نام خلیج فارس با هيچ کشوري بجز سرزمين مادري آن ايران مشترک نيست. بايد به يادداشت کشورهاي حاشيه شاخاب پارس که امروز ديده مي‌شوند، پيشينه درازي ندارند.آن‌ها اين آبراه پارسي را به زبان انگليسي« گلف» مي‌نامند که شنونده سردرگم است که ورزش گلف مد نظر است يا «پرشيان گلف». البته تاريخ پيدايش همه اين کشورها را سالمندان و حتا ميانسالان بوشهري به خوبي به ياد مي‌آورند.

نسیم خاطره: معلمان دلسوز و دانش آموزان کوشا

نسیم جنوب، عبدالرحمن عباسي

سال 1356در روستاي «برمصاد» استان بوشهر، يک سال قبل آن سيد مصطفي حسيني‌زاده کلاس مکتب گذاشت، تعداد از بچه‌ها که همسن بوديم وارد مکتب شديم مکتب خونه اتاق 3در5بود که از يک طرف بل خرما نهاده بود، از طرف ديگر ما مکتبي‌ها نشسته بوديم. روز اول با خوشحالي تمام وارد مکتب شديم، سيد مصطفي حروفها را شروع کرد از الف تا ب، دوتا حروف. ما چيزي نمي‌دانستيم با ديدن الف روزنه اي در وجود ما پديدار گشت به آن هجيوه مي گفتيم، کم کم سيد مصطفي به بقيه حروف ها را بترتيب درس ميداد تا رسيديم به سرهم بندي آنها، ابجد خوانديم، شروع سورها قل اعوذ، رفته رفته درسها روان مي شد برامان. شاگرد اول مکتب زاير غلامرضا خدادادي بود، بعد اردشير، غلامرضا عباسي و بنده رديف بعدي، حدود چند ماه گذشته که ما چهار نفر به ترتيب قرآن ختم کرديم، بقيه هم به رديف. بعد از قرآن کتاب عاق والدين سپس حافظ خوانديم، ديگه ما سواد داشتيم، خط مي نوشتيم.

 سال 56خبر دادن معلم مي‌خواهد بيايد، ما هر روز منتظر قدوم معلم بوديم تا انتظار به سرا آمد، معلم آدمي قد بلند با ابهت خاص که وارد منزل منصور مستعان شد، فرداي آن روز دنبال جا مي گشتند، خونه محمد حسن حسيني پدر بزرگترين دانش آموز مدرسه موسي حسيني انتخاب گرديد.

 نيمکت ما گوني بود، چند روز بعد معلم شروع کرد درس دادن، از خط شروع کرد اما ديد من دارم وسط کتاب مي‌خوانم. تعجب کرد و گفت چرا تو کتاب مي گردي؟ گفتم آقاي معلم ما داريم مي‌خوانيم. با تعجب گفت مگه سواد داري؟ يکماه گذشت، با تلاش ايشان و موافت رئيس آموزش و پرورش خورموج، من رفتم کلاس دوم، ديگه براي آقاي معلم راحت بود درس دادن براي ما، سال تحصيلي پشت سر گذاشتيم، معلم ما استاد غلامرضا شريفي خواه بود که از همينجا دست او را مي‌بوسم.

 سال تحصيلي 57 شروع شد، اول آبان اين استاد بزرگوار جايش را داد به معلم ديگر حاج محمد خضري از اهالي رود حله. کلاس سوم ما همزمان شد با پيروزي انقلاب اسلامي که آن سال پشت سر گذاشتيم. سال 58 معلم (شهيد) محمود حيدري پور بود که به تنهايي چهار کلاس اداره مي کرد تا اينکه خبر از آمدن معلم ديگر شد. استاد بزرگوار رضا ريشهري زاده معلمي جوان با اورکت سبز و عينک که نشانه معلمي آن ميداد، اولين روز همه دانش آموزان جذب آن معلم مهربان شدند، من دست اين استاد را مي بوسم. آمدن ايشان همراه شد با سيل 58 که با شهيد محمود حيدري با زحمت زياد رفتند کردوان تا خبر سيل را به فرمانداري دشتي بدهند. خلاصه ما با زحمات معلمين عزيز توانستيم کلاس پنجم را در روستا تمام کنيم و با تلاش استاد ريشهري زاده آمديم مدرسه سعدي بوشهر. جالب اينجا بودکه در مدرسه سعدي معلم کلاس اول ما استاد غلامرضا شريفي خواه بود.

روز معلم بر همه معلمين مبارک باشد درود بر روان پاک همه معلمان شهيد ومتوفي و آرزوي طول عمر براي  معلمين عزيز.

(هفته نامه نسیم جنوب، سال بیست و هفتم، شماره 1080)

نسیم خاطره: يکي از بهترين روزهاي معلمي

نسیم جنوب، کبري گچي‌زاده - معلم بازنشسته

روز اولي که در دي ماه وارد کلاس پنجم شدم، من سومين معلمي بودم که طي اين چند ماه به کلاس آمده بود و دو معلم قبلي بنا به دلايلي از مدرسه رفته بودند. پس از معرفي من توسط آقاي فتح‌اله زاده مدير مدرسه، با دانش آموزان سلام عليکي داشتم و زنگ اول با معرفي و آشنايي با آنها گذشت.

زنگ دوم درس تدريس شروع کردم درس فارسي بود. چند نفر هرکدام چند جمله خواندند، وقتي نوبت به عليرضا رسيد، گفتم «پسرم بخوان». همگي يک صدا گفتند «خانم، عليرضا هيچوقت نميخونه، نميتونه بخونه». عليرضاسرش را پايين انداخت. کنارش نشستم، گفتم «اين قسمت براي خودم يواش بخوان، من تو اين کلاس بجاي مادرت هستم.» او لکنت زبان داشت، وقتي برايم جمله‌اي خواند، با مکث کلمه‌ها را مي‌خواند و سرش پايين بود. گفتم «شما که خوب ميخوانيد». همانطور که کنارش نشسته بودم گفتم «پسرم حالا براي دوستات بخون». کلاس ساکت شده بود. عليرضا شروع به خواندن کرد. با هر کلمه تشويق همکلاسي‌هايش بيشتر مي‌شد. عليرضا دو جمله با مکث خواند و اما با اعتماد به نفس. آنروز يکي از بهترين روزهاي زندگي و کاريم بود. روز ديگر نيز همينطور. در عرض مدت کوتاهي عليرضا خودش پيشقدم بود که بخواند. ديگر ساکت تو نيمکت نبود، بلکه کتاب به دست جلوي کلاس مي‌ايستاد و مي‌خواند. او دانش آموز ديگري شده بود. ديگر منزوي نبود، با تک تک بچه ها دوست شده بود. تا پايان سال که ايشان به دوره راهنمايي رفت و من ديگر او را نديدم. ولي هنوز چهره معصومش را از ياد نبرده‌ام.

انشاءالله هرکجا هست سالم وموفق باشد.

(هفته نامه نسیم جنوب، سال بیست و هفتم، شماره 1080)

حسين زيرراهي : نظام آموزشي ما بر اساس نظام آموزشي اروپاي قرن بيستم بنا نهاده شده است كه آن هم بر اساس نيازهاي صنعتي قرن نوزدهم طراحي شده است. خروجي چنين سيستمي دو چيز است: كارگر كارخانه و معلم براي همين نظام. ضمن اين‌كه اگر سواد خواندن و نوشتن و حساب را از آن حذف كنيم تقريبا هيچ مهارتي كه در زندگي آينده به كار دانش‌آموز..

افراد منفي چه كمكي به ما مي‌كنند؟

نسیم چنوب، حسين زيرراهي- مدرس توسعه فردي

يکي از دوستان از رفتار رواني كارمند بانكي مي‌ناليد كه قرار بود وامش را تاييد كند. مي‌گفت هر بار كه با او حرف مي‌زنم چنان خشمي سراپاي وجودم را فرا مي‌گيرد كه دلم مي‌خواهد به دو قسمت مساوي تقسيم‌اش کنم. گفتم فلاني من كه دوست تو هستم و در كنار هم تفريح مي‌كنيم و لذت مي‌بريم كه نمي‌توانم چيزي از كنترل خشم به تو ياد دهم. اين وظيفه آن كارمند بانك است. ما به صورت طبيعي تمايلي به ارتباط با آدم‌هاي منفي نداريم. دوست داريم با انسان‌هاي بافرهنگ، فرهيخته، مودب، بخشنده، مهربان و خلاصه داراي هر نوع صفت مثبت در تعامل باشيم. درعوض از انسان‌هاي خشن، بي‌ادب، خسيس، مكار، دروغگو و غيره تا جاي ممكن دوري مي‌كنيم. نخست برويم سراغ تاثير انسان‌هاي مثبت.

اولين تاثير آدم‌هاي مثبت اين است كه وقتي با آن‌ها هستيم حال بهتري داريم. يا بقول معروف از هم‌نشيني آن‌ها لذت مي‌بريم. مثلا يك آدم مؤدب هيچ‌وقت به شما توهين نمي‌كند. انسان صادق به شما دروغ نمي‌گويد. بخشنده اگر چيزي نياز داشته باشيم به ما ارزاني مي‌دارد. فرد مهربان و حامي دستمان را مي‌گيرد و ياري‌مان مي‌كند. وقتي به زندگي در ميان انسان‌هاي مثبت دقت مي‌كنيم درست مثل زمان كودكي‌مان است كه تحت پوشش حمايت خانواده قرار داشته‌ايم. اين شرايط براي بچه ايدآل است ولي براي بزرگسال سرتاسر مثبت نيست. فكر كنيد هيچ‌وقت كسي به شما توهين نكرده باشد. يا هرچه خواسته‌ايد به شما داده‌اند. چه قدر براي بدست آوردن خواسته‌هاي‌تان توان داريد؟ حال ببينيم زندگي در ميان آدم‌هاي با صفات منفي چطور است.

اگر بخواهم زندگي در ميان انسان‌هاي با صفات منفي را به چيزي تشبيه كنم شايد به گذر از يك جنگل پرخطر يا صعود به قله‌اي سخت بي‌شباهت نباشد. همه مسير پر از سختي و مشقت است ولي با هر گامي كه برمي‌داريد مقداري بر توان ذهني و جسمي شما افزوده مي‌شود. به راستي اگر در تمام عمر كمتر از گل نشنيده باشيم روحيه‌مان چطور است؟ معلوم است سوسول. با اولين توهين، تحقير يا بي‌اعتنايي دنيا روي سرمان خراب مي‌شود. چه كسي بهتر از آدم مكار و حيله‌گر مي‌تواند پيچيدگي دنيا را به ما نشان دهد؟ آن‌كه چيزي به ما نمي‌بخشد غيرمستقيم وادارمان مي‌كند خود براي رسيدن به خواسته‌هاي‌مان بجنگيم. همكاري كه دانسته‌هايش را در اختيار ما نمي‌گذارد يا مغازه‌دار همسايه كه سعي مي‌كند ما را از بازار خارج كند ناخواسته تلاش براي يادگيري و مقاومت در ماندن در آن شغل را به ما ياد مي‌دهد. همسايه فضولي كه مي‌خواهد از همه چيز ما سر در بياورد و مدام روي اعصاب ما راه مي‌رود در واقع دارد اعصاب ما را قوي‌تر مي‌كند. كساني كه تجربه زندان را داشته‌اند در جامعه خيلي از ديگران راحت‌تر زندگي مي‌كنند. چون تحمل انسان‌هاي منفي در آن‌ها بسيار بالا است.  نتيجه اين‌كه هرگز در زندگي سعي نكنيم دور و برمان را فقط از آدم‌هاي خوب پر كنيم. چون به همان اندازه به آدم‌هاي بد هم نياز داريم. آن‌ها ما را قوي‌تر مي‌كنند.

(هفته نامه نسیم جنوب، سال بیست و هفتم، شماره 1079)

وقتي مالکيت جديد تيم‌هاي سرخابي پايتخت چندين بانک و پتروشيمي مي‌شوند، آدم «گََُُر» مي‌گيرد، البته اگر اهل بوشهر باشي و دلسوز هميشگي اين ديارِ سراسر محروم نه، بلکه مظلوم... اين‌جا مرغ همسايه غاز هست و به جاي آن که صنايع نفتي و گازي که در همين استان کسب درآمدهاي مولتي ميلياردري مي‌کنند، اسپانسر تيم‌هاي هميشه ندارِ استان باشند اما از آن‌جا که خون تيم‌هاي سوگلي پايتخت رنگين‌تر است بسان آهن ربايي جذب آن‌ها شده اند...

حسين شادکامي : در تعطيلات عيد نوروز با دوستان و همکلاسي‌هاي‌مان، ظهرها به سينما فانوس و بعدازظهر  کنار ساحل دريا قدم مي‌زديم و عکس يادگاري از کشتي رافائل گرفتن و کافه نگرو رفتن  و کيک و بستني و يا آب هويچ بستني خوردن، به جاي  کافه پالوده حيدرک و شام نيز ساندويچي گبگو تو ششم بهمن و يا ساندويچ دروازه سر ميدون و پاتوق حسين آقا، به جاي سمبوسه و پکوراي  علي پکورايي که تغيير درخوردني‌ها با دوستان

 مجموعه امتيازها از خارگ چنان موقعيت ممتازي در خليج‌فارس ساخته بود که انگليسي‌ها بارها آن را اشغال کرده و به عنوان اهرم فشار به ايران از آن استفاده کردند که در اين راه موفق نيز بودند. جالب توجه اين‌که اولين باري که انگليسي‌ها در سال 1838 خارگ را به بهانه محاصره هرات اشغال کردند، آن قدر مجذوب خارگ و امتيازهاي آن شدند که جرج اوکلند فرمانرواي کل هندوستان گفته بود بايد کاري کنيم که خارگ به عنوان ملک طلق انگليس اعلام گردد، اين جزيره بعدها مي‌تواند سنگاپور خليج فارس گردد...

غلامرضا شريفي خواه: دبستان در ابتدي روستا و با فاصله‌اي از خانه‌هاي مسکوني قرار داشت به همين جهت در فصل گرما تابستان روي زمين و يا زيرزمين اطراف، مارهايي از گونه «تيرمار، کُک مار» پديدار مي‌شدند. کُک مار اين منطقه خزنده‌اي با قد کوتاه و به رنگ‌هاي زرد و خاکستري و کور و تنبل بودند ولي زهرشان کشنده و سريع انسان را به هلاکت مي‌رساند، ولي کشتن آن‌ها راحت بود...

علي اسماعيلي: استقبال و شور مردم که بدون شک بدنبال مطالبه حلقه گمشده جامعه ايراني يعني شادي بود، فضاي عمارت حاج رييس را آن‌قدر کوچک کرد تا حضور مردم به کوچه‌هاي تو در تو بافت قديم بوشهر بکشاند تا نواي شادي همزمان از عمارت به کوچه‌ها کشيده شود و آن‌قدر اين شور و شادي به پرواز درآيد که صداي آن در گوشه گوشه جهان شنيده شود! فستيوالي که توانست فراتر از بزرگترين فستيوال‌هاي جهاني...

خيام در زندگي شخصي اون‌جوري که در تاريخ آمده، خلق تنگي داشته و کم حوصله بوده و جواب سوالش نمي‌شد کرد. اما اگر در اين زمانه ما مي‌بود، حتمن مي‌گفت تنها گروهي که بعد از چند صد سال مرا درک کرده‌اند، همين شما بوشهري‌ها بوديد که به آواز طرب، خوش هستيد و بي دغدغه ديروز و فردا، امروز را خوش داشته‌ايد...

بشير علوي: گريز از جنگ و پيش‌آمدهاي آن، راه نجات زن، مشکلات و گرفتاري‌هاي زنان به‌ويژه در برابر مردان، و ذهن قوي و جستجوگر زنان از جمله مؤلفه‌هايي هستند که در داستان‌هاي کوتاه اين مجموعه يافت مي‌شوند. نوع پردازش به متن و زبان، و شيوه برخورد با شخصيت‌ها و نحوة بيان مشکلات و بروز دادنِ آن‌ها نوعي نگاه زنانه را به متن نشان مي‌دهد؛ نگاهي که از ديد يک نويسندة زن نمي‌تواند پنهان بماند...

شعري از محمّدعلي موّاجي

به مناسبت  سالروزتولدش 10  بهمن 1334

«زمين»

در آينده‌اي نزديک

 که با ضربان قلب

قابل شمارش است

زمين

با فريادي پدرانه خواهد گفت :

اي جهانيان

گاه عزيمت فرا رسيده است

باروبنه بر بنديد!

دير زماني ست که تو، انسان

ديگر در من نمي‌گنجي

تو را جهاني ديگر بايد

بگذار دمي    دور از هياهو

صداي امواج اقيانوس

و آواي حرکت مواّج رودهاي خروشان

صفير طوفانهاي قاره‌اي

را بشنوم

ساليان درازي است

که اين آواها را نشنيده‌ام

و اين مناظر را نديده‌ام

بگذار آبهاي سرد رود‌ها

در تن خسته‌ام نفوذ کنند

در اعصار و قرون

انديشه سرنوشت تو

لحظه‌اي مرا آسوده نگذاشت

دردي عظيم کشيده‌اي انسان

جراحاتي عميق در روح توست

که با گذشت ساليان دراز

التيام مي‌پذيرد

و چقدر رنج ديده‌اي

و پيش از تو، من

که تمام سرگذشت‌ها را

از بر دارم

کنون وارهيده‌اي

از رنج و درد کهنه اعصار

کنون دوران پيش

سيماي غريب و باور نکردني دارد

و از «جهنم درون»

بهشتي شگفت‌آور

آفريده‌اي

اينک انساني نو،

جهان را   مي‌کاود

انساني نوين

و مسيري نو

از            جهالت به علم

*    *     *

بگذار           از دور

نظاره‌گر تو باشم

باروبنه بر بنديد!

(اسفند ماه 1358، در سن 24 سالگي)

افسروظيفه شهيد محمدعلي مواجي  در طي 26 سال زندگي پر بارش، اشعار، نوشته‌ها و ترجمه‌هايي به يادگار گذاشته است. او پس از تحصيلات دانشگاهي در رشته علوم سياسي در دانشگاه تهران، در نبرد آزادسازي خرمشهر همراه با برادرش محمّدحسن مواجي در 10 ارديبهشت 1361 جانشان را فداي ميهن کردند.

برادر جمپولوي (دوقلو) من (ابراهيم هوشيار) / علاقه و دلبستگي‌اش به بوشهر را حفظ کرده بود (دکتر رسول هاشمي) / براي پرويز هوشيار عزيز ( دکتر رضا معتمد) / اسمي مترادف با فرهيختگيِ يک انسان و خادمِ امور فرهنگي، ادبي و هنري (حسين طالبي) / صحنه گردان جلسات بوشهري‌هاي مقيم مرکز (ابراهيم ميگلي‌نژاد) / و خزاني ديگر در بوستان علم و هنر و انديشه بوشهر (خورشيد فقيه) / پرویز هم پرید (عبدالمجید زنگویی)/ ماجراي آن دوربين هشت ميلي متري (هاشم هاشم‌زاده)، سال‌هاي سخت و سخت‌تر (فريده كاردانى)...

 اول مهر به همان مدرسه رفتيم که نامش مهران بود. معلم کلاس دوم مرحوم آقاي گيتي‌زاده بود که مردي بلند قد و خوش تيپ بود. در همان سالها آقاي گيتي‌زاده با خانم محتشمي ازدواج کردند و يادم است که عروسي مفصلي گرفتند. در ميان دانش آموزان دولابي، حميدي ، فروزاني و خودم از بچه هاي زرنگ بوديم و رقابت داشتيم و خيلي درس خوان بوديم به طوري که آقاي گيتي‌زاده در کلاس دوم تعدادي از بچه‌ها را در اختيار ما گذاشته بود...

 با ورود اين دبيران باسواد به دبيرستان ها موج جديدي از سبک آموزشي جديد و مدرن، روح تازه‌اي درکالبد دبيرستان‌هاي بوشهر دميده شد. دبيران درآن زمان از هر نظر ممتاز و قابل احترام بودند و خود نيز سعي در حفظ جايگاه خود داشتند و جامعه نيز به خوبي پذيراي آن‌ها بود. به عنوان مثال مرحوم دکترفقيهي‌نژاد انساني با شخصيتي علمي، خوش‌مشرب، خوش سيما، فوق‌العاده تميز و بسيار شيک پوش بود...

مهارت نه گفتن

حسين زيرراهي - مدرس مهارت‌هاي زندگي

به يك بچه پنج ساله كه در حال بازي است بگوييد يك ليوان آب برايتان بياورد. خيلي راحت و بدون هيچ رودربايستي به شما نه مي‌گويد. اين حقيقت نشان مي‌دهد ما در خردسالي مهارت نه گفتن را دارا بوده‌ايم ولي به دلايل مختلف از دستش داده‌ايم‌    . حال در بزرگسالي بايد با تلاش فراواني آن‌     را بدست بياوريم. شخصا معقدم به غير از منابعي چون وقت، انرژي و پولي كه به خاطر عدم توانايي در نه گفتن از دست مي‌دهيم، از همه بدتر حرص و خودخوري‌اي است كه بعد از بله گفتن‌هاي بيجا تجربه مي‌كنيم. به ياد بياوريد زمان‌هايي كه کسي از شما درخواست پول، انجام كار يا قرض دادن وسيله‌اي داشته و شما با وجود عدم ميل باطني به او بله گفته‌ايد و بعد چه حالي داشته‌ايد.

به راستي چرا اين‌قدر نه گفتن براي ما سخت است؟ ما به دلايل گوناگوني نمي‌خواهيم به ديگران نه بگوييم. يك دليل اين است كه نمي‌خواهيم به ديگران توهين كرده باشيم. چون برآورده نكردن خواسته‌هاي ديگران را توهين‌آميز مي‌دانيم. ديگر اين‌كه دوست نداريم خودخواه جلوه كنيم. فكر مي‌كنيم در اولويت قرار دادن خواسته‌هاي خودمان نوعي خودخواهي است. دوست داريم به ديگران كمك كنيم و آن‌ها ما را دوست داشته باشند و باارزش جلوه كنيم. نمي‌خواهيم ديگران را ناراحت كنيم. گاهي هم صرفا گرفتار زورگويي‌هاي عاطفي مي‌شويم. افرادي هستند که ما را در تله احساسي قرار داده يا راه‌هاي نه گفتن را بر روي ما مي‌بندند. البته دليل كلي ناتواني در نه گفتن عزت‌نفس پايين است. وقتي عزت‌نفس‌مان بالا است مي‌دانيم هيچ اشكالي ندارد نه بگوييم. چون حق داريم خواسته خود را در اولويت بگذاريم.

گاهي هم شيوه نه گفتن‌مان كار را خراب مي‌كند. مثلا به دروغ متوسل مي‌شويم‌. يا وقت تلف مي‌كنيم و جواب طرف مقابل را تا مدتي نمي‌دهيم. يا بهانه‌هاي غيرواقعي مي‌آوريم. مثلا به جاي اين‌كه بگوييم من نمي‌خواهم اين كار را انجام بدهم قسم و قرآن مي‌خوريم كه نمي‌توانم يا ندارم. اين‌ها باعث مي‌شود وجهه ما پيش ديگران آسيب ببيند. ضمن اين‌كه كمكي هم به بالا رفتن مهارت نه گفتن‌مان نمي‌كند.

چطور نه بگوييم؟ نخست، نه گفتن بايد محترمانه باشد. اظهار تاسف مي‌كنيم كه نمي‌توانيم پاسخ مثبت بدهيم. دوم، نه گفتن بايد رك باشد. مثلا اين جمله "متاسفانه پاسخم منفي است". با من‌من كردن و صغرا و كبرا چيدن هيچ كمكي به خود و طرف مقابل نمي‌كنيم. سوم وقت‌كشي نكنيد. هرچه زودتر پاسخ بدهيد تا او بتواند براي مشكلش راه‌حلي پيدا كند. چهارم اگر نه گفتن آني برايتان سخت است، يك وقت مشخص بگيريد و بگوييد بررسي مي‌كنم و تا فلان موقع جواب مي‌دهم. پنجم اگر با اصرار طرف مقابل مواجه شديد به دنبال پيدا كردن دليل و بهانه بيشتر نباشيد. همان جواب اول را تكرار كنيد. ششم اگر مي‌توانيد يك راه‌حل جايگزين به ايشان پيشنهاد دهيد. ممكن است برايش كمك‌كننده باشد. ضمن اين‌که نشان مي‌دهد شما به فكرش هستيد.

(هفته نامه نسیم جنوب- سال بیست و ششم، شماره 1069)

قصه کوتاه

عزّتو

شاهرخ تنگسيري

غنو جُلَتي با زغال رو ديوار خونه ي خداکرم  يه قلب گُتي مي کشيد و با دستخطي  که چپي از  خط  احمدسياه  نبيد يه بُردش مي نوشت عزت يه بُرد ديگه ش مي نوشت غني.  هرروز صبح گه خداکرم قبل از اين که زن هاي همسايه قدم تو کيچه بذارن و قصد دروازه کنن مي اومد و با افتوه و جارو پَنگي  نقاشي  غنو رو  ديوار  مي‌شست و با خوش مي‌گفت: لعنت بر شيطون حرومزاده آخرش خين ايي تيله سگ تو گردن مو مي افته، بخدا اگه دسم بيافتي کل کلت مي‌کنم .

قصه خداکرم و زنش عزتو ديم درازن، عزتو سي ساله دختر آخري و بقولا ته تغاري ابرام قصاب اُبوداني بيد که تو لين هفت احمدآباد زندگي مي‌کرد، حاصل دو تا ازدواجش يه درزن دختر و يه پسرمعلول بيد که سالم صداش ميزدن.  يازده تا از دختراش فرستاده بيد خونه بخت، دستِ  ايي آخري هم نهاد تو دست  خداکرم  که همسن و سال خودِ ابرام قصاب بيد. عزتو  با دلالي ميشتي زهرا و ننهِ جاسم عربو  با  شپ و کل سوارِ سماچ حاج مالک از اُبودان اوردنش خوردي سيفو.  خداکرم  از چهار تا زن قبليش که دوتاش مرده بيدن و دوتاشون طلاق داده بيد بچه نساخته بيد و بقول ميشتي زهرا : «خداکرم  اجاقش کور بيد». عزتو قشنگ بيد ولي قلدر و با لهجه اُبوداني با همسايه ها حرف ميزد و هميشه موقع عرض اندام تکيه کلامش مي‌گفت «مو دختر ابرام قصابم»، يعني که حساب دستون بياد با کي طرفين.  غنو مث آدم شوپر زده صورتش قلپيده بيد، قدش کوتاه و تا بگي زورش زياد بيد. پشت سرش ايقد پهن بيد که از بچگي سيش مي‌گفتن غنو جُلّتي.

هميچي از روزي شروع شد که خداکرم دم دروازه سفارش غنو کرده بيد بياد خونه شون بدنه و کف آب انبار و حوض بشوره تا زمستون اوو بارون ذخيره کنه، عزتو يه مجمعي صبحونه مفصل مياره جلو غنو و يه قيلون برازجوني چاق مي‌کنه و چندتا فرق قيلون  مي‌کشه و ديدش هُف ميکنه تو  صورت غنو که چيش تو چيشش نشسته، ني قيلون ميده دس غنو و ميگه بکش که چاقن،  او هم مث خر کيف مي‌کنه که بالاخره يه نفر حساب آدم اوردش،  حالا  غنو کجا مي بيني، ديگه شاهين تو آسمونم حريف پر و بالش نبيد و يکجا صد دل  عاشق و دلباخته‌ي عزتِ خداکرم ِاز هميچي بي خبر ميشه. عزتو جذابيت خاصي داشت، حرف زدنش تو دل مي نشست و خيليا که دستشون ازش کوتاه بيد ديرا دير هلاکش بيدن.  يه سر شو تا صبح خداکرم  پشت در سرا کمين نشست که مچ غنو بگيره و حسابش بيله کف دسش ولي خبري از  غنو نشد، دم دماي صبح پيرمرد پلک چيشش دوام نيورد و همونجا پشت در  سرا رو  سکوني تنير کنار حبانه ي شکسته خسته و رسه خووش برده بيد. مطابق هر روز رفت در باز کرد، تا چيشش ري ديوار افتاد ديد تا قلب و دستخط غنو رو ديوارن. وا حسينم خداکرم کجا مي‌بيني،  کاردش مي‌زدي تُپِ خيني ازش چکه نمي‌کرد، با صداي بلند که همه کيچه و محل بفهمن  داد مي‌زد: «اگه سر لش بگيرمت  مث مُشک تشت مي‌زنم که از استخونات  زغال بليط  عمل بياد». ولي خوشم مي‌فهميد رو در رو حريف  مچ سفت غنو نمي‌شه.

شوي که خداکرم کمين آخر نهاد و عزمش سي خلاص کردن غنو جزم کرد پس در سرا قايم شد وسه تا سر قيلون پشت هم ديد کرد. به محض شنيدن صداي  خش خش زغال رو ديوار دستش دور تنگ قيلون حلقه کرد و در سرا هُمبار باز کرد و از پشت سر  شلال سر غنو  کرد که غرق عشق بازي با اسم عزتو بيد. به گمون خوش ديگه از شر  غنو  خلاص شد.  غنو مشکال خين و مث مرغ سر بريده تو خين خوش مي پلکيد و بوا بوا مي‌کرد. خداکرم بازداشت کردن. عزتو رفت زندان شهرباني ملاقات خداکرم و سي محض دلداريش با همو لهجه اُبوداني روش کرد طرف خداکرم و گفت : «دوتا قطره اشک نذر خواجه خضر کردم غنو چيش واز کنه و از بيمارستان مرخص بشه رو پاي خودش ويسه». خداکرم (با تشر) گفت: «اگه ده مرتبه ديگه رو پاش ويسه  ده تا تُنگ قيلون ديگه خرجش مي‌کنم  توهم ايقد از چيشات ولخرجي نکن زن، اشک حرمت داره سي هرچيز و هرکسي نبايد سرازيرش کني».

غنو سه ماه تموم مث ميت  رو تخت بيمارستان بي‌هوش و حواص افتاده بيد.  تا روزي که با بُنگِ  اذون سحر مسجد فيل چيش واز کرد، غنو هيچ کس و هيچ چيزي يادش نمي‌اومد،  حتي راه خونه خوشونم نمي‌فهميد کجان ولي پاش که از بيمارستان نهاد بيرون يه راست رفت سمت خونه خدا کرم،  تو روز روشن و جلو چيش تموم آدماي کيچه با زغال يه قلب گتي کشيد و وسطش يه تيري رد کرد، زيرش نوشت يا مرگ يا عزتو. غنو با ايي حرکتش سي همه ثابت کرد ديوونه‌وار دلبسته عزتوون با ايکه مي‌فهميد شوهرداره.

برخلاف تمام قوانين نوشته شده بشر عنصر عشق بي مرزترين و سقفش لايتناهي ترين عنصر پيدا و پنهان بشرن. کيمياي عشق غالب بر تمام عناصر طبيعتن. در واقع مغز انسانها با پيش فرض عشق قادر به فرمان دادن به  ديگر اندامهاشه. اگر هيچ معجزه‌اي در دنيا پايه عقلي و علمي نداشته باشه محاله کسي منکر  معجزه عشق بشه چون که همه موجودات زنده عالم شانس يکبار تجربه‌ش دارن. شايد تنها رشته پيوند غنو به دنيا در عالم سکرات عشق و دلباختگي عميق و يک طرفه به عزّتو بيد. 

جنازه غنو سه روز بعد با يه مرگ مشکوک قبل از غروب افتو روبرو تل عاشقون از دل  دريا اومد بالا . رسوايي عشق نافرجام غنو به اينجا ختم شد که خداکرم از دست نيش و کنايه مردم شهر و محل  مجبور به طلاق عزتو  شد. يه روز صبح گه ساک و چمدون عزتو تو دستش گرفت و رفت سمت گاراژ  اتوميهن، عزتو با چيش اشکبار و يه عالمه حرف و حديث ناحقِ ساخته و پرداخته مردم رو صندلي اتوبوس نشست و بال چادرش رو تموم صورتش کشيد و سي هميشه از بوشهر و خداکرم خداحافظي کرد. هميطور که اتوبوس داشت از خيابوناي شهر خارج مي شد عزتو از  پشت شيشه اتوبوس با چشم خوش ميديد که رو تموم ديواراي شهر نقاشي يه قلب تير خورده و اختصار دوتا اسمه که بي صاحب بجا مونده.

(هفته نامه نسیم جنوب – سال بیست و ششم، شماره 1068)

کنسرتي که بوي دريا مي‌داد

بهار بيگدلي - استراليا

کنسرت گروه ليان براي من شايد با خيلي‌ها فرق داشت و فقط يک کنسرت پرشور و حال نبود. کنسرت اين شب صرفا يادآور اين نبود که از موسيقي وطني فقط تو غربت ميشه آزادانه لذت برد. کنسرت ليان براي من فقط نيشتر به غم دوري از خانه و يادآور تلخي مهاجرت نمود. کنسرت گروه ليان فقط احساس غرور از داشتن موسيقي فولك و اصيل مردم جنوب نبود، کنسرت و گروه ليان فقط افتخار به وجود دختران جسور و با استعدادي مثل ليانا نبود. يادآور راستي و درستي مردم جنوب بودن و براي من يادآور خوبي‌ها و شيريني‌هاي گذشته.

کنسرت گروه ليان با موسيقي محلي نواي دلچسب ني انبان و حال و هواي جنوب براي من يادآور کودکي و نوجواني بود. يادآور همان خاطراتي که گرد گذر زمان و پستي بلندي‌هاي زندگي رويشان نشسته است. کنسرت ليان براي من يادآور بابا بود بابايي که خيلي وقت نيست، رفته، اما با رفتنش خيلي چيزها رفته، ليان يادآور عطر فلفل و ادويه غذاهاي عمه ماه نسا بود. ليان يادآور طنين صداي مهربون آقاي دهباشي بود. ليان روزاي خوشي که با عديله گذراندم بود و يادآور زير زيرکي خنديدن و ريسه رفتن بود، کنسرت ليان براي من فشرده شدن قلبم از ديدن شکستن آقاي کنين مرد نازنين روزگار از رفتن بابا بود، صداي غرغر مامان از آن‌همه صداي اخبار تو خونه آقاي کنين بود و عطر مرباي بالنگي که از درخت باغچه‌شون چيده شده بود.

اون شب توي سالن بوي جنوب مي‌آمد بوي همان گوش ماهيايي که جمع مي‌کرديم، بوي دريا.

انگار دوباره با بچه‌ها توي قايق نشسته بوديم و باد داشت موهامو مي‌برد. خيس شده بوديم‌  و صداي قهقه‌مون ميومد. همه اون شب همه توي سالن بلند مي‌خنديدن و منو ياد خونه مي‌انداختن، خونه‌اي که دوره و گرماشو هميشه کم دارم.

اون شب وسط اون همه هياهوي سالن رفتم به گذشته و خاطراتي که ديگه خيلي دور به نظر ميان، دلم از نداشتن‌ها و نبودن‌ها گرفت و اشکم سرازير شد، اما با تمام وجود لذت بردم. ممنون از گروه ليان که با وجود کاستي‌هايي که هماهنگ کننده‌هاي ملبورن از پسش بر نيومده بودن، اجراي بسيار زيبا و دلنشيني داشتند.

ممنون از ليانا شريفيان براي به نمايش گذاشتن جسارت و مهارت و تاثير حمايت خانواده، ممنون از محمد بحراني هنرمند که وجودش گرمي کنسرت رو بيشتر کرد و صداش خاطرات نه چندان دور «جناب خان» شخصيت مورد علاقه بابا رو واسم زنده کرد.

ته همه چي ميرسه به ايکاش، ايکاش مي‌شد زمانو برگردوند. ايکاش دوباره مي‌شد دوباره دورهم جمع شد، ايکاش دوباره مي‌شد از ته دل خنديد، اي کاش روزگار خوبي تو راه بود.

 اگر شکست بخورم چه؟ اين احتمالا اولين سوالي است که وقتي مي‌خواهيم دست به اقدام جديدي بزنيم در ذهن ما شکل مي‌گيرد. آمار شکست‌هاي انسان‌ها در مقابل موفقيت‌هاي‌شان نشان مي‌دهد

مونا عليخواه: هميشه و درهمه حال، هم‌کلام شدن با پدر براي من لبِ خاموش مي‌طلبيد و من هميشه منتظرِ دريافت نگاه و پيامِ پدر بودم... در اين خموشيِ «مولانا»وار، «خموشيد، خموشيد، خموشي دمِ مرگ است/ هم از زندگي است اينک، ز خاموش نفيريد»، اينطور صدايش مي‌زديم: «پدر». در سال‌هاي اخير که فاصله بين من و او، از بوشهر تا آمستردام، هر روز بيشتر و بيشتر مي‌شد، اين بي‌صدايي دلتنگ‌ترم مي‌کرد...

ايام رسيدن زمستوني که فاصله‌اش با  گرماي تابستون و پاييز زود گذر. شروع  مي‌شد 

 عبدالرسول سلحشورنژاد: امروز رفته بودم خيابان سنگي روبروي اورژانس(درمانگاه 7 تير ) خيلي شلوغ بود،  جاي پارک گير نميومد،  خيابان پر رفت آمد ماشين‌ها،  ياد بچگي‌هامون افتادم، خيابان اينقدر خلوت بود که جاي بازي بچه ها بود، انواع بازي‌ها. گاري سيمي و غلتک بازي که  با قوطي خالي روغني و امشي استوانه اي که وسط بالا و پايينش سوراخ مي‌کرديم ازش سيم رد مي‌‌کرديم و غلتک درست مي‌کرديم...

حميد آب آذر: پرويز  گفت چهار _ پنج ساله بود که پدرش محدِ عبدوي جط در آن ماجراي معروف کشته مي شود. محد عبدوي جط از شورشيان  و ناراضيان منطقه دشتي و بلوک بوشکان(بخش بوشکان فعلي)  که عليه خوانين زمانه خود سر به شورش برداشته بود. روزي دشمنان وي را غافلگير کرده و در خانه کپري اش با شليک گلوله اي او را کشته بودند...

اين کوچه خيلي خراب بود و حتي براي خودم که اين جا زندگي مي‌کردم هم سخت بود که اين جا هستم. ديوار نداشت و يک حالت کَرِه مانندي و مخروبه‌اي بود که شهرداري خرابش کرد و اين محوطه شد جاي موش‌ها و ديگر جانوران، ما آمديم دورش را ديوار کرديم و همين طور که نشسته بودم فکر کردم با مقداري رنگ هم ديوارها را نقاشي کنيم شايد اين کوچه از اين خرابي در بيايد. رنگ گرفتيم و دختر برادرم و بچه‌ها و نوه‌هايم هم همکاري کردند با من و آن‌ها نقاشي کشيدند و خودم رنگ آميزي‌هايش را انجام دادم.

يکي از جاهايي که حتما توريست‌هاي ايراني و فرنگي در بندر بوشهر دوست دارند ببينند کافه ننه ي معصومه است. کوچه ننه معصومه و ديگر کوچه‌هاي بافت قديم بوشهر محل گفتگو با تاريخ و شنيدن قصه‌هاست. قصه‌هايي که معجوني از تلخي‌ها و شيريني‌هاست. قصه‌هايي که براي شنيدنشان نياز به چند سطل رنگ است و يک پوست ني‌انبان...

روانشناسان خشونت‌هاي كلامي و رفتاري نسبت به زنان در جوامع مختلف بخصوص جوامع سنتي را ناشي از ناكامي و محروميت و تبعيض و بي‌عدالتي در نوع باور افراد آن جامعه و بعد نظام حقوقي آن‌ها مي‌دانند، وقتي قوانين حقوقي اين جوامع در حق زنان رعايت عدالت را نكرده و در صورت ظلم ازجنس مخالف...

ابراز وجود يعني بيان خواسته‌ها، نيازها و ارزش‌هاي خود. اين‌كه بدون تحت تاثير ديگران قرار گرفتن بتوانيم راي مستقل خود را اعلام كنيم؛ از ديگران سوال كنيم؛ آن‌ها را بازخواست كنيم و در وقت مناسب نه بگوييم. از طرف ديگر، ابراز وجود پرخاش و بي‌احترامي نيست؛ طغيان و سركشي نابجا هم نيست؛ مخالفت و اعتراض بي‌معني هم نيست.

گاليا توانگر: يکي از اين کارهاي کوچک که مي‌توانيد هر روز تکرارش کنيد و نتيجه شگرف آن را ببينيد، 15 دقيقه مطالعه روزانه است. اگر روزي 15 دقيقه مطالعه و سلول‌هاي خاکستري خويش را درگير کنيد به پيشرفت‌هاي عظيم يادگيري دست خواهيد يافت. زيبايي روش يا قانون 15 دقيقه در اين است که آن قدر کوتاه است که هيچ وقت به بهانه اين‌که وقت نداريد، آن را به تاخير نمي‌اندازيد...

سيروس شيبو: خودم را  ميان خاطرات ديدم، گرم و صميمي، همه بودند، خيلي شلوغ و پر سرو صدا، همه چيز در ذهنم موج مي‌زد. دم دروازه شلوغ بود، پلاکارت سينما را نگاهي انداختم فيلم سلطان قلب‌ها، تعريفش را زياد شنيده بودم به خودم گفتم شب با دوستانم برم سينما فيلم قشنگيه. چشمم به مجسمه...

ابراهیم بشکانی: از صبح هوا خيلي گرم و شرجي بود، يعني تپ تپ، باد از باد نمي‌جنبيد. طبق معمول همه روزه تو ميدون برحه کازروني جمع شديم و برو بچه‌ها روي سکنچه مسجد که جاي استراحتمون بود نشسته بودند و در فکر بوديم که چگونه وقت بگذرونيم، يکي از بچه‌ها پيشنهاد شَرْرُو بازي داد که همگي قبول کرديم...

محمود قدسي : بچه ها مي‌گفتن دوتا سياه از آبادان اومدن بوشهر و رفتن تمرين شاهين، رزمي و توراني. ما که کنجکاو شده بوديم روز تمرين شاهين رفتيم ديدن تمرين شاهين. درست بود، يک سياه بلند و باريک به نام رزمي و يک سياه کوتاه و يه کم توپر بنام توراني.رزمي که دفاع وسط بازي مي‌کرد با ...

ابراهیم بشکانی : روز بيستم شهريور ماه، خوانين دشتي و تنگستان و حيات داوودي، بوشهر را محاصره کردند و در روز 25 شهريور ساعت هشت صبح با چندين کاميون از تفنگچي‌هاي تحت امر خود به سرکردگي فتح الله خان حيات داوودي وارد شهر شدند، در اون زمان هيچ نيروي ارتشي در بوشهر نبود فقط يک هنگ ژاندارمري در بهمني قرار داشت که حدود 200 نفر ژاندارم در آن خدمت مي‌کردند...

غلامرضا شريفي‌خواه: در دوران نوجواني اواسط دهه چهل شمسي تفريح برخي از بچه هاي بندر بوشهر، اين بود که با پاي برهنه (پتي) يا در کنار دريا مي‌گذراندم و يا رفتن به بازار قديم و دروازه شهر و بعضي اوقات هم با بچه هاي محل در ميداني جمع شده و مشغول به بازي‌هاي گروهي (دسته جمعي) مي‌‌شديم و خيلي خوش مي‌گذشت. تا اين که کم کم بزرگتر و به سينما علاقمند شدم. به قولي که در عامه مردم مي‌گفتند سينمارو، يعني عادت رفتن به سينما.

دکتر عباس حاتمي: اين روزها موقع عبور از مقابل فروشگاه‌هاي شهر، مي‌بينيم که زنان در حال حرف زدن با فروشندگان هستند و شوهران‌شان درحالي‌که حدود يک متر عقب‌تر از آن‌ها ايستاده‌اند، فقط سرشان را تکان مي‌دهند. زنان از فروشگاه‌ها کاتالوگ مي‌گيرند و با دقت آن‌ها را مي‌خوانند. اين زنان هستند که مي‌دانند کابينت آشپزخانه چگونه باشد؟ خريد کدام خودرو با صرفه‌تر است، آداب رفتار در رستوران چگونه است، با توجه به بودجه خانواده، سفر به کدام کشورها باصرفه‌تر است و ...