اقتصاددانان هم نگران تعادل‌های مکتبی هستند نه زندگی آسیب‌دیدگان.

شرق: در یکی از روزهای خلوت دانشکده اقتصاد و مدیریت دانشگاه صنعتی‌شریف، میهمان دکتر مسعود نیلی شدیم تا یکی از دست‌اندرکاران تهیه بسته خروج از رکود، درباره مهم‌ترین اقدام یک‌سال اخیر دولت در حوزه اقتصاد، سخن بگوید. صحبت از کارهای موسسه نیاوران شروع شد و مشاور رییس‌جمهور، آمادگی خود را برای گسترش ارتباط و نزدیکی بین نحله‌های مختلف اقتصاد ایران از طریق موسسه مذکور را بیان کرد. در طول مصاحبه هم دایم از همکاری و همسویی و همدلی تهیه‌کنندگان بسته سخن گفت و در فراز پایانی، منتقدان خود را به گفت‌وگو و هم‌اندیشی پیرامون مسایل و سیاست‌های اقتصادی کشور دعوت کرد. باید دید این فراخوان به فرصتی برای نزدیکی دیدگاه‌های اقتصاددانان ایران تبدیل می‌شود یا برگ دیگری به پرونده قطور حسرت‌ها می‌افزاید.

شکوفه حبیب‏زاده: نگاه‌های هردولتی را می‌توان در برنامه‌هایی که در بدو آغاز به فعالیت خود ارایه می‌دهد، سنجید. حسن روحانی، رییس‌جمهور در شعارهای انتخاباتی خود بارها بر سروسامان‌دادن وضعیت اقتصادی کشور پس از آغاز به کار و انطباق برنامه‌های خود با برنامه‌های توسعه‏ای کشور تاکید کرد، اما با وجود اینکه لایحه برنامه بودجه سال1393 در زمان مقرر قانونی و در 15آذر 1392 به مجلس تقدیم شد، برخی اشکالات محتوایی به آن وارد بود که به تعبیری می‌توان از آن به‏عنوان ادامه روند دولت گذشته یاد کرد. در این رابطه با فرشاد مومنی، استاد دانشگاه علامه‌طباطبایی و عضو موسسه مطالعاتی دین و اقتصاد به گفت‌وگو نشستیم. مومنی می‌گوید: «وقتی سند لایحه بودجه سال 1393 ارایه شد، مشاهده کردیم در مورد این مساله برخورد دوگانه‏ای صورت گرفته است. آن برخورد دوگانه عبارت از این بود که آنچه مربوط به ظواهر امور می‌شود، به‌سرعت اصلاح شد، یعنی برای مثال دولت درست سر موعد قانونی لایحه بودجه را به مجلس تقدیم کرد، اما وقتی متن لایحه بودجه و پیوست‏های آن در اختیار ما قرار گرفت، متاسفانه دیدیم تمامی مشکلات ساختاری نظام بودجه‏ریزی کشور که البته منحصر به دولت آقای‌احمدی‌نژاد نبود و در دولت‌های پیش از وی نیز وجود داشت، کمتر یا بیشتر، در این سند همچنان به قوت خود باقی است... .» او در لابه‌لای تمام جملاتی که می‌گوید، در تلاش است توجه دولت را از شکل به محتوا سوق دهد. متن کامل این گفت‌وگوی تفصیلی را در ادامه بخوانید:

سالاری با اشاره به برنامه های هفته دولت گفت: فقط پروژه هایی که بطور 100 در صد آماده بهره برداری هستند در لیست پروژه های هفته دولت قرار گیرند و فرمانداران و مدیران با حساسیت و دقت نظارت خاص بر این امر داشته باشند. وی بیان کرد: استفاده از جوانان متخصص و متعهد در پست های مدیریتی استان همچنان مورد تاکید است و باتوجه به نیاز جدی استان در این زمینه، تربیت نیروی بومی جوان باید با جدیت در دستور کار مسوولان قرار گیرد تا در آینده...

مديركل دفترهماهنگي اموراقتصادي وبين‌الملل استانداري بوشهربا اشاره به برخی جریانات برای تشویش افکار عمومی گفت: برخي تحركات جهت تشويش در افكار عمومي در فضاي مجازي منتشرشده و با ارائه اطلاعات غلط، زمينه سوء استفاده را براي خود فراهم کرده‌اند. درویشی افزود: عوامل و مسببين اين تحركات، شناسايي و تحت نظارت مراجع ذيربط قراردارند و درصورت لزوم برخورد قانوني لازم نيز صورت می‌گیرد...

فقر و نابرابری دو وزنه سنگینی هستند که وضعیت وخیم اقتصادی در کشورها را نشان می‌دهند. در چند سال اخیر صحبت‌هایی درباره فقیرترشدن مردم ایران و ریزش طبقه متوسط رو به پایین به زیر خط فقر به گوش می‌رسد؛ سخنان نگران‏کننده‏ای که ما را بر آن داشت برای بررسی این مساله به سراغ دکتر حسین راغفر که درباره مساله فقر مطالعات گسترده‏ای را انجام داده است، برویم. راغفر بر این عقیده است فقر و نابرابری در ایران به حدی افزایش یافته که منجر به شکل‏گیری مادون طبقه (under class) در مناطق برخوردار شده است و در این زمینه به دولت هشدار می‌دهد که به این مساله توجه بیشتری داشته باشد. از سویی این اقتصاددان، نبود آمار قابل اتکا از سوی منابع رسمی را یکی از معضلاتی می‌داند که مسوولان را به گمراهی برده و به نادیده‌شدن وضعیت واقعی فقر و نابرابری در کشور منجر شده است. راغفر می‏گوید: «من مطمئنم بسیاری از افراد داخل کابینه، هیچ تصویر روشن یا حتی مبهمی از وضعیت فقر و نابرابری‏ در کشور ندارند چون اگر این تصویر وجود داشت باید حداقل در سیاست‌های آنها منعکس می‌شد.» از سویی این کارشناس اقتصادی با اشاره به رفتارهای اقتصادی دولت‌های نهم و دهم برای فراهم‌آوردن زمینه‌ها برای تحریم‏های آمریکا با تخریب ظرفیت‌های تولید در داخل و وابسته‌شدن اقتصاد ایران به خارج می‏گوید: «من فکر نمی‌کنم این عملکرد ناآگاهانه بوده باشد بلکه در انجام آن کاملا تعمدی در کار بوده است و به عقیده من باید مقامات مربوطه بررسی‏هایی را در این زمینه صورت دهند و علت آن را دریابند. شواهد دیگری نیز وجود دارد که نشان می‌دهد تلاشی برای تخریب اقتصاد ملی و زمینه‏سازی برای فروپاشی‏های سیاسی در کشور وجود داشته است.» گفت‌وگوی «شرق» را با این اقتصاددان در ادامه می‌خوانید:

استاندار بوشهر گفت: در پی توسعه مناسبات تجاری بوشهر و قطر ضمن برپایی نمایشگاه اختصاصی و دائمی مرکز تجاری بوشهر دراین کشور قطر ایجاد می‌شود.  دکترمصطفی سالاری در نشست با اعضای اتاق بازرگانی بوشهر با بیان اینکه  منطقه آزاد تجاری بوشهر به تصویب دولت رسید اظهار کرد: با تصویب این لایحه در مجلس شورای اسلامی، تحولات اقتصادی و اساسی در بوشهر ایجاد می شود  و وضعین معیشت مردم استان متحول...

استاندار بوشهر گفت: به منظور جلوگیری ازپیامدهای تورمی وحاشیه های احتمالی دیگر، تعیین محدوده منطقه آزاد تجاری صنعتی بوشهر پس ازتصویب نهایی این لایحه درمجلس شورای اسلامی مشخص می شود. در صورت مشخص شدن محدوده منطقه آزاد تجاری صنعتی بوشهر پیش از ارسال لایحه دولت به مجلس، باعث برخی محدودیت ها در تعیین محدوده این منطقه و ...

هم بررسی‌های میدانی اطلاعات کافی به دست می‌دهند، هم تحقیقات علمی صحت ماجرا را تایید می‌کنند و هم گزارش‌های رسمی می‌گویند که در نتیجه سیاست‌های دو دوره دولت‌های نهم و دهم، فقری فراگیر در جامعه ایران به وجود آمد و ایرانی‌ها در بهترین حالت، به قول «فرشاد مومنی»، اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه علامه‌طباطبایی، «مدارای نجیبانه با فقر» را در چندسال اخیر سرلوحه قرار داده‌اند. با «مومنی» در مورد وضعیت مدیریت هزینه‌ها در خانواده‌های ایرانی در شرایط رکود تورمی و پیشی‌گرفتن هزینه‌ها از دستمزدها گفت‌وگو کرده‌ایم:

دکتر سید نورالدین امیری : بخشی از افراد علاقه به انصراف دارند ولی این نگرانی وجود دارد امروز نیازمند نیستیم ولی ممکن است این نیاز روز دیگربوجود آید. ضمن پیشنهاد گزینه قبل به اینگونه از افراد، می توان دورهای انصراف موقتی پیشنهاد داد و افراد بسته به تمایل، از شش ماهه و بیشتر انصراف دهند ولی پس از پایان دوره پرداخت مجددا از سر گرفته شود. در این روش بهتر است جهت ایجاد اعتماد و اعتبار ...

هر جا افرادی سرکار باشند که خودشان در وهله نخست قانون‌گریز باشند نه قانون‌مدار و دولتی باشد که به راحتی قانون را زیرپا بگذارد به این معنی است که بسترساز رانت‌جویی بقیه شده است. در چنین ساختاری گویا دولت فریاد می‌زند که من آماده رانت‌جویی هستم، بیایید از من امتیاز بخواهید. فرقی نمی‌کند...

اگر یک نظام اقتصادی بخواهد به‌صورت شفاف با فساد مبارزه کند یکی از اقدام‌های لازم، ایجاد مطبوعات آزاد است یعنی اجازه ایجاد و رشد نهادهای مدنی داده شود اگر در این چارچوب، آزادی‌های مدنی افزایش پیدا کند گفته می‌شود شاهد کاهش چشمگیر فساد در جامعه...

دولت این قول را به مردم داده و امروز هم این قول را به مردم می‌دهد که هر چیزی به صلاح این ملت باشد و منافع مردم را تأمین کند، بدون هیچ دغدغه و تردیدی دولت وارد عمل می‌شود/ دولت آماده فداکاری برای تحقق منافع ملی است / در بخش اجتماعی شاهد آرامش نسبی هستیم / مردم می خواهند حقوق شهروندی تحقق پیدا کند...

مرداد ماه با خزانه خالی مواجه بودیم/ دولتی که پولدارترین دولت بوده، بدهکارترین دولت نیز بوده است/پنج ماه اول امسال تنها 3 درصد منابع بخش عمرانی محقق شد/عمده مشکلات اقتصادی بخاطر بی‌تدبیری بود/ فرهنگ دولتی را نمی‌خواهیم، اما دولت فرهنگی را می‌خواهیم/ باید به نویسندگان و فیلم‌سازان‌مان اعتماد کنیم/فضای امنیتی خیلی کمتر ...

در اقتصاد تا همین الان در ایران، تحلیل‌های اقتصادی را بر این فرض سامان می‌دادیم که عوامل تولید همگن‌ هستند، یعنی به راحتی می‌توان آن‌ها را با هم جا به جا کرد اما حالا هرموضوعی که به انسان‌ها و هویت جمعی آن‌ها مربوط می‌شود اهمیت زیادی پیدا کرده است؛ به همین دلیل نادیده انگاشتن بعد اجتماعی انسان‌ها...