ماهي‌گيري همراه با ترس و لرز

محمد ابراهيم فولادي

سال 1363 هجري شمسي بود. به اتفاق دو ملوان ديگر جهت دسترنج خود و معاش روزگار اقدام به خريد يک قايق موتوري نموديم که قيمت آن قايق همراه با موتور 40 اسپ تواتسا که سه سال پيش اوشار شده بود مبلغ 40 هزار تومان بود.

 قايق در اسکله بندرگاه پهلو گرفته بود و موتور آن همراه با ماشين سواري به منزل حمل مي‌شد.

در يکي از روزهاي آخر پاييز که پيش بيني مي‌شد سه روز ديگر هوا خوار است، تصميم به صيد در دريا گرفتيم. هوا خوار شد، ظهر يکشنبه ماچله آماده کرديم که شامل مقداري نان و دمپخت ميگو بود و به سوي بندرگاه حرکت کرديم. در راه علاوه بر رانندگي به وزش باد و درختان و ابرها مي‌نگريستم و هوا را رصد مي‌کردم. به بندرگاه رسيديم ساعت 5 بعدازظهر بود، هوا خوار کمي اون طرف‌تر چند تکه ابر سياه در آسمان نمايان بود، مرتب به ابرها  خيره مي‌شدم  و کار آماده سازي قايق هم از نصب موتور و باز کردن گسل و لنگر بستن موتور به قايق را انجام مي‌دادم. هوا  رو به سردي مي‌رفت، تعدادي از قايق‌ها به صيد رفته بودند، دو ملوان  قايق کنار اسکله، نيم نگاهي به آسمان و ابرها داشتند.

بالاخره همراه با دو ملوان به نام جلال و اسماعيل دل به دريا زديم، محل صيد مونگوف روبروي اسکله بندر عامري تنگستان بود که آن‌جا هميشه صيادان روزي خير و برکتي داشتند.

پس از 30 دقيقه روي دريا بالاخره به محل صيد که همان منگوف دريايي بود، رسيديم. به غروب نزديک مي‌شديم. حالا بايد قايق در يک جاي مناسب لنگر مي‌شد. شخته که مانند شاقول  بنايي است و بند 20متري نازک هم داشت به دريا انداختم تا يک جاي خوب جهت صيد که اونجا بين شلي و گساري بود پيدا کنم.

بالاخره با اندازه‌گيري، قايق در يک جاي مناسب قرار گرفت و گفتم همين جا لنگر بيندازيم.

حالا نيم ساعت تا غروب آفتاب مانده بود و قايق وسط دريا و فقط کوه‌هاي اطراف عامري مشخص بودند و ديگر هيچ چيز نمايان نبود.

ما سريع سه نوع طعمه که شامل ماهي گواف ميگو و خساک بود کنجه کرديم، و شروع به صيد کرديم. نزديک 10 قايق پيش هم بوديم، در اولين قلاب هايي که به  آب انداخته مي‌شد انواع ماهي‌هاي صبيتي، شوريده و بالول و شوم مي‌گرفتيم. حسابي مشغول صيد شده بوديم و هر کدام نزديک به نيم باسکت ماهي گرفتيم.

کم کم هوا تاريک مي‌شد، نگاهي به آسمان انداختم، ديد ابرها بالا آمده و چلچل باد قوس شروع  وزيدن مي‌کند. در اين چهار ساعت حسابي ماهي رو کرده بود و باسکت‌هايمان داشت پر مي‌شد. ديدم ابر سياهي از روي کوه‌هاي عامري بالا مي‌آيد، يکباره گفتم جلال لنگر بکش که اوضاع خيلي پسن. باد قوس قوس، اون هم بادي که از مطاف مي‌آمد.

 قايق‌هاي ديگر هم گفتند جمع کنيم. در اين بين يکي از ملوانان گفت ماهي رو کرده بزار صيد کنيم که با عصبانيت گفتم من مي دانم يا تو.  لنگر بکش. همه قايق‌ها لنگر کشيدند و در حال حرکت بودند. جلال  هرچي مي‌کرد لنگر بالا نمي‌آمد، سکان  قايق را به صورت دايره 30 متري دور لنگر چرخاندم  تا يکباره لنگر آزاد شد، لنگر  پشت گسار گير کرده بود و با مکافات زياد آن را آزاد کرديم و حرکت کرديم به سوي ساحل، در اين هواي طوفاني قايق بالا و پايين مي‌رفت. با تجربه‌اي که داشتم قايق را سوار موج‌ها مي‌کردم و به سوي ساحل مي‌رفتيم. گاهي قايق يک متر يا دو متر بالا و پايين مي‌شد، ديگر اميدي به زنده ماندن نبود و ملوانان  دست به طرف آسمان دراز مي‌کردند که خوشبختانه اسکله بندرگاه نمايان شد. اما وارد اسکله شدن هم تجربه مي‌خواست، سنگيني قايق را يک طرف قرار داديم و قايق وارد اسکله شد. در اين هنگام صورت‌ها که رنگ پريده و چهره‌ها ترسيده بود، به حالت عادي درآمد.

يک گروهبان دوم که نگهبان بود گفت چرا حالا ساعت دوازده شب برگشتيد؟ گفتيم مگر تشخيص هوا نمي‌د‌هي؟ تا معلوم شد اين درجه‌دار اهل شهر اراک است و از دريا و دريانوردي چيزي نمي‌‌داند. بالاخره اين سفر دريايي با مشقت و سختي پايان يافت.

(هفته نامه نسیم جنوب، سال بیست و ششم، شماره 1077)

     موسيقيايي‌ترين شب‌هاي ايران در شهر عمارت ها

 جميل رزمي: هميشه خدا وقتي روبروي دريا مي نشستم و به موج هايي که خود را به آرامي به ماسه‌هاي ساحل مي‌سابند. به خودم مي‌گفتم: مردمان يک سرزمين با افسانه‌هاي خود زندگي و حتي نفس مي‌کشند ‌پس چرا «شهرمن  افسانه اي ندارد؟»

در اين حال و هوا بودم که کوچه فستيوال يا همان فستيوال کوچه از مشرق رخ نمود و نشان داد که براي رونق بخشي به اقتصاد و زندگي توام با‌نشاط مي‌توان فراتر از افسانه با شادي اين زمين، سرد را گرمي بخشيد. بي‌شک اين اتفاق کوتاه اما تاثيرگذار مي‌تواند ظرفيت هاي اين بندر ديرپاي را به خوبي در شب‌هاي موسيقيايي و خاطره‌انگيزي که در ترنم باران هاي جنوبي شکل گرفت را براي همه مردم رقم بزند.

من بارها و بارها به احسان عبدي‌پور گفته‌ام و اين بار هم مي گويم که «آقاي عبدي‌پور نازنين، من با همه احترامي که براي شما قائل هستم شما را نه فقط به عنوان يک نويسنده خوب و يا يک کارگردان نوظهور در سينماي ايران و يا حتي يک روايتگر حس خوب زندگي  ساده مردمان جنوب مي شناسم و قدر مي دانم بلکه از منظر من شما يک تئوريسين خلاق و يک ايده پرداز نوانديش هستيد که مي توانيد نگاه مردم را به شهرشان عوض کند تا شهر پوست بيندازد. شما مي توانيد از جريان هاي مرده مردمان شهر، حيات دوباره‌اي بيافرينيد. امر‌وز آن چه که ما بدان نياز داريم آدم‌هايي از جنس تو است. من معتقدم که کوچه فستيوال به وسعت انديشه هاي جواني است که جسارت ساختن و آبادي را باور دارند. تو اينک حکم يک الگو را براي پرواز بلند تمام آرزوهاي مردم اين سرزمين داريد و اين آغاز يک رنسانس براي شکوفايي اقتصاد و فرهنگ بوشهر مي باشد که جهاني رابه ستايش شب‌هاي مهتابي موسيقي بندر بوشهر واداشت. درودت باد اي بزرگ.»

(نسیم جنوب، سال بیست و ششم، شماره 1075)

زماني که دور اول فستيوال برگزار شد، واقعيت اين بود که بوشهر آن‌چنان چهره‌اي در گردشگري و ميان مقاصد سفر در بين مردم نداشت. اما بعد از اين رويداد و انتشار فيلم‌ها و خاطرات افراد مختلف از آن، آنقدر چهره بوشهر تغيير پيدا کرد که بسياري از افراد منتظر فرارسيدن اسفند و برگزاري اين رويداد بودند که به هواي آن به بوشهر سفر کنند...

علي اسماعيلي: استقبال و شور مردم که بدون شک بدنبال مطالبه حلقه گمشده جامعه ايراني يعني شادي بود، فضاي عمارت حاج رييس را آن‌قدر کوچک کرد تا حضور مردم به کوچه‌هاي تو در تو بافت قديم بوشهر بکشاند تا نواي شادي همزمان از عمارت به کوچه‌ها کشيده شود و آن‌قدر اين شور و شادي به پرواز درآيد که صداي آن در گوشه گوشه جهان شنيده شود! فستيوالي که توانست فراتر از بزرگترين فستيوال‌هاي جهاني...

فستيوال کوچه در بوشهر؛ کار نبود، يک کارستان بود

دکتر محمود دهقاني - استراليا

به گمان من که تصويري مي‌انديشم و قلم به دست مي‌گيرم و مي‌نگارم، فستيوال کوچه در بوشهر کار نبود، يک کارستان بود. به گونه کتاب کوچه احمد شاملو، فستيوال کوچه بوشهر نيز يک کتاب بود. از پايه‌گذاران فستيوال کوچه از ته دل سپاسگزارم. بوشهرِ رئيس‌علي آبروي ايران است. اين بندر پير با سرناي شوق برانگيز، دهل و پايکوبيِ نوجوانان و جوانان در موسم بهار و فرارسيدنِ نوروزِ نياکاني از گذشته تا به امروز تبريز ستارخان و شهرهاي سردسيري که در زير لحاف سپيد برف فرو رفته‌اند را بيدار مي کند. مردم بوشهر همراه با رقص، دم گرفتن با ساز و دهل، ياد خيام را بيشتر از شهروندان نيشابوري زنده نگاه داشته‌اند. اين بندر و شهروندان حماسه ساز آن، تاريخ سازان سد راه ورود استعمارگران غرب به ايران بودند. از سويي در گستره ادبيات و فرهنگ نيز با کميت شمار شهروند، ارزشي سرشار از کيفيت از خود بر جاي گذاشته و گل سر سبد ادبيات ايران هستند.

پرسش صميمانه نسيم جنوب در کرانه شاخاب پارس از  هم ميهنان هنرمندي که بوشهري نبودند و پاسخ آنان در هنگام برگزاري فستيوال، آنچنان گيرا  و دلچسب بود که من را بر صندلي قطار شب در هنگام سفر در حاشيه اقيانوس آرام در اقيانوسيه، بر سر شوق مي‌آورد. پاکدستي، راستي و مهرباني شهروندان گردنفراز بوشهري از دير باز تا به امروز افتخار آفرين بوده و ورد زبان شهروندان سراسر ايران است. بهاران خجسته باد. 

(نسیم جنوب، سال بیست و ششم، شماره 1075)

شعري از محمّدعلي موّاجي

به مناسبت  سالروزتولدش 10  بهمن 1334

«زمين»

در آينده‌اي نزديک

 که با ضربان قلب

قابل شمارش است

زمين

با فريادي پدرانه خواهد گفت :

اي جهانيان

گاه عزيمت فرا رسيده است

باروبنه بر بنديد!

دير زماني ست که تو، انسان

ديگر در من نمي‌گنجي

تو را جهاني ديگر بايد

بگذار دمي    دور از هياهو

صداي امواج اقيانوس

و آواي حرکت مواّج رودهاي خروشان

صفير طوفانهاي قاره‌اي

را بشنوم

ساليان درازي است

که اين آواها را نشنيده‌ام

و اين مناظر را نديده‌ام

بگذار آبهاي سرد رود‌ها

در تن خسته‌ام نفوذ کنند

در اعصار و قرون

انديشه سرنوشت تو

لحظه‌اي مرا آسوده نگذاشت

دردي عظيم کشيده‌اي انسان

جراحاتي عميق در روح توست

که با گذشت ساليان دراز

التيام مي‌پذيرد

و چقدر رنج ديده‌اي

و پيش از تو، من

که تمام سرگذشت‌ها را

از بر دارم

کنون وارهيده‌اي

از رنج و درد کهنه اعصار

کنون دوران پيش

سيماي غريب و باور نکردني دارد

و از «جهنم درون»

بهشتي شگفت‌آور

آفريده‌اي

اينک انساني نو،

جهان را   مي‌کاود

انساني نوين

و مسيري نو

از            جهالت به علم

*    *     *

بگذار           از دور

نظاره‌گر تو باشم

باروبنه بر بنديد!

(اسفند ماه 1358، در سن 24 سالگي)

افسروظيفه شهيد محمدعلي مواجي  در طي 26 سال زندگي پر بارش، اشعار، نوشته‌ها و ترجمه‌هايي به يادگار گذاشته است. او پس از تحصيلات دانشگاهي در رشته علوم سياسي در دانشگاه تهران، در نبرد آزادسازي خرمشهر همراه با برادرش محمّدحسن مواجي در 10 ارديبهشت 1361 جانشان را فداي ميهن کردند.

مژده مواجي - آلمان : حدود ساعت دو بعدازظهر به محل قرارمان روبروي دفتر نشرية «آسفالت»، نشرية بي‌خانمان‌ها در شهر هانوفر، رسيديم. مسئول پروژة گروه کاري‌مان در اداره برنامه ريخته بود که يکي از مسئولان آن‌جا به‌نام پتر گروه ده نفري ما را در شهر بگرداند و از بي‌خانمان‌هاي شهر برايمان صحبت کند.

برادر جمپولوي (دوقلو) من (ابراهيم هوشيار) / علاقه و دلبستگي‌اش به بوشهر را حفظ کرده بود (دکتر رسول هاشمي) / براي پرويز هوشيار عزيز ( دکتر رضا معتمد) / اسمي مترادف با فرهيختگيِ يک انسان و خادمِ امور فرهنگي، ادبي و هنري (حسين طالبي) / صحنه گردان جلسات بوشهري‌هاي مقيم مرکز (ابراهيم ميگلي‌نژاد) / و خزاني ديگر در بوستان علم و هنر و انديشه بوشهر (خورشيد فقيه) / پرویز هم پرید (عبدالمجید زنگویی)/ ماجراي آن دوربين هشت ميلي متري (هاشم هاشم‌زاده)، سال‌هاي سخت و سخت‌تر (فريده كاردانى)...

 دکتر يونس قيصي‌زاده: سال‌ها پيش براي کوتاه کردن موهايم نزد يکي از پيرايشگران جوان مي‌رفتم که روحيه‌ شاد و دل خوشي داشت و با تعريف خاطرات شيرين، لحظات خوبي را در هنگام کار براي مشتريان، رقم مي‌زد. تا اين‌که يک بار با در بسته محل کارش روبرو شدم و تا چندين ماه هم بر سر کارش حاضر نشد. بعد از مدتي ديدم که برگشته و مشغول به کار است. يک روز در هنگام...

- با توجه به معرفي ايران به عنوان يک کشور پرمشکل و افسرده در خارج ايران، اين کنسرت‌ها مي‌تواند صورت ديگري از معرفي ايران در سطح بين‌الملل باشد. قطعا در معرفي بوشهر و تنوع رنگ و قوم و روحيه مردم بوشهر نيز نقش به سزايي دارد و چهره اين ديار را در ذهن مخاطبان خود، خوش‌تر و دلپذيرتر مي‌کند... اين موسيقي از بطن فرهنگ مردم اين ديار مي‌آيد که شنيدنش مخاطب غير بومي را برمي‌دارد و مي اندازد وسط بوشهر...

امير طالبي : در گذر زمان، با رشد جسمي و سني و تجربيات اندوخته اجتماعي و ورزشي، قدم هاي مؤثري در امر ورزش شهرستان بوشهر برداشت و با مشارکت و همکاري دوستان و بزرگاني همچون علي اکبر کبگاني در قالب مربي و با لقب «ژنرال» که به قولي «مراد دلو» بود در امور ورزشگاه‌ها و باشگاه‌ها منجمله ايرانجوان که تا هم اکنون هم تعصب و عشق زيادي نسبت به آن دارد، اقدامات شاياني کرد 

گردشگران سردرگم در بافت تاريخي بوشهر

نسیم جنوب، مهدي فقيه: اگر در روزهاي تعطيل، گذرتان به بافت تاريخي بوشهر افتاده باشد و يا در آن‌جا زندگي مي‌کنيد، با تعداد زيادي از مسافران و گردشگران روبرو مي‌شويد که با علاقه در محلات قديمي بوشهر قدم مي‌زنند و به دنبال يافتن عمارت‌هاي زيبا و نماهاي قشنگ براي ديدن و عکس گرفتن هستند. روزهاي تعطيل، کوچه پس کوچه‌هاي تنگ و باريک بوشهر، قدمگاه مسافران و گردشگراني است که در اين هواي دلپذير راهي بوشهر شده تا از ديدن ساحل دريا و نماهاي تاريخي بوشهر لذت ببرند، در مقابل اين استقبال گردشگران از بافت تاريخي بوشهر، متاسفانه شهرداري و ميراث فرهنگي توجه کافي براي بهره‌بندي بيشتر مسافران از اين مکان تاريخي را انجام نداد‌ه‌اند به طوري که علي‌رغم سنگفرش کردن اکثر کوچه‌هاي بافت، نظافت و بهداشت در اين کوچه‌ها کم هست. هنوز نخاله‌ها در کوچه پس کوچه‌ها وجود دارد که شهرداري بايد در اين مورد اقدام سريع نمايد. ديوارهاي مخروبه که هر لحظه امکان فرو ريختن دارند، تهديدي براي عابران هست.

 همچنين سردرگمي گردشگران دريافتن عمارت‌هاي تاريخي ديده مي‌شود به طوري که خبري از تابلو و معرفي اين مکان‌هاي تاريخي نيست. متاسفانه درب اکثر اين عمارت‌هاي تاريخي بسته هست و روزهايي که تعداد زيادي بازديدکننده وجود دارد، اين مکان‌هاي تاريخي تعطيل هستند.

در اين ماه‌هاي گردش‌پذيري بوشهر، خبري از ايجاد بازارچه‌هاي سنتي بوشهر نيست! خبري از برنامه‌ريزي جذب و نگهداشتن گردشگر در بوشهر نيست! خبري از اقدامات ويژه نيست و گويا ماه‌هايي هست همانند ماه‌هاي گرم سال که گردشگري به بوشهر نمي‌آيد و شهر در سکوت بدون گردشگر، مي‌گذرد، در حالي‌که اين ماه‌ها بوشهر با ديدن گردشگران، زنده مي‌شود و شاد مي‌گردد.

(هفته نامه نسیم جنوب- سال بیست وششم، شماره 1066)

 اگر يک نگاه گذرا بکنيم که خوب واقعا بوشهر چه چيزي جز موسيقي داشته و اگر هست شما بگوييد که رفته و مستقلا عمل کرده و به جاهاي مختلف دنيا رفته و برگشته است؟ بايد داشته‌هاي‌مان را ارج بگذاريم ما چه بخواهيم و چه نخواهيم، گروه‌هاي موسيقي بوشهر مي‌روند به اين سمت و مي‌توانند پيغام رسان بسيار خوبي از فرهنگ و توريست ايران و يا هر چيز ديگري به کشورهاي ديگر، باشند...

استان بوشهر با سابقه تمدني، موقعيت ساحلي، فرهنگ غني و مهمان پذيري و آب و هواي مناسب و بي نظير، حداقل در 6ماه سال از اواسط آبان ماه تا اواسط ارديبهشت، مقصد مناسبي براي جذب گردشگران داخلي و خارجي است. طبيعت زيبا، بافت مسکوني و معماري قديمي، سواحل زيبا و پيشينه مذهبي،  فرهنگي، تاريخي و هنري باعث شده تا بوشهر...

دکتر حميد اسدپور :  هفته نامه نسيم‌جنوب متشکل  ازافراد گوناگوني است که براي خدمت به جامعه گرد هم جمع شده‌اند واين افراد فقط شامل  مديران نشريه نمي‌باشند. آقاي مديرکل آگاهانه يا ناآگاهانه اتهام جمعي به يک گروه بزرگ از شهروندان وارد ساخته و باعث خسران و زيان آن‌ها شده و به موجب قاعده لااضرار، بايستي از اين اتهام‌زني دسته جمعي بپرهيزد و پوزش  بخواهد‌ زيرا در نشريه نسيم جنوب سه گروه دخيل هستند که به هرسه گروه اتهام زده شده است‌...

دکتر سعيد معدني : هفته نامه نسيم جنوب قديمي‌ترين نشريه بوشهر است که بطور مداوم چاپ شده است.  بيش از 25 سال است که افراد فرهيخته و بي‌شماري از اهل قلم اين استان از ابتداي چاپ نشريه تا به حال در آن قلم زده و مطالب و نوشته‌هاي‌شان چاپ مي شود. از چهره ماندگار ادبيات، منوچهر آتشي گرفته تا ديگران و ديگران. در متن نامه مسئول تأمين اجتماعي آمده است که نشريه «زاويه‌دار با دولت» است.  اگر زاويه‌دار است، بايد به فال نيک بگيرند که...

ناصر عليخواه : در سال‌هاي دهه‌ي 1330، که نه ماشين چنداني بود و نه رسانه‌اي، خيالِ ما بهترين ماشين و رسانه بود که مي‌توانست از هر مرز و ديواري بگذرد و هر آن‌چه مي‌خواستي خيال کني و بسازي... يکي از همين خيال‌هاي قشنگ که با ترانه‌اي محلي نيز همراه شده بود، «ماشين مشتي مَمدلي» بود. اصل ماجرا برمي‌گردد به تهران دهه‌ي بيست و سي. مشهدي محمدعلي يکي از پولدارهاي معروف تهران بود که از او به عنوان...

مهدي جهانبحشان: اخيراً يک مقام منيع در سازمان تأمين اجتماعي در مقام قضاوت اظهار نظر کرده و با قدرت اجرايي، تشخيص داده‌اند که هفته نامه نسيم جنوب، وابسته به سازمان سيا و اينتلجنت سرويس انگلستان و موساد اسرائيل، بايد امحاء و سوزانده شود.ما هم در مورد مدير مسئول و سردبير آن يعني يونس قيصي‌زاده تحقيق کرديم و جرم‌‌هاي نابخشودني زير را به پرونده ايشان اضافه مي‌کنيم..

ايام رسيدن زمستوني که فاصله‌اش با  گرماي تابستون و پاييز زود گذر. شروع  مي‌شد 

دنيا همين است و بيش از اين نيست. مگر مي‌خواهيم چه کنيم؟ جز‌ اين که يک فرد يا گروهي، جهاني کمي بهتر و اندکي قشنگ‌تر به نسل بعد تحويل دهد. که ظاهراً مادر بزرگي معروف به «ننه معصومه» در يکي از کوچه‌هاي بوشهر همين کار را کرده است. جمله‌اي منسوب به «گابريل گارسيا مارکز» نويسنده کتاب «صد سال تنهايي» در فضاي مجازي وجود دارد که به همين موضوع اشاره مي‌کند...

اين کوچه خيلي خراب بود و حتي براي خودم که اين جا زندگي مي‌کردم هم سخت بود که اين جا هستم. ديوار نداشت و يک حالت کَرِه مانندي و مخروبه‌اي بود که شهرداري خرابش کرد و اين محوطه شد جاي موش‌ها و ديگر جانوران، ما آمديم دورش را ديوار کرديم و همين طور که نشسته بودم فکر کردم با مقداري رنگ هم ديوارها را نقاشي کنيم شايد اين کوچه از اين خرابي در بيايد. رنگ گرفتيم و دختر برادرم و بچه‌ها و نوه‌هايم هم همکاري کردند با من و آن‌ها نقاشي کشيدند و خودم رنگ آميزي‌هايش را انجام دادم.

يکي از جاهايي که حتما توريست‌هاي ايراني و فرنگي در بندر بوشهر دوست دارند ببينند کافه ننه ي معصومه است. کوچه ننه معصومه و ديگر کوچه‌هاي بافت قديم بوشهر محل گفتگو با تاريخ و شنيدن قصه‌هاست. قصه‌هايي که معجوني از تلخي‌ها و شيريني‌هاست. قصه‌هايي که براي شنيدنشان نياز به چند سطل رنگ است و يک پوست ني‌انبان...

احمد موسوي‌زاده: : براي راه اندازي اين کتابخانه شوق زيادي داشتيم و خستگي را درک نمي‌کرديم. استارت اوليه کتابخانه با همت و‌حمايت مردمي زده شد و فراخوان اهداي کتاب نيز زده شد. کتابخانه با مديريت جناب حسين مهيمني و کتب اهدايي راه اندازي شد و‌مورد استقبال واقع گرديد و من از اين جهت احساس خوشايندي داشتم...

آشتي نسل کنوني با کتاب

نسیم جنوب - رضا مقاتلي : به گمانم حُکم کتاب براي نسل نو، حُکم راديو در مقابل تلويزيون و وسايل ارتباط تصويري براي نسل امثال من و ماست. نمي‌توانيم کتمان کنيم که کتاب براي نسل کنوني در حال حاضر بيشتر در حوزه تحصيل و اگر اغماض نکنيم نوعي جبر مطالعاتي خلاصه مي‌شود. به اعتقاد من آنچه امروز ما در حوزه کتاب و ارتباط آن با نسل کنوني مواجهيم نوعي سردرگمي در نگاه اين نسل به کتاب است و دور از واقع نيست اگر عنوان کنيم متاسفانه باور غالب نسل کنوني به کتاب‌، نگاه دور شدن از مدرنيته بودن است و به عبارتي توجه به کتاب در باور نسل حاضر، نوعي واپسگرايي است و اين زنگ خطري بزرگ در اين حوزه است. البته اصرار دارم که اين نگاه عموميت صرف ندارد و همانطور که اشاره کردم نگاه غالب از اين منظر است.

به گمانم پيش و بيش از آنکه ما بدنبال راهکارهايي براي افزايش تيراژ کتاب ها باشيم، ضرورت دارد به دنبال راهکارهايي براي ترغيب و حتي شايد نوعي آشتي نسل کنوني با کتاب و فرهنگ کتابخواني باشيم. در اين زمينه توليد کتاب‌هايي مطابق با ذائقه اين نسل مي‌تواند نخستين گام در تحقق اين موضوع و جلوگيري از شکاف و فاصله ي بيشتر نسل کنوني با کتاب باشد.

(هفته نامه نسیم جنوب – سال بیست و ششم، شماره 1062)

رهايي از آشفتگي‌هاي ذهني

نسیم جنوب - معصومه خرم

حضرت علي عليه السلام مي‌فرمايند: «هرآن کس که با کتاب آرامش يابد، راحتي وآسايش از او سلب نمي‌گردد.»

کتابخواني به نيازهاي سه گانه: عاطفي، شناختي و شخصيتي کودک پاسخ مي‌دهد و هنوز هم با وجود گسترش منابع جديد اطلاعاتي و پژوهشي در جهان، کتاب همچنان جايگاه مهم و شايسته خود را دردستيابي به استقلال و هويت و تفکر انتقادي در کودکان و نوجوانان حفظ کرده است.

تحقيقات نشان داده است کودکاني که از ابتداي سنين کودکي براي‌شان کتاب خوانده مي‌شود، مناطق خاصي از مغزشان تحت تاثير قرار مي‌گيرد و کودکان از آن قسمت مغز خود استفاده مي‌کنند که با ادغام چند حس،‌ بين کلمات و تفکر بصري ارتباط برقرار مي‌کندکه در نهايت عملکرد بهتري از خود نشان مي‌دهند. همچنين خواندن کتاب به کودکان توانايي حل مسئله مي‌دهد و به آن‌ها در رشد تفکر منطقي کمک مي‌کند.

با پيشرفت جوامع بشري و مدرنيته شدن زندگي، آنقدر مشغله ايجاد مي‌شود که گاهي انسان فراموش مي‌کنند  که بايد اوقاتي را به خود اختصاص دهند. همين امر پس از مدتي سبب آشفتگي و از دست دادن آرامش در زندگي مي‌شود که روانشناسان از آن به عنوان افسردگي ياد مي‌کنند. براي رهايي از آشفتگي‌هاي ذهني ، از مطالعه به عنوان ابزاري آسان و قابل دسترس مي‌توان نام برد. بر اساس تحقيقات؛ به چند فايده مهم و اساسي مطالعه مي‌توان اشاره کرد: افزايش؛ سلامت روان، طول عمر، اعتماد به نفس و تقويت حافظه، پرورش قدرت خلاقيت و تفکر و همچنين اين افراد خواب راحت، عميق‌تر و آرام‌تري را تجربه مي‌کنند. مطالعه کتاب در پيشرفت جامعه‌اي مبتني برآزادي و آگاهي، نيزن قش مهم و موثري دارد. در چنين جامعه‌اي هرگاه وفاقي مبتني بر رشد و توسعه بخواهد شکل بگيرد، مي‌بايد کتاب به عنوان يک عنصر اصلي و تأثيرگذار در آن مطرح باشد و والاترين جايگاه را در همه نهادهاي فردي و اجتماعي از آن خود سازد.

(هفته نامه نسیم جنوب – سال بیست و ششم، شماره 1062)

زيبا راستيان: در دهه هاي گذشته انتشار اخبار حضور ايرانيان در سطوح بالاي علمي و اجرايي دنيا مانند ناسا و نيز حضور در دانشگاه‌هاي معروف به عنوان دانشجو و استاد و يا حضور در دنياي تجارت و اقتصاد باعث شده که هوشمندي و بالاتر بودن آي کيوي ايرانيان در محافل مختلف مورد بحث باشد و چه بسا مورد فخرفروشي به ساير ملل قرار بگيرد...

دکتر عباس حاتمي: دورهمي‌ها تجمع و گردهمايي دوستانه افرادخانوادگي، جمع دوستان يا جمع همکاران، يا هم محله ها و يا گردهمايي فيزيکي دوستان مجازي در منازل، پارتي‌ها، کافي شاپ‌ها و رستوران‌ها، سفرهاي تفريحي، پارک‌ها، طبيعت و... هستند.

اهميت دورهمي‌ها از نظر روانشناسي: با صحبت کردن و درد دل نمودن، افزايش روحيات را بدنبال دارد، تجديد ديدار، ايجاد صميميت و داروي ضد افسردگي، رهايي از تنهايي و خلاص از غم زندگي از جمله اثرات مثبت دورهمي‌هاست.

از نظر جامعه شناسي: باعث همبستگي، ايجاد نشاط و شادابي و سر زنده بودن شهرها، ملت‌سازي و تبادل تجربيات و يادگيري اجتماعي مي‌شود.

دورهمي‌ها حداقل هفته اي يک بار به خصوص در تعطيلات هفته لازمست.

شايع‌ترين دورهمي‌ها در شب يلدا، مراسمات تولد و ازدواج، شاهنامه و خيام‌خواني‌ها، چهارشنبه سوري و عيد ديدني و سيزده بدر، روزهاي خاص مثل روز مادر و پدر، مهماني دوستانه و... در ايران رواج دارند و معمولا با شادي و آواز جمعي همراه هستند.

دکتر عبدالرحيم مهرور: آيا مي دانيد بوشهر اولين استاني بوده که در صد سال گذشته در دوره اشغال انگليس راه آهن داشته ولي اکنون بعد از کهگيلويه آخرين استاني است که از داشتن راه‌آهن محروم است. براي توسعه يک استان ابتدا بايد شهروندان آن استان فعال و مطالبه‌گر باشند. فعال در زمينه فرهنگي، اجتماعي و سياسي، اقتصادي. متاسفانه در جامعه امروزي ما چنان مردم را سرگرم...

 اثر ارجمند «واسموس در عقب‌نشيني» از سيديحيي حسيني، به دوراني تلخ، اما پر غرور مي‌پردازد، دوراني که رييسعلي به شهادت رسيده، پيکر مطهرش در انتظار انتقال به وادي السلام نجف است، و هم‌رزم نام‌آورش، سردار جاودانه دشتي، خالو حسين پولاد هم با تن زخمي و پس از نبردي حماسي در کوه قزي، به غربت اسارت رفته، اما ديگر سران قيام نيز وضعي بهتر از اسارت ندارند...

يادي از زنده ياد کامفيروزي که به معناي واقعي معلم بود

شهرام شريف پور

در سال 1343 در آموزش و پرورش بوشهر تحولي بزرگ رخ داد. حدود 70 نفر معلم در رده دبستان، دبيرستان، مديريت از فارس بوشهر فرستاده شدند، سهم مدرسه ما دبستان گلستان چهار نفر بود، با توجه به اين‌که آقاي مدير (خليل رهنمايي) بعد از بيش از چهار دهه خدمت از دبستان گلستان در سال 1342 بازنشسته شده بود، آقاي کاظمي معاون و هم معلم ورزش، آقاي استقامت معلم پنجم و آقاي کامفيروزي معلم ششم به دبستان گلستان آمدند، کلا در اين مقطع آموزش پرورش واقعا متحول شد.

کوتاه بگويم وقتي دبستان گلستان را تمام و مي‌رفتي دبيرستان به طعنه ورود به دانشگاه مي‌ناميدند، چون اکثر دانش‌آموزاني که موفق مي‌شدند ششم ابتدايي را قبول شوند و به دبيرستان بروند انگشت شمار بودند و گاها به جاي شش سال، دوره دبستان را دوازده سال طي مي‌کردند و نادر بودند که در خرداد از ششم قبول شوند.

از سال 43 با آمدن معلمي به نام کامفيروزي که اصالتا از کامفيروز فارس آمده بود و ياد و نامش براي هميشه مانا باد، به تمام معني عشق معلمي داشت و آن‌چنان در آموزش و حتي پرورش دانش‌آموزان جدي بود که در دبستان گلستان انقلابي ايجاد کرد و در سال 1344 يعني اولين خروجي دانش آموزان او، رتبه اول امتحانات ششم دبستان‌هاي بوشهر از دبستان گلستان آقاي رادمنش شد، من در سال بعد وارد کلاس ششم شدم، درس من خوب بود، واقعا احساس مي‌کردم اين معلم چه قدر عاشق کارش هست، اولين کتابي که به معناي کتاب ايشان براي مطالعه داد (تا آن موقع ما بيشتر کيهان بچه‌ها وکتاب‌هاي قصه‌هاي طلايي را مطالعه مي‌کرديم) کتاب بابا لنگ‌دراز اثر جين‌اير بود و اين کتاب آن‌چنان تاثيري بر بينش و تفکر من از زندگي گذاشت که در حقيقت من را متحول کرد، طوري که چند روز بعدش در بهمن ماه شاه مي‌خواست بيايد بوشهر و ما دانش آموزان پيش آهنگ جزو کساني بوديم که بايستي به استقبال شاه مي‌رفتيم، با يکي از ديگر همکلاسي ها صحبت کردم و تصميم گرفتيم در مراسم استقبال شرکت نکنيم، که فرداي آن روز شنبه در يک هواي سرد و در حالي که باد شمال زوزه مي‌کشيد در سر صف مدير مدرسه ترکش‌هاي چوبش در جلو همه بچه‌ها آن‌چنان بر کف دست‌هاي ما دو نفر ضربه مي‌زد که کف دست ما چون بادمجان سياه شده بود، و آن‌جا بيشتر پي برديم که معلم ما چه قدر بزرگ است، من هيچ وقت خدمات و ارزش زنده‌ياد آقاي کامفيروزي را در آگاهي و رشد خود فراموش نمي‌کنم، او انسان بزرگي بود، ياد و نامش براي هميشه مانا و در قلب ماست.

جا دارد از همه معلمان و کادر مديريت که در دهه چهل در دبستان گلستان در حق من معلمي کردند يادي کنم و بگويم زحمات آنان هرگز فراموش نخواهد شد، زنده‌يادان، خليل رهنمايي، احقاق، مدني، نجف‌زاده، بازويي، کردستانيان، باقر فرخ، کامفيروزي، و بزرگواران، آقايان استقامت، کاظمي، آبياري، نبوي، و به خصوص زنده ياد ماشاالله بوشهري باباي مدرسه، نام همه اين بزرگان مانا باد.

(هفته نامه نسیم جنوب – سال بیست و ششم- شماره 1056)

نگاهي به فيلم «تفريق» ساخته‌ ماني حقيقي: گريه‌ بي‌وقفه‌ آسمان

مژده غضنفري

«تفريق» ساخته‌ي ماني حقيقي هرچند در ايده نمونه‌هاي خارجي زيادي دارد (فيلم‌هاي همزاد يا هم‌شکل يا Double) اما در اجرا و کارگرداني با اين‌که کار نسبتا دشواري نيز بوده است، قابل قبول است. فيلم جهاني نمايشي خلق مي‌کند تا کارگردان راه‌هاي تفسير را باز نمايد. دو خانواده‌ي‌ هم شکل (زن و شوهري مشابه) معرفي مي‌شوند که در واقع يک خانواده‌اند اما از دو طبقه‌ي اجتماعي‌اند، تا فيلمساز اين امکان را داشته باشد که در دل روايتي نمايشي حرفش(مانيفيست‌اش) را بيان کند.

ماني حقيقي آشکارا نگاه مثبتي به شرايط جامعه و روابط و خانواده‌هاي امروزي ندارد. جامعه‌اي که در آن، طرفِ پرخاشگر، متوهم، عصبي، ناراحت، غمگين و افسرده، طرف ديگر که خيرخواه، مصلح، شوخ و شنگ، همراه، شاد و غيرمتوهم است را نابود کرده است، يا حتي به بيان ديگر جنبه‌هاي مثبت آدم‌ها در تاريکي و آتش در حال سوختن است تا آدم‌ها به دليل ‌وضعيت نابسامان جامعه با تمام جنبه‌هاي منفي‌شان در حال زندگي در کنار همديگر باشند. با اين‌که ابري در آسمان نيست اما هميشه باران مي‌آيد و صداي رعد و‌ برق هم شنيده مي شود. آفتاب از زندگي‌ها رخت بربسته، و وضعيتِ جامعه، زندگي و روابط فِيک و جعلي‌ شده است.

کودکِ‌ فيلم (نماينده نسل جديد) البته کماکان عاشق بازي، فوتبال و شادي است و صد البته متوجه‌ي اين وضعيت نابسامان خانوادگي نيز هست (پسربچه مي‌داند که زن جديدِ هم‌شکل ِمادرش، مادر واقعي‌اش نيست) پس با همه‌ي سياهي شايد اميدي وجود داشته باشد. سکانس پاياني و سوختن دو طرف مصلح و شاد در آتش و ديالوگي که رد و بدل مي‌شود کمي لوس به نظر مي‌رسد، اما اين هم مي‌تواند نقطه‌ي اميدي براي تماشاگر باشد.

فيلم با اين‌که درامي خانوادگي و در عين حال روانشناختي است و تلاش دارد دو طبقه‌ي فرودست و متوسط را در کنار هم به تصوير بکشد اما برخلاف درام‌هاي خانوادگي اخير سينماي ايران وجهي مستندنما ندارد و فيلمساز کاملا جهاني غيررئال و نمايشي را مي‌سازد. در عين حال «تفريق» فيلمي به شدت انتقادي‌ است و فاجعه‌ي روابط امروزي را به فاجعه‌ي شرايط سياسي، اجتماعي کشور مرتبط مي‌داند و تنها اميد باقي مانده اين است که جوان‌ترها آگاهند و طبيعتاً‌ دانستن پيش‌شرطِ اول براي تغيير است.

(هفته نامه نسیم جنوب – سال بیست و ششم- شماره 1056)

سرهنگ علي رهبري: بعد از مدتي دادستان کل کشور به بوشهر آمد و دستور داد مرا و هفت افسر شهرباني دستگير کرده به زندان نيروي هوايي منتقل کنند. در آن‌جا براي سرگرد خلبان محمد حاجي پيام دادم که بيا که دوستت در بند است. او که به خوبي مرا مي‌شناخت از منزل براي‌مان غذا و لباس و تلويزيون آورد و در زندان برايمان امکانات فراهم کرد. بعدها سرگرد حاجي در جنگ عراق با ايران به شهادت رسيد...

بازار ماهي فروشان، برازنده شهر بوشهر نيست

حسين شادکامي

بنادر در جهان يکي از نشانه‌هاي الگوي توسعه کشورهاست که ديده مي‌شود. بنادر پل ارتباطي کشور با ساير ملل جهان از گذر آبي است و نقش بسزايي در توسعه و رشد کشورها دارد.

استان بوشهر به خصوص شهر بوشهر که از دير باز بندر خوانده، با نام نشان شناخته شده با ساير بنادر جهان مثل مارسي، موناکو، فرانکفورت، بمبي، کراچي، شانگ‌هاي، بارسلونا، جنووا، معروف است. يکي  ديگر از الگوهاي توسعه، دريا محوري در بخش صنعت شيلاتي است که از قديم ايام تا امروزه در شهر بوشهر با زير ساخت شش اسکله و بندر صيادي (جفره، جلالي و شغاب، هليله، بندرگاه، جبري، صلح آباد و جزيره شيف) که  بيشترين سهم ازماهيگيري در استان در اين شهرستان   مي باشد، فاقد هر گونه  بارانداز مناسب و مکان  بازارحراج و بازاريابي آبزيان  است (بيش از 65 درصد صيد استان) اين  بازار که کاملا سنتي و غيربهداشتي و بدون ارزش افزوده بر محصول  واقع در مرکز شهر با مساحتي کمتر از 2000 متر مربع که شامل بارانداز تخليه و بارگيري عمده فروشان و بين 40 تا 50 فروشگاه فعال عرضه ماهي که روزانه بيش از 50 تا 100 تن محصول  جابجا و عرضه مي شود که  هيچگونه امکانات عمل آوري بهداشتي و سردخانه اي و نگهداري و دفع  فاضلاب  مناسب و ضايعات، تهويه مطبوع  برخودار نيست. لذا اين مکان با بوي تند آمونياکي و زننده تا فاصله يکصد متري اطراف خود در بر مي گيرد و براي هر رهگذري غير قابل تحمل مي‌سازد و نيز به ساير کسبه و بازار ميوه فروشان و پوشاک (بازار ‌صفا) را که تحت تاثير اين بوي نامطبوع و آزاردهنده اي روبرو ساخته و مکاني غيربهداشتي که ارتباط مستقيم با امنيت غذايي و کيفيت محصول عرضه شده دارد تاثير گذار است و تاکنون تصميمات ‌جدي در اين خصوص گرفته نشده است. هر چند که طرح تفضيلي استاندارد اين بازار در پس کرانه‌اي اسکله صيادي جفره در حال تاسيس  که مي‌تواند مکان مناسبي که در طرح آمده به عرصه ظهور رساند و اين شهر از بلاتکليفي وضعيت موجود بيرون آيد. لذا مسئولين شهري ارتباط با اين مقوله که مي توان از سازمان جهاد کشاورزي، سازمان شيلات، سازمان صمت، بهداشت محيط زيست، فرمانداري، شوراي شهر، شهرداري، اتحاديه‌ها و تعاوني‌هاي صيادي و اتحاديه اصناف و فروشندگان،  انتظار داشت تا جهت  نشان دادن توسعه  شهري الگوي خوبي براي کشور و رفع معضل بافت شهري که جلوه‌اي خوبي ندارد بر طرف سازند تا اين نابساماني مشمئز کننده که ساليان سال  اين شهر با آن گريبانگير است، رفع شده و بتوان  چهره زيبايي از بافت شهري را به رخ  بکشانيم و امنيت غذايي را به مردم اين ديار باز گردانيم.

(هفته نامه نسیم جنوب، سال بیست و ششم- شماره 1055)

دايره شايستگي

حسين زيرراهي- مدرس مهارتهاي توسعه فردي

جنگ دلوار تلخ ترين فراز تاريخ جنگ جهاني اول براي انگليسي هاست. آن‌ها که در اکثر جبهه هاي جنگ فائق شده بودند و نيروهاي دلواري را به چشم نمي آوردند، در يک تهاجم اوليه و بمباران اين روستا با گلوله هاي توپ که وزن آنها قريب به 96 کيلوگرم بود موفق شدند دلوار را تسخير کرده و از اين بابت خود را آسوده يافتند که بالاخره دشمن ديرين خود را نابود نمودند...