حسين شادکامي : در تعطيلات عيد نوروز با دوستان و همکلاسي‌هاي‌مان، ظهرها به سينما فانوس و بعدازظهر  کنار ساحل دريا قدم مي‌زديم و عکس يادگاري از کشتي رافائل گرفتن و کافه نگرو رفتن  و کيک و بستني و يا آب هويچ بستني خوردن، به جاي  کافه پالوده حيدرک و شام نيز ساندويچي گبگو تو ششم بهمن و يا ساندويچ دروازه سر ميدون و پاتوق حسين آقا، به جاي سمبوسه و پکوراي  علي پکورايي که تغيير درخوردني‌ها با دوستان

 مجموعه امتيازها از خارگ چنان موقعيت ممتازي در خليج‌فارس ساخته بود که انگليسي‌ها بارها آن را اشغال کرده و به عنوان اهرم فشار به ايران از آن استفاده کردند که در اين راه موفق نيز بودند. جالب توجه اين‌که اولين باري که انگليسي‌ها در سال 1838 خارگ را به بهانه محاصره هرات اشغال کردند، آن قدر مجذوب خارگ و امتيازهاي آن شدند که جرج اوکلند فرمانرواي کل هندوستان گفته بود بايد کاري کنيم که خارگ به عنوان ملک طلق انگليس اعلام گردد، اين جزيره بعدها مي‌تواند سنگاپور خليج فارس گردد...

غلامرضا شريفي خواه: دبستان در ابتدي روستا و با فاصله‌اي از خانه‌هاي مسکوني قرار داشت به همين جهت در فصل گرما تابستان روي زمين و يا زيرزمين اطراف، مارهايي از گونه «تيرمار، کُک مار» پديدار مي‌شدند. کُک مار اين منطقه خزنده‌اي با قد کوتاه و به رنگ‌هاي زرد و خاکستري و کور و تنبل بودند ولي زهرشان کشنده و سريع انسان را به هلاکت مي‌رساند، ولي کشتن آن‌ها راحت بود...

محمد بحراني هنرمند نام آشناي کشور گفت: فستيوال کوچه بوشهر در مسير رونمايي از گنج موسيقي نواحي ايران است که ساحل‌نشينان خليج‌فارس اين رويداد را به شايستگي تمام ميزباني مي‌کنند. وی در گفت و گو با نسيم جنوب اظهار کرد: رسانه‌ها در سال‌هاي گذشته از موسيقي نواحي غافل شدند و اکنون وقت آن است که اين اتفاق به شکل معکوس رقم بخورد تا اين گنجينه به خوبي درکانون توجه بيايد...

پيمان زند: من به کوچه و نور انتهاي کوچه اميدوارم، کوچه آمد تا نگاه جهان را به بوشهر عوض کند و با صداي بلند اعتراف کند که اينجا بوشهر است؛ ابوشهر شهرهاي ايران. کوچه آمد تا بوشهر مقر موسيقي، ادبيات تاريخ و جامعه‌شناسي ايران شود و ما را از زير يوق و نگاه تجاري محض آن هم خريد چهار تا زير پيراهن و چند تا جوراب و اوجش دمپايي المتراژ به بهانه ارزانتر بودن، نجات دهد...

لغو فستيوال موسيقي کوچه در حالي صورت گرفته است که 8 هزار بازديدکننده از اين فستيوال سرگردان در کوچه پس کوچه‌هاي بافت تاريخي اين شهر از اين موضوع گلايه دارند. اين گلايه‌ها در شرايطي مطرح مي‌شود که عزت‌الله ضرغامي، وزير ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي يا اعضاي دولت و سخنگوي آن که بارها بر لزوم برپايي رويدادهاي شادي‌آفرين براي مردم تاکيد کرده‌اند...

نفس برگزاري فستيوال کوچه در بوشهر خيلي خوب هست و اين کار مي تواند در معرفي فرهنگ بوشهر به تمام کشور تاثير بسزايي داشته باشد بطوري که در اين چند دوره فستيوال که برگزار شد نيز شاهد بوديم که چه استقبال خوبي از اين فستيوال شد و اقوام مختلف از سراسر کشور در بوشهر حضور پيدا کردن و با موسيقي و فرهنگ بومي بوشهر آشنا شدند و از طرفي مردم بوشهر از اين طريق توانستند با فرهنگ‌ها...

خيام در زندگي شخصي اون‌جوري که در تاريخ آمده، خلق تنگي داشته و کم حوصله بوده و جواب سوالش نمي‌شد کرد. اما اگر در اين زمانه ما مي‌بود، حتمن مي‌گفت تنها گروهي که بعد از چند صد سال مرا درک کرده‌اند، همين شما بوشهري‌ها بوديد که به آواز طرب، خوش هستيد و بي دغدغه ديروز و فردا، امروز را خوش داشته‌ايد...

 حضور در بيش ‌از  ده نمايشگاه انفرادي و گروهي در سطح استان و خارج از استان و برگزاري بيش از 50 ورکشاپ نقاشي‌خط در سطح استان، ارسال چندين اثر نقاشي‌خط در گالري‌هاي کشور ابوظبي و در حال حاضر در آموزشگاه هنري مشغول به تدريس اين هنر هستم.تازگي هم نمايشگاه گروهي بنده به همراه 15 نفر از هنرجوهايم در عمارت تاريخي دهدشتي برگزار شد که با استقبال کم‌نظيري روبرو شد...

دکتر نورالدين اميري: پس از چند هفته کلنجار رفتن با پيشنهادات و پيش دانسته‌هاي ذهني خود، ناگهان زني که از جنس دريا  که سال‌ها پيش در کنار جاده بذري در انديشه من کاشته بود روييد. لحظه، لحظه‌اي زيبا توام با هيجاني شيرين بود که جانم بيدار نموده بود. موضوع را با صادق سعيدي هنرمند خلاق  شهرداري بوشهر در ميان گذاشتم. پس از چندي استاد عطا صحرايي، يکي از تنديس‌سازان مطرح کشوري را به من معرفي نمود. پس طرح موضوع با استاد صحرايي و ...

معماري بوشهر، برخلاف معماري کويري، ساختمان هم با بيرون کار مي‌کند هم با درون. معمار، کاملا رها و بي‌تکلف، فضاها را خلق مي‌کند و اصلا اسير تقارن و تصلب غيرضرور نيست. معمار ضرورتي نمي‌بيند اثر خود را با رنگ و تزيين ولخرجانه بيارايد. اين خود بنا و اثر است که زيباست نه رنگ و لعاب آن. شايد کمي بي‌انصافي باشد که زيبايي معماري بوشهر را در حد شيشه‌هاي رنگي هلالي‌ها در و پنجره‌ها خلاصه کنيم..

برادر جمپولوي (دوقلو) من (ابراهيم هوشيار) / علاقه و دلبستگي‌اش به بوشهر را حفظ کرده بود (دکتر رسول هاشمي) / براي پرويز هوشيار عزيز ( دکتر رضا معتمد) / اسمي مترادف با فرهيختگيِ يک انسان و خادمِ امور فرهنگي، ادبي و هنري (حسين طالبي) / صحنه گردان جلسات بوشهري‌هاي مقيم مرکز (ابراهيم ميگلي‌نژاد) / و خزاني ديگر در بوستان علم و هنر و انديشه بوشهر (خورشيد فقيه) / پرویز هم پرید (عبدالمجید زنگویی)/ ماجراي آن دوربين هشت ميلي متري (هاشم هاشم‌زاده)، سال‌هاي سخت و سخت‌تر (فريده كاردانى)...

دکتر کيوان آقاياني: در بوشهر ما کم نيستند کساني که در مستندسازي شهرت جهاني دارند و برندگان جوايز بين‌المللي هستند، افرادي چون «رامتين بالف» و «داريوش غريب‌زاده» در کنار ده‌ها چهره بزرگ و هنرمند همچون «رسول و رضا پولادي» مي توانند با ساختن مستندات و قطعه‌هاي موسيقي و ترجمه آن به چند زبان زنده دنيا، تاثير بسزاي در شناساندن بوشهر و مناطق توريست‌خيز آن در سطح کلان کشوري و بين‌المللي داشته باشند...

به فکر زيباسازي ساحل بوشهر باشيد

بهناز بيات    

آيا متوجه بيغوله‌اي بنام رستوران ساحلي  يا دکه‌هاي اغذيه‌فروشي  در ساحل درياي زيباي بوشهر شده‌ايد؟

مسئولين زيباسازي شهر آيا تا به حال به اين فکر افتاده‌ايد که از فضاي زيبا و مثال زدني ساحل شهر بوشهر نماي تماشايي و زيبايي در اذهان عمومي بخصوص مسافراني که هر روز وارد مرکز استان مي شوند، باشيد. با اين نوشته نمي خواهم نان اين دکه هايي که منبع درآمد خانواده ها مي باشد را سنگ کنم، مي‌خواهم توجه مسئولين را به اين خرابه هايي که عاري از بهداشت فردي و عمومي مي‌باشد جلب کنم. چرا به فکر سامان دهي و زيباسازي ساحلي ‌که مي‌تواند منبع درآمد و جلب توريست  شود، نيستيد؟ شب‌ها که از کنار ساحل عبور مي‌کنيم چراغاني بودن اين منطقه جلب توجه مي‌کند ولي صبح که از اين منطقه عبور مي‌کنيم با بيغوله‌اي بنام رستوران يا دکه اغذيه فروشي  مواجه مي‌شويم، حيف از اين همه پتانسيل جهت کسب درآمد و جلب توريست که اگر همان منطقه را زيباسازي کنيد، مشتريان مي توانند با خيال آسوده‌تري هم از فضا هم از غذا لذت ببرند.

آيا وقت آن نرسيده که مانند استان‌هاي ديگر حداقل هر سال شاهد پيشرفت  و تغيير فضاهايي از سطح شهر باشيم. اگر مسئولين استان‌هاي ديگر  اين ساحل را داشتند چه برنامه‌هايي براي زيباسازي و کسب درآمد مي‌کردند؟ همان طور که در شهرها و استان‌هاي ديگر هر از چند ماهي که وارد مي‌شويم با پل‌ها و زيرسازي‌هايي براي مترو و غيره روبرو مي‌شويم. 

راستي مگر بجز سرمايه ها و منابع ملي که در اين استان مي باشد، ماليات  و عوارض از مردم نمي‌گيريد؟ پس چرا نبايد شاهد تغيير و تحول در بهبودي کوچه و خيابان و ساحل شهر باشيم؟  تا به کي بايد شاهد چشم پوشي بر مشکلات باشيم و کاستي ها را نبينيم ؟ اگر مسئولين خود را خدمتگزار  واقعي مردم مي دانند بايد وظيفه خود را که همانا رفع مشکلات و نواقص شهر و شهروندان مي باشد را به خوبي انجام دهند تا بعد از دوران مسئوليت  با خاطري آسوده ايام را بگذرانند چرا که روزها و سال‌ها مانند باد مي‌گذرند و افسوس فرصت‌هاي  از دست رفته هيچ فايده‌اي نه به حال شما دارد نه به حال مردم.

- با توجه به معرفي ايران به عنوان يک کشور پرمشکل و افسرده در خارج ايران، اين کنسرت‌ها مي‌تواند صورت ديگري از معرفي ايران در سطح بين‌الملل باشد. قطعا در معرفي بوشهر و تنوع رنگ و قوم و روحيه مردم بوشهر نيز نقش به سزايي دارد و چهره اين ديار را در ذهن مخاطبان خود، خوش‌تر و دلپذيرتر مي‌کند... اين موسيقي از بطن فرهنگ مردم اين ديار مي‌آيد که شنيدنش مخاطب غير بومي را برمي‌دارد و مي اندازد وسط بوشهر...

امير طالبي : در گذر زمان، با رشد جسمي و سني و تجربيات اندوخته اجتماعي و ورزشي، قدم هاي مؤثري در امر ورزش شهرستان بوشهر برداشت و با مشارکت و همکاري دوستان و بزرگاني همچون علي اکبر کبگاني در قالب مربي و با لقب «ژنرال» که به قولي «مراد دلو» بود در امور ورزشگاه‌ها و باشگاه‌ها منجمله ايرانجوان که تا هم اکنون هم تعصب و عشق زيادي نسبت به آن دارد، اقدامات شاياني کرد 

دکتر سعيد معدني : هفته نامه نسيم جنوب قديمي‌ترين نشريه بوشهر است که بطور مداوم چاپ شده است.  بيش از 25 سال است که افراد فرهيخته و بي‌شماري از اهل قلم اين استان از ابتداي چاپ نشريه تا به حال در آن قلم زده و مطالب و نوشته‌هاي‌شان چاپ مي شود. از چهره ماندگار ادبيات، منوچهر آتشي گرفته تا ديگران و ديگران. در متن نامه مسئول تأمين اجتماعي آمده است که نشريه «زاويه‌دار با دولت» است.  اگر زاويه‌دار است، بايد به فال نيک بگيرند که...

 صنعت گردشگري چاه نفت آينده کشورهاي جهان است. در صنعت گردشگري شادي و ابزار خنده و نشاط قرار دارد. در کشورهاي جهان امروز، تکيه بر صنعت گردشگري است اما در ايران همين که از اين صنعت حرفي به ميان مي آيد عربده‌هاي دروغين افراط‌گرايان بلند مي‌شود. بايد به ياد داشت عناصري حتا در صنعت گردشگري ايران هستند که به اين شوربختي‌ها دامن مي‌زنند تا گردشگر غمزده ايراني را براي شادي و خنده، راهي کشورهاي همسايه کنند...

بوشهر به دليل مجاورت با خليج فارس و با پيشينه تاريخي و نقاط گردشگري بکر، همچنين ساحل‌هاي ماسه‌اي و مسيرهاي زيبا داراي پتانسيل خيلي زيادي مي‌باشد بخصوص که در فصل پاييز و زمستان که هوايي بسيار مطلوبي دارد مي‌توان از اين ظرفيت بي‌نظير و جذاب استفاده و باعث رشد و رونق شهري شد...

دنيا همين است و بيش از اين نيست. مگر مي‌خواهيم چه کنيم؟ جز‌ اين که يک فرد يا گروهي، جهاني کمي بهتر و اندکي قشنگ‌تر به نسل بعد تحويل دهد. که ظاهراً مادر بزرگي معروف به «ننه معصومه» در يکي از کوچه‌هاي بوشهر همين کار را کرده است. جمله‌اي منسوب به «گابريل گارسيا مارکز» نويسنده کتاب «صد سال تنهايي» در فضاي مجازي وجود دارد که به همين موضوع اشاره مي‌کند...

بوشهر مي‌تواند به يکي از قطب‌هاي گردشگري جنوب کشور تبديل شود

مونا عليخواه - هلند

‎بوشهر، اين بندر کوچک جنوب، يکي از زيباترين شهرهايي است که در طول سفرهايم ديده‌ام؛ شهري با قدمتي کهن که در باريکه خليج فارس، قد کشيده است؛ با فرهنگي ديرينه که بخشي از آن را در طول تاريخ از مردمان آسيا و آفريقا و اروپا و آمريکاي لاتين وام گرفته است. ‎با اين همه زيبايي اما، هنوز نازيبايي‌هايي هست که از عدم رسيدگي استاني و کشوري بر اين سرزمين مانده است‌. ‎با اين که سواحل بوشهر زيبايي چشمگيري دارد، اما هنوز در رقابت با سواحل کشورهاي ديگر براي جذب توريست، حتا توريست هاي داخلي، فاصله زيادي دارد. ‎مي توان با يک برنامه ريزي بلندمدت، بوشهر را به يکي از قطب‌هاي گردشگري جنوب کشور تبديل کرد.

مهمترين و اصلي ترين مشکل سواحل بوشهر نبود سطل اشغال کافي و عدم تميز کردن کافي پلاژهاي بوشهر است و گرنه از زيبايي حرفي  درش نيست. همچنين برنامه‌هايي که شهروندان عزيز  را تحريک کند که در حفظ پاکيزگي تلاش کنند.

مثلا، مراسم جمع کردن آشغال‌ها به همراه اجرا‌هاي موسيقي‌هاي دوست داشتني مردم در پلاژ و سواحل بوشهر عزيز.

سيروس خباز ثابت : بوشهر يکي از شهرهاي قطب گردشگري جنوب ايران است که با توجه به موقعيت جغرافيايي و مردمان خونگرم و مهمان نواز، در اکثر فصول سال خصوصاً در ايام تعطيلات عيد نوروز، مسافران زيادي به اين استان بخصوص مرکز استان يعني شهر بوشهر سفر مي‌نمايند، که با توجه به اين حجم از مهمان، بايد امکانات حداقلي...

عليرضا مشايخ : مهم‌ترين ويژگي البته در اين است که سفر بايد ما را به فکر کردن در مورد آنچه مي‌تواند در ما تغيير دهد دعوت کند و بنابراين اگر از مونتين بپرسيم که چرا اينهمه مسافرت کرده است؟ او پاسخ خواهد داد که من بخوبي ميدانم از چه چيز فرار مي‌کنم اما آنچه در انتظار است، را بايد ببينم!...

حسين حشمتي:  از جمله ديدني هاي جذاب شهرهاي تاريخي، بازار سُنتي آن است که بوشهر نيز از اين پديده قديمي بي‌نصيب نمانده است کما اين که بازار قديمي که ساخت آن را به زمان حکمراني دريابيگي نسبت مي دهند، داراي معماري قاجاري است و درمحله دهدشتي قرار دارد که به قول معروف از شيرمرغ تاجان آدميزاد در آن جا وجود دارد...

اين کوچه خيلي خراب بود و حتي براي خودم که اين جا زندگي مي‌کردم هم سخت بود که اين جا هستم. ديوار نداشت و يک حالت کَرِه مانندي و مخروبه‌اي بود که شهرداري خرابش کرد و اين محوطه شد جاي موش‌ها و ديگر جانوران، ما آمديم دورش را ديوار کرديم و همين طور که نشسته بودم فکر کردم با مقداري رنگ هم ديوارها را نقاشي کنيم شايد اين کوچه از اين خرابي در بيايد. رنگ گرفتيم و دختر برادرم و بچه‌ها و نوه‌هايم هم همکاري کردند با من و آن‌ها نقاشي کشيدند و خودم رنگ آميزي‌هايش را انجام دادم.

نرگس کياني: ‌احمد علي‌شرفي را مي‌توان يکي از وزنه‌هاي موسيقي اقوام در بوشهر دانست که هم ني‌انبان، هم‌ ني‌جفتي مي‌زد. او خوشبختانه صاحب فرزنداني اهل موسيقي بود؛ فرزنداني که احتمالاً مي‌توانند فقدان پدر را تا حدي جبران کنند. علي‌شرفي معمولاً به صورت خانوادگي کار مي‌کرد...

دکتر عباس حاتمي: دورهمي‌ها تجمع و گردهمايي دوستانه افرادخانوادگي، جمع دوستان يا جمع همکاران، يا هم محله ها و يا گردهمايي فيزيکي دوستان مجازي در منازل، پارتي‌ها، کافي شاپ‌ها و رستوران‌ها، سفرهاي تفريحي، پارک‌ها، طبيعت و... هستند.

اهميت دورهمي‌ها از نظر روانشناسي: با صحبت کردن و درد دل نمودن، افزايش روحيات را بدنبال دارد، تجديد ديدار، ايجاد صميميت و داروي ضد افسردگي، رهايي از تنهايي و خلاص از غم زندگي از جمله اثرات مثبت دورهمي‌هاست.

از نظر جامعه شناسي: باعث همبستگي، ايجاد نشاط و شادابي و سر زنده بودن شهرها، ملت‌سازي و تبادل تجربيات و يادگيري اجتماعي مي‌شود.

دورهمي‌ها حداقل هفته اي يک بار به خصوص در تعطيلات هفته لازمست.

شايع‌ترين دورهمي‌ها در شب يلدا، مراسمات تولد و ازدواج، شاهنامه و خيام‌خواني‌ها، چهارشنبه سوري و عيد ديدني و سيزده بدر، روزهاي خاص مثل روز مادر و پدر، مهماني دوستانه و... در ايران رواج دارند و معمولا با شادي و آواز جمعي همراه هستند.

ابراهیم بشکانی : روز بيستم شهريور ماه، خوانين دشتي و تنگستان و حيات داوودي، بوشهر را محاصره کردند و در روز 25 شهريور ساعت هشت صبح با چندين کاميون از تفنگچي‌هاي تحت امر خود به سرکردگي فتح الله خان حيات داوودي وارد شهر شدند، در اون زمان هيچ نيروي ارتشي در بوشهر نبود فقط يک هنگ ژاندارمري در بهمني قرار داشت که حدود 200 نفر ژاندارم در آن خدمت مي‌کردند...

دکتر حمید اسدپور: از جمله کارکردهاي فرهنگي خليج‌فارس، انتقال و گسترش زبان فارسي در جنوب، جنوب شرقي و شرق آسيا و هم‌چنين در شرق آفريقا مي‌باشد. در آغاز سکونت مهاجران ايراني در هند که به خصوص از خليج‌فارس راهي اين سرزمين شده‌ بودند آثاري به زبان فارسي وجود داشت که جهت حفظ آن، ايرانيان اقدام به ترجمه آن‌ها به زبان‌هاي رايج در هند نمودند. اما به تدريج زبان فارسي در همه ارکان جامعه و حکومت هند نفوذ يافت...

دکتر عبدالرحيم مهرور: آيا مي دانيد بوشهر اولين استاني بوده که در صد سال گذشته در دوره اشغال انگليس راه آهن داشته ولي اکنون بعد از کهگيلويه آخرين استاني است که از داشتن راه‌آهن محروم است. براي توسعه يک استان ابتدا بايد شهروندان آن استان فعال و مطالبه‌گر باشند. فعال در زمينه فرهنگي، اجتماعي و سياسي، اقتصادي. متاسفانه در جامعه امروزي ما چنان مردم را سرگرم...

دکتر محمود دهقاني: سنگ نگاره‌ي باز مانده از روزگار ساسانيان در تنگ قنديل چنارشاهيجان که ديرينگي آن به هفده سده مي رسد، در گذر از دستبرد سوداگران بازار آثار باستاني، مورد بي‌مهري مسئولان نيز مي‌باشد. ميراث فرهنگي و گردشگري که  جايگاه آن از سازمان به وزارتخانه ترقي داده شد براي بهبود نگهداري از برجا مانده هاي باستاني بود وگرنه چه نيازي داشت نام وزارت ميراث فرهنگي بر آن بگذارند. اين وزارتخانه مسئول است تا از برجا مانده‌هاي باستاني نگهداري کند...

دکتر حمید اسدپور: حضور پررنگ خليج فارس در مسائل سياسي و تجارت بين‌المللي از گذشته‌هاي دور مورد توجه بوده است و به همين دليل، بخش عمده‌اي از تحقيقات و پژوهش‌هايي که در مورد خليج فارس صورت گرفته است، بر مسائل تجاري، اقتصادي و سياسي تمرکز يافته است. در مقابل، پژوهش‌هايي که در زمينه‌هاي اجتماعي و فرهنگي خليج‌فارس صورت گرفته، بسيار محدود مي‌باشد. البته  اين محدوديت در قياس با پژوهش‌هاي فراواني است...

استاد پوربهي بازي‌هاي احمد را که به همراه شاهين آبادان به اصفهان سفرکرده بود، از نزديک  مشاهده مي کند و هنگامي که مي‌شنود احمد رزمي اصالتا بوشهري است و در شهر بوشهر به دنيا آمده است باب گفتگو را با  او باز مي‌کند و عليرغم تمايل سران شاهين آبادان، مسئولين هر دو باشگاه که زيرمجموعه شاهين تهران بودند به توافق مي‌رسند و بدين‌سان احمد رزمي پا به باشگاه شاهين مي‌گذارد و به شاهين بوشهر ملحق مي‌شود...

سرهنگ علي رهبري: بعد از مدتي دادستان کل کشور به بوشهر آمد و دستور داد مرا و هفت افسر شهرباني دستگير کرده به زندان نيروي هوايي منتقل کنند. در آن‌جا براي سرگرد خلبان محمد حاجي پيام دادم که بيا که دوستت در بند است. او که به خوبي مرا مي‌شناخت از منزل براي‌مان غذا و لباس و تلويزيون آورد و در زندان برايمان امکانات فراهم کرد. بعدها سرگرد حاجي در جنگ عراق با ايران به شهادت رسيد...

غلامرضا شريفي‌خواه: در زمان‌هاي بسيار قديم و قبل از احداث آب انبار قوام، ساکنان مردم بندر بوشهر براي تهيه آب آشاميدني از چاه‌هاي منطقه اُندر بندر، باغ ملا، ريشهر، هليله، بندرگاه و... همچنين از قنات، به وسيله کساني که کارشان سقايي بود و با داشتن الاغ  و با حمل  دو الي سه مشک بزرگ پر از آب از راه‌هاي خاکي و يا گلي و شُلي از چاههاي مناطق مذکور با فاصله‌هاي چندين کيلومتر آب را به داخل شهر مي‌بردند