مکتب بوشهر درادبيات داستاني ايران

به مناسبت روز بوشهر  جلسه‌اي با عنوان نظريه پردازي پيرامون ادبيات داستاني بوشهر در تالار فردوسي دانشکده ادبيات دانشگاه خليج فارس بوشهر برگزار شد. دکتر حميد اسدپور سخنران اين جلسه بود و  دکتر بشير علوي از دانشگاه فرهنگيان و  دکتر ليلا رضايي از دانشگاه خليج فارس به عنوان نقدکنندگان اين سخنراني حضور داشتند‌. دکتر عبدالمحمد موحد نيز دبير جلسه بود.

دکتر اسدپور با بيان شاخصه‌ها و نيز تبيين ويژگي‌هاي داستان نويسي در بوشهر گفت: مکتب داستان نويسي بوشهر مکتبي متمايز و پيشرو در ادبيات داستاني ايران است و قرار دادن آن تحت عنوان مبهم مکتب جنوب غير منصفانه است و دقيق نيست..

وي ادامه داد که اين  ايده که بوشهرداراي مکتب متمايز و مستقل در ادبيات داستاني ايران است را در سال 1397 مطرح کرده وآن را در قالب کتابي در سال 1398 به مديريت وقت حوزه هنري بوشهر براي انتشار تحويل داده است‌ که متاسفانه عليرغم داوري نزد صاحبان نظر در اين حوزه و اخذ تاييديه‌هاي آنان، هنوز از طرف حوزه هنري در جهت چاپ اين کتاب که عنوان آن مکتب بوشهر مي‌باشد اقدامي نشده است.

دکتر اسدپور به بيان دلايل خود براي طرح مکتب بوشهر در ادبيات داستاني و متمايز بودن آن از ساير مکتب‌هاي موجود در زمينه ادبيات داستاني شده پرداخت و سپس ويژگي‌هاي مکتب بوشهر در ادييات داستاني را برشمرد.

بعد از وي، ناقدان ضمن بيان نقطه نظرات خويش و طرح پرسش‌هايي بر لزوم تفکيک مکتب بوشهر در داستان نويسي از مکتب جنوب تاکيد کردند.

در ادامه حاضران به طرح پرسش‌هاي خود پرداختند.

در پايان دکتر اسدپور با ذکر اين نکته که مابايد به شکل عقلايي و منطقي به تبيين ابعاد تاريخي وفرهنگي استان بوشهر پرداخته و به نوعي برند سازي کنيم‌، گفت مکتب بوشهر در ادبيات داستاني يک برند و نشان غني و استثنايي به شمار مي‌رود‌ و سرمايه‌هاي وزين ادبيات داستاني ايران به اين مکتب جريان ساز تعلق دارند‌‌.

دکتر اسدپور با بيان اينکه تاريخ، جغرافيا، اقتصاد و معيشت، مناسبات اجتماعي، سنت و آئين‌هاي مخصوص در کنار بازرگاني و دريانوردي از جمله عوامل موثر بر ظهور و تداوم مکتب بوشهر در داستان نويسي است افزود: تنوع در سبک و گستردگي موضوعات مطرح شده در داستانهاي اين مکتب به همراه شيوه‌هاي گوناگون بيان و روايت داستان از جمله خصوصيات بارز اين مکتب است. مکتب بوشهر در داستان نويسي مکتبي برابري خواه و جامعه‌گرا مي‌باشد که بازتاب روزگار و درد و رنج و شادي‌هاي مردم اين خطه است‌. در ادامه وي به بيان  ويژگي‌ها و معرفي نمايندگان اين مکتب پرداخته و آن را مکتبي پيشرو در ادبيات داستاني ايران برشمرد و  داستان نويسان مکتب بوشهر را داراي رسالتي مترقيانه در جهت انعکاس وجدان عمومي جامعه دانست و تاکيد کرد که در بوشهر برند و مکتب معتبر و ممتازي در حوزه داستان نويسي و شعر ايران زمين است.

(هفته نامه نسیم جنوب، سال بیست و ششم، شماره 1077)

حماسه حق‌پرست: موسيقي بوشهر؛ خود به تنهايي مي‌تواند پنجره اي گشاده رو به درياي فرهنگ و هنر باشد تا با تابيدن نور و نوا و سازها و آوازهايش، ديرينگيِ يک تاريخ را واگويه کند! چه؛ بوشهر، به راستي شهرِ موسيقي است و چشم انداز ِ جهان موسيقي نيز هم توانست باشد! حضور بزرگان ملي و جهاني در موسيقي بوشهر و موسيقي بوشهر، تحقيقات و پژوهش‌ها و جستار موسيقايي...

دکتر محمود دهقاني: با سرازير شدن گردشگران به «تنگ جيز» جاي خوشگذراني شاهزاده‌هاي ساساني در دشت خشت کازرون  استان پارس، جا دارد ميراث فرهنگي، شهرداري کُنارتخته و شهرداري خشت نکته هايي را يادآور شوند و در رسانه ها بازتاب دهند تا اين برجا مانده‌هاي نياکاني آسيب نبينند. اکنون که با فرارسيدن بهار و نوروز گفتگو از گردشگري است...

برگزاري تورهاي بوشهرگردي در قالب نخلستان‌گردي و بازديد از کارگاه صنايع‌دستي، بازديد از نيايشگاه مُند، کلوت‌هاي ‌مند و آرامگاه جهازها، کوه نمک جاشک و بوشهرگردي در بافت تاريخي شهر بوشهر از جمله برنامه‌هاي سومين فستيوال موسيقي کوچه بود. کارگاه تخصصي گردشگري با عنوان «مکتب کوچه» از جمله برنامه‌هاي شاخص فستيوال بود...

بزرگ‌ترين کاري که اين جشنواره انجام مي‌دهد، اين است که فرهنگ آداب و معاشرت مردم بوشهر را نشان مي‌دهد و باز بودن در خانه‌ها به روي مهمان را به تصوير مي‌کشد. اين‌که مهمانان فستيوال سر سفره بندرنشينان مي‌نشينند و غذا مي‌خورند، فرصتي براي رشد فرهنگ، بوم و زيست بوشهري‌ها است...

فستيوال کوچه در بوشهر؛ کار نبود، يک کارستان بود

دکتر محمود دهقاني - استراليا

به گمان من که تصويري مي‌انديشم و قلم به دست مي‌گيرم و مي‌نگارم، فستيوال کوچه در بوشهر کار نبود، يک کارستان بود. به گونه کتاب کوچه احمد شاملو، فستيوال کوچه بوشهر نيز يک کتاب بود. از پايه‌گذاران فستيوال کوچه از ته دل سپاسگزارم. بوشهرِ رئيس‌علي آبروي ايران است. اين بندر پير با سرناي شوق برانگيز، دهل و پايکوبيِ نوجوانان و جوانان در موسم بهار و فرارسيدنِ نوروزِ نياکاني از گذشته تا به امروز تبريز ستارخان و شهرهاي سردسيري که در زير لحاف سپيد برف فرو رفته‌اند را بيدار مي کند. مردم بوشهر همراه با رقص، دم گرفتن با ساز و دهل، ياد خيام را بيشتر از شهروندان نيشابوري زنده نگاه داشته‌اند. اين بندر و شهروندان حماسه ساز آن، تاريخ سازان سد راه ورود استعمارگران غرب به ايران بودند. از سويي در گستره ادبيات و فرهنگ نيز با کميت شمار شهروند، ارزشي سرشار از کيفيت از خود بر جاي گذاشته و گل سر سبد ادبيات ايران هستند.

پرسش صميمانه نسيم جنوب در کرانه شاخاب پارس از  هم ميهنان هنرمندي که بوشهري نبودند و پاسخ آنان در هنگام برگزاري فستيوال، آنچنان گيرا  و دلچسب بود که من را بر صندلي قطار شب در هنگام سفر در حاشيه اقيانوس آرام در اقيانوسيه، بر سر شوق مي‌آورد. پاکدستي، راستي و مهرباني شهروندان گردنفراز بوشهري از دير باز تا به امروز افتخار آفرين بوده و ورد زبان شهروندان سراسر ايران است. بهاران خجسته باد. 

(نسیم جنوب، سال بیست و ششم، شماره 1075)

هلنا سعادتمند: اکنون که هفته نامه وزين نسيم جنوب در دل‌هاي مردم استان جايي دارد و چون نگيني بر تارک استان بوشهر مي‌درخشد، باز هم ساز مخالف و تصميم به محو آن به گوش مي‌رسد! ولي مطابق معمول اين مردم آگاه و فهيم هستند که تصميم مي‌گيرند و سره را از ناسره تشخيص مي‌دهند.سالياني‌ست که هفته نامه نسيم جنوب صداي مردم استاني‌ست که کمتر نماينده دلسوزي داشتند تا بتوانند از حقوق‌شان دفاع کنند و به جرات...

 اگر يک نگاه گذرا بکنيم که خوب واقعا بوشهر چه چيزي جز موسيقي داشته و اگر هست شما بگوييد که رفته و مستقلا عمل کرده و به جاهاي مختلف دنيا رفته و برگشته است؟ بايد داشته‌هاي‌مان را ارج بگذاريم ما چه بخواهيم و چه نخواهيم، گروه‌هاي موسيقي بوشهر مي‌روند به اين سمت و مي‌توانند پيغام رسان بسيار خوبي از فرهنگ و توريست ايران و يا هر چيز ديگري به کشورهاي ديگر، باشند...

استان بوشهر با سابقه تمدني، موقعيت ساحلي، فرهنگ غني و مهمان پذيري و آب و هواي مناسب و بي نظير، حداقل در 6ماه سال از اواسط آبان ماه تا اواسط ارديبهشت، مقصد مناسبي براي جذب گردشگران داخلي و خارجي است. طبيعت زيبا، بافت مسکوني و معماري قديمي، سواحل زيبا و پيشينه مذهبي،  فرهنگي، تاريخي و هنري باعث شده تا بوشهر...

دکتر عبدالرحيم مهرور: از نسيم شمال تا نسيم‌جنوب در امتداد فرهنگي روشن، روان و سليس براي بدست آوردن آزادي‌هاي اجتماعي و سياسي با پشتوانه مردمي که طالب حق‌طلبي و پاسخگويي دولتمردان هستند و خون دل‌ها خورده‌اند، نبايد فردي که شايد ناخواسته طالب قدرت از طريق تهديد و ارعاب بوده و براي نشريات قانوني خط و نشان مي‌کشد، بر مسند قدرتي باشد که قطعا در جامعه با فرهنگ استان بوشهر سرخورده و منزوي مي‌شود...

مجتبي محمدي : خليج‌فارس همواره نقش مهم و تأثيرگذاري در تاريخ ايران داشته است. به دليل قرن ها سيطره و نفوذ  ايران در اين منطقه فرهنگ ايرانيان در هر دو کرانه شمالي و جنوبي تداوم داشت. نفوذ فرهنگ ايراني در لايه لايه زندگي مردمان ساحل‌نشين خليج فارس در هم تنيده شده بود. فرهنگ دريانوردي، صيادي، تجارت..

 صنعت گردشگري چاه نفت آينده کشورهاي جهان است. در صنعت گردشگري شادي و ابزار خنده و نشاط قرار دارد. در کشورهاي جهان امروز، تکيه بر صنعت گردشگري است اما در ايران همين که از اين صنعت حرفي به ميان مي آيد عربده‌هاي دروغين افراط‌گرايان بلند مي‌شود. بايد به ياد داشت عناصري حتا در صنعت گردشگري ايران هستند که به اين شوربختي‌ها دامن مي‌زنند تا گردشگر غمزده ايراني را براي شادي و خنده، راهي کشورهاي همسايه کنند...

عليرضا مشايخ : مهم‌ترين ويژگي البته در اين است که سفر بايد ما را به فکر کردن در مورد آنچه مي‌تواند در ما تغيير دهد دعوت کند و بنابراين اگر از مونتين بپرسيم که چرا اينهمه مسافرت کرده است؟ او پاسخ خواهد داد که من بخوبي ميدانم از چه چيز فرار مي‌کنم اما آنچه در انتظار است، را بايد ببينم!...

مهمترين تحولات تاريخ معاصر ايران عبارت بودند از رويارويي با غرب و ازدست رفتن موقعيت تاريخي و جغرافيايي ايران به علت عقب‌ماندگي‌هاي تاريخي که به طور مثال باعث دست‌اندازي روسيه و عثماني و انگليس به خاک ايران شد. انقلاب مشروطه يک تحول بنيادين ديگر بود که هنوز ابعاد واقعي اين تحول براي مردم تببين نشده است...

دکتر آيدا چوبساز : آن‌چه در سال‌هاي اخير با آن مواجه شده‌ايم، ورود هوش مصنوعي در رقابت با انسان‌ها است بطوري‌که اين فن آوري نوين مدعي استدلال و تصميم‌گيري و عملکردهاي شناختي است، تا جايي که روان درماني را هم شاخه‌اي از توانايي هاي خود مي‌داند. به اين توانايي هوش مصنوعي «روبوتراپي» گفته مي‌شود...

استاد پوربهي بازي‌هاي احمد را که به همراه شاهين آبادان به اصفهان سفرکرده بود، از نزديک  مشاهده مي کند و هنگامي که مي‌شنود احمد رزمي اصالتا بوشهري است و در شهر بوشهر به دنيا آمده است باب گفتگو را با  او باز مي‌کند و عليرغم تمايل سران شاهين آبادان، مسئولين هر دو باشگاه که زيرمجموعه شاهين تهران بودند به توافق مي‌رسند و بدين‌سان احمد رزمي پا به باشگاه شاهين مي‌گذارد و به شاهين بوشهر ملحق مي‌شود...

تصاوير را از نزديک مي‌ديدم، بازي‌هاي متنوع ناخدا با محل قرارگيري خط افق در بردار تصويري، گوناگونيِ روايت‌هاي صامت و نقاشانه، واقع‌گرايي و هم‌زمان پرداختن به موضوعات و داستان‌هاي غيرواقعي مثل افسانه‌ي بوسلامه، کاربست رنگ در نسبتي خوشايند با معماري و حال و هواي بوشهر، آزاديِ نائيو و هم‌زمان شکلي از وفاداريِ به نحوه‌ي انگاردنِ موضوعات تصوير و زاويه ديدها و لنزهاي متنوع به روشني مشهود بود. در واقع من شيفته‌ي تمام اين تنوع‌هايي شدم...

دکتر محمود دهقاني: محبت‌هاي دکتر شهباز زارعي حس انسان‌دوستي و هم نوعي را در ميان مردم دشت زنده و بيماران را قوت قلب مي دهد. برخورد اين دانشمند با مردم به گونه‌اي است که در کنار تلاش در برطرف کردن درد،  اميد را در دل بيمار روشن مي کند. برخورد صميمي يک پزشک با بيمار، خود به تنهايي نصف معالجه است. آنچه در درازناي تاريخ باعث شده ايران برپا بماند...

دکتر محسن قيصي‌ زاده : زبان ديرپاي فارسي شناسنامه‌ي ما ايرانيان است، تنه‌ي اصلي هويت ماست، ريشه در فرهنگ و تمدن و زيست ما دارد و به عنوان نقطه‌ي اشتراک بين قوميت‌هاي کشور و حتي فراتر از مرزها در حوزه‌ي نفوذ تمدن فرهنگي ايران، همبستگي مي‌آفريند. اين‌چنين است که شخصيت‌هاي فرهنگي و ادبي از آذربايجان تا سيستان و از خوزستان تا خراسان و حتي از افغانستان تا تاجيکستان و... بر نقش بي‌بديل و غيرجايگزين اين زبان تأکيد دارند...

جنگ دلوار تلخ ترين فراز تاريخ جنگ جهاني اول براي انگليسي هاست. آن‌ها که در اکثر جبهه هاي جنگ فائق شده بودند و نيروهاي دلواري را به چشم نمي آوردند، در يک تهاجم اوليه و بمباران اين روستا با گلوله هاي توپ که وزن آنها قريب به 96 کيلوگرم بود موفق شدند دلوار را تسخير کرده و از اين بابت خود را آسوده يافتند که بالاخره دشمن ديرين خود را نابود نمودند...

محله بهبهاني يکي از محلات بوشهر بود که محل زندگي خيلي از اين سياهپوستان بود و حضور آن‌ها باعث زيبائي و رونق بخشيدن اين مراسم شد. در ابتدا چهار محله اصلي بوشهر مراسم دمام زني داشتند. در کل بوشهر محله‌هايي که مراسم دمام زني در آن برگزار مي شد از تعداد انگشتان دست تجاوز نمي کرد...

قاسم محمدي : به طور اتفاقي چند روز پيش متوجه شدم که تعدادي از آگهي‌هاي مزايده و مناقصه ادارات مهم استان بوشهر در نشريات گمنام و ناشناخته که تا به حال حتي اسم‌شان هم به گوشم نخورده بود،اميدوارم مديرکل ارشاد بوشهر به عنوان توزيع‌کننده تعدادي از اين آگهي‌ها و روابط عمومي اين ادارات با شفاف‌سازي در اين خصوص رفع شبهه کرده و با تغيير رويه خود زمينه اطلاع عمومي همه شرکت‌کنندگان و ذينفعان براي مشارکت در اين مناقصه‌ها و مزايده‌ها در استان بوشهر را فراهم آورند...

ناصر عليخواه: زماني بود که هر هفته خود را به کيوسک‌هاي مطبوعاتي مي‌رسانديم تا با خريد مطبوعات محلي از مطالب، مقالات و مصاحبه‌هاي خواندني آن‌ها استفاده کنيم. افسوس که خيلي از آن مطبوعات بخاطر سوءمديريت و تضييع حقوق آن‌ها ديگر منتشر نمي‌شوند و صداهايي که مسائل و مشکلات مردم را به گوش مسئولان مي‌رساندند خاموش و يا در حال خاموشي هستند...

عبدالخالق ماجدي: در جريان اعتراضات اخير مردم فرانسه، در يکي از تصاوير دختري را مي‌بينيم که در جريان غارت فروشگاه زارا با در دست داشتن چندين لباس خوشحال از مغازه بيرون مي‌آيد. در همين راستا بين هواداران احزاب چپ و راست مجادلات مفصلي در جريان است. چپ‌ها اين اعتراضات را طغيان طردشدگان و تهيدستان مي‌دانند که زير فشار سياست‌هاي اقتصادي نظام  ليبرال سرمايه‌داري در حال نابودي‌اند و از طرف ديگر راست‌ها هم در اعتراض...

 جميل رزمي: گاهي وقت ها لازم است که آدم براي دل خودش دست به قلم شود و امروز اين فرصت براي من فراهم شد تا خودم را به ميهماني تاريخ ورزش شهرعمارت ها، بوشهر دعوت کنم. مدتي است که کتابي نخوانده ام به همين دليل در دنياي مجازي به  دنبال مطلب قابلي براي خواندن مي گشتم که خيلي اتفاقي چشمم به مطلبي درکانال «دلنوشته هاي يک ورزشي نويس افتاد» موضوع خيلي برايم جالب و قابل اعتنا آمد وآن را بهانه اي کردم براي آن چه که به دنبالش مي‌گشتم...

محمد لطفي: در انبوه دردهاي پنهان و آشکار، و عبور ثانيه ها، در هجوم انبوه اندوهان روزمرگي‌ها، آرام از کنار مواردي مي گذريم که هر کدام خود از اساسي ترين نيازهاي جامعه شهري است، در مي‌يابي بين ما و حداقل  خواسته‌هاي يک شهروند چقدر فاصله افتاده است، يادمان مي آورد چه آسان به نبودن ها عادت کرده ايم، چه آسان از کنار ابتدايي‌ترين نياز ها عبور مي کنيم.

دکتر سجاد بهزادي: برنامه توسعه اي که ما را بين المللي نکند مبناي پايداري نخواهد داشت. به قول دکتر سريع القلم "اصول توسعه‌يافتگي جهاني و جهان‌شمول‌اند." برنامه توسعه اي که نتواند طبقه متوسط جامعه را نجات دهد، هرگز سالهاي روشني را به ما نشان نخواهد داد. توسعه يعني اين‌که طبقه متوسط جامعه ميدان دار حوزه عمومي باشد و دغدغه نيازهاي معيشتي نداشته باشد...

افقي که براي تئاتر بوشهر مي بينم  به اين شکل هست که ما چه بخواهيم و چه نخواهيم با تمام بي امکاناتي ها و ناملايمتي ها،جوانان اين شهر پرچم اين هنر را به دست خواهند گرفت و جلو خواهند برد و با وجود اين که ديگر در بوشهر شايد به ظاهر و به شکلي تئاتر ديگر وجود نداشته باشد ولي آينده اين هنر در دستان جوانان اين شهر  است،پس شما به عنوان يک رسانه و دوستان ديگر در هرجايي که رسانه‌اي رو در دست دارند بايد از اين جوان ها حمايت کنند تا آن ها بتوانند بهترين ها را براي اين شهر و مرز و بوم رقم بزنند...

جميل رزمي:  بي شک براي فوتبال پرفراز‌ونشيب  ايران طارمي بايد يک جورايي مثل يک اقيانوس عميق باشد، مادامي که او انديشه اي عميق و دريايي داشته باشد مي تواند در مستطيل سبز باگل زدن، پاس گل، خلق موقعيت هاي گلزني، بازي هاي زيبا هيجان و شادي را به  سکونشيان استاديوم دراگائو هديه کند و قطعا او اين توانايي را دارد که همچون اسطوره هاي اين باشگاه سال ها درخاطرات تماشاگران بي شمار فوتبال پرتغال محبوب باقي بماند...

ابراهيم مهدي زاده :  سالهاي آغازين دهه چهل و پنجاه شمسي، سالهاي شعر و قصه و تئاتر و موسيقي و رشد ورزش و به ويژه فوتبال و آمدن تيم هاي مرکز و شروع مسابقات باشگاهي در بوشهر بود. شناخت و شکوفايي استعدادهاي جوان، بازگشت بوشهر به جمع بنادر کشور و لنگر اندازي کشتي ها با ظرفيت بالا براي صادرات - واردات صنايع و توليدات داخلي، باعث رونق اقتصادي بوشهر شد...

دکتر محمود دهقاني: عباس معروفي خالق سمفوني مردگان که نزديکان او را «باسي» صدا مي کردند؛ نويسنده، شاعر و روزنامه نگاري پر تلاش و ايران دوست بود. از خانواده اي تبارمند و با فرهنگ که از سنگسر به تهران آمده بودند و از ديرباز در ياري رساندن به تهي دستان آوازه داشتند. معروفي در کار نويسندگي و حتا سياسي اجتماعي تا آنجا که به مردم و کشورش مربوط مي شد، آرام نمي نشست و استراحت نمي شناخت...

ابراهيم مهدي زاده: سال هاي تحصيلي 48 - 49 شمسي  دبيرستان سعادت که تعطيل مي شد، مي زديم بيرون و مي آمديم کتابفروشي «مهرداد» خيابان شاهپور يا دفتر هواپيمائي سهامي يا نوشت افزار فروشي اميرکبير با مديريت جناب مهدي درزي که اين دو آخري مطبوعاتي هم بودند. کريم سينا، طاهر ايراني، باقي دشتي،  جمشيد افروز ...  کتابفروشي «مهرداد» پاتوق استاد باباچاهي بود و دوستان اهل ادبيات داستاني و شعر و عکاسي و سينما...

دکتر محمود دهقاني: با عينک نيک انديشي به آساني مي توان تلاش دلسوزانه را  در لابلاي صفحه هاي اين رسانه بومي ديد. «نسيم جنوب» نه تنها فضاي ورزشي، ادبي و هنري را  نيرومند کرده بلکه شاعران و نويسندگان بسيار خوبي را نيز در سطح استان و کشور پرورش داده که اين خود آلام اجتماعي را کم مي کند...

دکتر محمود دهقاني: در روزگار کودکي که با آواز گنجشک هاي قبه ي نخل ها و بلبلان مست غزل خوان شاخسار سرسبز و شاداب ليمو و انار باغ هاي بُورِکي در دشت خشت کازرون از خواب برمي خاستيم، پيراهن نو هديه ي نوروزي خانواده،  شيريني زندگي را به کام من و هم سن و سالان مي چشاند.  چه زود و به گونه رد يک شهاب گذشت. نوروز که فرا مي رسيد باغ و بوستان دهستان بُورِکي به گونه ي بخشي از باغ عدن بهشت آسا، سر سبز و چشم نواز بود...