مجموعه امتيازها از خارگ چنان موقعيت ممتازي در خليج‌فارس ساخته بود که انگليسي‌ها بارها آن را اشغال کرده و به عنوان اهرم فشار به ايران از آن استفاده کردند که در اين راه موفق نيز بودند. جالب توجه اين‌که اولين باري که انگليسي‌ها در سال 1838 خارگ را به بهانه محاصره هرات اشغال کردند، آن قدر مجذوب خارگ و امتيازهاي آن شدند که جرج اوکلند فرمانرواي کل هندوستان گفته بود بايد کاري کنيم که خارگ به عنوان ملک طلق انگليس اعلام گردد، اين جزيره بعدها مي‌تواند سنگاپور خليج فارس گردد...

نابودي بنيانهاي زيستي شهر خورموج و حومه

حسن باغباني

ساکنان شهر خورموج و حومه خود را براي شرايط بسيار سخت آماده کنند.

نابودي تمام عيار  منابع طبيعي در بالادست شهر خورموج رخ داده و متاسفانه، ادامه دارد. در حقيقت‌ اين فاجعه را بايد نابودي خورموج ناميد، نابودي يک سکونتگاه با همه ساکنانش (انسان و غير انسان) آن هم با چراغ سبز نهادهاي متولي.

مردم شريف  شهر خورموج و روستاهاي بياندر،  عربي و محمد آباد، نهادهاي نظارتي و امنيتي، امام جمعه، فرماندار، دادستان، نماينده، علما، فرهيختگان، سياستمداران، همه و همه اگاه باشيد:  زمين‌خواري و کوه‌خواري‌هاي واقعي (بلعيدن زمين) در بالادست خورموج در حال آفريدن يک فاجعه است. با ادامه اين وضع در چندسال آينده زندگي در اين ناحيه ناممکن خواهد شد. قبل از اينکه اين ظرفيت  نيمه جان نفس آخرش را بکشد، جلوي اين فاجعه تاريخي را بگيريد.

اي که دستت مي رسد کاري بکن

قبل از آن کز تو نيايد هيچ کار.

غلامرضا شريفي خواه: دبستان در ابتدي روستا و با فاصله‌اي از خانه‌هاي مسکوني قرار داشت به همين جهت در فصل گرما تابستان روي زمين و يا زيرزمين اطراف، مارهايي از گونه «تيرمار، کُک مار» پديدار مي‌شدند. کُک مار اين منطقه خزنده‌اي با قد کوتاه و به رنگ‌هاي زرد و خاکستري و کور و تنبل بودند ولي زهرشان کشنده و سريع انسان را به هلاکت مي‌رساند، ولي کشتن آن‌ها راحت بود...

معماري بوشهر، برخلاف معماري کويري، ساختمان هم با بيرون کار مي‌کند هم با درون. معمار، کاملا رها و بي‌تکلف، فضاها را خلق مي‌کند و اصلا اسير تقارن و تصلب غيرضرور نيست. معمار ضرورتي نمي‌بيند اثر خود را با رنگ و تزيين ولخرجانه بيارايد. اين خود بنا و اثر است که زيباست نه رنگ و لعاب آن. شايد کمي بي‌انصافي باشد که زيبايي معماري بوشهر را در حد شيشه‌هاي رنگي هلالي‌ها در و پنجره‌ها خلاصه کنيم..

غلامرضا شريفي خواه : کسبه‌هاي بازار انسان‌هايي از جنس آرامش و صداقت و شرف و مهرباني بودند و نام شان جاويد و يادشان گرامي باد. در هنگام صبح لنج هاي صيادي موتوري از جزيره شيف با ماهي‌هاي تازه و درجه يک در کنار ساحل که قهوه‌خانه کاکي در آن جا قرار داشت «تابوک» پهلو مي‌گرفتند. اين قهوه‌خانه مرکز معاملات و داد و ستدها و رفع اختلافات بين لنج داران بود که به کمک «مهدي و ماندني کاکي» اداره مي شد و محلي بود...

حميد آب آذر: پرويز  گفت چهار _ پنج ساله بود که پدرش محدِ عبدوي جط در آن ماجراي معروف کشته مي شود. محد عبدوي جط از شورشيان  و ناراضيان منطقه دشتي و بلوک بوشکان(بخش بوشکان فعلي)  که عليه خوانين زمانه خود سر به شورش برداشته بود. روزي دشمنان وي را غافلگير کرده و در خانه کپري اش با شليک گلوله اي او را کشته بودند...

دکتر حمید اسدپور: از جمله کارکردهاي فرهنگي خليج‌فارس، انتقال و گسترش زبان فارسي در جنوب، جنوب شرقي و شرق آسيا و هم‌چنين در شرق آفريقا مي‌باشد. در آغاز سکونت مهاجران ايراني در هند که به خصوص از خليج‌فارس راهي اين سرزمين شده‌ بودند آثاري به زبان فارسي وجود داشت که جهت حفظ آن، ايرانيان اقدام به ترجمه آن‌ها به زبان‌هاي رايج در هند نمودند. اما به تدريج زبان فارسي در همه ارکان جامعه و حکومت هند نفوذ يافت...

شکل گيري استان بوشهر

مسعود آتشي

در سال 1304(در اواخر دوره قاجار)، بنادر و جزاير خليج فارس به مرکزيت بوشهر تشکيل شد.

 محدوده حکمراني اين نهاد تقريباً تمام بنادر جنوب کشور بود که تا حدود بندر جاسک را در بر مي‌گرفت (بعبارتي بندرعباس هم تحت مديريت و زيرمجموعه بوشهر قرار داشت)

 در سال 1316 بوشهر و توابع آن به‌ عنوان يک شهرستان زير نظر استان هفتم (فارس) قرار گرفت و جزو قلمرو اين استان محسوب مي شد.

در سال 1319: با ايجاد تغييرات در تقسيمات کشوري، بوشهر و توابع آن با نام «فرمانداري کل بنادر و جزاير خليج فارس» به مرکزيت بوشهر از استان فارس جدا شد.

سال 1340: فرمانداري کل بنادر و جزاير خليج فارس(بوشهر) با فرمانداري کل بنادر و جزاير درياي عمان که مرکز آن بندرعباس بود ادغام گرديد و نام آن «فرمانداري کل بنادر و جزاير خليج فارس و درياي عمان» شد و مرکزيت بندرعباس بود.

سال 1346: فرمانداري کل بنادر و جزاير خليج فارس و درياي عمان به «استان» تبديل شد... و نام آن «استان ساحلي» بود و بندرعباس هم به عنوان مرکز استان انتخاب شد.

 در آذر 1349: شهرستان‌هاي بوشهر و دشتستان با نام «فرمانداري کل بوشهر» از استان ساحلي مستقل شدند و بوشهر و توابع آن براي دومين بار، فرمانداري کل شد.

از نهم مهرماه 1352 : فرمانداري کل بوشهر با دو شهرستان بوشهر و دشتستان به استان تبديل شد.

نام استان بوشهر برگرفته از نام شهر بوشهر است...

 گفته مي‌شود که نام «بوشهر» از «بوخت‌اردشير» اخذ شده است و به معني شهر رهايي مي باشد و شهري است که اردشير در آن رهايي يافت.

اعراب آن را «البوشهر» مي‌ناميدند که کوتاه شده آن «ابوشهر» است..‌‌

نام بوشهر براي اولين بار در کتاب معجم‌البلدان ياقوت حموي و فارسنامه‌ي ابن بلخي (تحرير شده در سال‌هاي 1080-1090 ميلادي) آمده است.

در حال حاضر (سال 1402) استان بوشهر در تقسيمات کشوري داراي: 10 شهرستان، 27 بخش، 52 دهستان 619 آبادي است.

تعداد روستاهايي که داراي دهياري هستند 393 و تعداد روستاهاي فاقد دهياري 226 مي باشد.

نام شهرستان‌هاي استان بوشهر:

بوشهر، دشتستان، تنگستان، دشتي، کنگان، دير، جم، عسلويه، گناوه و ديلم است

منابع:

- کتاب تاريخ تنگستان نويسنده حيدر قايدي

- سايت سازمان مديريت و برنامه‌ريزي استان بوشهر

https://www.instagram.com/masoud_atashi_41

(هفته نامه نسیم جنوب، سال بیست و ششم، شماره 1057)

دکتر محمود دهقاني: محبت‌هاي دکتر شهباز زارعي حس انسان‌دوستي و هم نوعي را در ميان مردم دشت زنده و بيماران را قوت قلب مي دهد. برخورد اين دانشمند با مردم به گونه‌اي است که در کنار تلاش در برطرف کردن درد،  اميد را در دل بيمار روشن مي کند. برخورد صميمي يک پزشک با بيمار، خود به تنهايي نصف معالجه است. آنچه در درازناي تاريخ باعث شده ايران برپا بماند...

جنگ دلوار تلخ ترين فراز تاريخ جنگ جهاني اول براي انگليسي هاست. آن‌ها که در اکثر جبهه هاي جنگ فائق شده بودند و نيروهاي دلواري را به چشم نمي آوردند، در يک تهاجم اوليه و بمباران اين روستا با گلوله هاي توپ که وزن آنها قريب به 96 کيلوگرم بود موفق شدند دلوار را تسخير کرده و از اين بابت خود را آسوده يافتند که بالاخره دشمن ديرين خود را نابود نمودند...

دکتر عبدالرحيم مهرور: بوشهر زادگاه ما و اجداد ما، بوشهر مجموعه و گنجينه‌اي طلايي از: شيلات و دريايش، نيروگاه اتمي و برقش، نفت و جزيره خارگش، گاز و بندر عسلويه‌اش، حافظان قرآن دشتي‌اش، بندر دلوار و رئيسعلي‌اش، گناوه، ديلم و مردمان با صفايش، نخلستان و خرماي...

مولانا استاد حميد از اعاظم و اکابر  بلاد دشتي

 به نظر من شعر غايت چيزهاست، وقتي که برزيل خيلي خوب فوتبال بازي مي کند مي گويند اين ديگر فوتبال نبود و شعر بود يا اگر قليه ماهي خيلي خوب در بيايد از غذا بودن فراتر مي رود و تنه مي زند به شعر بودن... با اين اوصاف طبعا دلم مي خواهد شاعر باشم، بهترين فيلمسازان هم در نهايت شاعر بوده اند... خود فلافل مطرح ترين غذاي خاورميانه است و احتمالا تنها الماني از خاورميانه که در هر کوي و برزن نشانه اي از آن مي بينيد. فلافلي ها ناظران دائمي حوادث شعري خاورميانه اند...

نجف آهوچهر هم آسماني شد (عبدالمجيد زنگويي)، کي رفته‌اي زدل که تمنا کنم تو را (عبدالحسين کنين)، گنجينه اي از فرهنگ و ادب (علي دباش)، به شاگردان خود آيين مهرورزي آموخت (حسين رنجبر)، بدرود رفیق شفیق ما (خلیل موحد)، به ياد دوست که چه با وفا بود (محمدرضا دباش) ، در رثاي استاد نجف آهوچهر؛ عزيز و با يادماندني (اسماعيل منصورنژاد)، معلم، روزنامه نگار و نويسنده‌اي با لبخند هميشگي (عالي بازدار)

حسين نوري فيروزي:  در يکي از زمستانها به چشم ديده بودم که چگونه عبدو با يک دست که چماق خيزراني با آن حمل مي کرد  توانسته بود سه لوک مست با پوزه اي کف آلود که باهم درگير شده بودند را پس از يک ساعت درگيري از هم جدا کند. آن شب عبدوي جت که به او کُل دست هم مي گفتند...

فرزان اسدي: اوائل دهه 80 به واسطه شرايط کاري در اهواز زندگي ميکردم اما به بوشهر رفت و آمد داشتم.

هفته نامه نسيم جنوب به همراه ساير نشريات استان، از طريق خانه مطبوعات آن زمان که دکتر يونس قيصي زاده رئيس آن بود و به جرأت مي توان گفت دوره طلايي مطبوعات بوشهر بود، به دستم ميرسيد...

اسماعيل بهبهاني: در دوران دبيرستان دوست و همکلاسي داشتيم که اهل يکي از روستاهاي ساحلي اطراف بود و براي ادامه تحصيل به همراه خانواده به بوشهر آمده بود. پدرش در همان منطقه لنج تجاري داشت و خانواده‌اش از نظر مالي شرايط خوبي داشتند, اين دوست ما پسري بسيار محجوب و خوش اخلاق و البته بسيار کم رو وخجالتي بود به نحوي که بعضي ار دوستان و همکلاسي‌ها از اين ويژگي او سوءاستفاده کرده و کارهاي شخصي خودشان را هم به او مي‌سپردند...

دکتر عباس علوي‌نژاد: بوشهر داراي تاريخ و تمدني کهن مي‌باشد و در زمان عيلامي ها، شهري بزرگ  به نام «ليان» و به عنوان بندري اقتصادي مورد توجه بود. اين بندر علاوه بر اهميت اقتصادي، به لحاظ سياسي، مذهبي و فرهنگي نيز از اهميت ويژه‌اي برخوردار بوده است. بوشهر در عصر قاجار شهري توسعه‌يافته بود و از جامعه‌ تجار...

حمید اباذر: انتشار وسیع  فیلم کندن درختان سالم و جوان نخل با لودر در روستای رودفاریاب در بخش ارم دشتستان به دلیل بی آبی و فروش آن به دلالان صادرات چنین درختان به ثمر نشسته ای به کشورهای عربی، در رسانه های ایران و جهان، تاثر وتاسف زیادی در بینندگان برانگیخته است. رودفاریاب یکی از زیباترین روستاهای جهان بود با چشمه ساران و رودخانه جوشان و جاری. از اسمش هم پیداست جایی که فراوانی آب بود...

معصومه احمدپور بوشهري: مصالح ساختمان بومی منطقه است، سنگها از نوع سنگ اسفنجی می باشد که از ساحل دریا کنده شده است این سنگها دارای منفوذ بوده فوق العاده در برابر گرما و رطوبت بوشهر مقاوم هستند، ملاط به کار رفته در ساختمان های قدیمی استان بوشهر گچ می باشد، در طبقاتی که زیر زمین وجود دارد معمولاً برای آب...

دکتر سیروس عباسی : گناوه زیبا، با مردمانی کوشا و ارجمند و مهمان نواز، که در همه حوزه های علم و ادب و فرهنگ، تجارت و اقتصاد، همبستگی ملی و ایران دوستی… خوش می درخشد. حضورم در این بندر زیبا و صحبت با دوستان و برخی مدیران این شهر بندری زیبا و دلنواز، انگیزه ای شد تا متن زیر به رشته تحریر درآید .

چشم ها را باید شست / جور دیگر باید دید..

حسین نوری فیروزی : یزله های بوشهری، تک بیتی هایی هستند برگرفته از یک اتفاق خاص که شعارگونه در مجالس شاد مخصوصا عروسی ها خوانده می شوند. البته برای ایجاد تنوع سر خوان ابیاتی به سلیقه خود به آن اضافه می کند که بیشتر  برگرفته از ادبیات شفاهی کهن منطقه است. اگر توجه کرده باشید ۹۰ درصد یزله ها نیز رگه هایی از گویش بخش جنوبی استان بوشهردر خود دارد..

حسین نوری فیروزی: وقتی داشتم یزله های بوشهری را بررسی و بازسازی میکردم در یکی از روستاها یکی از ضرب المثل های بوشهری به صورت عملی به چشم دیدم " اسیر مختک و پا بست لوله ". بله در زمان دور تعداد بچه را در هر خانواده ثروت آن خانواده محسوب می کردند، لذا بعضی ها پشت سرهم بچه می ساختند تا ثروت زندگیشان بیشتر شود...

یونس قیصی زاده: صد، دویست، پانصد، ششصد و ... تنها رقم شده اند برای ما، اما چه رقم های تلخی، رقم هایی که با اعلام شدن روزانه هر کدام، کوهی از مصیبت و غم و اندوه بر سرمان خراب می شود. این همه صدهای روزانه از تفریق بر زمین افتادن تک تک انسانها جمع می شود، داغدار شدن تک تک خانواده ها، یتیم شدن فرزندی و از دست دادن فرزندی، به عزا نشستن...

دکتر سعید معدنی : از دیر باز پزشکی و طبابت  شغلی مهم و قابل احترام، و از اهمیت فراوانی بر خوردار بوده و هست.  در متون ادبی و اشعار ما به پزشک و طبیب اشارات فراوانی شده است. مثلا حافظ شیرازی پزشک را فردی می داند که ناز می کند! و در مقام دعا برای معشوق اش دعا می کند: تنت به ناز طبیبان نیازمند مباد!...

عبدالخالق ماجدی: دوستی داشت درباره مرتضی صحبت می کرد نمی دانست که من و مرتضی و یوسف و محمد، هم قصه هستیم.مرتضی آخر هفته ها بعضی اوقات می آمد خوابگاه ما ... نمی خواستم درباره مرتضی بنویسم ولی یک دفعه مثل همیشه چه نجیبانه وارد متن من شد. چه قدر مرتضی نجیب بود. خیلی ... .

حسین حشمتی :  در زمان قدیم ضرب المثلی در مورد کودکان داشتیم به این مضمون که مادران هر وقت کار داشتند  و می خواستند بچه ها اذیتشان نکنند، می گفتند برو خونه خاله... و بگو قوطی بگیر و بنشان را بده، منظور از خاله... (خانم همسایه بود که احتمالا کار کمتری داشت) همسایه پس از شنیدن پیغام، بچه را می نشاند و با 

دکتر سجادبهزادی:  "عسلويه ارث پدر كسي نيست ." اين تيتر مصاحبه يك روزنامه نگار با دكتر شمس اردكاني تحليل گر انرژي در آذرماه ۱۳۸۰ است. اين مصاحبه ۲۰ سال پيش در شماره ۱۶۷ يك نشريه محلي در استان بوشهر بنام "نسيم جنوب" چاپ شد و بعد از آن نيز بازتاب زيادي پيدا كرد. در آن مصاحبه، روزنامه نگار كه نويسنده اين يادداشت است احساس مي كرد اين ديپلمات سابق...

دکتر سعید معدنی: بیش از چهارده ماه از شیوع بیماری کرونا در کشور می‌گذرد اما هنوز هم شاهد عدم رعایت پروتکل‌ها از سوی برخی از افراد جامعه هستیم به طوری که آمار نشان می‌دهد میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی در جامعه کمتر از ۶۰ درصد است. این در حالی است که رعایت نکردن پروتکل‌های بهداشتی و نادیده گرفتن قوانینی نظیر تعطیلی برخی از مشاغل جان تک تک افراد جامعه را تهدید می‌کند...

رافائل آلبرتی / پیش درآمد و برگردان: دکتر محمود دهقانی

دکتر عباس علوی نژاد: اکنون که سالهای اخر دهه 50 از عمرم را سپری می کنم، وقتی به گذشته برمی گردم وخاطراتم را مرور می کنم خوشحالم که بیشتر سعی وتلاشم در کنارخدمت به جامعه و مردم، کسب علم و دانش مرتبط با مسؤولیت هایم بود. از سال 1348که از روستایمان با فاصله چند کیلومتر پیاده به دبستان عنصری کاکی رفتم تا کلاس اول را شروع کنم تا تمام دوره ابتدایی همین مسیر را هر روز و...