راهبردهاي سياسي بر‌اساس «داشته‌ها و نداشته‌ها»، «ضعف‌ها و قدرت‌ها» اتخاذ و تدوين مي‌شوند و بر همين اساس داراي پارامتر نسبي بودن هستند. نسبي بودن راهبردها به اين معناست كه هر راهبردي در واقعيت خود تناقضات و نارسايي‌هاي متعددي دارد و چنين نيست كه راهبردها، به مثابه الگوهاي نظري كامل و جامع، فاقد اشكال و تناقض باشند و راهبردهايي كه تا اين حد بي‌اشكال هستند، چنان انتزاعي مي‌شوند كه كاربرد اجرايي نخواهند داشت.

به مناسبت۲۹ آبان سالروز درگذشت شاعر بوشهری ایران زمین منوچهر آتشی

می‌گویند رانندگی افراد جامعه آینه‌ای است از شرایطی که بر آن جامعه حاکم است. چند‌ساعت اگر در خیابان باشید، به‌عنوان عابر پیاده یا حتی پشت فرمان، به‌سادگی می‌شود خشونت را در لابه‌لای اتومبیل‌ها و رانندگی افراد دید. آمار تلفات سوانح رانندگی به‌خصوص کشته‌شدگانی که پیاده در خیابان تردد می‌کرده‌اند نیز موید این مشاهده‌هاست. با «سعید معیدفر»، جامعه‌شناس در مورد شیوه رانندگی در جامعه ایران و تلفات بالای سوانح رانندگی گفت‌وگو کرده‌ایم:

شرق: «پنج اقلیم حضور» عنوان آخرین کتاب داریوش شایگان به زبان فارسی است که درباره خصلت شاعرانگی ایرانیان است. به بهانه انتشار این کتاب، همراه با محمدمنصور هاشمی در یک عصر پاییزی میهمان او بودیم. گفت‌وگوی ما در خانه داریوش شایگان برگزار شد؛ خانه‌ای مدرن، با وجوهی که به میهمان می‌فهماند این‌«جا» خانه‌ کسی است که با تمام اصالت و البته وجوه مدرن زندگی‌اش، هویت شرقی - از هند تا ایران - دغدغه اصلی اوست، نظیر آنچه در آثارش نیز مشهود است. شایگان آنچه در این کتاب آمده را صرفا حاصل نگاهی از بیرون عنوان می‌کند و تاکید دارد دعوی هیچ‌گونه ارزش‌ داوری را نداشته و تنها کوشیده شاعرانگی ایرانیان را آنطور که هست نشان دهد. او در این کتاب می‌کوشد از خلال بررسی «فردوسی، خیام، مولوی، سعدی و حافظ» ارتباط ایرانیان را با شاعرانشان پدیده‌ای به‌غایت استثنایی و یگانه نشان دهد. هرچند این پدیده را در عین حال مانع تفکر آزاد و جهش تفکر ابتکاری آنان می‌داند. شایگان در این کتاب با استفاده از اصطلاح «زمان حضور»، فردوسی را مظهر اوج حماسی می‌داند که در آن پهلوانان تراژدی‌های شاهنامه به انسان کامل بدل می‌شوند. خیام را مظهر تعارض در نبوغ ایرانی، مولانا را نمودی از تکامل سنت عرفانی، سعدی را نمونه اعلای «پایدیا»ی یونانی و نهایتا حافظ را تلاقی‌گاه ازل و ابد معرفی می‌کند. او که از آثار آغازین خود همواره دغدغه بازیابی هویت شرقی در برابر انسان غربی را داشته این‌بار به خصلت شاعرانگی ایرانیان می‌پردازد که به باور او نظیری در غرب ندارد. او با تاکید بر اینکه ما همچنان در زمان شاعرانمان زندگی‌ می‌کنیم و هنوز نتوانسته‌ایم از زمان آنها خارج شویم، ایرانیان را معاصر شاعرانشان می‌داند، یعنی عکس آنچه به قول او در غرب اتفاق افتاده است. از این‌رو، ارتباط ایرانیان با شاعران‌ و ادبیات کلاسیکشان را با فرم «عبادی» و مواجهه غربی‌ها با ادبیات و تاریخشان را برخوردی تحقیقاتی و انتقادی معرفی می‌کند. شایگان معتقد است به دلیل همدلی و همجواری فکری ایرانیان با این شاعران و همچنین به علت پاسخ‌هایی که آنها برای تمام پرسش‌های ما دارند، حضور شاعران بزرگ در عین حال که گنجینه فکری و خاطره قومی ایرانیان است، امکان طرح مساله جدید را نیز مسدود کرده. از این منظر، ایرانیان را تا حدی اسطوره‌زده یا افسون‌زده‌ می‌داند. به باور او این ایده‌ها ضمن اینکه زیبا هستند، در عین حال به ذهن ایرانی اجازه نمی‌دهند از گردونه آنها خارج شوند. در آخر تاکید دارد «فراموش نکنید این کتاب به هیچ پرسشی پاسخ نمی‌دهد بلکه تنهاوتنها توصیفی از یک مواجهه است و البته طرح یک مساله».

آرمان- سعيد سيف: «سخت بر این باورم که اصلاحات به حکم طبیعت و ماهیت خود، زنده به آن است که آرام نگیرد، موجی است که آرامش آن در عدم آن است. اما این نهاد ناآرام ما را به عبور از بزرگان خود فرا نمی‌خواند. همین‌جا باید یادآور شوم که بزرگی این بزرگان نیز در گرو عدم عبور آنان از کوچکان (نسل دوم و سوم)و همراهی و همسویی و همنوایی با آنان است». اين را تئوريسين نواصلاح‌طلبي دكتر محمدرضا تاجيك مي‌گويد، نواصلاح‌طلبي، اصلاح اصلاحات، اصلاحات خط سوم، بازخواني اصلاحات همه اينها تعريف اصلاح‌طلبي در عصر جمهوري پنجم است، و اتفاقا معني و مفهوم همه آنها يكي است. عصر دكتر حسن روحاني همان جمهوري پنجم است كه اصلاح‌طلبان تصميم گرفتند با توجه به شرايط موجود اصلاح‌طلبي را تعريف كنند. با توجه به نياز روز و داشته‌هايشان. دكتر محمدرضا تاجيك معتقد است تمام اين تعريف‌ها در ذيل خاتمي تعريف مي‌شود. مشروح مصاحبه اين استاد دانشگاه با آرمان در ذيل آمده است: 

پيام رهبر انقلاب يك پيام تاريخي است. اما بيش از آنكه يك پيام سياسي باشد فتواي سياسي در فقه سياسي شيعه بود و نقطه عطفي در ادبيات سياسي و حكومتي اسلام شد. تشخيص و تشخص راي هر فرد داراي مالكيت است من همان زمان مقاله‌يي نوشتم تحت عنوان حق‌الناس. من معتقد بودم كه با اين پيام، يك پارادايم جديدي در ادبيات سياسي ايران متولد شد. اين پيام، حق‌الناس و تشرع را همراه و همساز با راي مردم كرد.

متاسفانه جامعه ما جامعه فراموشكاري است. يك فراموشي ارثي در بين اين جامعه است. گذشته تاريخي خودش را فراموش مي‌كند. ما نبايد هميشه از صفر شروع كنيم و آزمايش و خطا را هميشه انجام بدهيم، بلكه بايد از گذشته خودمان حالا تاريخ خيلي دور را به كنار بگذاريم و از مشروطيت، كودتاي 1299، دوران رضاخان، شهريور 1320 و بعد تا 28 مرداد اين را به عنوان تجربه‌يي فرا راه خودمان...

زینب صفری- تاریخ ایرانی: ۳۷ سال پس از درگذشت دکتر علی شریعتی یا به تعبیر خانواده‌اش «شهادت» او، هنوز پیکر این پژوهشگر و جامعه شناس برجسته تاریخ معاصر در زینبیه دمشق است و جسد مومیایی شده‌اش که قرار بود بعد از امانت‌سپاری ۵ ساله به ایران برگردانده شود، منتظر موافقت مسئولان است؛ خانواده شریعتی هم چنانکه تنها پسر او، احسان شریعتی می‌گوید هرگز با شرایط مناسبی برای انتقال پیکر او مواجه نشده‌اند. احسان شریعتی در گفت‌وگو با «تاریخ ایرانی» ابراز امیدواری کرده که با توجه به وقوع جنگ داخلی در سوریه و عدم اطلاع از مقبره شریعتی، مسئولان موافقت کنند که پیکر پدرش به ایران منتقل شود؛ البته منوط به آنکه اجازه داده شود او طبق وصیتش در حسینیه ارشاد دفن شود و دولت امکان برگزاری مراسم تشییع و خاکسپاری در شأن دکتر شریعتی را فراهم کند.

آرمان- محمدجواد صابری: وقتی با ناصر فکوهی درباره شهر، فضای شهری و انسان شهری گفت‌وگو می‌کنی، خیلی زود بحث‌ها به حوزه اندیشه وارد می‌شود. نویسنده کتاب «انسان‌شناسی شهری» که در وبگاه ایندیَن اکسپرس در کنار سیدجواد طباطبایی، بابک احمدی، موسی غنی‌نژاد و فاطمه صادقی جزو روشنفکران گفتمانی و در مقابل روشنفکران دهه‌های هفتاد و هشتاد دسته‌بندی شده است، در گفت‌وگوی مفصل با روزنامه آرمان، پیش‌نیاز شهرنشینی را دموکراسی سیاسی و اقتصادی عنوان می‌کند.

شش سال قبل، سال ۱۳۸۷ بود که نشریات محلی بوشهر فراخوانی از شورای شهر را به چاپ رسانده بودند. در این فراخوان از محققان و صاحب‌نظران خواسته شده بود که بر ...

سعید لیلاز، کارشناس اقتصاد مى گوید ظرف ۱۸ تا ۲۴ ماه آینده یا روحانی ناکام می‌شود یا می‌تواند مطالبات مردم به ویژه مطالبات طبقات و اقشار محروم از دولت را برآورده کند. این فعال سیاسی و اقتصادی هشدار داد که جامعه فروپاشیده از حیث اقتصادی و سیاسی می‌تواند در ناامیدی و بن‌بست به سمت هر نوع تحولی برود.

حكومت پهلوي در حقيقت توسط طبقات اجتماعي سرنگون گرديد كه خود حاصل مدرنيزاسيون اقتصادي و اجتماعي بودند. طبقات مذكور هنگامي به جريان انقلاب پيوستند كه دولت ناتوان از جذب آنان به سوي خود بود. "گرين" تمامي چارچوب نظري خود را بر پايه انقلاب ايران بنيان نهاده است. او بر اين اعتقاد است كه ناتواني حزب دولتي رستاخيز در...

مهتا بذرافکن : متاسفانه در این منشور حقوق زنان  با پرداختن به نقش زنان در خانواده  به عنوان زن باردار، شیرده و و یا زن سرپرست خانوار و زنان خانه دار   تقلیل پیدا کرده است. هرچند این موارد هم از حقوق زنان است اما  مفهوم حق شهروندی  باید به صورتی جامع و همه جانبه  به زنان  بنگرد و باید به آنها در ساختار نظام توجه شود نه به نقش های جنسیتی آنها...

سیروس بنه گزی : در بحث حقوق دانشجویان ، تاکید منشور بر اینکه دانشجویان نباید به علت عدم تمکن مالی در پرداخت شهریه از تحصیل محروم گردند و فراموش کردن بحث محرومین سیاسی و سلیقه ای که امروزه به معضل بزرگی در آموزش عالی تبدیل شده است ، گواهی است بر اینکه دولت در برخی امور اختیاری ندارد...

رهیافت مطهری فلسفی- کلامی بود و شریعتی، تاریخی- جامعه‌شناختی و متکی بر ایدئولوژی رهایی‌بخشی. خدای شریعتی، خداوند رهایی‌بخش بود که با خدای خالق و معمار و دقیق بازرگان تفاوت داشت. خدای شریعتی خدایی وجودی است که با اگزیستانس ما سروکار دارد اما خدای بازرگان چنین نیست...

دولت این قول را به مردم داده و امروز هم این قول را به مردم می‌دهد که هر چیزی به صلاح این ملت باشد و منافع مردم را تأمین کند، بدون هیچ دغدغه و تردیدی دولت وارد عمل می‌شود/ دولت آماده فداکاری برای تحقق منافع ملی است / در بخش اجتماعی شاهد آرامش نسبی هستیم / مردم می خواهند حقوق شهروندی تحقق پیدا کند...

سهيل سراييان/ بعضي از مفاهيم اجتماعي از زمان شكل‌گيري‌شان در ايران از ديروز تا امروز دچار تغيير معاني شده‌اند و حالا كه در جامعه امروز نياز به آنها داريم نبودشان به طرز عجيبي حس مي‌شود. مسووليت اجتماعي نظريه اخلاقي است از يك نهاد مردمي، سازمان يا فرد كه تعهد به عملي به نفع جامعه خودش مي‌دهد. به تعبير ديگري مسووليت اجتماعي نوعي تجارت خاموش است براي حفظ تعادل بين اقتصاد و اكوسيستم تا اين‌گونه جامعه به پويايي برسد. هر فردي در جامعه مي‌تواند در مسووليت نقش داشته باشد و البته اين مسووليت مي‌تواند هم به شكل مثبت و هم به شكل منفي كه فرار از تعهد و درگير شدن با اجتماع است، ظهور پيدا كند. در مجموع پيشبرد فعاليت‌هاي مدني كه به پيشرفت جامعه منجر مي‌شود كار اصلي مسووليت اجتماعي به حساب مي‌آيد.

براي روشن شدن شرايط امروزي مسووليت اجتماعي در جامعه ايران به سراغ سوسن شريعتي، جامعه‌شناس و پژوهشگر ايراني رفتيم. ايشان دومين فرزند علي شريعتي است. وي فارغ‌التحصيل رشته تاريخ از انستيتوي عالي مطالعات اجتماعي پاريس و رساله دكتراي او درباره نقش انتظار در تاريخ معاصر ايران است.

* متن حاضر صورت ویراسته سخنرانی استاد مصطفی ملکیان در مراسم افتتاحیه‌ی مجمع عمومی سازمان دانش آموختگان ایران اسلامی (ادوار تحکیم وحدت) در سال 1384 (پنجشنبه 29 دی ) می‌باشد. متن سخنرانی در نسخه سابق سایت نیلوفر و بعدها در شماره سوم ماهنامه آیین انتشار یافت. بهانه‌ی باز نشر و دعوت به بازخوانی این متن، انتشار آن از سوی تعدادی از رسانه‌های کشور (آرمان، انتخاب، فرهنگ امروز و ...) در روزهای گذشته می‌باشد که البته این نشریات اشاره‌ای به تاریخ این سخنرانی نداشتند.

با تصویب قانون مهم و پر بار منشور حقوق شهروندی، بحث ها پیرامون نقاط قوت و ضعف این قانون، جریان یافته است. این یادداشت بر آن است که اهم کاستی ها و نواقص منشور را در راستای رعایت فن قانون نگاری و اصول حقوقی بیان کند. در ضمن، ایرادهایی که در ادامه آورده می شود، بیانگر رد کامل منشور نیست بلکه در حقیقت در پی اصلاح  منشور حقوق شهروندی و توسعه حقوق شهروندی است.

یک شکاف نسلی بین فعالین وجود دارد و موضوعی مشترک در بین اصلاح‌طلبان و اصولگرایان است که متولدین دهه 60 و 70 را به خوبی نمی‌شناسند و از خواست‌ها و نیازهای آنها بی‌خبرند. ممکن است برای آنها برنامه‌ریزی صورت دهند اما براساس خواست‌ها و نیازهای این نسل نیست. این نسل با نسل پیش...

ناصر فکوهی : هویت ایرانی و فرهنگ این پهنه که چندهزارسال پیشینه تاریخ سیاسی و اجتماعی، ده‌ها زبان، صدها گویش، هزاران سنت و جشن و آیین‌های محلی و ملی را حمل می‌کند، یکی از زیبا‌ترین تلفیق‌ها را در جهان کنونی میان سنت‌هایی با ریشه‌های مختلف به وجود آورده و نشان داده است که...

محمد ابراهیم فروزانی: نلسون ماندلا به عنوان یک شخصیت جهانی برای آرمان های بشری و صلح با همه کس و با هر ایدئولوژی نشست و گفت و گو کرد. به آنان لبخند زد و تلاش کرد تا با آنان همدلی کند تا بفهمدشان و زمینه برای فهم آنان از خودش و از دیگران فراهم کند. استراتژی او نه تنها گفت و گو بود بلکه ایجاد و توسعه فضایی بود که در آن امکان گفت و گوی دیگران در صلح و آرامش بوجود آید...

اسماعیل حسام مقدم : آزادي آكادميك سه پايه دارد : اول : استقلال دانشگاهها .دوم : استقلال اساتيد و سوم : استقلال دانشجويان . اين بدان معني است كه اساتيد و دانشجويان در بيان انديشه ها و نتيجه ي پژوهش هاي خويش مصونيت ويژه ي قضايي و مدني مخصوص خود دارند و در تعليم و تعلم آن ...

 "آتشي" در طول هفت دهه عمر خود كه بيش از 5 دهه از آن را در هنر سير كرد، براي يک لحظه پا پس نكشيد. به همين دليل در قلب ها جاي گرفت. او از معدود بزرگاني بود كه هيچ گاه زادگاه خود و يار و ديار خود را حقير نشمرد. او به زادگاه خود عشق مي ورزيد و از اين كه در يكي از روستاهاي اين استان به دنيا آمده و در بوشهر بزرگ شده و باليده، به خود مي باليد...

بعد از 18 سال فعالیت مرا بازنشسته کردند. بعد از آن من که آن‌جا کاری نداشتم، برای این‌که آن‌ها هم کار دیگری با من نداشته باشند، سال 62 به تهران آمدم و از آن زمان با یک خودکار امرار معاش می‌کنم...

دولت نباید در همین ماههای ابتدایی روی کار آمدنش در فرآیند تصمیم گیری آنقدر متزلزل و مردد باشد و تسلیم فشارها شود به طوری که برای انتصاب استاندارانش گزینه هایی با طرز تفکرات مختلف روی میز داشته باشد. برای انتصاب استانداران چانه زنی، لابی و اعمال نفوذ بی سابقه ای صورت گرفته، در حالی که قرار بود در این دولت شایسته سالاری جای لابی گری و لیاقت جای ارادت را بگیرد...

سید محمد خاتمی، روز ۲۱ مهر، ۷۰ ساله شد؛ «فرزند فاضل، باتقوا و متعهد» امام خمینی، فرزند روحانی بزرگ یزدی، آیت‌الله سید روح‌الله خاتمی است که در خودزندگینامه‌اش نوشته: «بزرگترین عامل مؤثر در شخصیت و ذهنیت من پدرم و خصوصیات ممتاز علمی، اخلاقی و اجتماعی او بود که به ما آموخت که با روشن‌بینی و آشنایی با زمان و مکان چگونه می‌توان دین را آنگونه فهمید و پذیرفت که پاسخگوی همه پرسش‌ها و نیازهای معنوی و روحی و مادی زندگی باشد....

بر خلاف ادعای برخی، این مصوبه نه لغو شده و نه متوقف، تا آن جایی که من اطلاع دارم یک بار در دولت قبلی مصوب شده، یک بار هم در دولت فعلی و حتی بعد از اعتراضات برخی نمایندگان هرمزگان به این طرح، دوباره در دولت مطرح شده و باز هم دولت تایید کرده است...

در اقتصاد تا همین الان در ایران، تحلیل‌های اقتصادی را بر این فرض سامان می‌دادیم که عوامل تولید همگن‌ هستند، یعنی به راحتی می‌توان آن‌ها را با هم جا به جا کرد اما حالا هرموضوعی که به انسان‌ها و هویت جمعی آن‌ها مربوط می‌شود اهمیت زیادی پیدا کرده است؛ به همین دلیل نادیده انگاشتن بعد اجتماعی انسان‌ها...

مجموعه حامیان روحانی در بوشهر راهبرد مشترک دارند و اگر اختلافی دیده اید، در راهکارهاست. ما همه می خواهیم گزینه برتر بومی را به کرسی استانداری برسانیم و اکثریت هم نظر به معرفی تدریجی کاندیداها به وزارت کشور داشته است. فعلا کار گزینه اول ما به نحو...

سید محمد خاتمی، رئیس‌جمهور اسبق ایران، ۱۵ سال بعد از پیشنهاد گفت‌وگوی تمدن‌ها از ضربه‌هایی که به این ایده وارد شد سخن گفته است. او به تلقی اشتباه بخشی از افکار عمومی جهان اشاره کرده که او را سیاستمداری پنداشتند که با طرح گفت‌وگوی تمدن‌ها،..

گفت‌وگو با «مراد ثقفی» قرار بود پیرامون بررسی ریشه‌های برآمدن محمود احمدی‎نژاد متمرکز شود. او بر این باور است که تحلیل‌های موجود در این زمینه با تمرکز بیش از حد بر حوزه اقتصادی، اصل مساله را نادیده گرفته‌: «بیش از آنکه امر اقتصاد در شکل‌گیری احمدی‌نژاد تاثیرگذار باشد، شیوه شکل‌گیری «امر سیاسی» در ایران، در بروز این پدیده موثر بوده.»