روزهای ثبت‌نام انتخابات مجلس دهم فرا رسید و احتمالا در این چند روز، شاهد تحرک نسبی در فضای سیاسی کشور خواهیم بود. با اینکه برخلاف ادوار گذشته و در فاصله حدود دو ماه تا روز انتخابات مجلس و خبرگان رهبری، فضا هنوز انتخاباتی نشده، اما به‌هرحال، دیر یا زود جریان‌های سیاسی و داوطلبانی که امکان حضور در مرحله نهایی را می‌یابند باید برای گفت‌وگو با مردم درباره انتخابات پیشِ‌رو آماده شوند. احمد شیرزاد، از فعالان سیاسی اصلاح‌طلب که سابقه نمایندگی مجلس‌ ششم و عضویت در شورای‌ مرکزی حزب مشارکت را در کارنامه دارد، در گفت‌وگو با «شرق» درباره راه‌های رساندن پیام اصلاح‌طلبان و نامزدهای آنان به مردم نکاتی را بیان کرد که در ادامه می‌آید.

بررسی انتقادی رویکرد فعالان جنبش دانشجویی

تقویم رسمی کشور نشان می‌دهد فرصت چندانی تا انتخابات مجلس دهم شورای اسلامی و دوره پنجم خبرگان رهبری باقی نمانده است. برخلاف ادوار گذشته که از ابتدای سال انتخابات، مباحث انتخاباتی به شکلی گسترده در محافل سیاسی و رسانه‌ها بازتاب داشته، در این دوره تا فصل تابستان، همه چیز تحت‌الشعاع توافق هسته‌ای قرار داشت و پس از آن تغییر چندانی در فضا رخ نداده است. اگرچه فعالیت سیاسی اصلاح‌طلبان و اصولگرایان تا حدی در حال انجام است اما هنوز با فضای انتخاباتی، فاصله دارد. شیوه عمل اصلاح‌طلبان و آنچه باید در حدود چهار ماه باقیمانده تا انتخابات انجام شود، موضوع گفت‌وگوی «شرق» با حمیدرضا جلایی‌پور است. این جامعه‌شناس سیاسی و استاد دانشگاه تهران، از سال‌های دوران اصلاحات با فعالیت‌های سیاسی و مطبوعاتی گسترده، چهره‌ای شناخته‌شده برای جامعه ایران به شمار می‌رود و امروز هم عضو شورای مشورتی و شورای مرکزی حزب تازه‌تأسیس اصلاح‌طلبان یعنی «اتحاد ملت» است.

گزیده صحبت‌های محسن صفایی فراهانی

رئیس‌جمهوری در ایران اختیاراتش براساس قانونی اساسی محدود است. قانون‌اساسی ما مشابه قانون‌اساسی غرب نیست که ارکان حکومت پیوستگی کافی داشته باشند. اینجا هر رکن برای خودش تمرکز قدرت دارد
جوامعی که با حاکمیت قانون سامان پیدا می‌کنند به حداقل آسیب‌پذیری می‌رسند 
در حال حاضر مجلس و آرای عمومی  برای مجموعه تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران کشور این‌قدر تعیین‌کننده و قابل‌قبول نیست 
کدام فعالیت تعریف‌شده در اقتصاد ایران هست که بگوییم این مقدار منابع را می‌تواند برای یک نفر ایجاد کند که ماهی یک میلیارد تومان پس‌انداز برای‌فرد داشته باشد. اعداد و ارقام مقداری نیستند که شوخی‌بردار باشند. پس به‌این نتیجه می‌رسیم این اعداد و ارقام «غارتی» هستند. اسم این فساد نیست. اسمش غارت است.

بحران پشت بحران؛ دنیا یک روز با بحران اقتصادی روبه‌روست، یک روز با بحران مهاجران و امروز با بحران روی‌آوردن جوانان به افراط‌گرایی دینی و بنیادگرایی مذهبی. به‌تازگی کنفرانسی در اتحادیه اروپا و با شرکت اعضای این اتحادیه تشکیل شد تا ابعاد افراط‌گرایی دینی بررسی و ریشه‌های پیوستن جوانان به گروه‌های افراطی کنکاش شود؛ گروه‌های افراطی‌ای که خطرناک‌ترینشان در خاورمیانه قد علم کرده و ازقضا مقصد بسیاری از جوانان هم همین گروه افراطی موسوم به داعش است. در گفت‌وگویی با دکتر «مقصود فراستخواه»، جامعه‌شناس، علل این بحران جهانی را بررسی کرده‌ایم. او معتقد است افراط‌گرایی دینی پدیده‌ای پیچیده است که یکی از عوامل مهم در شکل‌گیری آن طردشدگی اجتماعی است.

مرزهاي فرهنگي موسيقي سوگواري بوشهر بسيار فراتر از حدود جغرافيايي كنوني آن است. سازها و نواختن آنها نيز بيشتر و ساده تر از قطعات آوازي، از فرهنگي به فرهنگ ديگر برده شده است. سنج و دمام، تنها قطعه ي ضربي بدون كلام در موسيقي بوشهر- نوعي پُلي ريتمي نه چندان پيچيده است كه يادگار حضور سياه پوستان آفريقايي در بوشهر مي باشد. سمبوليسم سازها و اجراي مراسم سنج و دمام نسبت به ديگر مراسم...

استاندار بوشهربا بیان اینکه توافق هسته‎ای با هدایت‎های رهبر معظم انقلاب اسلامی و تدبیر رئیس جمهور و توانمندی تیم مذاکره کننده ایرانی حاصل شد تصریح کرد: توافق هسته‌ای، قانون برجام و شرایط پس از تحریم ظرفیت‌های جدیدی برای کشور ایجاد کرده که مدیران این استان برای استفاده از رهاورد این مهم درتوسعه پایدار استفاده بهینه کنند.

شرق: این‌بار این گزارش را یک مرجع غیررسمی و تأییدنشده ارائه نمی‌دهد، تا دست‌ و دلمان برای انتشارش بلرزد. معاونت امور زنان و خانواده ریاست‌جمهوری، کارگروه آسیب‌های اجتماعی را تشکیل داده و ارائه این گزارش در حضور کارشناسان و خبرنگاران و بیان شفاف آن برای مردم به این معنی است که این آسیب‌ها به مرزی رسیده که مردم باید بیشتر در مورد آنها بدانند.

تحصن غیرقانونی آنها که مخالف برجام بودند، پایان یافت، اما این پایانی بر تحرکات گروه‌های تندرو نخواهد بود؛ چراکه آنها هم‌زمان با روی‌کارآمدن دولت روحانی، حساسیت مضاعفی به موضوعات سیاست خارجی پیدا کردند؛ آن‌قدر که با هر حرکت تیم سیاست خارجی، به خیابان می‌ریزند و شعار می‌دهند. گاهی هم در سفارت سابق آمریکا نشست برگزار می‌كنند. با ابراهیم اصغرزاده، یکی از دانشجویانی که روزگاری از دیوار همین سفارت بالا رفته؛ به گفت‌وگو نشستم، دانشجویی که عضوی از جمعی بود یكی از ستون‌پایه‌های سیاست خارجی ایران پس از انقلاب بود و در زمان خود پشتیبانی خیایانی مردم را هم پشت سر داشت. حالا بعد از ٣٧ سال عده‌ای قصد دارند در هر مناسبتی سیاست خارجی را خیابانی و از آن حرکت انقلابی گرته‌برداری کنند. گروهی که دیدگاه‌شان در سیاست خارجی در آخرین انتخابات تنها پشتیبانی چهار میلیون نفر را برانگیخت، درصدد تحمیل نظر خود به اکثریت هستند. بااین‌حال ابراهیم اصغرزاده معتقد است اگر دولت راهبرد مشخصی برای تثبیت دستاوردهای توافق هسته‌ای نداشته باشد، بازی را خواهد باخت. او می‌گوید: تردید نکنید امکان بازگشت ورژن‌های گوناگون پوپولیسم وجود دارد؛ یعنی این‌گونه نیست که بگوییم با انتخابات ٩٢ از پوپولیسم احمدی‌نژادی یک گسست قطعی داشته‌ایم و دیگر به آن تن نخواهیم داد. 

اخلاقیات لذت، اخلاق میل

قانون - مصطفی پهلوانی / الزامات این توافقی که د‌‌‌‌روین شکل گرفت این بود‌‌‌‌که اساسا امر گفت‌وگو و مذاکره را به عنوان یک امر پسند‌‌‌‌ید‌‌‌‌ه و منجر به نتیجه مطرح کرد‌‌ گفت‌وگو طرفینی د‌‌‌‌ارد‌‌‌‌ که نباید‌‌‌‌ با پیش‌فرض‌های خود‌‌‌‌ به گفت‌وگو بنشینند‌‌‌‌ یعنی باید‌‌‌‌ تغییرات جامعه را بشناسند‌‌‌‌ نهاد‌‌‌‌های گفت‌وگویی که به رسمیت یافتن تفاوت د‌‌‌‌رجامعه کمک می‌کنند‌‌‌‌،د‌‌‌‌رجامعه مد‌‌‌‌نی عمق وگسترش پید‌‌‌‌ا کند‌‌ جامعه‌ای که میزان حضورش د‌‌‌‌ر رسانه‌ها گسترش یافته و به امور سیاسی بیشتر توجه می‌کند‌‌‌‌،جامعه‌ای است که د‌‌‌‌رهرمسئله می‌خواهد‌‌‌‌ د‌‌‌‌خیل باشد‌‌‌‌

ایشان به آزادی خیلی توجه داشتند؛ آزادی همه انسان‌ها از قید استبداد، استثمار، استبداد سیاسی و استبداد اقتصادی. ایشان در مسائل سیاسی هم نگاه انسانی داشتند. برای ایشان یک مبارز مسلمان و یک مبارز غیرمسلمان تفاوت نمی‌کرد. می‌گفتند که همه با ظلم و دیکتاتوری مبارزه می‌کنند و باید به همه توجه داشت و ...

با وجود آنکه در بودجه سال گذشته هرنوع کمک دولتی به خارج از شرکت ممنوع شده اما باز هم ما به توسعه رفاه عمومی در منطقه کمک کرده‌ایم. به‌نحوی‌که در سال گذشته که سال فشارهای مالی محسوب می‌شد هزینه کمک عام‌المنفعه ١٢,٦ میلیارد تومان بوده که عملکرد ما در پایان سال، ٣٩میلیارد تومان را نشان...

خلیل موحد : آموزش و پرورش کشور سال‌هاست که در انبوه نابسامانی غوطه‌ور می‌باشد. این بحران‌ها به خصوص  در حوزه‌ی نیروی انسانی و تجهیزات نمود فزون‌تری دارد. در مورد امکانات آموزشی افزون بر آن‌چه در گزارش وزیر  و عضو مجلس آمده، بیش‌تر و شاید همه‌ی مدارس کشور از کمبود شدید  و یا  دست‌کم غیراستاندارد...

کنشگر مدنی بیش از آنکه در سیطره تاریخی گرایی و تاریخیت زدگی فرو برود، کنشگر مدنی باید به سمتی برود که به جغرافیا و به جهان فضای شهری؛ چیزی که امروز دارد شکل می گیرد و در حال رخ دادن است باید بپردازد به عبارت دیگر "هم-عصرشدن" با این چیزی که الان دارد رخ می دهد...

اید عرض کنم آنچه که می بایست با همفکری نخبگان علمی، اقتصادی و فنی، و استقبال از حضور و مشارکت بخش خصوصی و سرمایه گذاران به آن پرداخت، موضوع باز نگری و توجه به کیفیت شهرنشینی در شهر عالی شهر است که به این منظور لازم است در این زمینه فعال تر حاضر شویم...

سمت‌گیری اصولی تنش‌زدایی، ممکن است بازیچه هوس مخالفان سیاسی دولت و همچنین رانت‌جویان و فرصت‌طلبانی شود که در ماجرای سال‌های بعد از ١٣٩٠ و آشفته‌بازار آن‌روزها، با برنامه آینده‌هراسی و تشدید فشارهای خارجی، بیشترین رانت‌ها را خوردند و بیشترین فسادها را مرتکب شدند...

شرق: حالا که مذاکرات به نتیجه رسیده است و طرفین به جمع‌بندی دست یافته‌اند، این نکته مطرح می‌شود که دليل این‌همه توجه به یک موضوع سیاست خارجی در نظر توده مردم چیست؟ چه‌چیزی سبب شده است که این موضوع برای مردم پراهمیت شود و از اینها مهم‌تر، دولت بعد از حل چالش هسته‌ای، در عرصه داخلی با چه مطالباتی مواجه خواهد شد. اينها پرسش‌هايي است كه آن را با دکتر جواد اطاعت، استاد دانشگاه شهید بهشتی و از اعضای شورای مرکزی حزب اعتمادملی، در میان گذاشتیم. 

توماس فریدمن: فقط چند ساعت پس از اعلام توافق هسته‌ای با ایران، رئیس‌جمهوری اوباما - مردی که نشان داد به هیچ وجه اجازه آسیب‌دیدن این قرارداد را نمی‌دهد- در مصاحبه‌ای ٤٥ دقیقه‌ای تلاش زیادی کرد تا استدلال کند: ... این توافق نتایج مثبتی برای آمریکا و متحدانش در بر خواهد داشت. 
اوباما گفت: «ما نمی‌خواهیم با این توافق سیاست داخلی ایران را تغییر دهیم. ما فکر می‌کنیم که این توافق می‌تواند جلوی پیشرفت نظامی هسته‌ای را بگیرد و من می‌توانم بگویم که ما قادریم ثابت کنیم این توافق قاطع‌ترین راه و مسیری است که در آن ایران به سلاح هسته‌ای نخواهد رسید و ما با همکاری کامل جامعه بین‌المللی و بدون درگیر‌شدن در یک جنگ دیگر در خاورمیانه قادر به حصول به آن خواهیم بود». اوباما برای قبولاندن این توافق به کنگره به‌شدت بر این استدلال خود پافشاری می‌کند. اما من گمان می‌کنم در نهایت این توافق به‌عنوان میراث او باقی خواهد ماند و در درازمدت نه‌تنها از گسترش سلاح‌های هسته‌ای در خاورمیانه جلوگیری خواهد کرد بلکه به جنگ سرد میان ایران و آمریکا پایان خواهد داد؛ حتی اگر این اتفاق زیاد به طول بینجامد. 
در اینجا بخشی از نکات برجسته این مصاحبه منتشر می‌شود: 

نظام‌گسیختگی خانواده با همسان‌گزینی حل نمی‌شود

از همان آغاز که با حمایت قاطعانه مردم دولت تدبیر و امید، جای بیم و امید را گرفت پیدا بود که تغییری در راه است و این شوق روز به روز در حال فزونی بود، بازتر شدن فضای جامعه و شروع مذاکرات سازنده و کثیری از اقدامات اصلاحی با تدبیر ، امید را در دلها زنده کرد تا به امروز که مزرعه ی دوساله ملت که در دستان دولت است ...

در یکشنبه‌‌ای كشدار؛ روز واقعه خیلی دور، خیلی نزدیک رخ می‌نماید. چهارمین دور وقت اضافه‌ رفع اختلافات ایران و ١+٥ امروز به سر می‌رسد. گویی روز موعود است و همه دنبال نشانه‌. آنها که ١٧ روز است مقابل قصر کوبورگ خیمه زده‌اند، منتظر دود سفیدند و سؤال‌ و جواب‌ها، پیام‌ها، گپ‌و‌گفت‌ها و... هیچ‌کدام فارغ از ...

دچار ناامنی شغلی‌اند؛ دنبال مدرک بالاتر می‌روند

رضا غیبی: توسعه صنعتی؛ این آرزویی است که در کشور ما به یک رویا تبدیل شده است و در هیچ دوره از تاریخ ٣٧ سال گذشته؛ استراتژی دولت‌ها در راستای ر سیدن به این مهم نبوده است. این اما بدان معنا نیست که تلاشی برای رسیدن به این امر صورت نگرفته است تدوین اما به‌واسطه سوء مدیریت یا دیگر مسائل راه به جایی نبرده است. دولت یازدهم نیز از زمان آغاز به‌کار خود بارها وعده بازگرداندن اقتصاد به مسیر توسعه را داده است. اما امروز هیچ اتفاقی در این زمینه رخ نداده است. تا فرشاد مومنی چرایی این مسئله را نداشتن استراتژی در دولت برای برون‌رفت از شرایط ناگوار ایجاد‌شده توسط دولت نهم و دهم  عنوان می‌کند. گفت‌و‌گوی ما با فرشاد مومنی، عضو هیات علمی دانشگاه علامه، را در ادامه بخوانید:

شرق: سال گذشته در سفر كاری به استان سیستان‌وبلوچستان، با یكی از فعالان اقتصادی-اجتماعی مقیم خارج كشور، كه با تعصب ایرانی‌ خود در پی توانمندسازی زنان این دیار، چندین‌بار به استان سفر كرده ‌بود، آشنا شدم. در آن سفر با بخشی از پروژه‌های بین‌المللی ایشان در كشورهای آفریقایی و آسیایی و نیز بعد از آن با نوشته‌ها و سخنرانی‌های ایشان كه به نظر اینجانب منطقی و مستند، چالش‌های توسعه و زنان در كشورهای درحال‌توسعه را به‌دور از شائبه فمنیسم‌گرایی مطرح کرده بود؛ آشنا شدم. مناسب دیدم در اینجا با سخن ایشان مطالبم را شروع كنم,١

ناصر علیخواه : برخورد قاطع استانداری با پروژه های معیوب و ناقص، این امیدواری را در نزد مردم بوجود میاورد که استانداری به نمایندگی از دولت تدبیر قصد نظارت جدی بر پروژه های فنی و عمرانی و همچنین برخورد با متخلفینی را دارد که از پول بین المال برای ساخت پروژه بهره می برند اما دقت کافی را در ساخت این پروژه ها...

جواب هر پرسشی را از دو منظر می‌دهد؛ هم توسعه و هم روابط بین‌الملل و اساسا بنیادهای فکری‌اش برمبنای این دو حوزه گذاشته ‌شده است. جامعه ایرانی را خوب می‌شناسد همان‌طور که جامعه جهانی و نظم جهانی را. همین بنیان‌ها موجب می‌شود که پاسخ پرسش‌ها را از مناظر مختلف بدهد.  محمود سریع‌القلم، استاد دانشگاه شهید بهشتی است، اما حضور فعالی در مجامع بین‌المللی دارد. از جمله آنها حضور در نشست‌های متعدد داووس است. او توسعه در ایران را مستلزم داشتن عزم برای تغییر، حل‌وفصل برخی چالش‌ها و دستیابی به نتیجه واحد و آغاز تغییر می‌داند. اگرچه یادآوری می‌کند که برخی ویژگی‌های فرهنگی، انجام این تغییرات را در سطوحی سخت می‌کند. او برای توسعه، سیاست خارجی، انتقاد و مباحثی از این دست ٣٠ ویژگی برمی‌شمارد. ‌کتاب‌های «عقلانیت و توسعه‌یافتگی ایران»، «فرهنگ سیاسی ایران» و «اقتدارگرایی ایرانی در عهد قاجار» ازجمله آثار اوست که بر بحث توسعه متمرکز است. او متولد ١٣٣٨ در تهران است و در دوران مدیریت حسن روحانی بر مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام با این مؤسسه ارتباط داشته. او داشتن نقش مشاور برای رئیس‌جمهوری فعلی را رد می‌کند و می‌گوید هیچ سمت دولتی‌ای ندارد. گفت‌وگو با محمود سریع‌القلم در روزی بهاری در دفتر روزنامه انجام شد. 

اکبر صابری: کوبیدن بر طبل اختلاف و هر روز فرد یا گروهی را از حامیان انقلاب و رهبری جدا کردن خواست دشمن و استکبار است. لطفاً دوستان اصولگرا در زمین دشمن بازی نکنند. امروز که داعش سرکرده استکبار پشت مرزهای ما جولان می دهد وقت و مجال درگیری من و شمای اصلاح طلب و اصولگرا نیست. اکنون وقت...

عبدالله رمضان‌زاده از آن چهره‌های سیاسی است که قاطعیت بر مواضع از چهره‌اش پیداست. به‌ویژه هنگامی که مباحث جدی می‌شود، اما برخوردی کاملا دوستانه دارد. رمضان‌زاده همچنان امیدوار است حزب «مشارکت» طبق روال قانونی احیا شود، اما به گفته خودش آنها تصمیم گرفتند فعالیت تشکیلاتی نداشته باشند، دلیلش هم روشن است برای آنکه هزینه‌ای را به کسی تحمیل نکنند. گفت‌وگو را از لزوم بازسازی تشکیلاتی اصلاح‌طلبان آغاز کردیم و در این مسیر، اما به نقدهایی از دولت رسیدیم و البته موضوع پول‌های کثیف. رمضان‌زاده، سخنگوی دولت اصلاحات است و وقتی ماجرا به پول‌های کثیف می‌رسد، به نکته‌ای اشاره می‌کند و بحث را می‌بندد. او دراین‌باره می‌گوید: «راجع‌به موادِمخدر و ورودش به انتخابات، من فکر می‌کنم گزارشی که ستاد مبارزه با موادِمخدر در دوره آخر دولت اصلاحات تهیه کرد و آن را به رئیس دولت نهم تحویل داد، وزیر کشور که رئیس ستاد مبارزه با موادمخدر است، همان گزارش را علنی کند. همین اتفاق برای اینکه معلوم شود پول کثیف وجود دارد یا نه، کفایت می‌کند».رمضان‌زاده مهم‌ترین نقد وارد به دولت را این می‌داند که کابینه روحانی، سیاسی نیست و آقای روحانی فکر می‌کند یک‌‌تنه می‌تواند همه بارها را بردارد. بااین‌حال، برخی اتفاقات نظیر صدور مجوز فعالیت برای حزب اتحاد ملت ایران را به فال نیک می‌گیرد و آن را گام مؤثری از سوی دولت ارزیابی می‌کند. رمضان‌زاده با‌این‌حال، ارتباط اتحاد ملت و مشارکتی‌ها را تکذیب می‌کند و می‌گوید اگر آنها کمکی بخواهند دریغ نمی‌کنیم. بحث که به حزب ندا می‌رسد، کمی چهره درهم می‌کشد و با مکثی می‌گوید «ضعف ما بوده است که نیروهایی در حزب تقویت شدند و به‌راحتی زیر چتر آدمی قرار گرفتند که تا امروز غیرسیاسی عمل کرده بود». او همچنان امیدوار است آنها که جذب ندا شدند، به اصل خود بازگردند و اگر هم بازنگشتند، به قول رمضان‌زاده همچنان با آنها دوست هستند. مصاحبه در لحظات پایانی با ورود عکاس روزنامه، به گفت‌وگویی خودمانی شبیه می‌شود. از میزبانی و طعم شیرینی‌های دفتر دکتر که تعریف کردیم، با اصرار از ما خواست شیرینی‌ها را به روزنامه بیاوریم، به سبک همان میهمان‌نوازی اصیل ایرانی!